per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
11
44
42682
Original Article
مقایسه فرایند جستجوی اینترنتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران با مدل « فرایند جستجوی اطلاعات» کولثاو به منظور ارائه الگوی جستجوی اینترنتی آنان و طرح مداخله کتابداران در هنگام جستجو
زاهد بیگدلی
bigdelizahed20@gmail.com
1
عبدالحسین فرج پهلو
farajpahlou@gmail.com
2
حمید قاضی زاده
ghazi.hamid@gmail.com
3
استاد گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
استاد گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
دانشجوی دکترای کتابداری دانشگاه شهید چمران و استاد مدعو دانشگاه علامه طباطبائی
هدف تحقیق حاضر، بررسی فرایند جستجوی اطلاعات دانشجویان در اینترنت به منظور بررسی این نکته است که دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران در فرایند جستجوی اینترنتی اطلاعات، تا چه اندازه با مدل کولثاو آشنایی داشته و در چه مرحلهای نیازمند کمک و مداخلة کتابداران هستند. در این راستا، مسئله جستجوی اطلاعات دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز با مدل فرایند جستجوی اطلاعات کولثاو مقایسه شده است تا ترسیم الگوی جستجوی اطلاعات دانشجویان مورد تحقیق، امکانپذیر شود. نتایج بررسی و تحلیل دادهها نشان داد گرایش به تغییر در مدل فرایند جستجوی اطلاعات پیشنهادی توسط کولثاو، بسیار محسوس است. از نظر دانشجویان، نیاز به مداخلة کتابدار در مرحلهای خاص بسیار ضروری است. در نهایت، طی این تحقیق، مدل جدید جستجوی اطلاعات دانشجویان، ترسیم و پییشنهاد گردید.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42682_5e9a7e06cd0bba037e10c5116601209e.pdf
جستجوی اطلاعات
مدل کولثاو
مداخله
الگوی جستجو
دانشجویان تحصیلات تکمیلی
جستجوی اینترنتی
دانشگاه شهید چمران
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
45
70
42687
Original Article
نظامهای نوین سازماندهی دانش: وب معنایی، هستیشناسی و ابزارهای سازماندهی دانش عینی
مجتبی کفاشان
kafashan@ferdowsi.um.ac.ir
1
رحمت الله فتاحی
fattahirahmat@gmail.com
2
دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد
استاد گروه کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه فردوسی مشهد
دانش و فناوری، از مؤلفههای مهم و الزامی برای بقا و حفظ مزیت رقابتی به شمار میآیند. دانش در صورتی میتواند مزیت رقابتی ایجاد کند که به صورت بهینهای سازماندهی و قابل بازیابی باشد. ابزارهای سنتی سازماندهی دانش از قبیل طرحهای ردهبندی، سرعنوانهای موضوعی، اصطلاحنامهها و ... که عمدتاً برای محیط چاپی طراحی شدهاند، با توجه به تغییرات گسترده فناورانه به شکل الکترونیکی تحول یافتهاند و تلاش میشود تا با محیط جدید همخوان گردند. با وجود این، این ابزارها در محیط الکترونیکی و وب پایه نیز در زمینه سازماندهی دانش محدودیتهای عملکردی دارند. بر این اساس، فناوری نوین در جستجوی ابزارهایی برای سازماندهی دانش به شیوهای است که قابلیتهای سازماندهی، جستجوپذیری مفاهیم و روابط میان آنها و بازیابی دانش در محیط جدید را افزایش دهند. رویکردهای سودمندی نیز در زمینة کاربرد فناوری سازماندهی دانش وجود دارد که در این مقاله بررسی شده است. این مقاله بر ضرورت به کارگیری ابزارهای نوین سازماندهی دانش تأکید و نظامهای سازماندهی دانش از قبیل وب معنایی، هستی شناسی و نظام ساده سازماندهی دانش و نقش آنها در فرایند سازماندهی، ذخیره و بازیابی را بررسی میکند.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42687_8f33a747d6094d0f3ab8fdd45fc2ba89.pdf
