ORIGINAL_ARTICLE
روش ساخت و کاربرد حبر اسود در نسخههای خطی با تأکید بر رسالۀ عمدةالکتاب مضبوط در کتابخانۀ آستان قدس رضوی
هدف: در نسخههای خطی علاوه بر مداد یا مرکب، به دو نوع مرکب دیگر به نام حبر و لیقه اشاره شده است. در این مقاله با رجوع به نسخههای قرون اولیۀ اسلامی بهویژه رسالۀ عمدةالکتاب مضبوط در کتابخانۀ آستان قدس رضوی، تلاش شده است به ویژگیها و تفاوت انواع مرکب پی برده شود. هدف اصلی مقالۀ حاضر، شناخت روش ساخت و کاربرد حبر اسود است. روش پژوهش: گردآوری اطلاعات کتابخانهای و اسنادی و در برخی موارد نیز برای اثبات صحت روشها، روش آزمایش به کار گرفته شده است. بههمین دلیل، روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی و تجربی است. برای رسیدن به نتایج دقیق، ابتدا روش تهیۀ حبر اسود در نسخههای خطی شناسایی شده و در تطبیق با یکدیگر و بهویژه رسالۀ عمدةالکتاب قرار گرفت. سپس نتیجه به شکل آزمایشی ساخته و نتایج مشاهده شد. یافتههای تحقیق: یافتههای پژوهش نشان میدهد شیوۀ ساخت و کاربرد مرکّبهای مداد، حبر و لیقه متفاوت است. حبرهای اسود با ترکیبات ثابت: مازو، زاج، صمغ و آب، دارای چهار شیوۀ ساخت و چهار کاربرد متفاوت هستند که در نگارش بر روی کاغذ، پوست، سنگ و سفال استفاده میشوند. نتیجهگیری: مقایسۀ متن نسخههای خطی عُمدةالکتاب، بَیانُ الصَناعات، قَطَفُ الأزهار، دُرُ المَکنون، تُحَفُ الخَواص، صُبح الأعشی و کتابآرایی در تمدن اسلامی نشان داد در تمام منابع ذکر شده بهغیر از عُمدةالکتاب، به دلایلی از قبیل نقص، پراکندگی و ترجمۀ اشتباه نمیتوان به شیوههای ساخت و کاربرد انواع مرکب دست یافت.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_65210_816f578ddc86e210fb94cd907e5f6f4d.pdf
2018-11-22
3
27
10.30481/lis.2018.65210
مرکب
مداد
حبر
لیقه
عمدةالکتاب
آرزو
پوریایی
214.research@gmail.com
1
کارشناسی ارشد، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
AUTHOR
محسن
مراثی
marasy@shahed.ac.ir
2
کارشناسی ارشد، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
- بدری توفیق، پروین (1362). «صناعه الاحبار واللیق و الاصباغ (فصول من مخطوطه) قطف الازهار. للمغربی»، بغداد: دبلوم وثائق.
1
- تفلیسی، حبیش ( 1336). بیان الصناعات، تهران: فرهنگ ایران زمین.
2
- پورتر، ایو (1379). ترجمۀ فارسی بخشی از رساله «عمده الکتاب» ابن بادیس صنهاجی.(454-398ق). ترجمه ع، روح بخشان. نامۀ بهارستان، 2 (2)، 19-30.
3
- دهخدا، علی اکبر (1330). لغت نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
4
- سمعانی، عبدالکریم بن محمد (1381). « ابزارها و اداب خوشنویسی». ترجمه حسین استادولی. نامه بهارستان، 1(5)، 21-32.
5
- شبوح، ابراهیم (1381). دو منبع قدیمی تازه یاب درباره مرکب»، ترجمه هوش آذر آذرنوش، نامۀ بهارستان، 1(5)، 141-152.
6
- صنهاجی، ابن بادیس (1367). عمده الکتاب و عده ذوی الالباب. با مقدمۀ نجیب مایل هروی و عصام مکیه، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی انتشارات آستان قدس رضوی.
7
- طنوس عون اللبنانی، جرجس افندی (1301ق). الدرالمکنون فی الصنائع و الفنون. قسطنطنیه: طبع فی مطبعة الجوائب.
8
- فرهمند بروجنی، حمید؛ سلطانی، زهرا و جوکار، جلیل (1392). « بررسی شباهتها و تفاوتهای مرکب و حبر از دیدگاه شیوۀ ساخت». فصلنامه هنرهای سنتی اسلامی، 2(1)، 91-112.
9
- قلقشندی، احمدبن علی (1340 ق). صبح الاعشی فی الصناعه والانشاء، القاهره: وزاره الثقافه و الارشاد القومی.
10
- قللوسی اندلسی، ابوبکر محمدبن محمد (1427ق). تحف الخواص فی طرف الخواص ( فی صنعه الامده والاصباغ والادهان). دکترمختار العبادی، مصر: مکتبة الاسکندریة.
11
- مایل هروی، نجیب (1372). کتاب آرایی در تمدن اسلامی: مجموعه رسایل در زمینه خوشنویسی، مرکب سازی، کاغذگری، تذهیب و تجلید. مشهد: آستان قدس رضوی.
12
- محفوظ، ناجی (1422ق). «صناعه الحبر عندالعرب (دراسه احصائیه تحلیلیه)»، المورد، 1(19)، 120-127.
13
- مصطفوی، حسن (۱۳۶۰). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. ج ۲، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
14
- مطلبی کاشانی، نادر (1389). «منابع کهن نسخهپردازی/رساله بوقلمون در رنگها (ترجمه قدیمی بخش رنگها از کتاب عمده الکتاب از مترجمی ناشناخته؛ اواخر سدۀ نهم و اوایل سدۀ دهم ق)»، نامه بهارستان، 17(11)، 17-30.
15
- http://panart.ir. [Retrieved 2018, March. 15]
16
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ وضعیت استفاده از رسانه های اجتماعی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
هدف: پژوهش حاضر با هدف مشخصساختن وضعیت استفاده از رسانههای اجتماعی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بهمنظور تعیین بهترین رسانههای اجتماعی برای استفاده رسمی در سازمان صورت پذیرفت. روششناسی: پژوهش توصیفی _ تحلیلی بوده و به روش پیمایشی انجامشده است. جامعه پژوهش شامل274 کتابدار و 400 کاربر فعال سازمان اسناد و کتابخانه ملی بود که بر اساس جدول مورگان نمونهگیری و 355 نفر متشکل از 159 کتابدار و 196 کاربر تعیین گردید. اطلاعات بهوسیلۀ پرسشنامه در فرم گوگل جمعآوری و از آمار توصیفی میانگین برای توصیف دادهها و آمار استنباطی آزمون تی میانگین دو جامعۀ مستقل برای تحلیل فرضیه پژوهش با استفاده از نرمافزارهای اسپیاساس و اکسل استفاده شد. یافتهها: کتابداران (35/3) و کاربران (16/4) از برنامههای موبایلی رسانههای اجتماعی بیشترین استفاده را دارند. کتابداران از رسانههای اجتماعی در امور کتابخانهای و پژوهشی کم استفاده میکنند، اما کاربران بیشتر از آنها و در حد متوسط از رسانههای اجتماعی در این امور استفاده میکنند. کتابداران از تلگرام و اینستاگرام برای امور پژوهشی و خدمات کتابخانهای بیشترین میزان استفاده را دارند. کاربران نیز برای انجام خدمات کتابخانهای از تلگرام و اینستاگرام بیش از سایر رسانههای اجتماعی استفاده میکنند. برای امور پژوهشی علاوه بر تلگرام (34/4) و اینستاگرام(07/4) از لینکداین (76/3) و ریسرچگیت (73/3) نیز نسبت به سایر رسانههای اجتماعی استفاده بیشتری میکنند. نتیجهگیری: تلگرام، اینستاگرام، لینکداین و ریسرچ گیت به ترتیب بهعنوان بهترین رسانههای اجتماعی برای استفاده رسمی در کتابخانه ملی تعیین و پیشنهاد میشوند. تهیۀ خطمشی مدوّن استفاده و ایجاد شرایط مناسب استفاده در کتابخانه ملی پیشنهاد میشود.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_67101_140df8263950661c5747ef488eb4a0cd.pdf
2018-11-22
28
56
10.30481/lis.2018.67101
رسانه های اجتماعی
وضعیت استفاده
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
فاطمه
زارع زاده
fatizarezadeh@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد، ایران.
