per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
5
7
47808
Original Article
پیشآگاهی برای اجرای برنامة جدید دورة کارشناسی کتابداری و اطلاعرسانی
محمدحسین دیانی
1
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47808_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
9
34
47809
Original Article
تحلیل محتوای کارگاه ها و همایش های انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران دوره سوم 1388-1386
امید علی پور
alipour@guilan.ac.ir
1
علی اکبر خاصه
hasseh@gmail.com
2
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور ، مرکز صومعه سرا
واکاوی سخنرانیها و همایشهای انجمن کتابداری ایران، سیر تاریخی و نحوۀ تکامل رشتۀ کتابداری و اطلاعرسانی را در گذر زمان تا حدودی نمایان میسازد. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل محتوای کمّی و کیفی، به بررسی و دستهبندی موضوعات مطرح شده در کارگاهها، سخنرانیها و همایشهای دورة سوم انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران در سالهای 1386 تا 1388 پرداخته شده است. یافتهها نشان داد از مجموع 162 کارگاه، سخنرانی و همایش، 68/95% مرتبط با کتابداری و اطلاعرسانی بوده و 32/4% ارتباط کمی با مباحث کتابداری و اطلاعرسانی داشته و بیشتر با سایر رشتهها مرتبط است. همچنین مشخص شد که برگزاری کارگاهها، سخنرانیها و همایشها توسط انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران سیر صعودی داشته و طبق بررسی صورت گرفته، دامنة موضوعات ارائه شده نیز گسترش یافته است. بیشترین کارگاهها و سخنرانیهای تخصصی برگزار شده مربوط به فهرستنویسی و ردهبندی، اینترنت، نشر و ناشران وکتابسنجی است. در نهایت، موضوعاتی که تاکنون در سخنرانیها و همایشهای انجمن به آنها پرداخته نشده است، نیز مشخص شد.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47809_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران
تحلیل محتوا
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
35
70
47810
Original Article
بررسی میزان آشنایی کتابداران کتابخانه های عمومی شهر تهران با معیارهای اخلاق حرفه ای کتابداری
اورانوس تاج الدینی
tajedini.o@gmail.com
1
عصمت صدری فر
2
علی سادات موسوی
3
دانشجو دکترای گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران
کارشناس ارشد کتابداری کارمند نهاد کتابخانه های عمومی بجنورد
کارشناس ارشد کتابداری و سرپرست کتابخانه مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان آشنایی کتابداران کتابخانههای عمومی شهر تهران با معیارهای اخلاقی موجود در حرفه کتابداری و ارائه راهکارهایی برای تدوین منشور اخلاقی کتابداران، انجام گردیده است.
پژوهش با روش پیمایشی ارزشیابی و اسنادی انجام و نتایج حاصل با معیارهای موجود در متون کتابداری مقایسه گردیده است. با توجه به روش انجام این پژوهش برای به دست آوردن پیش استانداردها در اصول اخلاق حرفهای، متون موجود بررسی و اصول استخراج شده بهصورت پرسشهای پنج گزینهای مدل لیکرت طراحی و از طریق مراجعه حضوری یا پست الکترونیک، در اختیار کتابداران کتابخانههای عمومی شهر تهران قرار داده شد.
نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد 47% کتابداران کتابخانههای عمومی شهر تهران با معیارهای اخلاق حرفهای موجود آشنایی ندارند؛ 67% مایل به داشتن منشور اخلاق حرفهای هستند، 67% تمایل دارند کلاسهای ضمن خدمت را بگذرانند؛ 70% نسبت به ضرورت آشنایی با اخلاق حرفهای احساس نیاز میکنند و70%، مطالعه متون تخصصی کتابداری در طول دوران خدمت را برای کتابداران ضروری میدانند.