دانش
نظام سازماندهی دانش
فناوری
وب معنایی
هستیشناسی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
71
105
42689
Original Article
آموزش کتابداری و علم اطلاعات در ایران: موانع و راهکارها
غلامرضا حیدری
ghrhaidari@gmail.com
1
هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
ارزیابی میزان کارایی یا ناکارآمدی برنامههای آموزشی نسبت به فلسفۀ آنها، نیازها، شرایط اجتماعی، مسائل اقتصادی، فناوری روز و بازار کار در تمامی حوزههای دانش، امری بدیهی و جاافتاده است. بازنگری در برنامۀ آموزشی کتابداری و علم اطلاعات نیز به دلیل ارتباط تنگاتنگ آن با مسائل، موضوعات و فناوری روز، اهمیت بسیاری دارد. بررسی نوشتارهای حوزۀ کتابداری و علم اطلاعات در ایران نشان میدهد تمامی صاحبنظران و پژوهشگران، برنامههای آموزشی این حوزه را با تحولات جاری و نیازهای جامعه ناهماهنگ دانسته و خواستار بازنگری در این برنامهها شدهاند؛ به طوری که ضرورت بازنگری در نظام آموزشی کتابداری و علم اطلاعات به صورت یک مفهوم کلیشهای درآمده است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی موانع و مشکلات آموزشی کتابداری و علم اطلاعات در ایران و ارائۀ راهکارهایی به منظور بهینهسازی نظام آموزشی کنونی در این حوزه است. در این نوشتار، ده مورد از مهمترین موانع آموزشی کتابداری و علم اطلاعات و راهکارهای غلبه بر آنها ارائه و تحلیل شده است. مقالۀ حاضر، بخشی از یک برنامۀ پژوهشی وسیع و مقدمهای برای حرکت در مسیر تدوین چارچوبی برای آموزش کتابداری و علم اطلاعات در ایران به شمار میآید. با بررسی و تحلیل موانع و ارائۀ راهکارهای غلبه بر آنها، دیدگاه کلی و جدیدی شکل میگیرد که ما را به سوی یک نگرش جدید و نظاممند نسبت به آموزش در این حوزه، هدایت میکند.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42689_a3bf17e688ab93269cbc97f07e89695b.pdf
آموزش
کتابداری و علم اطلاعات
برنامهریزی آموزشی
موانع
راهکارها
ایران
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
107
130
42690
Original Article
میزان بهرهگیری از وب 2 در کتابخانههای دانشگاهی کشورهای خاورمیانه
شیما مرادی
shmoradi@gmail.com
1
امید علی پور
alipour@guilan.ac.ir
2
مریم صابری
saberi707@gmail.com
3
آمنه فلاحتی
ami.falahati@gmail.com
4
دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ایران
کارشناس ارشد کتابدارای و اطلاعرسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
مربی و عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی رشت
وب ۲ نشان دهندة مجموعهای از ابزارهای در حال ظهور است که ظرفیت زیادی در غنیسازی ارتباطات، ارائه امکان همکاری و پرورش نوآوری دارند. با وجود این، تا به حال تحقیقات کمی در خصوص کاربردهای وب ۲ در وبسایت کتابخانهها صورت گرفته است. پژوهش حاضر در پی آن است تا با بررسی میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانههای ایران و خاورمیانه، ارتباط بین سن وبسایتها و میزان استفاده این ابزارها را بررسی کند. بدین منظور، ۱۴۶ وبسایت کتابخانه دانشگاهی خاورمیانه، از «فهرست دانشگاه برتر دنیا» ارائه شده توسط آزمایشگاه سایبرسنجی در اسپانیا انتخاب و با روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد. بر اساس یافتهها، میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانههای خاورمیانه و ایران بخصوص از حیث اشاعه (10/6%) و سازماندهی اطلاعات (0%) پایین است و استقبال بیشتری (13/80%) از ابزارهای اشتراک اطلاعات بخصوص پیامرسان فوری در میان این کتابخانهها وجود دارد. همچنین، تنها کتابخانه دو دانشگاه علوم پزشکی گیلان و فردوسی مشهد (۶/۰۶%) از میان ۱۴۶ کتابخانه دانشگاهی در خاورمیانه از شاخص گردآوری اطلاعات و ابزار استفاده میکنند. نتایج پژوهش نشان داد در وبسایتهای کتابخانههای دانشگاهی کشورهای خاورمیانه، میان سن وب و امکان استفاده از ابزارهای وب ۲، ارتباط معناداری وجود ندارد.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42690_1c8698e78aef5dd2e5d05a6d4837d916.pdf
