ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه فرایند جستجوی اینترنتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران با مدل « فرایند جستجوی اطلاعات» کولثاو به منظور ارائه الگوی جستجوی اینترنتی آنان و طرح مداخله کتابداران در هنگام جستجو
هدف تحقیق حاضر، بررسی فرایند جستجوی اطلاعات دانشجویان در اینترنت به منظور بررسی این نکته است که دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران در فرایند جستجوی اینترنتی اطلاعات، تا چه اندازه با مدل کولثاو آشنایی داشته و در چه مرحلهای نیازمند کمک و مداخلة کتابداران هستند. در این راستا، مسئله جستجوی اطلاعات دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز با مدل فرایند جستجوی اطلاعات کولثاو مقایسه شده است تا ترسیم الگوی جستجوی اطلاعات دانشجویان مورد تحقیق، امکانپذیر شود. نتایج بررسی و تحلیل دادهها نشان داد گرایش به تغییر در مدل فرایند جستجوی اطلاعات پیشنهادی توسط کولثاو، بسیار محسوس است. از نظر دانشجویان، نیاز به مداخلة کتابدار در مرحلهای خاص بسیار ضروری است. در نهایت، طی این تحقیق، مدل جدید جستجوی اطلاعات دانشجویان، ترسیم و پییشنهاد گردید.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42682_5e9a7e06cd0bba037e10c5116601209e.pdf
2011-06-22
11
44
جستجوی اطلاعات
مدل کولثاو
مداخله
الگوی جستجو
دانشجویان تحصیلات تکمیلی
جستجوی اینترنتی
دانشگاه شهید چمران
زاهد
بیگدلی
bigdelizahed20@gmail.com
1
استاد گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
عبدالحسین
فرج پهلو
farajpahlou@gmail.com
2
استاد گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
حمید
قاضی زاده
ghazi.hamid@gmail.com
3
دانشجوی دکترای کتابداری دانشگاه شهید چمران و استاد مدعو دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
- اسلامی، عباس و حمید کشاورز (1386). «بررسی مهارت جستجوی اطلاعات در منابع الکترونیکی پیوسته در دانشجویان دکتری دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران». فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات. دوره 23، شماره 1و2، ص. 46-61.
1
- تارویردیزاده، هاجر (1385). «مقایسه رفتار اطلاعیابی آموزشی ـ پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم انسانی و فنی و مهندسی در استفاده از اینترنت». پایاننامه کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی. دانشگاه الزهراء. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. گروه روانشناسی تربیتی.
2
- درودی، فریبرز (1387). «بررسی مهارتهای دانشجویان کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه آزاد اسلامی (واحد علوم و تحقیقات) در جستجوی اینترنتی». فصلنامه علوم وفناوری اطلاعات. دوره 24، شماره 1، ص. 12-36.
3
- سلاجقه، مژده (1385). «ارائه الگوی اطلاعیابی منتج از بررسی رفتارهای اطلاعیابی: مطالعه موردی اعضای هیئت علمی دانشکدههای پزشکی دانشگاههای علوم پزشکی کشور» پایاننامه دکتری رشته کتابداری و اطلاعرسانی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز.
4
- علیپور، ریکا (1385). «بررسی الگوی رفتار جستجو و اطلاعیابی نوجوانان دبیرستانی شهر تهران در استفاده از اینترنت». پایاننامه کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه الزهراء.
5
- هنینجر، مورین (1389). وب پنهان (راهنمای گام به گام جستجوی اطلاعات عمیق از اینترنت). ترجمه زاهد بیگدلی، سمیه شریفی و علی نصرتی اردکانی، با همکاری امیر رضا اصنافی. تهران: چاپار، نهاد کتابخانههای عمومی کشور.
6
- یعقوبی، جعفر (1380). «عوامل مؤثر بر پذیرش و کاربرد اینترنت در فعالیتهای آموزشی و پژوهشی هیأت علمی و دانشجویان دورة تحصیلات تکمیلی رشته ترویج و آموزش کشاورزی». پایاننامه کارشناسی ارشد رشته کشاورزی. دانشکده کشاورزی. دانشگاه تربیت مدرس.
7
- Bartsch, Robert A; and Bridgette L. Tydlacka.( 2003)."Student perceptions (and the reality) of percentage of journal articles found through full-text databases". Research Strategies, V.19, Issue 2 , p. 128-134.
8
- Belkin, N.J.; Marchetti, P.G. & Cool, C. (1993)." BRAQUE: Design of an interface to support user interaction in information retrieval". Information Processing & Management. Vol. 29, No.3, p. 325- 344.
9
- Bigdeli, Z. (2007). "Iranian engineers' information needs and seeking habits: an agro-industry company experience". Information Research, 12(2) paper 290. [Available at http://InformationR.net/ir/12-2/paper 290.html]. (accessed 25 September 2009) .