LEAD_AUTHOR
هادی
شریف مقدم
sh_mogadam@pnu.ac.ir
2
استاد، گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد، ایران.
AUTHOR
فریبرز
خسروی
fa.khosravi@gmail.com
3
دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران.
AUTHOR
مریم
سلامی
salamilib@yahoo.com
4
استادیار، گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد، ایران.
AUTHOR
- اسفندیاری مقدم، ع.، حسینی شعار، م. (1390). «میزان آشنایی و استفاده کتابداران کتابخانههای دانشگاهی همدان از امکانات و قابلیتهای وب 0/2»، فصلنامه کتابداری و اطلاعرسانی، س14، ش1، پیاپی 53، 155-183.
1
- اهداف و وظایف، اهمیت (1397). سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. بازیابی 27 فروردین 1397 از http://www.nlai.ir/ahdaf-vazayef
2
- رحمان زاده، ع. (1389). «کارکرد شبکههای اجتماعی مجازی در عصر جهانیشدن»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانیشدن. مقاله 2، دوره 1، ش1، 49-78.
3
- صراف زاده، م.، حاضری، ا.، علوی، س. (1391). «آگاهی و استفاده مدرسان کتابداری و اطلاعرسانی ایران از فنّاوریهای وب 0/2»، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. دوره 28، ش1، 21-38.
4
- میرزایی، مریم، رحیمی، صالح، مرادی، محمود. (1395). «بررسی نقش شبکههای اجتماعی در تبادلات علمی (مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی)»، فصلنامه کتابداری و اطلاعرسانی، 19، ش1، پیاپی 73، 108-130.
5
- مهدی زاده، ح.، عزیزی، م. (1389). «بررسی دانش دانشجویان دانشگاههای علوم پزشکی غرب کشور در محیطهای وب 0/2»، تحقیقات نظام سلامت. س6، ش3، 397-406.
6
- ولی زاده، بهناز، رضائی شریفآبادی، سعید، دولانی، عباس (1396). «بررسی نقش شبکه اجتماعی موبایلی تلگرام در توسعه خدمات کتابخانههای دانشگاهی (مطالعه موردی: مدیران و کتابداران کتابخانه مرکزی دانشگاههای وزارت علوم)»، فصلنامه کتابداری و اطلاعرسانی، 20، ش1، پیاپی 77، 21-51
7
- Abdullah, N., Chu, S., Rajagopal, S., Tung, A., & Kwong-Man, Y. (2015). Exploring Libraries’ Efforts in Inclusion and Outreach Activities Using Social Media. Libri, 65(1), 34-47
8
https://doi.org/10.1515/libri-2014-0055
9
- Akeriwa, M., Penzhorn, C., & Holmner, M. (2015). Using mobile technologies for social media based library services at the University of Development Studies Library, Ghana. Information Development, 31(3), 284-293.
10
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0266666913515898
11
- Al-Daihani, S. M., & AlAwadhi, S. A. (2015). Exploring academic libraries’ use of Twitter: a content analysis. The Electronic Library, 33(6), 1002-1015. https://doi.org/10.1108/EL-05-2014-0084
12
- Ali, A. H. (2011). The power of social media in developing nations: New tools for closing the global digital divide and beyond. Harv. Hum. Rts. J., 24, 185 Retrieved from
13
https://challenges.openideo.com/attachments/3dada18d-0455-4a56-9540-25a355a4e197.pdf
14
- Atulomah, B. C. & Onuoha, U. D. (2011). Harnessing collective intelligence through online social networks: a study of Librarians in private universities in Ogun State, Nigeria.Ozean Journal of Social Science, 4(2), 71-83. Retrieved from
15
https://www.researchgate.net/profile/Bola_Atulomah/publication/260596377_Harnessing_Collective_Intelligence_Through_Online_Social_Networks_A_Study_of_Librarians_In_Private_Universities_In_Ogun_State_Nigeria_Atulomah_Bola_C_and_Onuoha_Uloma_D/links/55c1169908aec0e5f44904af.pdf
16
- Chen, D. Y. T., Chu, S. K. W., & Xu, S. Q. (2012). How do libraries use social networking sites to interact with users. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 49(1), 1-10.
17
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/meet.14504901085/full
18
- Chu, S. K.-W., Du, H. S. (2012). Social networking tools for academic libraries. Journal of Librarianship and Information Science 45(1), 64-75.
19
http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0961000611434361
20
- Cook, S., & Wiebrands, C. (2010). Keeping up: strategic use of online social networks for librarian current awareness. In VALA 15th Biennial Conference and Exhibition, Melbourne Convention and Exhibition Centre (pp. 9-11) Retrieved from
21
https://vala.org.au/vala2010/papers2010/VALA2010_78_Cook_Final.pdf
22
- Digital in 2017: Global Overview(2017). We are social. Retrived from https://wearesocial.com/special-reports/digital-in-2017-global-overview
23
- Hendrix, D., Chiarella, D., Hasman, L., Murphy, S., & Zafron, M. L. (2009). Use of Facebook in academic health sciences libraries. Journal of the Medical Library Association: JMLA, 97(1), 44.
24
http:doi.org/10.3163/1536-5050.97.1.008
25
- Holmberg, H.I., Kronqvist-Berg, K., Nivakoski, M, O., Widén, G. (2013). What is Librarian 2.0–New competencies or interactive relations? A library professional viewpoint. Journal of Librarianship and Information Science, http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0961000613477122
26
- Jain, P. (2014). Application of Social media in marketing library & information services: a global perspective. International Journal of Academic Research and Reflection, 2(2), 62-75. Retrieved from
27
http://www.idpublications.org/wp-content/uploads/2014/07/APPLICATION.pdf
28
- Mamatha, N., Nikam, K., (2016) Use of twitter in libraries at a glance. In: National Conference on Library and Information Services for all: Reaching the Unreached in the Digital Era (Special focus on information services for visually challenged), February 11-12, 2016, University of Mysore, Manasagangotri, Mysuru. (pp. 324-329) Retrieved from
29
http://eprints.uni-mysore.ac.in/id/eprint/18304
30
- Murphy,J., Moulaison, H.,2009. Social Networking Literacy Competencies for Librarians: Exploring Considerations and Engaging Participation. ACRL 14th National Conference, Pushing the Edge: Explore, Engage, Extend. Available at:
31
http://eprints.rclis.org/13142/1/Social_networking_Literacy_for_librarians.pdf
32
- Olajide, A. A. (2015). Social Media Platform as a Knowledge Management Tool: Nigerian Librarians Experience. Journal of Information & Knowledge Management, 14(03), https://doi.org/10.1142/S0219649215500185
33
- Onuoha, U. D. (2013). Librarians' use of social media for professional development in Nigeria. Information Management and Business Review, 5(3), 136-143 Retrieved from
34
https://pdfs.semanticscholar.org/9c23/1e4b973aa8bd20ad64610c49d208f73cbc73.pdf
35
- Panahi, S., Watson, J., & Partridge, H. (2012). Social media and tacit knowledge sharing: developing a conceptual model. World academy of science, engineering and technology, (64), 1095-1102. https://eprints.qut.edu.au/50068/
36
- Perera, K. (2013) Effective Use of Social Media in Libraries A Case Study from Regional Centre for Strategic Studies (RCSS) Library. Retrieved from https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/31542751/Form_SP_KamaniP.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Expires=1508820217&Signature=FcrrtFbSws0aBoPvag7XrhGOdBI%3D&response-content-disposition=inline%3B%20filename%3DEffective_Use_of_Social_Media_in_Librari.pdfpdf
37
- Rossmann, D., & Young, S. W. (2015). Social media optimization: making library content shareable and engaging. Library Hi Tech, 33(4), 526-544. https://doi.org/10.1108/LHT-05-2015-0053
38
- Shiri, A., & Rathi, D. (2013). Twitter content categorisation: A public library perspective. Journal of Information & Knowledge Management, 12(04), https://doi.org/10.1142/S0219649213500354
39
- Singh, K. P., & Gill, M. S. (2015). Role and users’ approach to social networking sites (SNSs): a study of universities of North India. The Electronic Library, 33(1), 19-34. https://doi.org/10.1108/EL-12-2012-0165
40
- Shulman, J., Yep, J., & Tomé, D. (2015). Leveraging the power of a Twitter network for library promotion. The Journal of Academic Librarianship, 41(2), 178-185. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2014.12.004
41
- Weblogs(2017). Wikipedia. Retrieved from
42
https://en.wikipedia.org/wiki/Weblogs,_Inc. Retrieved Sept 2017.