وب۲
بلاگها
آر.اس.اس
پیامرسان فوری
شبکههای اجتماعی
ویکیها و برچسبزنی اجتماعی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
131
153
42691
Original Article
تحلیل عاملی موانع استفادة مطلوب دانشجویان از خدمات کتابخانه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ابوالقاسم شریف زاده
1
محمدرضا محبوبی
2
استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
این پژوهش با هدف بررسی محدودیتها و موانع فراروی استفادة مطلوب دانشجویان از خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، انجام گرفته است.به لحاظ روششناسی، این تحقیق بر مبنای راهبرد پیمایش استوار است. جامعه آماری تحقیق، تمامی دانشجویان عضو کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان را شامل میشود (3400N=). حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه (310n=) و از تکنیک نمونهگیری منطبق با انتساب متناسب برای گزینش تصادفی نمونهها، بهره گرفته شده است. ابزار این تحقیق، پرسشنامهای محقق ساخته بوده که برای جمعآوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز، مورد استفاده قرار گرفته است. روایی پرسشنامه بر پایة نظرهای گروهی از صاحبنظران کتابداری و اطلاعرسانی کشور تأمین شده و پایایی آن نیز با محاسبة ضریب آلفای کرونباخ (76/0) برای 30 پرسشنامه تکمیل شده در طی مطالعة راهنما، محرز شده است. برای تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده، از نرمافزارهای SPSS و EXCELبهره گرفته شده است. بر حسب ضریب تغییرات، به اولویتبندی موانع و محدودیتها پرداخته شده است. یافتهها حاکی از آن است که سطح رضایت بیشتر پاسخگویان (75%) از خدمات کتابخانه مرکزی، در حد متوسط است. تحلیل عاملی موارد محدودیت دانشجویان در استفاده از کتابخانه مرکزی با رویکرد پالایش دادهها، به استخراج هفت عامل به نامهای 1) منابع موجود در کتابخانه 2) شرایط بهرهگیری از خدمات کتابخانه مرکزی 3) کیفیت خدمات ارائه شده 4) تسهیلات و فضای کتابخانه 5) برنامه زمانی کار کتابخانه 6) آموزشی و 7) دانشجویی منجر شده است که روی هم رفته توانستهاند 21/77% واریانس کل را تبیین نمایند.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42691_176208972713994ed88ade492627697a.pdf
کتابخانه دانشگاهی
خدمات کتابخانهای
نقطه نظرهای دانشجویان
تحلیل عاملی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
155
170
42692
Original Article
فوکسونومی در کتابخانههای سنتی
مهشید التماسی
1
مژگان التماسی
2
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی
دانشجوی کارشناسی کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه علامه طباطبایی