10
- Burdick, T. (1995). "Gender in information search process: An exploratory study of students experience". (Doctoral Dissertation, The State of Florida University).
11
- Checkland, P. Scholes, J. (1990). "Soft System Methodology in Action". Chic ester: John Wiley.
12
- Derossis, M.D., Debra Da, R., Alan Schwartz & Hauge , L. S. (2004). "Study habits of surgery residents and performance on American Board of Surgery In-Training examinations". The American Journal of Surgery. Vol.188 Issue 3, p. 230-236.
13
- Fuente, Jesús De la and Cardelle, Maria (2009). "Research on action–emotion style and study habits: Effects of individual differences on learning and academic performance of undergraduate students". Learning and Individual Differences. Vol.19, Issue 4, p. 567-576.
14
- Griffiths, Jillian R. (2003). "Evaluation of the JISC information environment: student perceptions of services". Information Research, Vol. 8 No. 4.
15
- Gruwel , S. B. and Walravena , A. (2009). "A descriptive model of information problem solving while using internet". Computers & Education. Vol.53, Issue 4, p.1207-1217.
16
- Hayden, K.A. (2003). "Information seeking models". Available at: [http://www.ucatgary.ca/~ hayden/seeking.html]. (Accessed 14 January 2009).
17
- Jiao, Qun G. (2001). "Library anxiety and characteristic strengths and weaknesses of graduate students’ study habits". Library Review .Vol. 50, Issue 2, p. 73 - 80.
18
- Kuhlthau, C. C. (1988) "Information search process: a summary of research and implications for school library media programs". School library media quarterly, Vol. 18, No 8, p. 19-25.
19
- Manuel, Kate (2005). "What do first-year students know about information research? And what can we teach them?". Proceedings of the ACRL. 12th National Conference, Minneapolis, Minnesota, ed. Hugh Thompson, 401-17. Chicago: Association of College and Research Libraries.
20
- Shamo, E. (2001). "University Students and the Internet". (Doctoral Dissertation, University of North Texas).
21
- Struyven , K; Dochy, F. & Janssens, S. (2002). "Students' perceptions about assessment in higher education: a review: . Available at: [http://www.leeds.ac.uk/educol/documents/ 00002255.htm]. (accessed 2 March 2009).
22
- Swain, D. E. (1996). "Information search process model: How freshmen begin research". ASIS Annual Conference Proceeding.
23
- Volk, R. M. (2007). "Expert searching in consumer health: an important role for librarians in the age of the Internet and Web". Journal Med. Libr. Assoc. Vol.95, Issue 2, p. 203-8.
24
- Wattres, C.R. & Shepherd (1994). "Shifting the information paradigm from data-centered to User- Centered". Information Processing & Management. Vol. 30, No. 4, p. 455-471.
25
- Whittle, J. & Maltby, J.(2000). "Learning programming online: Student perceptions and performance". Available at: [www.ascilite.org.au]. (accessed 2 March 2008).
26
ORIGINAL_ARTICLE
نظامهای نوین سازماندهی دانش: وب معنایی، هستیشناسی و ابزارهای سازماندهی دانش عینی
دانش و فناوری، از مؤلفههای مهم و الزامی برای بقا و حفظ مزیت رقابتی به شمار میآیند. دانش در صورتی میتواند مزیت رقابتی ایجاد کند که به صورت بهینهای سازماندهی و قابل بازیابی باشد. ابزارهای سنتی سازماندهی دانش از قبیل طرحهای ردهبندی، سرعنوانهای موضوعی، اصطلاحنامهها و ... که عمدتاً برای محیط چاپی طراحی شدهاند، با توجه به تغییرات گسترده فناورانه به شکل الکترونیکی تحول یافتهاند و تلاش میشود تا با محیط جدید همخوان گردند. با وجود این، این ابزارها در محیط الکترونیکی و وب پایه نیز در زمینه سازماندهی دانش محدودیتهای عملکردی دارند. بر این اساس، فناوری نوین در جستجوی ابزارهایی برای سازماندهی دانش به شیوهای است که قابلیتهای سازماندهی، جستجوپذیری مفاهیم و روابط میان آنها و بازیابی دانش در محیط جدید را افزایش دهند. رویکردهای سودمندی نیز در زمینة کاربرد فناوری سازماندهی دانش وجود دارد که در این مقاله بررسی شده است. این مقاله بر ضرورت به کارگیری ابزارهای نوین سازماندهی دانش تأکید و نظامهای سازماندهی دانش از قبیل وب معنایی، هستی شناسی و نظام ساده سازماندهی دانش و نقش آنها در فرایند سازماندهی، ذخیره و بازیابی را بررسی میکند.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42687_8f33a747d6094d0f3ab8fdd45fc2ba89.pdf
2011-06-22
45
70
دانش
نظام سازماندهی دانش
فناوری
وب معنایی
هستیشناسی
مجتبی
کفاشان
kafashan@ferdowsi.um.ac.ir
1
دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
رحمت الله
فتاحی
fattahirahmat@gmail.com
2
استاد گروه کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
- جاشاپارا، آشوک(1387). رویکردی منسجم بر مدیریت دانش. ترجمه مصطفی کاظمی، مرجان فیاضی، مجتبی کفاشان. تهران: شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر.