43
- Whelan, D. L. (2009), School librarians lead the social networking pack among educators, School Library Journal, 11(9). Retrieved from http://www.slj.com.
44
- Zohoorian-Fooladi, N., Abrizah, A.,2013. Academic librarians and their social media presence: a story of motivations and deterrents. Information Development, 20 (1). http://doi.org/10.1177/0266666913481689
45
ORIGINAL_ARTICLE
گسترشپذیری جستجو و بازیابی مدارک در پایگاههای اطلاعات علمی فارسی: مورد پژوهشی پیوسته نویسی و جدانویسی
هدف: هدف این مقاله مطالعۀ میزان توجه سه پایگاه اطلاعات علمی فارسی «بانک اطلاعات نشریات کشور»، «مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» و «مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری» به گسترشپذیری جستجو و بازیابی مدارک (مقالات) به صورت پیوستهنویسی و جدانویسی است. روششناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف در ردیف پژوهشهای کاربردی و از نظر طرح پژوهش از نوع تحلیل محتوا بوده است. جامعۀ آماری شامل مجموعۀ مدارک موجود در سه پایگاه اطلاعات علمی فارسی بود (29142 مدرک) که با استفاده از فرمول کوکران، 432 مدرک از آنها با روش نمونهگیری طبقهای متناسب (نسبتی) انتخاب شد. ابزار پژوهش یک سیاهۀ وارسیِ محققساخته بود. سیاهۀ وارسی شامل ده قاعده از مجموعه قاعدههای پیوستهنویسی و جدانویسی کتاب «دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی» به همراه مصداقهای «واژگان یا کلیدواژههای انتخابی» از هر قاعده بود که امکان رخداد جدانویسی و پیوستهنویسی آنها در هنگام نگارش وجود داشت. یافتهها: نتایج نشان داد میان پایگاههای اطلاعات علمی فارسی از نظر قابلیت بازیابی مدارک با هر یک از شکلهای نگارشی اعم از پیوستهنویسی و جدانویسی تفاوت وجود دارد. علاوه بر این، یافتهها نشان داد، تنها 3/5% از مدارک انتخابی در هنگام جستجو در پایگاههای اطلاعاتی مورد مطالعه با همه شکلهای نگارشی قابل بازیابی بود. در مقابل، 7/94% مدارک انتخابی فقط با همان حالت ثبتشده در پایگاه بازیابی شد. همچنین، مقایسۀ شکل نگارشی مصداقها در عنوان، چکیده و کلمات کلیدیِ نسخۀ پی.دی.اف مدارک با اطلاعات نمایهشده از همان مدارک در پایگاههای اطلاعات علمی فارسی نشان داد، شکل نگارشی بخش قابل توجهی از مصداقهای مدارک از حالت نگارشی نزدیکنویسی به جدانویسی یا پیوستهنویسی تغییر یافته است. نتیجهگیری: با توجه به اینکه در پایگاههای مورد مطالعه چالشهای پیوستهنویسی و جدانویسی بهطور جامع و به منظور بهبود جامعیت نتایج جستجو مورد توجه قرار نگرفته است، این وضعیت نامطلوب میتواند به ازدستدادن مدارکی بینجامد که با دیگر شکلهای نگارشی در پایگاههای اطلاعاتی ذخیره شدهاند.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_67485_46f9d098d842567acba8b5827cf76ca3.pdf
2018-11-22
57
90
10.30481/lis.2018.67485
بازیابی اطلاعات
پایگاههای اطلاعات علمی
پیوستهنویسی
جدانویسی
خط فارسی
مرکز منطقهای اطلاع رسانی علوم و فناوری
ایوب
رنجبر
ayoubranjbar69@gmail.com
1
کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
LEAD_AUTHOR
جواد
عباس پور
javad.abbaspour@gmail.com
2
استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
AUTHOR
- آخشیک، سمیه سادات و فتاحی، رحمت الله (۱۳۹۱). «تحلیل چالشهای پیوسته نویسی و جدا نویسی واژگان فارسی در ذخیره و بازیابی اطلاعات در پایگاههای اطلاعاتی»، کتابداری و اطلاع رسانی، (3)، 9-30.
1
- اکبرینژاد، سعید (۱۳۷۶). «فاصله خالی میان واژهها در ذخیره و بازیابی رایانه ای اطلاعات». مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 1(8)، 49-56.
2
- حری، عباس (۱۳۷۲).«کامپیوتر و رسم الخط فارسی». تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانههای عمومی، 1(3)، 6-11.
3
- دلاور، علی (1390). احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: رشد.
4
- راثی، محمدصابر (۱۳۸۵). «مشکلات جست و جو و بازیابی اطلاعات به زبان فارسی در اینترنت، مطالعه موردی: کاربران مرکز اینترنت دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر»، مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 1(17)، 179-196.
5
- رمضانی، مریم (۱۳۸۶). بررسی مشکلات رسم الخط فارسی در بازیابی منابع از وب از دیدگاه کاربران و ارائه راه حل برای این مشکلات (پایاننامه کارشناسی ارشد)، دانشکده دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، تهران.
6
- سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1395). روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران: آگه، 1395.
7
- عبدالهی، محمدصادق و جوکار، عبدالرسول (۱۳۸۸). «چالشهای شیوۀ نگارش زبان فارسی در بازیابی اطلاعات از موتورهای کاوش وب». مطالعات تربیتی و روان شناسی، 10(2)، 180-201.
8
- فرهنگستان زبان و ادب فارسی. (۱۳۸۹). دستور خط فارسی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروه نشر آثار.
9
- قدس نیا، پدرام؛ زارع بیدکی، علی محمد و یزدانی، ناصر (۱۳۸۶). «بررسی آماری تأثیر برخی از مشکلات زبان فارسی بر جامعیت نتایج جستجو در موتورهای جستجو»، مقاله ارائه شده در سیزدهمین کنفرانس سالانه انجمن کامپیوتر ایران.
10
- کاشفی، امید؛ نصری، میترا و کنعانی، کامیار (۱۳۸۹). خطایابی املایی خودکار در زبان فارسی، (شورای عالی اطلاعرسانی). تهران: شورای عالی اطلاعرسانی، دبیرخانه.
11
- گلتاجی، مرضیه و بذرگر، سعیده (۱۳۸۹). بررسی مشکلات ریخت شناسی زبان فارسی در سه پایگاه اطلاعاتی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران و جهاد دانشگاهی. کتابداری و اطلاع رسانی، (50)، 199-222.
12
- مرتضایی، لیلا (۱۳۸۰). مسائل زبان و خط فارسی در ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، (1-2)، 24-29.
13
- ولیخانی، احمد و سرافراز، مهدیرضا (1394). روش تحقیق در روانشناسی. تهران: بینش نو.
14
- هماوندی، هدی؛ نوروزی، یعقوب و حسینیبهشتی، ملوکالسادات (۱۳۹7). «بررسی مشکلات جستجو و بازیابی اطلاعات در پایگاههای اطلاعاتی از جنبه ویژگیهای نگارشی زبان فارسی»، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 33(3)، 1099-1122.
15
- یوسفی، احمد (1376). «ریزش کاذب در ذخیره و بازیابی اطلاعات»، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 13 (1)،1-9.
16
- Danesh, M.; Minaei, B.; & Kashefi, O. (2011). Challenging Massive Information Retrieval in Persian. International Journal of Information and Education Technology, 1(3), 212.
17
- Hammo, B. H. (2009). Towards enhancing retrieval effectiveness of search engines for diacritisized Arabic documents. Information Retrieval,12 (3), 300-323.
18
- Lazarinis, F. (2007). At the sharp END evaluating the searching capabilities of commerce websites in a non-English language A Greek case study. Online Information Review,31 (6), 881-891.
19
- Lewandowski, D. (2008). Problems with the use of Web search engines to find results in foreign languages. Online Information Review,32 (4), 668-672.
20
- Zhang, J.; & Lin, S. )2007(. Multiple language supports in search engines. Online Information Review,31 (4), 532-516.