امروزه کتابداری اینترنتی و کتابخانه2، جایگاه ویژهای یافتهاند، از دیگر جهت، بحث سازماندهی مشارکتی منابع وب یا همان فوکسونومی سطح مواد الکترونیکی و اینترنتی مطرح است و میتوان گفت کتابخانههای فیزیکی را دربر نمیگیرد. این نوشته، بر اساس تجربه یک کتابخانه فنی دانشگاهی که از فوکسونومی برای ایجاد کتابخانه2 در راستای افزایش دسترسی و میزان استقبال مخاطبان کتابخانه از مواد موجود در آن و با هدف ارتقای سطح دانش عمومی و تخصصی کاربران کتابخانه، نوشته شده است تا نشان دهد، وجود چنین نظامی حتی در دنیای فیزیکی نیز قابل به کارگیری است. با توجه به وجود منابع ارزشمند علمی در کتابخانههای دانشگاهی و لزوم استفاده دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاهها از آنها در راستای بالا بردن و روزآمدی سطح آگاهیها، انجام چنین کاری در کتابخانهها لازم به نظر میرسد. چالشها و فوایدی که در اجرای طرح ایجاد گردیده، همراه با راهکارهای رفع این نواقص، در این نوشته ارائه شده است. این مقاله با توجه به اینکه در واقع حاصل یک طرح است، از روش پژوهش عملیاتی استفاده نموده است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42692_e686ffe6c403de5b290d82d7318abf58.pdf
فوکسونومی
برچسب
کتابخانه2
وب2
رده بندی کتابخانهای
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
171
192
42693
Original Article
استفاده از الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی در فهرستنویسی نسخههای خطی دیجیتال شده
زهره غلامحسین زاده
z_gh1980@yahoo.com
1
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی پژوهشگاه صنعت نفت
در فرایند سازماندهی مدارک موجود در کتابخانه، فهرستنویسی مواد و تهیة سیاههای از آنها همواره متداول و رایج بودهاست. کتابداران همواره درصدد یافتن راهی برای نظم دادن به مجموعهها بودهاند تا از این طریق، دسترسی مراجعان به مواد موجود را میسر سازند. این امر در مورد نسخههای خطی در قالب متن و یا الکترونیکی نیز صادق بوده و استفاده مؤثر کاربران از این مواد، از طریق توصیف دقیق و ترسیم روشن روابط کتابشناختی میان این مدارک، فراهم میگردد. در سالهای اخیر، ضمن استفادة فراگیر از فهرستهای رایانهای، با ارائه الگوهای نوینی جهت تنظیم پیشینههای کتابشناختی در فهرستها مواجه هستیم که میتواند برای فهرستنویسی نسخههای خطی نیز مورد استفاده قرار گیرد. از آن جمله میتوان به الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی اشاره نمود که در سال 1997 از سوی ایفلا مطرح گردید. به نظر میرسد این الگو دارای ویژگیهای منحصر به فردی است که میتواند در فهرستنویسی مواد کتابخانهای موجود و طراحی نظامهای آینده، مورد استفاده قرار گیرد. در مواردی که تاکنون به صورت موردی از این الگو در فهرستنویسی نسخههای خطی و قدیمی استفادهشده، شاهد نتایج جالب و امیدوار کنندهای بودهایم. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش مروری و تحلیلی، سعی خواهد شد پس از معرفی کوتاه الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی و اشاره به مواردی که از این الگو در فهرستنویسی نسخههای خطی و قدیمی استفاده شده، به مهمترین خصوصیات و ویژگیهای این الگو اشاره شود. همچنین، با توجه به اینکه تاکنون پژوهشی در مورد فهرستنویسی مدارک خطی با استفاده از الگوی ملزومات کارکردی در کشور انجام نشدهاست، پژوهش حاضر میتواند راه را برای انجام پژوهشهای مشابه، هموار نماید.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42693_f155d7b2a4e7ef7b008f6573cebfa0bb.pdf
الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی
فهرستنویسی نسخههای خطی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
193
217
42694
Original Article
پژوهشی پیرامون الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی اطلاعات کتابشناختی و نسخهشناختی کتابهای چاپ سنگی
منوچهر آراسته
1
رحمت الله فتاحی
fattahirahmat@gmail.com
2
اسدالله آزاد
3
دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهد.