1
- حسنزاده، محمد(1386). بررسی عملی و نظری کاربرد نظام ساده سازماندهی دانش در زبان فارسی. سید مهدی حسینی، نویسنده همکار. ارائه شده به همایش ملی اصطلاحنامه و کاربردهای آن در محیط الکترونیک؛ قم؛ آبان 86 .
2
- داورپناه، محمد رضا(1384). اطلاعات و جامعه. با همکاری معصومه آرمیده.- تهران: دبیزش، ص 20.
3
دوپلسیس، مارینا (1387). تاثیر فرهنگ سازمانی بر مدیریت دانش. ترجمه زهره عباسی.- مشهد: محقق. ص 79.
4
- صنعتجو، اعظم (1384). ضرورت بازنگری در ساختار اصطلاحنامهها: بررسی عدم کارایی اصطلاحنامهها در محیط اطلاعاتی جدید و قابلیتهای هستیشناسیها در مقایسه با آن. فصلنامه کتاب. شماره 64. ص 86.
5
- فتاحی، رحمتالله. (1384). «از اطلاعات به دانش: رویکردی نو به کارکردهای کتابخانهها در عصر فناوری نوین»، در مجموعه مقالات همایشهای انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران، به کوشش محسن حاجی زینالعابدینی. تهران: انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، 1384: جلد اول، 39-58.
6
- AKT(2009). AKT ontology. Retrieved Jun , 20,2009. from -http://www.aktors.org
7
-Cordeiro, Maria Ines and Slavic, Aida (2002) Data Models for Knowledge Organization Tools:Evolution and Perspectives. Paper presented atSeventh International ISKO Conference "Challenges in Knowledge Representation and Organization for the 21st Century: Integration of Knowledge across Boundaries." 10-13 July , Spain, Granada.
8
-DADDIECO, Richard J (2004). Retrieving Knowledge in e-government: the prospects –of ontology for regulatory domain record keeping systems. En: WIMMER, Maria A. ed. Knowledge management in e-Government. KMGov-2004 Proceedings. Berlin: Springer, 2004. p. 95-105
9
-Hodge, G. (2000) Systems of Knowledge Organization for Digital Libraries: Beyond traditional authority files. Report for The Digital Library Federation Council on Library and Information Resources — Available online at http://www.clir.org/pubs/ abstract/pub91abst.html
10
- Hodge, G.M. Zeng, M.L. Soergel, D(2003). Building a meaningful Web: from traditional knowledge organization systems to new semantic tools. The 6th Networked Knowledge Organization Systems (NKOS) Workshop. Conference on Digital Libraries (JCDL'03), 2003.
11
-Lanping, Feng. Lijun, Zhang. Jigue, Zhang.(2008). study for a Model of Knowledge Organization Based-On Modular Ontology.Available online at: http://ieeexplore.ieee.org/xpls/abs _all.jsp?arnumber=4680881
12
- Miles, Alistair(2008). The web and SKOS. ISKO, London. July 2008. Available online at: http://www.iskouk.org/presentations/ miles_web_and_skos_200807.pdf
13
-Navaretta, Costanza.Bolettes Sandford. Pedersen and Dote Haltrup Hansen(2006). Language technology in knowledge-organization systems. New Review of Hypermedia and Multimedia, VOL. 12. NO.1, June 2006, 29-49.
14
-Noy, Natalya F.; MCGUINNESS, Deborah L (2001). ontology Development 101: A -Guide to Creating Your First Ontology ''.Stanford Knowledge Systems Laboratory Technical. http:// www.ksl.stanford.edu/people/dlm/papers/ ontology -tutorial-noy-mcguinness-abstract.html>.
15
-Poli, Robert(1996). Ontology for knowledge organization. Knowledge Organization and change. Indeks, Frankfurt. Pp 313-319.
16
-San Segundo and Beltran(2003). Ontologies in organization of information in internet. En: CISCI 2003. Memorias. Conferencia iberoamericana en sistemas, ciberntica e informatica.Orlando, 31 de Julio al 02 de agosto de 2003.