اصول اخلاقی باید بر اساس معیارهای اخلاقی، انسانی و دینی ایران تدوین شود. زمانی که حرفه کتابداری مانند بسیاری از حرفهها دارای منشور اخلاق حرفهای باشد، کتابداران میتوانند بیش از پیش، خود و اصول حرفهایشان را به جامعه معرفی کنند؛ زیرا اصول اخلاقی هر حرفه نشاندهندة ارزشی است که آن حرفه برای جامعه، مشتریان یا مراجعان خود، قایل است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47810_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
اخلاق حرفهای
اخلاق کار
اخلاق اسلامی کار
کتابخانه عمومی
منشور اخلاقی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
71
90
47811
Original Article
آیا لازم است نام رشته کتابداری و اطلاع رسانی در ایران تغییر کند؟(یک بررسی تطبیقی)
پریسا ملک احمدی
parisa.malekahmadi@gmail.com
1
نیره سادات سلیمانزاده نجفی
soleimanzade.n@gmail.com
2
بهاره آتش پور
3
دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
مقدمه: نام هر رشته آموزشی، برچسبی است که ویژگیها و کارکردهای آن را در درون و بیرون رشته باز میتاباند. نام، نه تنها بیانگر فعالیتهای رشته، بلکه بازگوکننده هویت آن نیز هست. یکی از معضلات جامعه کتابداری و اطلاعرسانی ایران در سالهای اخیر، نگاه انتقادی دانشجویان، دانشآموختگان و اعضای هیئت علمی نسبت به نام این رشته بوده است. مقاله حاضر به منظور رسیدن به اجماع در مورد نام رشته کتابداری و اطلاعرسانی، نامهای این رشته را در سه قاره اروپا، آمریکا و استرالیا بررسی کرده است. روششناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری را دانشگاههای سه قاره اروپا، آمریکا و استرالیا تشکیل دادهاندکه در حال حاضر مجری رشته کتابداری و اطلاعرسانی میباشند. نمونهگیری به صورت سرشماری انجام شد. ابزار گردآوری دادهها مراجعه مستقیم به وبسایتهای دانشگاههای مورد بررسی بوده است. نوع آمار توصیفی است و برای توصیف دادهها و رسم نمودارها از نرمافزار Excel استفاده شده است. یافتهها: یافتهها نشان داد در 20 دانشگاه مورد بررسی در قارة اروپا، به ترتیب بیشترین فراوانی نام رشته مربوط به نامهای «مدیریت اطلاعات» (7/14%) و «علم اطلاعات» (76/11%) بودهاست. بیشترین فراوانی نام دانشکدههای مجری این رشته در قاره اروپا نیز به ترتیب مربوط به «دانشکده علوم اطلاعرسانی»، «دانشکدة مطالعات اطلاعرسانی»، «دانشکده علوم کامپیوتر و اطلاعرسانی» و «دانشکده علوم انسانی» بوده است. در 49 دانشگاه مورد بررسی در قاره آمریکا، بیشترین فراوانی نام رشته را «علوم کتابداری و اطلاعرسانی» (97/58%) و «علوم کتابخانه» (2/28%) به خود اختصاص دادهاند. رایجترین نام دانشکدهها در آمریکا به ترتیب فراوانی عبارت بود از: «دانشکده علوم اطلاعات و کتابداری» (85/42 %)، «دانشکده مطالعات کتابداری و اطلاعرسانی» (36/18%)، و «دانشکده اطلاعرسانی» (24/12%). در 19دانشگاه مورد بررسی در قارة استرالیا، به ترتیب بیشترین فراوانی نام رشته متعلق به نامهای «مدیریت اطلاعات» (17%)، «مدیریت دانش» (15%) و «مطالعات اطلاعرسانی» (12%) بوده است. رایجترین نام دانشکدهها نیز به ترتیب فراوانی عبارت بود از: «مطالعات اطلاعرسانی» (16%)، «مدیریت اطلاعات» (12%)، و «مدیریت دانش» (10%). نتیجهگیری: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که درمجموعِ دانشگاههای مورد بررسی در سه قاره اروپا، آمریکا و استرالیا، رایجترین نام برای رشتة کتابداری و اطلاعرسانی، «علوم کتابداری و اطلاعرسانی» (88/29%) و رایجترین نام برای دانشکده مجری این رشته نیز «دانشکده کتابداری» (25%) میباشد. بنابراین، شاید بتوان گفت عنوان «علوم کتابداری و اطلاعرسانی» جامعیت بیشتری دارد؛ از اینرو، مناسبتر است نام این رشته در ایران نیز مانند سایر دانشگاههای جهان «علوم کتابداری و اطلاعرسانی» باشد. در صورت وجود دانشکده مستقل برای این رشته در ایران، نام ارجح «دانشکده کتابداری» پیشنهاد میگردد.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47811_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