21
ORIGINAL_ARTICLE
استفاده از مفاهیم بازاریابی در ارائه خدمات کتابخانههای عمومی: مرور نظاممند
هدف: هدف از این پژوهش، مروری نظاممند بر بررسی پژوهشها در استفاده از مفاهیم بازاریابی جهت ارائۀ خدمات کتابخانههای عمومی بهمنظور شناسایی و کاربرد آن در کتابخانهها و خلأ پژوهشی موجود در پژوهشهای انجامشده برای انجام پژوهشهای آتی است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش مرور نظاممند است. بدینمنظور، پژوهشهای مرتبط در 11 پایگاه ملی و 5 پایگاه اطلاعاتی خارجی بین سالهای 1388 تا 1396 جستجو و شناسایی گردید. 76 پژوهش حاصل جستجو بود که پس از کنترل و بررسی پژوهشها توسط پژوهشگران تعداد 17 مورد از مرتبطترین آنها برای این پژوهش استفاده شدند. برای اعتبارسنجی نتایج، از متخصص دیگری بهغیر از تیم پژوهش استفاده شد. یافتهها: یافتهها نشان داد روش پژوهشهای انجامشده در ایران با رویکرد کمّی و با استفاده از ابزار پرسشنامه و در خارج با ترکیبی از دو رویکرد کمّی و کیفی و ابزار مورد استفادۀ پرسشنامه و مصاحبه بود. نتیجهگیری: نتایج حاصل از پژوهشها نشان داد با توجه به نقش تحول فناوریها، مدیران و کتابداران کتابخانههای عمومی میتوانند با بهکارگیری روشهایی از جمله خدمات مبتنی بر بازاریابی حرفهای، مدلهای بازاریابی و جهتگیری بازار، جایگاه حرفۀ خود را در راستای ارائۀ خدمات مشتریمدار و رضایت مشتری، بهبود بخشند.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_68910_af977c6bbf0e36777101c7543b1e2d90.pdf
2018-11-22
91
124
10.30481/lis.2018.68910
بازاریابی
کتابخانههای عمومی
ایران
مرور نظاممند
لیلی
سیفی
leili.seifi@birjand.ac.ir
1
استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
LEAD_AUTHOR
راضیه
کاظمی
raziye.kazemi@gmail.com
2
کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
AUTHOR
- آخشیک، سمیه و رجبعلی بیگلو، رضا (1395). چارچوب پیشنهادی برای بازاریابی خدمات کتابخانههای عمومی: تحلیل برنامههای کتابخانههای عمومی دنیا. در فریده عصاره و منصور کوهی رستمی (ویراستار). همایش ملی کتابخانههای عمومی: عوامل و موانع جذب و توسعه مخاطب. (ص.267- 282). تهران، ایران.
1
- آزادی احمدآبادی قاسم و آزادی احمدآبادی، اکرم (1391). «بازاریابی اطلاعات و بررسی نظامهای قیمتگذاری منابع و خدمات اطلاعاتی»، فصلنامه نظامهاوخدماتاطلاعاتی، 1(3)، 13- 8.
2
- اسمعیلی گیوی، محمدرضا؛ نقشینه، نادر و سهلی، فرزانه (1394). «تحلیل سوات و موقعیت راهبردی کتابخانه ملی ج.ا.ا در قالب «بازاریابی: محصول»، تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه، 49(1)، 55- 78.
3
- اشرفی ریزی، حسن و کاظم پور، زهرا (1387). «بازاریابی خدمات و محصولات اطلاعاتی در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی»، فصلنامه کتاب، 74(87)، 41- 52.
4
- باغستانی تجلی، عطیه؛ مرجانی، سید عباس و زبردست، مریم (1395). «واکاوی عوامل و موانع جذب مخاطب (پژوهشی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی)». سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، 4(72)، 54- 31.
5
- بصیریان جهرمی، رضا و نادری جلودار، سمانه (1387). «تدوین طرح بازاریابی برای کتابخانهها: ضرورتی اجتنابناپذیر که از آن غفلت میورزیم»، کتابداری و اطلاعرسانی، 12(4)، 124- 140.
6
- بصیریان جهرمی، رضا و نقشینه، نادر (1388). «نگاهى دوباره به بازاریابى در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی: فرصتى که به چشم تهدید بدان مینگریم!»، فصلنامه کتاب، 80(1)، 165- 180.
7
- جلیل پور، پیمان (1394). «بازاریابی در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی ایران: مروری بر متون»، فصلنامه نقد کتاب اطلاعرسانی و ارتباطات، 2 (5)، 283-298.
8
- جلیل پور، پیمان و عزیزخانی، رباب (1394). «بازاریابی در کتابخانهها از طریق رسانههای اجتماعی: مزایا و چالشها»، فصلنامه تحلیلی - پژوهشی کتابمهر. 17(18)، 26- 43.
9
- جلیل پور، پیمان و فرج پهلو، عبدالحسین (1392). «بررسی امکان بهکارگیری مدل بازاریابی p4 در کتابخانههای عمومی استان خوزستان بر اساس نظرات مدیران و کتابداران این کتابخانهها»، تحقیقات اطلاعرسانی و کتابخانههای عمومی، 19(4)، 511- 525.
10
- جوانمرد، مریم؛ نوروزی، علیرضا و ناخدا، مریم (1394). «شناسایی عوامل مؤثر بر جذب مخاطب در کتابخانههای آستان قدس رضوی بر اساس مدل بازاریابی مشتری مدار «چهار سی» از دیدگاه کتابداران»، کتابداری و اطلاعرسانی، 18(4)، 32- 54.
11
- حریری، نجلا (1387). «بازاریابی و روابط عمومی در کتابخانهها»، پیام کتابخانه، 9(2)، 10- 17.
12
- خسروی، حسین (1393). «بازاریابی در کتابخانهها: مفاهیم، قوانین و چالشها»، نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی. 6(24)، 1- 15.
13
- رحمانی، مهدی؛ حاجی زینالعابدینی و انصاری، مریم (1396). «تحلیل برنامههای بازاریابی کتابخانههای دانشگاهی دنیا و ارائه الگوی پیشنهادی برنامه بازاریابی خدمات کتابخانههای دانشگاهی ایران»، کتابداری و اطلاعرسانی، 21 (1)، 124- 152.
14
- رداد، ایرج و خسروی، حسین (1392). «بررسی رابطه بین نگرش نسبت به فعالیتهای بازاریابی و فرهنگ سازمانی در سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد استان قدس رضوی»، کتابداری و اطلاعرسانی، 17(1)، 27- 42.
15
- خدابخشی، مریم و سلامی، مریم (1396). «مطالعه وضعیت بازاریابی در کتابخانههای دانشگاهی بیرجند»، فصلنامه مطالعات فرهنگی، اجتماعی خراسان، 3(43)، 23-45.
16
- سهلی، فرزانه و اسمعیلی گیوی، محمدرضا (1393). «قابلیتهای برندسازی مراکز خدماتی و دانشی با استفاده از نظریه داده بنیاد»، تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی. 48(2)، 201- 41.
17
- شاپوری، سودابه (1387). «بازاریابی در کتابخانهها»، فصلنامه کتابداری و اطلاعرسانی، 11(1)، 157- 184.
18
- صابری، محمدکریم؛ سلطانی نژاد، نیما و رشید، علیاصغر (1396). «نقش میانجی دلبستگی شغلی و تعهد عاطفی در رابطه بین بازاریابی داخلی و رفتار مشتریگرایی کتابداران کتابخانههای عمومی استان کرمان»، فصلنامه علمی _ تخصصی دانش انتظامی فارس، 3(11)، 145 162.
19
- صدیق، مرضیه (1390). «بررسی میزان بهکارگیری شیوه آمیخته بازاریابی در کتابخانههای عمومی استان قم (پایاننامه کارشناسی ارشد)». دانشگاه شهید بهشتی تهران.
20
- صیامیان، حسن؛ حسنزاده، محمد؛ نوشین فرد، فاطمه و حریری، نجلا (1391). «نیازهای اطلاعاتی کاربران با آسیب بینایی و نقش کتابخانهها در تأمین آنها: مرور نظامند»، فصلنامه مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 98(1)، 151- 165.
21
- علیزاده، حمید (1385). «بررسی کاربرد اصول بازاریابی محصولات و خدمات کتابخانهها»، تحقیقات اطلاعرسانی و کتابخانههای عمومی، 9(4)،109- 126.
22
- غفاری، سعید و ذوالقدر، مینا (1392). «کتابخانهها و بازاریابی اطلاعات: چالشها و ضرورتها»، تحقیقات اطلاعرسانی و کتابخانههای عمومی، 4(1)، 1- 18.