17
-Soergel, Dagobert(2008). Digital libraries and knowledge organization. Pp 12. online available in http://www.dsoergel. com/NewPublications/SoergelDigitalLibrariesandKnowledge Organization.pdf
18
-Soergel, Dagobert(2008). Knowledge Organization Systems: Overview.online available in https://www.posccaesar.org/raw-attachment/wiki/.../SoergelKOS.pdf
19
-Sowa, John(1995). Top-Level ontological categories. International Journal of Human-Computer Studies, 43. monographic issue on formal ontology in conceptual Analysis and knowledge representation, ed. By Nicola Guarino and Robert poli.
20
-Sowa, J.F(1996). Processes and participants. In Eklund…Conceptual Structures: Knowledge Representation as Interlingua. Berlin: Springer- Verlag.
21
-Tudhope, Douglas. Nielsen, Marianne Lykke.(2006). Introduction to Knowledge Organization Systems and Services. New Review of Hypermedia and Muultimedia. Vol 12. No 1. pp 3-9.
22
-Tudhope, Douglas. Heery R(2006). Terminology Services and Technology:JISC State of the Art Review .online available in http://www. Jisc . ac. Uk / media / documents / programmes / sharedservices/trss-report-final.pdf
23
-Usero , José Angel Martínez and Orenes, Maria Pilar Beltrán(2005). Ontologies in the Context of Knowledge Organization and Interoperability in e-Government Services. IRFD World Forum 2005 – Conference on Digital Divide, Global Development and the Information Society. November 14-16. Tunis, Tunisia. http://www.irfd.org/events/wf2005.
24
-Vossen, Piek(2003). Ontologies. En: MITKOV, Ruslan. The oxford handbook of computational linguistic. Oxford: oxford university press.
25
-Zhang, W.Y. Yin, J.W.(2008). Exploring Semantic Web technologies for ontology-based modeling in collaborative engineering design. Manuf Technol. Pp 833-843.
26
ORIGINAL_ARTICLE
آموزش کتابداری و علم اطلاعات در ایران: موانع و راهکارها
ارزیابی میزان کارایی یا ناکارآمدی برنامههای آموزشی نسبت به فلسفۀ آنها، نیازها، شرایط اجتماعی، مسائل اقتصادی، فناوری روز و بازار کار در تمامی حوزههای دانش، امری بدیهی و جاافتاده است. بازنگری در برنامۀ آموزشی کتابداری و علم اطلاعات نیز به دلیل ارتباط تنگاتنگ آن با مسائل، موضوعات و فناوری روز، اهمیت بسیاری دارد. بررسی نوشتارهای حوزۀ کتابداری و علم اطلاعات در ایران نشان میدهد تمامی صاحبنظران و پژوهشگران، برنامههای آموزشی این حوزه را با تحولات جاری و نیازهای جامعه ناهماهنگ دانسته و خواستار بازنگری در این برنامهها شدهاند؛ به طوری که ضرورت بازنگری در نظام آموزشی کتابداری و علم اطلاعات به صورت یک مفهوم کلیشهای درآمده است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی موانع و مشکلات آموزشی کتابداری و علم اطلاعات در ایران و ارائۀ راهکارهایی به منظور بهینهسازی نظام آموزشی کنونی در این حوزه است. در این نوشتار، ده مورد از مهمترین موانع آموزشی کتابداری و علم اطلاعات و راهکارهای غلبه بر آنها ارائه و تحلیل شده است. مقالۀ حاضر، بخشی از یک برنامۀ پژوهشی وسیع و مقدمهای برای حرکت در مسیر تدوین چارچوبی برای آموزش کتابداری و علم اطلاعات در ایران به شمار میآید. با بررسی و تحلیل موانع و ارائۀ راهکارهای غلبه بر آنها، دیدگاه کلی و جدیدی شکل میگیرد که ما را به سوی یک نگرش جدید و نظاممند نسبت به آموزش در این حوزه، هدایت میکند.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42689_a3bf17e688ab93269cbc97f07e89695b.pdf
2011-06-22
71
105
آموزش
کتابداری و علم اطلاعات
برنامهریزی آموزشی
موانع
راهکارها
ایران
غلامرضا
حیدری
ghrhaidari@gmail.com
1
هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
ـ آشور، محمدصالح جمیل و عبدالستار چودری (1383). آموزش حرفۀ کتابداری و اطلاعرسانی در کشورهای عربی خلیج فارس. ترجمه احمد شعبانی و محمود تفقدی جامی. تهران: دبیزش.
1
ـ ابرامی، هوشنگ (1354). «نقطۀ آغاز: گره کور آموزش دانششناسی»، نامه انجمن کتابداران ایران، دوره هشتم، 4 (زمستان)، ص 554-543.
2
ـ اخوی راد، بتول (1385). بررسی تأثیر استقلال علمی دانشگاهها در برنامهریزی درسی. چالشهای علوم انسانی در ایران: مجموعه مقالات همایش بررسی مشکلات علومانسانی، خرداد ماه 1385، شیراز: دانشگاه شیراز، مرکز نشر، ص 35-51.