نام رشته
نام دانشکده
تغییر نام
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
91
114
47843
Original Article
توان نرم افزارهای موجود در کتابخانه های مرکزی دانشگاهی شهر تهران در ارائه ی اطلاعات مورد نیاز مدیران
علی اکبری
aliakbari.librarian@gmail.com
1
عاصفه عاصمی
af_asemi@yahoo.com
2
نصرت ریاحی نیا
sara_purriahi@yahoo.com
3
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی و کتابدار دانشگاه هنر اصفهان
عضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه اصفهان
عضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران
هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت اطلاعات ارائه شده به مدیران سطوح مختلف کتابخانههای مرکزی دانشگاههای تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری و وزارت بهداشت، درمان، و آموزش پزشکی واقع در شهر تهران از نظر مدیران این کتابخانههاست.روششناسی: روش پژوهش توصیفی - پیمایشی است و برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. تجزیه و تحلیل دادهها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرمافزار مینیتب انجام شده است.یافتهها: بهطور کلی، وضعیت اطلاعات دریافتی توسط مدیران در سطح مطلوبی قرار ندارد. میانگین نظر مدیران بر اساس شاخصهای مختلف، بین کم تا متوسط در نوسان است. کمترین میزان رضایتمندی، به اطلاعات مالی با میانگین 257/2 و بیشترین میزان رضایتمندی به وضعیت اطلاعات برای ارائه گزارش اطلاعات مورد نیاز مدیران با میانگین 400/3 مربوط است. نتیجه: بر اساس نیازهای اطلاعاتی مدیران در اداره کتابخانههای دانشگاهی، بهتر است سیستم اطلاعات مدیریتی خاص آنها طراحی و بهکار گرفته شود.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47843_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
سیستم اطلاعات مدیریت
کتابخانههای دانشگاهی
مدیریت کتابخانه
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
115
140
47844
Original Article
ساخت اعتباریابی و پایایی سنجی مقیاس سنجش اضطراب اطلاع یابی
محمد امین عرفان منش
aminerfan@gmail.com
1
دانشجو دکتری کتابداری و اطلاع رسانی ، دانشگاه یو . ام . مالزی
پژوهش حاضر با هدف طراحی، اعتباریابی و پایاییسنجی مقیاس اضطراب اطلاعیابی انجام گرفت. برای طراحی مقیاس، دو مطالعه مقدماتی با حضور 550 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه مالایا در کشور مالزی انجام شد و دانشجویان به سیاههای متشکل از 93 گویه که از طریق طیف لیکرت پنج گزینهای امتیازبندی شده بود، پاسخ دادند. برای بررسی روایی سازه، از روش تحلیل عاملی اکتشافی از طریق تحلیل مؤلفههای اصلی توأم با چرخش متعامد از نوع واریماکس استفاده و حداقل بار عاملی مورد قبول 4/0 در نظر گرفته شد. نتایج تحلیل عاملی، نشاندهندة یک ساختار 6 عاملی برای پرسشنامه بود که از 47 گویه تشکیل میشد و 73/35% از واریانس تبیین شده را پاسخگو بود. برای بررسی ثبات درونی پرسشنامه، از روش محاسبه آلفای کرونباخ استفاده شد که میزان آلفای معادل 902/0 برای کل مقیاس، نشاندهندة پایایی بالای ابزار بود. بر اساس نتایج پژوهش، میتوان گفت ابزار سنجش اضطراب اطلاعیابی از اعتبار و قابلیت اعتماد بالایی برخوردار بوده و میتواند در پژوهشهای آینده برای سنجش سطح اضطراب اطلاعیابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی، مورد استفاده قرار گیرد.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47844_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