23
- غیوری، زینب (1396). «روشهای جذب مخاطب به کتابخانههای عمومی ایران (بر اساس تحلیل محتوای پایاننامههای حمایت شده در نهاد کتابخانههای عمومی کشور)»، تحقیقات اطلاعرسانی و کتابخانههای عمومی، 23(3)، 399- 381.
24
- غیوری، زینب و حسنزاده، محمد (1396). «راهکارهای مؤثر بر جذب مخاطب به کتابخانههای عمومی ایران: مطالعهای دلفی»، پژوهشنامه کتابداری و اطلاعرسانی، 6(2)، 226-206.
25
- قرباننژاد، هاجر (1389). بررسی دیدگاه مدیران و کتابداران کتابخانههای عمومی استان گیلان نسبت به استفاده از آمیخته بازاریابی (محصول، بها، مکان و ترویج) برای بهرهگیری بیشتر مراجعان از خدمات کتابخانه، (پایاننامه کارشناسی ارشد) دانشگاه الزهرا. تهران.
26
- کاظمی، راضیه؛ سیفی، لیلی و عسگری، علی (زود آیند). «شناسایی شاخصهای فرهنگ سازمانی کارآفرینانه، ساخت و اعتباریابی ابزار اندازهگیری آن در نهاد کتابخانههای عمومی کشور»، تحقیقات اطلاعرسانی و کتابخانههای عمومی. زود آیند.
27
- کرجی، میترا؛ جعفری، مریم و رشیدی تبار، شب بو (1393). «بررسی عوامل مؤثر برجذب کاربران با استفاده از عناصر آمیخته بازاریابی مدل در کتابخانههای عمومی شهر سنندج»، تحقیقات اطلاعرسانی و کتابخانههای عمومی، 18(1)، 91- 114.
28
- کشوری، مریم (1390). «بهکارگیری بازاریابی اجتماعی در کتابخانههای عمومی»، فصلنامه کتابداری و اطلاعرسانی، 3(55)، 9- 32.
29
- گوهری، حمیده؛ رحمتی تاش، مریم و تاجداران، منصور (1388). «بررسی میزان استفاده کتابخانههای عمومی شهر تهران از اصول بازاریابی». تحقیقات اطلاعرسانی و کتابخانههای عمومی، 15(4)، 125-146.
30
- مرجانی، سید عباس؛ زبردست، مریم و باغستانی تجلی، عطیه (1395). «واکاوی عوامل و موانع جذب مخاطب (پژوهشی در کتابخانه مرکزی استان قدس رضوی)»، سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، 4(72)، 54- 31.
31
- مشهدی، ناهید (1389). امکانسنجی اجرایی شدن فرایند بازاریابی در کتابخانههای استان مرکزی (پایاننامه کارشناسی ارشد) دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران. تهران، ایران.
32
- مقدس زاده، حسن (1395). «تأثیر ارتباطات بازاریابی یکپارچه برجذب مخاطب کتابخانههای عمومی از دیدگاه کتابداران و مدیران کتابخانهها»، تحقیقات اطلاعرسانی و کتابخانههای عمومی، 1(49) 25- 42.
33
- میرحیدری، مریم السادات؛ غفوری، محبوبه و اصنافی، امیررضا (1394). «ارزیابی استفاده از آمیخته بازاریابی در وبسایتهای کتابخانههای تخصصی شهر تهران (حوزه علوم انسانی)»، فصلنامه دانش شناسی و اطلاعرسانی و فناوری اطلاعات، 9(33). 87- 101.
34
- ناصری، زهرا؛ نوروزی، علیرضا؛ فهیم نیا، فاطمه و مانیان، زهرا (1396). «بازاریابی محتوایی: شناسایی مؤلفهها و ابعاد اساسی بهمنظور ارائه مدل مفهومی»، پژوهش نظری و کاربردی در علم اطلاعات و دانش شناسی، 7(1)، 280- 303.
35
- نوروزی، یعقوب و عرب لو، حمید (1389). «بررسی کاربرد اصول بازاریابی در ارائه خدمات اطلاعاتی در کتابخانههای دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران»، نشریه تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی، 44(52)، 93- 111.
36
- هفتادی یام، زهرا (خرداد، 1393). «عوامل مؤثر برجذب کاربران کتابخانههای عمومی شهر تبریز با استفاده از مدل چهارپی»، همایش ملی پژوهشهای مدیریت و علوم انسانی در ایران، تهران، ایران. از مدل چهار پی.
37
- Anwarul Islam, M. & Jaber Hossain, M. (2014). Marketing information resources and services on the web. The Electronic Library, 32(5), 742 – 759.
38
- Archchinge, J.J.G., (2013). Application of Marketing mix elements (4Ps) in the Library sector. Library Review, 1-10.
39
- Arnason, H.K., & Reimer, L. (2012). Analyzing public library service interaction to improve public library customer service and technology system. Evidence based library an information practice, 7(1), 22-40.
40
- Biggs, H. B & Calvert, P (2013). Marketing to teens: a study of two New Zealand public libraries. Library management, 34 (8), 705 – 719.
41
- Booth, J. (1993). Marketing public library services: the gap between theory and reality in Britain. Library Management, 14(1).
42
- Calvert, P. (2016). Marketing the 21st Century Library: The Time is now. The Electronic Library, 34 (1), 171 – 172.
43
- Dehghani Champiri, Z., R. Shahamiri, & S. S. Salim. (2015). A systematic review of scholar contextaware recommender systems, Expert Systems with Applications, 1 (42): 1743-1758.
44
- Doherty, N.F., Saker, J., & Smith, I.G. (1995). Marketing development in the public library sector: an empirical analysis. Journal of Information Science, 21(6), 449-458.
45
- Epstein, R. (2003).Proactive Librarianship: Marketing and Public relations a manual. New York: John Wiley.
46
- Garoufallou, E., Zafeiriou, G., Siatri, R., & Balapanidou, E. (2013). Marketing applications in Greek academic library services. Library Management, 34(8), 632-649.
47
- Gupta, D.K & Jambhekara, A. (2002). What is marketing in libraries? Information outlook, 6(11), 15- 32.
48
- Gupta, D.K. (2003). Marketing of library and information services: building new discipline for library and information science education in Asia. Malaysian Journal of Library & Information Science, 8 (2), 95-101.
49
- Helinskey, Z. (2008). A short-cut to marketing in library.chandospublishing.
50
- Hua, X, Si, L., Zhuang, X., Xing, W. (2015). Investigations about new methods of library marketing in Chinese “985” Project Universities. Library Management, 36(6), 408 -420.
51
- Jamaludin, A., AbdulKadir, R. A., Hashem, D. M., Ahmad, M., & Nazri Mansor, A. (2015). Impact of marketing mix on the usage of library services towards library users' satisfaction. Global Journal of Business and Social Science Review, 3(1), 72-78.
52
- Kaur, A. & Rani, S. (2008). Marketing of information services and products in university libraries of Punjab and Chandigarh. Library management, 29(6), 515-537.
53
- Kitchenham, B., & S. Charters. (2007). Guidelines for performing systematic literature reviews in software engineering. Keele University, University of Durham, School of Computer Science and Mathematics, Department of Computer Science. Keele, Durham: EBSE technical report.
54
- Kim H. Park Y. (2006). Marketing analysis of reference and information services in Korean libraries. 72nd IFLA General Conference and Council, 20-24 August, Seoul Korea. Retrieved February 29, 2008 from.
55
- Kinnell, M. & MacDougall, J. (1992). Marketing public library services opportunities for change. Library management, 13(4), 22 – 32.
56
- Kumbar, D.R. (2004). The Importance of Marketing and Total Quality Management in Libraries. Library trends, 5(2). 1-7.
57
- Madhusudhan, M. (2008). Marketing of Library and Information Services and Products in University Libraries: a Case Study of Goa University Library. Library Philosophy and Practice, 1-6.
58
- McKinzie, S. (2003). Review of: Elliott de Saez, Eileen. Marketing concepts for libraries and information services. 2nd ed., London: Facet Publishing, 2002, 224p. The Journal of Academic Librarianship, 29 (1), 54-55.
59
- Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, DG., and The PRISMA Group (2009). Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses: The PRISMA Statement. PLoS Med 6(7): e1000097. doi:10.1371/journal.pmed1000097
60
- Norman, O.J. (1982). Marketing Libraries and Information Services: An Annotated Guide to the Literature. Reference Services Review, 10(1), 69-84.