3
ـ تهوری، زهرا (1385). لزوم بازنگری در برنامههای آموزش کتابداری و اطلاعرسانی با توجه به نیازهای مهارتی جدید کتابداران و اطلاعرسانان. فصلنامه کتاب، 65 (بهار)، ص 143- 162.
4
ـ حری، عباس (1385). اطلاعرسانی: نگرشها و پژوهشها. (چاپ دوم). تهران: کتابدار.
5
ـ ــــــــــــــ (١٣٨٧) .«آییننامه و ضوابط آموزش کتابداری و اطلاعرسانی باید اصلاح شود» مصاحبه با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،٢٠ شهریور ١٣٨٧، (آخرین تاریخ دسترسی، 7/7/1389)، قابل دسترس در:
6
http://www.ibna /vdcgwq9x.ak9n34prra.html
7
ـ حیاتی، زهیر(1378). مسائل آموزشیکتابداری و اطلاعرسانی در دانشگاهها. کتابداری و اطلاع رسانی. دورۀ دوم، 1(بهار)، ص 3-26.
8
ـ ـــــــــــــــ (1383). آموزش کتابداری و اطلاع رسانی: گذشته، حال و آینده. فصلنامه کتاب، دوره پانزدهم، شماره اول (بهار)، ص 25-41.
9
ـ حیدری، غلامرضا (1387). آشفتگی واژهشناختی در حوزۀ کتابداری و علم اطلاعات. سخنرانی ارائه شده در: دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه کتابداری و اطلاعرسانی (18/9/1387).
10
ـ ــــــــــــــ (1388الف). آموزش کتابداری و علم اطلاعات در ایران: موانع و راهکارها. سخنرانی ارائه شده در دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه کتابداری و اطلاعرسانی (28/2/ 1388).
11
ـ ــــــــــــــ (1388ب). تغییر نام و محتوای آموزشی حوزۀ کتابداری و علم اطلاعات بر اساس مفهوم هستۀ این حوزه و پارادایم غالب عصر حاضر: تدوین چارچوبی برای تفکر.سخنرانی ارائه شده در دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه کتابداری و اطلاعرسانی (19/2/ 1388).
12
ـ دانشکده علومتربیتی و روانشناسی: از بدو تأسیس تا پایان سال 1383 هجری شمسی (1384). تهیه و تدوین عاطفه ساعدی، زیر نظر مهناز مهرابیزاده هنرمند. اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
13
ـ دیانی، محمدحسین (1379). برنامه آموزش دوره کارشناسی کتابداری و اطلاعرسانی، پیشنهادهایی برای تحول. فصلنامه کتابداری و اطلاعرسانی. سال سوم، شماره 1 (بهار)، ص 20-1.
14
ـ ــــــــــــــــــــــ (1384). «نگاهی انتقادی بر توسعۀ کمی و کیفی حوزۀ کتابداری و اطلاعرسانی در ایران »: در: مجموعه مقالات همایشهای انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران. جلد دوم، 1382، گردآورنده محسن حاجیزینالعابدینی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. ص 271-287.
15
ـ ـــــــــــــــــــــ (۱۳۸۶). آیندۀ آموزش کتابداری و اطلاعرسانی در سطح دکتری. سرسخن، کتابداری و اطلاع رسانی، جلد دهم، شماره دوم (تابستان)، ص ۳-۶.
16
ـ ذاکریفرد، فاطمه (1381). نظرسنجی از دانشجویان رشته کتابداری و اطلاعرسانی پیرامون جایگاه درس زبان انگلیسی در این رشته. کتابداری و اطلاعرسانی، دورۀ پنجم، 4 (تابستان)، ص 9-25.
17
ـ زینلی کرمانی، افسانه و حمیده آیتاللهی (1387). تاریخچۀ آموزش کتابداری و اطلاعرسانی. ارتباط علمی، دورۀ دهم، شماره دوم (بهمن).
18
ـ سامرز، رون و دیگران (1381). علم اطلاعرسانی در سال2010 دیدگاه دانشگاه لافبرو. ترجمه علیرضا بهمن آبادی، در: مبانی تاریخچه و فلسفه علم اطلاعرسانی. به کوشش علیرضا بهمنآبادی. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، ص 165- 192.
19
ـ طاهری، عباس (1383). درآمد. در توماس کوهن، ساختار انقلابهای علمی (عباس طاهری، مترجم)، (ص 13- 71). تهران: قصه.
20
ـ فتاحی، رحمتالله (1379). الگویی برای بازنگری و تجدید ساختار آموزشهای کتابداری و اطلاعرسانی. کتابداری و اطلاعرسانی. سال سوم، شماره 1 (بهار)، ص 42-21.