جستجوی اطلاعات
مقیاس اضطراب اطلاعیابی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
141
162
47845
Original Article
بررسی بروندادهای علمی حوزه های کتاب سنجی، علم سنجی و اطلاع سنجی در نمایه استنادی علوم اجتماعی به منظور یافتن تمایزات و تشابهات بین این سه حوزه
فریده عصاره
fosareh@yahoo.com
1
رباب برایرپور
2
استاد و مدیر گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران
دانشجو کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
در این مقاله با استفاده از تحلیل محتوا و تحلیل عوامل متون حوزههای کتابسنجی، علمسنجی و اطلاعسنجی، تفاوتها و شباهتهای کتابسنجی، علمسنجی و اطلاعسنجی شناسایی شده است. برای این منظور، از نمایه استنادی علوم اجتماعی طی سالهای 1973 تا 2009 استفاده شد. در پی تحلیل، به ترتیب 8، 5 و 6 عامل برای حوزههای کتابسنجی، علمسنجی و اطلاعسنجی استخراج گردید. تفاوت مطالب خاص، به مواردی مربوط است که خاص هر یک از این سه رشته است. کتابسنجی بر استاندارها، مدلها، رویکردها و سیاستگذاریهای علمی؛ علمسنجی بر موضوع شاخصها و ترسیم ساختار علم و اطلاعسنجی بر موضوعات مدلسازی و سنجههای آماری تأکید دارند. حوزۀ کتابسنجی، عوامل مشترک بیشتری با دو حوزۀ دیگر دارد. به عبارت دیگر، این حوزه از تنوع موضوعی بیشتر و همپوشانی نسبتاً بالایی با دو حوزۀ اطلاعسنجی و علمسنجی برخوردار است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47845_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
کتابسنجی
علمسنجی
اطلاعسنجی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
163
188
47846
Original Article
بررسی رابط کاربر بانک اطلاعاتی نمایه از دیدگاه دانشجویان(کتابخانه مرکزی)دانشگاه فردوسی مشهد با روش مکاشفه ای
سمانه غفاریان
1
پژوهش حاضر، با هدف بررسی و تفسیر عناصر، ویژگیها و امکانات کاربردی در محیط رابط بانک اطلاعاتی نمایه، به بررسی میزان رضایت کاربران از رابط کاربر این نظام اطلاعاتی پرداخته است. در این پژوهش، علاوه بر بررسی میزان رضایت کاربران از هرکدام از ویژگیها و امکانات محیط رابط بانک نمایه بر اساس ده مؤلفه مدل نیلسن و میزان رضایت کاربران از کل محیط رابط بانک نمایه، مشکلات موجود در محیط رابط بانک نمایه و نیز رابطة بین میزان آشنایی کاربران با بانک نمایه ومیزان رضایت کاربران از تعامل با آن، مورد سنجش قرار گرفته است. این پژوهش به روش ارزیابی مکاشفهای[1] انجام شده است و جامعه مورد سنجش، دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد میباشند که به بخش اطلاعرسانی کتابخانه مرکزی این دانشگاه مراجعه میکردند. یافتهها نشان داد میزان رضایت کاربران از محیط رابط کاربر بر اساس ده مؤلفه نیلسن بهطور کلی در حد متوسط است. و این بانک اطلاعاتی در برخی از مؤلفههای مدل نیلسن، دارای مشکلات اساسی است. نتایج پژوهش نشان داد میزان رضایت کاربران از مؤلفههای «وضعیت واضح بودن و قابل فهم بودن» و «ثبات و یکدستی» در رابط بانک نمایه زیاد و در مؤلفههای «همخوانی بین نظام و دنیای واقعی»، «کنترل سطوح