61
- Olu Adeyoyin, S. (2005). Strategic planning for marketing library services. Library management, 26(9), 494 – 507.
62
- Owens, I. (2013). Marketing in Library and Information Science. The Acquisitions Librarian, 14(28), 5-31.
63
- Pacios Lozano, A.R, (2000). A customer orientation checklist: a model. Library Review, 49(4), 173-178.
64
- Patil, S. K & Pradhan, P. (2014). Library promotion practices and marketing of Library services: A role of Library professionals. Social and behavioral sciences, 1(13), 249-254.
65
- Rowley, J.E. (1995). From storekeeper to salesman: implementing the marketing concept in libraries. Library Review, 44(1), 24-35.
66
- Schwamm, H. (2009).Marketing Orientation of National Libraries. Libri, 1(59), 259- 274.
67
- Sen, B. (2010). Defining market orientation for libraries. Library Management, 27(4), 201 - 217.
68
- Siti Nisrin, M.A, Amran, R. & Norhalim, N. (2015). Exploring the antecedent's of Malaysian public universities librarian performance: entrepreneurial inclination, market orientation and it in far structure capabilities. Penerbit UTM press, 5(2), 9-13.
69
- Shontz, M.L., Parker, J.C., Richard, P. (2018). What do librarians think about marketing? A survey of public librarians attitudes toward the marketing of libraty services. The library quarterly, 1(4), 63-84.
70
- Stapić, Z., E. G. López, A. G. Cabot, L. D. Ortega, and V. Strahonja. (2012). Performing systematic literature review in software engineering. Central European Conference on Information and Intelligent Varaždin: Faculty of Organization and Informatics. 1(4), 441-493.
71
- Stover, J.S. (2007). Making Marketing Work for Your Library Blog. Internet Reference Services Quarterly, 11(4), 155- 167.
72
- Ullah, A. & Ameen, K. (2018).Account of methodologies and methods applied in LIS research: A systematic review. Library and Information Science Research, 40(1), 53- 60.
73
- Weingand, D.E. (2007). Preparing for the New Millennium: The Case for Using Marketing Strategies. Library trends, 43(3), 295-317.
74
- Xu, J., Kang, & Q., Song, Z. (2015). The current state of systematic reviews in library and information studies. Library and Information Science Research. 37 (1), 296- 310.
75
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل نقش رهبری خدمتگزار در سکوت سازمانی با میانجیگری سرمایۀ اجتماعی، اعتماد سازمانی و عدالت سازمانی در کتابخانههای عمومی استان یزد
هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش رهبری خدمتگزار در سکوت سازمانی با تمرکز بر نقش میانجی سرمایۀ اجتماعی، اعتماد سازمانی و عدالت سازمانی صورت گرفته است. طرح/ روششناسی/ رویکرد: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفیـهمبستگی از شاخۀ پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش، کلیۀ کارکنان کتابخانههای عمومی استان یزد، مشتمل بر 207 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونهگیری خوشهای دومرحلهای برای جامعۀ محدود، 126 پرسشنامه توزیع گردید. دادههای پژوهش از طریق پرسشنامۀ عدالت سازمانی «نیهوف و مورمن» (1993) پرسشنامه سرمایۀ اجتماعی «ناهاپیت و قوشال» (1998)، پرسشنامۀ اعتماد سازمانی راولینز (2008)، پرسشنامۀ سکوت سازمانی «ونداین» (2003) و پرسشنامۀ رهبری خدمتگزار «تیلور و همکاران» (2007) گردآوری شده است که پایایی تمامی پرسشنامهها بالاتر از 7/0 است؛ تجزیهوتحلیل دادههای پژوهش با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری مبتنی بر استفاده از نرمافزار Smart-PLS2 انجام شده است. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داده است نقش رهبری خدمتگزار بر متغیرهای میانجی مثبت و معنادار است که در این بین بیشترین رابطه (697/0) با عدالت سازمانی بوده است. همچنین از بین متغیرهای میانجی، عدالت سازمانی و سرمایۀ اجتماعی بر سکوت سازمانی تأثیر معناداری دارد و تأثیر متغیر اعتماد بر سکوت سازمانی معنادار نبود. از طرف دیگر، عدالت سازمانی و سرمایۀ اجتماعی با شدت تأثیر 45 و 35% اثر رهبری خدمتگزار بر سکوت سازمانی را میانجیگری میکند. نتیجهگیری: افزایش میزان توجه مدیران کتابخانهها با سبک رهبری خدمتگزار به عدالت موجب فراهمساختن محیطی همراه با اعتماد و تعاملهای بیشتر شده که نتیجۀ آن کاهش سکوت سازمانی در کتابخانههای عمومی استان یزد است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_67484_59ce8fdc22dd8ecebd7f52041d58a01b.pdf
2018-11-22
125
153
10.30481/lis.2018.67484
رهبری خدمتگزار
عدالت سازمانی
سکوت سازمانی
سرمایۀ اجتماعی
اعتماد سازمانی
محمد
شاکر اردکانی
m.shaker@ardakan.ac.ir
1
استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه اردکان، یزد، ایران.
LEAD_AUTHOR
سید فرشاد
سپهرتاج
farshadsepehrtaj@gmail.com
2
کارشناسی ارشد، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
AUTHOR
منصور
نیکنام جو
mansoorniknam87@gmail.com
3
کارشناسی ارشد، گروه مدیریت منابع انسانی، دانشکئه مدیریت، دانشگاه اردکان، یزد، ایران.
AUTHOR
- امانی، مریم؛ مروتی شریفآبادی، علی و میرزایی علیآبادی، محمد (1396).«بررسی رابطه سکوت سازمانی و چابکی سازمان از دیدگاه کارکنان آموزش عالی (موردمطالعه: دانشگاه یزد)»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 15(2)، 465-482.
1
- امراللهی بیوکی، ناهید؛ شاکر اردکانی، محمد و نیکنام جو، منصور (1396). «تحلیل اثرهای عدالت سازمانی بر سلامت سازمانی با تأکید بر نقش میانجی سرمایه اجتماعی در کتابخانههای عمومی استان یزد»، کتابداری و اطلاعرسانی، 20(2)، 132-159.
2
- باورصاد، بلقیس؛ رحیمی، فرج الله؛ سلیمی فرد، عادله و قلمیر، محمد حسین (1396). «بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر عملکرد بانکهای مهر اقتصاد استان خوزستان از دیدگاه کارکنان»، فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، 11(3)، 211-242.
3
- پروری، پیمان؛ سهرابی، روحالله و نقدی، اسد (1395). «پژوهشی در تعامل بین اعتماد سازمانی و سکوت سازمانی کارکنان (موردمطالعه: کارکنان و اعضای هیئتعلمی دانشگاه بوعلی سینا)»، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 18(1)، 135-160.
4
- جعفری، سکینه و میرمقدم، کاظم (1392). «بررسی نقش رهبری خدمتگزار در توسعه سرمایه اجتماعی»، فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، 8(28)، 65-96.
5
- خنیفر، حسین؛ مقیمی، سید محمد؛ جندقی، غلامرضا و زروندی، نفیسه (1388). «بررسی رابطه بین مؤلفههای اعتماد و تعهد سازمانی کارکنان (در سازمانهای جهاد کشاورزی و آموزشوپرورش استان قم)»، مدیریت دولتی، 1(2)، 3-18.
6
- داوری، علی و رضازاده، آرش (۱۳۹۲). مدلسازی معادلات ساختاری با نرمافزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
7
- دوستار، محمد؛ اسماعیلزاده، محمد و حسینی، هانیه (1393). «تبیین روابط بین سکوت سازمانی، عدالت سازمانی و تعهد عاطفی در سازمان»، نشریه علمی پژوهشی مدیریت فردا، 13(40)، 19-36.
8
- رستگار، احمد و هاشمی، سیده فاطمه (1394). «رابطه رهبری خدمتگزار و خلاقیت: بررسی نقش واسطهای اعتماد سازمانی»، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،5 (2)، 97-116.
9
- زارعی متین، حسن؛ طاهری، فاطمه و سیار، ابوالقاسم (1390). «سکوت سازمانی: مفاهیم، علل و پیامدها»، فصلنامه علوم مدیریت ایران. 21(6)، 77-104.