21
ـ فتاحی، رحمتالله و دیگران (1384). برنامۀ جدید کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاعرسانی: گزارش یک طرح پژوهشی. کتابداری و اطلاعرسانی، پیاپی30، تابستان، شماره دوم، جلد هشتم، ص 9-26.
22
ـ کوکبی، مرتضی (1376). نگاهی به دروس سازماندهی مواد. فصلنامه کتاب، دورۀ هشتم، 3 (پاییز)، ص 57-69.
23
گنجیان، محمدحسین (1353). مشکلات آموزش کتابداری در ایران. نامه انجمن کتابداران ایران، دوره هفتم، شماره 4 (زمستان)، ص 526-514.
24
ـ مختاری، حیدر (1384). برنامۀ درسی رشتۀ کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد. فصلنامۀ کتاب (62)، دورۀ شانزدهم، شماره دوم، تابستان، ص 25-32.
25
ـ مهراد، جعفر(1387). «آموزش کتابداری و اطلاعرسانی در ایران راکد مانده است» مصاحبه با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا). 29 فروردین 1387، (آخرین تاریخ دسترسی، 7/7/1389)، قابل دسترس در:
26
http://www.ibna.ir/vdcgzw9q.ak97n4prra.html
27
ـ نوروزی، علیرضا (١٣٨٧). «برنامه آموزش کتابداری ایران اصلاح شود» مصاحبه با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا). ١٩ خرداد ١٣٨٧، (آخرین تاریخ دسترسی، 7/7/1389)، قابل دسترس در: http://www.ibna.ir/vdcb8gb5.rhb8wpiuur.htm
28
ـ هورکس، نورمن (1381). آموزش کتابداری و اطلاعرسانی. ترجمه حسن کیانی، دائرة المعارف کتابداری و اطلاع رسانی، ج 1 تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، ص 56.
29
ـ مرتضائی، لیلا (1380). تحصیلات تکمیلی علوم کتابداری و اطلاعرسانی در انگلستان، آمریکا، هند و ایران: بررسی تطبیقی: تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
30
ـ یورلند، بیرگر (1381ج). نظریه و فرانظریه در علم اطلاعرسانی: تفسیری جدید (مهدی داودی، مترجم). در علیرضا بهمنآبادی (ویراستار، گردآورنده و مترجم)، مبانی تاریخچه و فلسفه علم اطلاعرسانی (ص 425-448). تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران (نشر اثر اصلی، 1998).
31
ـ وبلاگ کتابداران آینده (1389). (آخرین تاریخ دسترسی، 7/7/1389)، قابل دسترس در: http://mjb48.blogspot.com
32
- Floridi, l. (2002). On defining library and information science as applied philosophy of information. Social Epistemology, 16 (January), p 37-49.
33
- Wilson, T.D. (2001). Mapping the curriculum in information studies. New Libraray World, Vol. 12, No. 1170-1171: 436-442.
34
ORIGINAL_ARTICLE
میزان بهرهگیری از وب 2 در کتابخانههای دانشگاهی کشورهای خاورمیانه
وب ۲ نشان دهندة مجموعهای از ابزارهای در حال ظهور است که ظرفیت زیادی در غنیسازی ارتباطات، ارائه امکان همکاری و پرورش نوآوری دارند. با وجود این، تا به حال تحقیقات کمی در خصوص کاربردهای وب ۲ در وبسایت کتابخانهها صورت گرفته است. پژوهش حاضر در پی آن است تا با بررسی میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانههای ایران و خاورمیانه، ارتباط بین سن وبسایتها و میزان استفاده این ابزارها را بررسی کند. بدین منظور، ۱۴۶ وبسایت کتابخانه دانشگاهی خاورمیانه، از «فهرست دانشگاه برتر دنیا» ارائه شده توسط آزمایشگاه سایبرسنجی در اسپانیا انتخاب و با روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد. بر اساس یافتهها، میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانههای خاورمیانه و ایران بخصوص از حیث اشاعه (10/6%) و سازماندهی اطلاعات (0%) پایین است و استقبال بیشتری (13/80%) از ابزارهای اشتراک اطلاعات بخصوص پیامرسان فوری در میان این کتابخانهها وجود دارد. همچنین، تنها کتابخانه دو دانشگاه علوم پزشکی گیلان و فردوسی مشهد (۶/۰۶%) از میان ۱۴۶ کتابخانه دانشگاهی در خاورمیانه از شاخص گردآوری اطلاعات و ابزار استفاده میکنند. نتایج پژوهش نشان داد در وبسایتهای کتابخانههای دانشگاهی کشورهای خاورمیانه، میان سن وب و امکان استفاده از ابزارهای وب ۲، ارتباط معناداری وجود ندارد.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42690_1c8698e78aef5dd2e5d05a6d4837d916.pdf
2011-06-22
107
130
وب۲
بلاگها
آر.اس.اس
پیامرسان فوری
شبکههای اجتماعی
ویکیها و برچسبزنی اجتماعی
شیما
مرادی
shmoradi@gmail.com
1
دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ایران
AUTHOR
امید
علی پور
alipour@guilan.ac.ir
2
کارشناس ارشد کتابدارای و اطلاعرسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
AUTHOR
مریم
صابری
saberi707@gmail.com
3
مربی و عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان
AUTHOR
آمنه
فلاحتی
ami.falahati@gmail.com
4
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی رشت
AUTHOR
- Aharony Noa )2009(. Web 2.0 use by librarians. Library & Information Science Research 31,pp 29–37.