دسترسی کاربر و آزادی عمل وی»، «امکانات شناسایی و بازیابی اطلاعات» و «جنبههای زیباییشناختی و طراحی ساده» در حدّ متوسط است. همچنین در سه مؤلفههای «جلوگیری از خطا و کمک به کاربران برای تشخیص و اصلاح خطاها» و «قابلیت انعطافپذیری و کارایی» و در میزان رضایت کاربران از مؤلفه «امکانات راهنمایی و کمک» رابط بانک نمایه کم است. همچنین، پژوهش نشان داد که با افزایش میزان آشنایی کاربران، از میزان رضایت آنان کاسته شده است. به بیان دیگر، محیط رابط بانک اطلاعاتی نمایه برای کاربران، حرفهای چندان مطلوب و رضایتبخش نیست.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47846_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
محیط رابط
مدل نیلسن
بانک اطلاعاتی نمایه
ارزیابی مکاشفهای
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
189
212
47847
Original Article
قوانین کوانتومی در دنیا اطلاعات
میترا پشوتنی زاده
pashootanizade@gmail.com
1
دانشجو دکتری کتابداری و اطلاع رانی دانشگاه شهید چمران
بسیاری از نظریههای اطلاعاتی (همچون نظریه اطلاعات یا ارتباطات شانون، نظریه معناشناختی اطلاعات، نظریه سیبرنتیکی و ...) که امروزه وجود دارند، برگرفته از نظریات دیگر رشتهها همچون مخابرات، ریاضیات، زبان شناسی، سایبرنتیک، زیست، علوم اجتماعی و ... میباشند. به همین منظور، پژوهشگر تلاش کرده است با استفاده از قوانین فیزیک کوانتوم، به پردازش و بررسی فرایندها و جریانهای اطلاعاتی و نحوة برخورد اجزای اطلاعاتی با شرایط مختلف بپردازد. در این مقاله، نتایج تطبیق برخی از مفاهیم بنیادین فیزیک کوانتومی (از جمله عدم قطعیت هایزنبرگ، پدیدة تداخل، لرزش دائم الکترون، موجی بودن، اثر تونل، برگشت پذیری یا برگشت ناپذیری) با دنیای اطلاعات ارائه شده است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47847_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
فیزیک کوانتوم
اطلاعات
فرایندهای اطلاعاتی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
213
244
47848
Original Article
بررسی مقایسه ای وضعیت سرمایه اجتماعی در کتابخانه های دانشگاهی(مطالعه موردی: کتابخانه های دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد)
محمد حسین دیانی
daneshvarz85@gamil.com
1
حسن محمودی
hmahmoudi965@gmail.com
2
استاد گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد
دانشجو کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد
این مقاله وضعیت سرمایة اجتماعی کتابخانههای دانشگاهی را بررسی میکند. روش تحقیق حاضر پیمایشی است و از پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، کتابداران دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد میباشند که به تعداد همة آنها پرسشنامه توزیع گردیده است. سرمایة اجتماعی در این پژوهش، شامل سه بُعد شناختی، رابطهای و ساختاری در نظر گرفته شده که هر بُعد نیز از مؤلفههای مجزایی تشکیل شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد، مؤلفه «هنجارهای مشترک» شامل فرهنگ کار گروهی، مسئولیتپذیری و جدّیت در کار، روحیه انتقادپذیری، و روحیه گذشت و فداکاری و همچنین مؤلفه «تعهدات و انتظارات مربوط به تعهد کتابداران به هدفها و منافع کتابخانه» دارای کمترین میانگین میباشند. مؤلفه هویت سازمانی نیز بیشترین میانگین را دارد. همچنین، یافتهها حاکی از آن است که میانگین «سرمایة اجتماعی و ابعاد آن» در کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از کتابخانههای دانشگاه فردوسی بیشتر است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47848_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