10
- زاهد بابلان، عادل و کریمیان پور، غفار (1395). «نقش اعتماد سازمانی و عدالت سازمانی در سکوت سازمانی»، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 25(80)، 85-99.
11
- شاکر اردکانی، محمد؛ ابزری، مهدی؛ شائمی برزکی، علی و فتحی، سعید (1396). «بررسی تأثیر مدیریت تنوع بر پیامدهای رفتاری با تأکید بر نقش تعدیلکنندگی فرهنگ سازمانی در صنعت فولاد ایران»، مدیریت فرهنگ سازمانی، 15(1)، 43-68.
12
- عسکری، مهری؛ فروغی ابری، اصغر و فیاض انوش، ابوالحسن (1395). «تبیین سبک رهبری خدمتگزار فرماندهان سپاه در دوران دفاع مقدس و پیامدهای آن در بین بسیجیان (مطالعه موردی: سیره شهید حسین خرازی)». فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، 19(70)، 71-101.
13
- قلی پور، آرین؛ پورعزت، علیاصغر و حضرتی، محمود (1388). «بررسی تأثیر رهبری خدمتگزار بر اعتماد سازمانی و توانمندسازی در سازمانهای دولتی»، نشریه مدیریت دولتی، 1(2)، 103-118.
14
- قنبری، سیروس و نویدی، پرویز (1396). «بررسی رابطه بین رهبری خدمتگزار و معنویت در محیط کاری با سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: کارکنان بانک کشاورزی استان همدان)»، جامعهشناسی کاربردی، 28(2)، 35-48.
15
- محمدی، جیران؛ نداف، مهدی و صفریان، سارا (1396). «تبیین تأثیر اعتماد و سلامت سازمانی بر مقاومت کارکنان در برابر تغییر در سازمانهای دولتی با توجه به نقش میانجی تعهد سازمانی (مطالعه موردی: شهرداری اهواز)». نشریه مدیریت دولتی، 9(1)، 85-106.
16
- میرکمالی، سید محمد؛ پورکریمی، جواد و کرمی، محمدرضا (1396). «نقش میانجی عدالت سازمانی در تبیین ارتباط سبک رهبری اخلاقی مدیران دانشگاهی و سکوت سازمانی کارکنان»، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی در آموزش عالی، 33(1)، 1-25.
17
- نادی، محمدعلی و قهرمانی، نسرین (1390). «رابطه بین رهبری خدمتگزار با اعتماد به ناظر، اعتماد به سازمان و رفتار مدنی اجتماعی در بین پرستاران بیمارستانهای آموزشی دولتی شهر شیراز»، فصلنامه بیمارستان، 10(3)، 1-8.
18
- نصر اصفهانی، علی؛ رادمهر، رضا؛ حاتم پور، فاطمه و حاتم پور، الهام (1393). عوامل مؤثر بر سکوت سازمانی کارکنان (موردمطالعه: بیمارستان حضرت زهرا (س) اصفهان). تحقیقات نظام سلامت، 10(4)، 829-838.
19
- نکوئی مقدم، محمود؛ بهشتی فر، ملیکه (1395). «رابطه بین عدالت سازمانی و سکوت کارکنان دانشگاه علوم پزشکی کرمان»، پیاورد سلامت، 10(2)، 194-204.
20
- نیازی، محسن؛ بهروزیان، بهروز؛ سخابی، ایوب و حسینی زاده آرانی، سید سعید (1396). «فرا تحلیل مطالعات رابطه بین ادراک عدالت سازمانی و فرهنگ کار»، مدیریت سازمانهای دولتی، 5(2)، 43-60.
21
- یگانه، محمد؛ بشلیده، کیومرث و بهارلو، مصطفی (1393). «بررسی اثر رهبری خدمتگزار بر رفتار شهروندی سازمانی: نقش واسطهای توانمندسازی روانشناختی، عدالت سازمانی و خشنودی شغلی»، مطالعات رفتار سازمانی، 3(4)، 63-87.
22
- Aldrich, D. P., & Meyer, M. A. (2015). Social capital and community resilience. American Behavioral Scientist, 59(2), 254-269.
23
- Baran, H., & Gi̇derler, C. (2017). A Study on Determining the Influence of Organizational Identification on Organizational Justice and Organizational Silence. International Journal of Asian Social Science, 7(3), 242-258.
24
- Chen, S. Y., Wu, W. C., Chang, C. S., Lin, C. T., Kung, J. Y., Weng, H. C., & Lee, S. I. (2015). Organizational justice, trust, and identification and their effects on organizational commitment in hospital nursing staff. BMC health services research, 15(1), 363-380.
25
- Chunmei, L. C. B. (2011). The Mediating Effect of Trust: The Formatting Mechanism of Organizational Silence from a Social Exchange Perspective [J]. Chinese Journal of Management, 5, 1-9.
26
- Connelly, S., & Zaccaro, S. J. (2017). Chapter 19: Leadership and creativity in military contexts. Handbook of Research on Leadership and Creativity, 401.
27
- Fard, P. G., & Karimi, F. (2015). The relationship between organizational trust and organizational silence with job satisfaction and organizational commitment of the employees of university. International Education Studies, 8(11), 219-227.
28
- Fatima, A., Salah-Ud-Din, S., Khan, S., Hassan, M., & Hoti, H. A. K. (2015). Impact of Organizational Silence on Organizational Citizenship Behavior: Moderating Role of Procedural Justice. Journal of Economics, Business and Management, 3(9), 846-850.
29
- Hesam, S., & Raeesi, D. (2016).The relationship between social capital, organizational commitment and organizational silence in selected training hospitals in Shiraz city. International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology, 3(11), 2933-2939.
30
- Jiang, Z., Gollan, P. J., & Brooks, G. (2017). Relationships between organizational justice, organizational trust and organizational commitment: a cross-cultural study of China, South Korea and Australia. The International Journal of Human Resource Management, 28(7), 973-1004.
31
- Kafcheh, P., & Lotfi, B. (2015). Survey the Relation between Social Capital and Organizational Silence (Study about: The Employees of Governmental Organizations in Marivan). International Letters of Social and Humanistic Sciences, 65, 32-39.
32
- Khajepour, N., Baharlou, M., Yeganeh, M. M., & Hashemi, S. E. (2016). The mediating role of psychological empowerment and organizational justice in the relationship of servant leadership with job satisfaction, organizational citizenship behavior and organizational commitment. International Journal of Behavioral Sciences, 10(3), 99-105.
33
- Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Academy of management review, 23(2), 242-266.
34
- Niehoff, B. P., & Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior. Academy of Management journal, 36(3), 527-556.
35
- Pinder, C. C., & Harlos, K. P. (2001). Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. Research in Personnel and Human Resources Management, 20, 331-369.
36
- Rawlins, B. R. (2008). Measuring the Relationship between Organizational Transparency and Employee Trust. Public Relations Journal, 2(2), 1-21.
37
- Seto, S., & Sarros, J. C. (2016). Servant Leadership Influence on Trust and Quality Relationship in Organizational Settings. International Leadership Journal, 8(3), 23-33.
38
- Taylor, T., Martin, B. N., Hutchinson, S., & Jinks, M. (2007). Examination of leadership practices of principals identified as servant leaders. International journal of leadership in education, 10(4), 401-419.
39
- Van Dyne, L., Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of management studies, 40(6), 1359-1392.
40
- Wang, R., & Jiang, J. (2015). How abusive supervisors influence employees’ voice and silence: The effects of interactional justice and organizational attribution. The Journal of social psychology, 155(3), 204-220.
41
- Wirsching, G. S., Mayfield, J., Mayfield, M., & Wang, W. (2015). Motivating language as a mediator between servant leadership and employee outcomes. Management Research Review, 38(12), 1234-1250.
42
- Yu, Y., & Liu, Q. (2016). The Effect of Psychological Capital and Organizational Support on Innovational Behavior and Silence Behavior of Technical Innovation Personnel in Strategic Emerging Industry. American Journal of Industrial and Business Management, 6, 732-740.
43
- Zehir, C., Akyuz, B., Eren, M. S., & Turhan, G. (2013). The indirect effects of servant leadership behavior on organizational citizenship behavior and job performance: Organizational justice as a mediator. International Journal of Research in Business and Social Science, 2(3), 2147-4478.