1
- Bawden, D. (2007). After the Amazoogle: Web 2.0 and information research [Editorial].Journal of Documentation, 61(4), 461−462.
2
- Bolan, Kimberly, Meg Canada, and Rob Cullin )2007(. Web, Library, and Teen Services 2.0. Young Adult Library Services Winter 2007.40-44.
3
- Burhanna,Kenneth J., Jamie Seeholzer and Joseph Salem Jr. )2009(. No Natives Here: A Focus Group Study of Student Perceptions of Web 2.0 and the Academic Library. The Journal of Academic Librarianship, 35(6),pp. 523–532.
4
- Cahill, Kay )2009(.Building a virtual branch at Vancouver public library using web 2 tools Program: electronic library andinformation systems 43(2). pp. 140-155.
5
- Chen Xu, Fenfei Ouyang and Heting Chu) 2009(.THE ACADEMIC LIBRARY MEETS WEB 2. The Journal of Academic Librarianship35(4),pp 324–331.
6
- Chua, A.Y.K. & D.H. Goh )2010(. A study of Web 2.0 applications in library websites.Library & Information Science Research 32, Pp. 203–211.
7
- Chua, A. Y. K., Goh, D. H., & Lee, C. S. )2008(. The prevalence and use of Web 2.0 in libraries. In G. Buchanan, M. Masoodian, & S. J. Cunningham (Eds.), Digital libraries: Universal and ubiquitous access to information. Proceedings of the 11th International Conference on Asian Digital Libraries (ICADL). New York: Springer (Lecture Notes in Computer Science, 5362). pp. 22−30.
8
- Clarke, R. (2008). Web 2.0 as syndication. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 3(2), 30−43.
9
- Clausen, H. (1999). User-oriented evaluation of library and information centre websites. New Library World, 100(1), 5−10.
10
- De Kool, D., & van Wamelen, J. (2008). Web 2.0: A new basis for e-government? In Proceedings of the 3rd International Conference on Information and Communication Technologies: From Theory to Applications (ICTTA). doi:10.1109/ICTTA.2008.4529946 De Rosa, C., Cantrell, J.,Havens,A., Hawk, J., & Jenkins, L. (2007). Sharing, privacy and trust in our networked world. Retrieved from http://www.oclc.org/reports/sharing/default.Htm
11
- Fagan, Jody Condit & Jennifer A. Keach )2010(.Build, Buy, Open Source, or Web 2.0? Making an Informed Decision for Your Library. Infotoday. pp9-11.
12
- Gibbons, S. (2007). The academic library and the Net Gen student: Making the connections. Chicago: American Library Association.
13
- Goh, D. H., Chua, A., Lee, C. S., & Razikin, K. (2009). Resource discovery through social tagging: A classification and content analytic approach. Online Information Review,33, 568−583.
14
- Goodfellow, T., & Graham, S. (2007). The blog as a high-impact institutional communication tool. The Electronic Library, 24, 395−400.
15
- Gross Julia & Lyn Leslie )2008(.Twenty three steps to learning web 2. The Electronic Library 26(6),pp 790-802.
16
- Joint, Nicholas 2009.The web2 challenge to libraries.Library Review 58(3),pp. 167-175.
17
- Lai, L. S. L., & Turban, E. (2008). Group formation and operations in the Web 2.0 environment and social networks. Group Decision and Negotiation, 17(5), 387−402.
18
- Levy, Moria,)2009(. WEB2 IMPLICATIONS ON KNOWLEDGE MANAGEMENT: JOURNAL OF KNOWLEDGE MANAGEMENT journal 13(1), pp. 120-134.
19
- Liu, S. (2008). Engaging users: The future of academic library websites. College & Research Libraries, 69(1), 6−27.
20
- Macgregor, G., & McCulloch, E. (2005). Collaborative tagging as a knowledge organisation and resource discovery tool. Library Review, 55(5), 291−300.
21
- Maness, J. M. (2006). Library 2.0: The next generation of Web-based library services.LOGOS. Journal of the World Book Community, 17(3), 139−145.