کتابخانههای دانشگاهی
سرمایة اجتماعی
سرمایة اجتماعی شناختی
سرمایة اجتماعی رابطهای
سرمایة اجتماعی ساختاری
کتابداری و اطلاعرسانی
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
245
266
47849
Original Article
تحلیل و عارضه یابی کارایی استان های کشور در استفاده از ظرفیتهای موجود اطلاع رسانی با روش ارزیابی کارایی متقاطع
سید حبیب الله میر غفوری
mirghafoori@yazduni.ac.ir
1
حمید بابایی
babaeimaybodihamid@yahoo.com
2
محمد حسین طحاری مهرجردی
hooseintahari@yahoo.com
3
دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد ، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی، دانشگاه یزد
کارشناس ارشد مدیریت صنعتی آموزش عالی جهاد دانشگاهی یزد
کسب اطمینان از ارائة بهترین و کیفیترین خدمات در بخش اطلاعرسانی، مستلزم ارزیابی عملکرد کتابخانههای عمومی کشور به عنوان یکی از مهمترین مراکز اطل
اعرسانی در جامعه است. هدف از این مقاله، ارزیابی کارایی کتابخانههای عمومی کشور با استفاده از یکی از تکنیکهای ناپارامتریک در این زمینه با عنوان تکنیک «تحلیل پوششی دادهها» است. از این تکنیک برای ارزیابی کارایی کتابخانههای عمومی استانهای کشور با ورودیهایی همچون مساحت کتابخانه، تعداد کتابخانه، تعداد رایانه، تعداد صندلی، تعداد کتاب و تعداد کتابدار در کتابخانههای عمومی استان و خروجیهایی همچون متوسط تعداد افراد مراجعه کننده، متوسط تعداد کتابهای امانت داده شده و تعداد افراد دارای کارت عضویت در کتابخانههای عمومی استان استفاده و کتابخانههای عمومی استانهای کشور به دو دسته کارا و غیر کارا طبقهبندی شدند. در مرحله بعد، واحدهای مرجع برای واحدهای ناکارا شناسایی و بررسی شد تا امکان افزایش کارایی هر واحد ناکارا نیز فراهم شود. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان داد از مجموع 30 استان کشور، کتابخانههای عمومی 15 استان کشور (معادل50% استانهای کشور) دارای کارایی کامل در زمینة استفاده از ظرفیتهای موجود اطلاعرسانی بودهاند. در پایان، از یک مکانیزم رتبهبندی کامل با عنوان «تکنیک ارزیابی کارایی متقاطع» به منظور رتبهبندی کامل کتابخانههای عمومی استانهای کشور استفاده شد. نتایج رتبهبندی نهایی، کتابخانههای عمومی استان خراسان جنوبی را در رتبه اول و کتابخانههای عمومی استان بوشهر را در رتبه آخر سطح عملکرد نشان داد.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47849_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
ارزیابی عملکرد
تحلیل پوششی دادهها
کتابخانههای عمومی
ارزیابی کارایی متقاطع
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
267
294
47850
Original Article
بررسی وضعیت کتابخانه های نابینایان و نیمه بینایان مستقر در استان خراسان رضوی و بررسی میزان رضایتمندی کاربران از خدمات آنها
رضا رشید پور
1
علی احمد پور اکبر
2
کارشناس ارشد گروه کتابداری و اطلاع رسانی
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان
هدف اصلی این پژوهش، بررسی وضعیّت کتابخانههای نابینایان و کمبینایان در استان خراسان رضوی و همچنین بررسی میزان رضایتمندی اعضای این کتابخانههاست. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی وجامعه آماری پژوهش شامل 8 کتابخانه و 440 نفر از اعضای فعّال آن کتابخانهها بودند که به شیوة نمونهگیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان انتخاب و تعداد 205 برگ پرسشنامه بین آنها توزیع شد. نتایج به دست آمده تجزیه و تحلیل و مشخّص شد تنها 25% کتابخانهها دارای ساختمان مستقل هستند و بقیّه به عنوان بخشی از یک کتابخانه دیگر فعالیّت میکنند. تقریباً 90% ساختمان کتابخانهها بیشتر از10 سال عمر دارند. هیچ کتابخانهای استودیو ضبط صدا ندارد. همه کتابخانهها از ضبط صوت و رایانه برای رفع نیاز مراجعان استفاده میکنند. 75% مسئولان کتابخانهها نابینا هستند. 75% کتابخانهها تنها توسط یک کتابدار اداره میشوند. 75% مسئولان کتابخانهها دورههای ویژه مدیریّت کتابخانههای نابینایان را طی کردهاند. اعضای کتابخانهها نیز از تجهیزات و نرمافزارها و فضای مطالعاتی کتابخانه رضایت نداشتند. از نظر ایشان، وضعیّت منابع موجود به طور متوسط رضایت بخش بود. همچنین، مراجعان از خدمات ارائه شده و نحوة رفتار و برخورد کتابداران و به طور کلّی از خدمات ارائه شده توسط کتابخانهها رضایت کامل داشتند. ایجاد شبکه اطلاعرسانی کتابخانههای نابینایان، اشتراک منابع و امانت بینکتابخانهای، حرکت به سوی انتشارات چندرسانهای و ایجاد کتابخانه ملّی نابینایان، از پیشنهادهای ارائه شده در این پژوهش است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47850_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
per
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
2011-12-22
14
4
295
324
47851
Original Article
پژوهشی پیرامون تدوین برنامه راهبردی برای توسعه و تحول در خدمات کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد
مهری پریرخ
mparirokh@gmail.com
1
سمیه آخشیک
somakhshik@gmail.com
2
اکرم فتحیان
fathian2000@gmail.com
3
محمدرامین نادری
4
دانشیار و عضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد
دانشجو دکترای علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد
دانشجو دکترای علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد
برنامهریزی راهبردی، در دنیای پر از تغییری که سازمانها را احاطه نموده، راهحلی مناسب برای همسویی فعالیتها با هدفهای و رسالتهای سازمان و پرهیز از خطاهایی است که بقای سازمان را تهدید میکند. کتابخانههای دانشگاهی نیز به عنوان یکی از مراکز اصلی پیش برنده و تأمینکنندة هدفهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه، موظفند در عین همسویی با تغییرات محیطی، پاسخی مناسب به نیازهای کاربرانشان ارائه دهند و در چارچوب رسالت دانشگاه فعالیت نمایند. برای همخوانی فعالیتهای کتابخانههای دانشگاه فردوسی مشهد با تغییرات محیطی مؤثر بر چشمانداز و رسالت دانشگاه، طراحی برنامه راهبردی برای توسعة خدمات در این کتابخانهها به عنوان هدف این مطالعه، مورد توجه قرار گرفت. با استفاده از مدل برایسون و بر پایة تحلیل SWOT، به طراحی برنامه راهبردی برای توسعه خدمات پرداخته شد. اطلاعات مورد نیاز از طریق سیاهة وارسی، پرسشنامه و مصاحبه گردآوری شد. آزمودنیهای پژوهش شامل 26 کتابدار مسئول و متخصص و مصاحبه شوندگان شامل 4 تن از مسئولان دانشگاه بودند. هشت فعالیت زمینهساز برای توسعة خدمات، زیر بنای لازم را برای گردآوری اطلاعات فراهم کرد. بر پایة تحلیل اطلاعات به دست آمده، توانمندیها، ضعفها، تهدیدها و فرصتها شناسایی شد. سپس چشم انداز، رسالت، ارزشها، هدفهای راهبردی و برنامه راهبردی پیشنهادی، به تفکیک 8 فعالیت ارائه گردید.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_47851_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
برنامة راهبردی
کتابخانههای دانشگاهی
دانشگاه فردوسی مشهد
خدمات کتابخانهها