44
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر خودکارآمدی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی کرمانشاه بر هیجانهای آنان بعد از بازیابی اطلاعات
هدف: خودکارآمدی و باورهای فرد بر هیجانهای افراد تأثیر میگذارد و عامل مهمی در شکلگیری آنهاست، اما باید دید تأثیر آن بر هیجانهای دانشجویان پس از بازیابی اطلاعات چگونه است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه بر هیجانهای آنان پس از بازیابی اطلاعات است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و از نوع کاربردی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود. اعتبار پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان تأیید شد. پایایی ابزار نیز بر اساس آلفای کرونباخ سنجیده شد و بین 76/0 تا 88/0 بهدست آمد. جامعه آماری، دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشتههای علوم انسانی شاغل به تحصیل در دانشگاه رازی کرمانشاه بودند. پرسشنامه در بین نمونه (306نفر) توزیع و 278 (8/90%) پرسشنامه قابل استفاده دریافت شد. یافتهها: یافتهها نشان داد میانگین خودکارآمدی بالاتر از حدّ متوسط است. دانشجویان پس از بازیابی اطلاعات، عمدتاً هیجانهای مثبت شامل شادی، آرامش و غرور را تجربه کردهاند. مؤلفههای «خودکارآمدی» توانستند 26% متغیر هیجانها پس از بازیابی اطلاعات را در دانشجویان تبیین کنند. مؤلفه «وضعیت فیزیولوژیکی» بیشترین سهم را در این بین بر عهده داشت. نتیجهگیری: نتایج نشان داد دانشجویان خود را در طول بازیابی اطلاعات توانمند دیدهاند، از بازیابی اطلاعات لذت برده و احساسات مثبتی را تجربه کردهاند، اما در مقایسه با دیگران خود را توانمندتر از آنان ندیدهاند. داشتن احساسات خوشایند در هنگام بازیابی اطلاعات بیشترین تأثیر را بر هیجانهای کاربران پس از بازیابی اطلاعات داشته است اما اگرچه مؤلفههای خودکارآمدی بر هیجانهای دانشجویان بعد از بازیابی اطلاعات اثرگذارند، بخشی کوچکی از این متغیر را تبیین کردند.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_68909_3c0fc4e21665812e65d1d8323cca7ea6.pdf
2018-11-22
154
174
10.30481/lis.2018.68909
بازیابی اطلاعات
خودکارآمدی
هیجان
دانشجویان تحصیلات تکمیلی
دانشگاه رازی کرمانشاه
شیوا
یاری
yari.shiva@gmail.com
1
دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
AUTHOR
فاطمه
فهیم نیا
fahimnia@ut.ac.ir
2
استاد، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
- بهزادی، حسن، صنعتجو، اعظم، فتاحی، رحمتالله و صالحیفدردی، جواد (1394). «نقش هیجانها در بازیابی اطلاعات». پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 31 (2)، 531-553.
1
- سلیمیفر، ژاله و ریاحینیا، نصرت (1394). «رابطه باورهای خودکارآمدی و مهارتهای کاربران برای جستجو در پایگاههای اطلاعاتی». مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 26 (2)، 127-140.
2
- Bronstein, J. (2014). The Role of Perceived Self-Efficacy in the Information Seeking Behavior of Library and Information Science Students. The Journal of Academic Librarianship, 40, 101–106. Retrieved February 20, 2018, from http://iranarze.ir/wp-content/uploads/2016/08/4789-English.pdf
3
- Bronstein, J., & Tzivian, L. (2013). Perceived self-efficacy of library and information science professionals regarding their information retrieval skills. Library & Information Science Research, 35(2), 151–158.
4
- El Maamiry, A.A. (2016). Self-efficacy in the Information Seeking Behaviour of State University of Zanzibar Students: A case study. International Journal of Information Dissemination and Technology, 6 (2), 99-102.
5
- Éthier, J., Hadaya, P., Talbot, J. & Cadieux, J. (2006). B2C web site quality and emotions during online shopping episodes: an empirical study. Information and Management, 43 (5), 627-639.
6
- Fisher, K.E. & Landry, C.F. (2007). Understanding the information behavior of stay-at-home Mothers through affect. In Nahl, D. and Bilal, D. (Eds.), Information and emotion. The emergent affective paradigm in information behavior research and theory (pp. 211-233). Medford, NJ: Information Today, Inc.
7
- Fox. E. (2008). Emotion Science Cognitive and Neuroscientific Approaches to Understanding Human Emotions. Palgrave Macmillan.
8
- Fulton, C. (2009). The pleasure principle: the power of positive affect in information seeking. Aslib Proceedings: New Information Perspectives, 61(3), 245-261.
9
- González-Ibáñez, R.I. (2013). A Study of Positive and Negative Affective States in Collaborative Information Seeking. A Dissertation submitted to the Graduate School-New Brunswick Rutgers, The State University of New Jersey in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, Graduate Program in Communication, Information and Library Studies.
10
- Hinson, J., DiStefano, C. & Daniel, C. (2003). The internet self-perception scale: measuring elementary students’ level of self-efficacy regarding their internet use. Journal of Educational Computing Research, 29 (2), 209-228.
11
- Hodges, C.B. and Murphy, P.F. (2009). Sources of self-efficacy beliefs of students in a technology intensive asynchronous college algebra course. Internet and Higher Education, 12 (2), 93-97.
12
- Jack, R.E., Garrod, O.G. & Schyns, P.G. (2014). Dynamic Facial Expressions of Emotion Transmit an Evolving Hierarchy of Signals over Time. Current Biology, 24, 2, 187-192.
13
- Keshavarz, H., Esmaeili Givi, M., & Vafaeian, A. (2016). Students' sense of self-efficacy in searching information from the Web: A PLS approach. Webology, 13 (2), 16-31.
14
- Knautz, K., & Stock, W.G. (2011). Collective indexing of emotions in videos. Journal of Documentation, 67 (6), 975-994. Retrieved October 27, 2017, from https://doi.org/10.1108/00220411111183555
15
- Lopatovska, I. & Arapakis, I. (2011). Theories, methods and current research on emotions in library and information science, information retrieval and human–computer interaction. Information Processing & Management, 47 (4), 575–592. Retrieved February 20, 2018, from
16
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0306457310000737
17
- Mohd Suki, N. & Mohd Suki, N. (2016). Library patrons’ emotions after information retrieval: effects of perceived self-efficacy. Program, 50 (3), 288-302. Retrieved February 20, 2018, from
18
https://doi.org/10.1108/PROG-07-2014-0045.
19
- Mulholland, J. and Wallace, J. (2001). Teacher induction and elementary science teaching: enhancing self-efficacy. Teaching and Teacher Education, 17 (2) 243-261.
20
- Nahl, D. (2004). Measuring the affective information environment of web searchers. In Proceedings of the American Society for Information Science and Technology (V.1, pp. 191-197). New York: Wiley.
21
- Nahl, D. (2007). The centrality of the affective in information behavior. In D. Nahl & D. Bilal (Eds.). Information and Emotion: The Emergent Affective Paradigm in Information Behavior Research and Theory (pp. 3-37). Medford, NJ: Information Today, Inc.
22
- Plutchik. R. (2001). The nature of Emotions. American Scientist, 89 (4), 344–350.
23
- Robinson, D.L. (2008). Brain function, mental experience and personality. Netherlands Journal of Psychology, 64 (4), 152-167.
24
- Savolainen, R. (2014). Emotions as motivators for information seeking: A conceptual analysis. Library & Information Science Research, 36, 59–65. Retrieved February 20, 2018, from
25
https://tampub.uta.fi/bitstream/handle/10024/99179/emotions_as_motivators_for_information_seeking.pdf?sequence=1
26
- Savolainen, R. (2015a). Approaching the affective factors of information seeking: the viewpoint of the information search process model. Information Research, 20 (1). Retrieved February 20, 2018, from
27
https://tampub.uta.fi/bitstream/handle/10024/99066/approaching_the_affective2015.pdf?sequence=1
28
- Savolainen, R. (2015b). Expressing emotions in information sharing: a study of online discussion about immigration. Information Research. 20 (1), paper 662. Retrieved February 20, 2018, from
29
https://tampub.uta.fi/bitstream/handle/10024/99067/expressing_emotions_in.pdf?sequence=1
30
- Tenopir, C., Wang, P., Zhang, Y., Simmons, B., & Pollard, R. (2008). Academic users’ interactions with sciencedirect in search tasks: Affective and cognitive behaviors. Information Processing and Management: An International Journal, 44 (1), 105–121.
31
32