استاد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهد
دانشیار فقید کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهد
نبود سامانی نظاممند برای ذخیرهسازی و سازماندهی اطلاعات کتابهای چاپ سنگی در کشور و در نتیجه نبود امکان دسترسی و استفادة مؤثر از این منابع ارزشمند، منجر به شکلگیری اندیشه بررسی الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی این گروه از منابع اطلاعات گردید. برای این منظور، پس از مطالعة مبانی نظری و بررسی برخی از شیوهها، اصول و استانداردهای سازماندهی منابع اطلاعات، الگویی برای ذخیرهسازی و سازماندهی اطلاعات نسخههای چاپ سنگی کشور مبتنی بر فرمت مارک ایران[1] و یونی مارک[2] ارائه شد. در این پژوهش، به منظور شناسایی، دستهبندی و کدگذاری عناصر (فیلدها و فیلدهای فرعی) فرمت مارک ایران، مقابله شد. همچنین، هر عنصر کتابشناختی و نسخهشناختی مربوط به کتابهای چاپ سنگی که در فرمت مارک ایران موجود نبود، شناسایی و با فرمت یونی مارک مقابله شد. سپس عنصرها در بلوکها، فیلدهای اصلی و فرعی قرار گرفت. یافتهها نشان داد فرمت مارک ایران با افزودن فیلدهایی از فرمت یونی مارک، تا حد زیادی میتواند برای ذخیره و بازیابی اطلاعات متنوع منابع چاپ سنگی مناسب باشد.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42694_55edb2cee61e65486a0ada1af5145bde.pdf
کتابهای چاپ سنگی
ذخیره و سازماندهی
یونی مارک
مارک ایران
فرمت کتابشناختی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
219
262
42695
Original Article
بررسی علل و عوامل خروج کتابهای خطی از ایران و راههای مقابله با آن
رضا خانی پور
khanipour.reza@gmail.com
1
دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد علوم و تحقیقات
مجموعه میراث فرهنگی هر کشور، از جمله یادگارهای ارزشمند و گنجینههای بیبدیل مادی و معنوی آن ملت به شمار میرود. میراث فرهنگی، دستاوردهای بشری است که بیانگر زیرساختهای فکری، علمی و اجتماعی جوامع است و هویت آنها را متجلی میسازد. در این حوزه، ایران دارای جایگاهی بس رفیع و ارزنده است. ایران با پیشینه چندین هزار ساله خود، همواره در بین ملتها بر تارک تمدن بشریت درخشیده است. کتابهای خطی ایران در میان مواریث فرهنگی جهان، جایگاهی ویژه دارند؛ زیرا هر یک به نوعی تجلیگاه علوم، فنون و هنرهای گوناگون بشر و بخصوص نسل پیشرو و هوشمند ایرانی، قلمداد میشوند. در پژوهش حاضر، با روش سندی، عوامل خروج نسخههای خطی از کشور و راههای مقابله با این پدیده بررسی و تجزیه و تحلیل شده است. پدیدههایی همچون سرقت، خروج قانونی و غیر قانونی (قاچاق) کتابهای خطی، از منظرهای گوناگون بررسی شدهاند. همچنین، نقش و وظایف دولت، کتابخانهها و مجموعهداران تبیین شده است. از جمله مهمترین موارد در رابطه با خروج کتابهای خطی میتوان به عوامل حفاظتی، امنیتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حکومتی و قانونی اشاره نمود.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42695_55acee93f30aa5a4a20b366c2e013de2.pdf
کتابهای خطی
خروج از کشور
علل خروج
نسخههای خطی
راههای مقابله
راههای پیشگیری
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
263
282
42696
Original Article
تحلیل فهرست نگاری نسخههای خطی در ایران از جنبة وجود یا نبود الگو در آن و ارائه راهکارهای بهبودی درجهت ایجاد قالب استاندارد ملی
حبیب الله عظیمی
habibazimi@yahoo.com
1
ایوب نازی
2
استادیار و معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی
کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی
هدف این پژوهش، دستیابی به الگوی احتمالی در فهرستنویسی نسخههای خطی ایران با تأکید بر مجموعه پنج کتابخانه بزرگ بوه است. دادههای پژوهش با استفاده از سیاهه وارسی گردآوری و تحلیلهای لازم بر اساس آزمون کروسکال والیس جهت مقایسة نحوة حضور عناصر سیاهه وارسی در فهرستهای کتابخانههای مورد بررسی، انجام شد. نتایج به دست آمده بیانگر نبود الگوی واحد در فهرستنگاری نسخههای خطی در ایران و به تبع آن تأیید فرضیه پژوهش بود. برای رفع مشکل و تدوین استاندارد ملی نسخههای خطی در آینده، الگویی بر اساس قواعد موجود در ایران و جهان همراه با ملزومات و مقدمات لازم آن جهت یکسانسازی روال فهرستنگاری نسخههای خطی در کشور، پیشنهاد گردید.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42696_a5f25fa441dcf98eb2461fd366d800be.pdf
فهرستنگاری نسخههای خطی
نسخههای خطی ایران
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
283
298
42749
Original Article
نقش نسخههای خطی در گفتگوی تمدنها با محوریت برنامة حافظه جهانی
علی صادق زاده وایقان
sadeghzadeh3832@yahoo.com
1
اعظم نجفقلی نژاد
a-najafgholi@nlai.ir
2
دانشجوی دکترای علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و مدیر گروه فراهم آوری مخطوطات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
دانشجوی دکترای علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و کارشناس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
پس از طرح نظریه «برخورد تمدنها»، نظریه «گفتگوی تمدنها» در مقابل آن مطرح شد، که مورد توجه پژوهشگران و سازمانهای بینالمللی قرار گرفت. عنصر ارتباط، زیربنای تمدن بوده و پیدایش نسخههای خطی، نقش مؤثری در ارتباط نوشتاری و تمدن بشری داشته است. ابعاد مختلف نسخههای خطی از قبیل: ابعاد علمی، فرهنگی، هنری، اخلاقی، عرفانی و معنوی، نقش سازندهای در ارتباط و گفتگو دارند. بویژه بُعد هنری نسخههای خطی بیشتر از بقیه در گفتگوی تمدنها نقش دارد، زیرا هنر، زبان مشترک فرهنگها و جهانی است و کارکردهای متنوعی دارد. حفظ و نگهداری نسخههای خطی در اکثر کتابخانهها، مراکز علمی و پژوهشی دنیا بویژه موزههای کشورهای مختلف، اعتقاد و احترام به گفتگوی تمدنها محسوب میشود. به عنوان مثال، قرآن کریم که نسخههای خطی و هنری آن کثیر و مورد توجه همگان است، خود کتاب گفتگوست. از طرفی، برنامه حافظه جهانی، یکی از برنامههای بینالمللی است که نقش مؤثری در اشتراک اندیشهها، فرهنگها، آثار هنری، احیای تاریخ و ... داشته، نقطه اشتراک و پل ارتباطی فرهنگها در سطح بینالمللی به شمار میرود. از شاخههای اصلی این برنامه، کمک به حفظ نسخههای خطی نفیس سراسر جهان، اشاعه و ثبت بینالمللی آن است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42749_588ecf04230933ddc6c1b510f03a5385.pdf
نسخههای خطی
گفتگوی تمدنها
حافظه جهانی
قرآن
هنر
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-06-22
14
2
299
320
42750
Original Article
طبقهبندی جلدهای روغنی تبریز عصر قاجار از حیث طرح و نقش به کار رفته با تأکید بر آثار موجود در موزة قرآن و کتابت مسجد صاحبالامر
مصطفی رستمی
m.rostami@umz.ac.ir
1
استادیار دانشگاه مازندران
منطقة آذربایجان شرقی ـ بویژه تبریز ـ از جمله سرزمینهایی است که به علت دارا بودن شرایط مناسب برای ایجاد تحولات فرهنگی و هنری در عصر قاجار، بستر مناسبی برای خلق آثار تجلید روغنی در خور توجه بوده که شاخصترین نمونههای آن در موزههای تبریز موجود است. در این مقاله، با بررسی میدانی آثار تجلید روغنی نایاب عصر قاجار در تبریز، شاخصهای این نوع جلدها از حیث نقشها و طرحهای به کار رفته، مطالعه شده است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42750_e6b8218deebc80df056ee5c65e285795.pdf
جلدهای شاخص
قاجار
تبریز
نقشها و طرحها