22
- Miller, P. (2005). Web 2.0: Building the new library. Ariadne, 45. Retrieved from http://www.ariadne.ac.uk/issue45/miller
23
- O'Reilly, T. (2007). What is Web 2.0: Design patterns and business models for the next generation of software. Communications and Strategies, 65, 17−37.
24
- Peltier-Davis, Cheryl )2009(. Web 2.0, Library 2.0, Library User 2.0, Librarian 2.0: Innovative Services for Sustainable Libraries.Computers in Libraries, November 1 2009. Retrieved from: http://www.allbusiness.com/media-telecommunications/ internet-www-web-2/13412346-1.html
25
- Ramanaua, Ruslan and Fawei Gengb )2009(.Researching the use of Wiki’s to facilitate group work. Procedia Social and Behavioral Sciences 1,pp. 2620–2626.
26
- Stephens, Michael )2007(. Tools from web2 & libraries: best practices for.. … Library Technology Reports: 43(5),p15-31.
27
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل عاملی موانع استفادة مطلوب دانشجویان از خدمات کتابخانه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
این پژوهش با هدف بررسی محدودیتها و موانع فراروی استفادة مطلوب دانشجویان از خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، انجام گرفته است.به لحاظ روششناسی، این تحقیق بر مبنای راهبرد پیمایش استوار است. جامعه آماری تحقیق، تمامی دانشجویان عضو کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان را شامل میشود (3400N=). حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه (310n=) و از تکنیک نمونهگیری منطبق با انتساب متناسب برای گزینش تصادفی نمونهها، بهره گرفته شده است. ابزار این تحقیق، پرسشنامهای محقق ساخته بوده که برای جمعآوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز، مورد استفاده قرار گرفته است. روایی پرسشنامه بر پایة نظرهای گروهی از صاحبنظران کتابداری و اطلاعرسانی کشور تأمین شده و پایایی آن نیز با محاسبة ضریب آلفای کرونباخ (76/0) برای 30 پرسشنامه تکمیل شده در طی مطالعة راهنما، محرز شده است. برای تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده، از نرمافزارهای SPSS و EXCELبهره گرفته شده است. بر حسب ضریب تغییرات، به اولویتبندی موانع و محدودیتها پرداخته شده است. یافتهها حاکی از آن است که سطح رضایت بیشتر پاسخگویان (75%) از خدمات کتابخانه مرکزی، در حد متوسط است. تحلیل عاملی موارد محدودیت دانشجویان در استفاده از کتابخانه مرکزی با رویکرد پالایش دادهها، به استخراج هفت عامل به نامهای 1) منابع موجود در کتابخانه 2) شرایط بهرهگیری از خدمات کتابخانه مرکزی 3) کیفیت خدمات ارائه شده 4) تسهیلات و فضای کتابخانه 5) برنامه زمانی کار کتابخانه 6) آموزشی و 7) دانشجویی منجر شده است که روی هم رفته توانستهاند 21/77% واریانس کل را تبیین نمایند.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42691_176208972713994ed88ade492627697a.pdf
2011-06-22
131
153
کتابخانه دانشگاهی
خدمات کتابخانهای
نقطه نظرهای دانشجویان
تحلیل عاملی
ابوالقاسم
شریف زاده
1
استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
AUTHOR
محمدرضا
محبوبی
2
استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
AUTHOR
ـ بابا غیبی، نجمه و رحمتالله فتاحی (1387). «مقایسه سنجش کیفیت خدمات کتابخانههای دانشگاه فردوسی از دیدگاه کاربران و کتابداران با استفاده از ابزار لایب کوآل». کتابداری و اطلاع رسانی، زمستان 1387، 4 (11)، مسلسل 44، 255-274.
1
ـ بیگدلی، ز (1377). «آموزش استفاده از کتابخانههای دانشگاهی». فصلنامه کتاب. دوره نهم، شماره سوم و چهارم. صص: 49- 59.
2
ـ پریرخ، مهری (1377). «نقش آموزشی کتابخانههای دانشگاهی: مروری بر مباحث عمده و روند شکلگیری». کتابداری و اطلاعرسانی. سال اول، شماره سوم، صص: 36-55.
3
ـ حری، عباس (1385). نقش کتابخانهها در تحقق جوامع اطلاعاتی و معرفتی. مجله کتابداری. سال چهلم، دفتر چهل و پنجم، صص: 1-8.
4
ـ حکیمی، رضا و غ صمدزاده (1384). «بررسی کیفیت خدمات انجام شده در کتابخانههای دانشگاه سیستان و بلوچستان». فصلنامه کتابداری و اطلاعرسانی. جلد هشتم، شماره اول. صص: 89-99.
5
ـ حکیمی، رضا و زهره سوری نظامی (1384). «کیفیت خدمات ارائه شده در کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان». طبیب شرق زمستان 1384; 7 (4):267-273.
6
ـ حکیمی، رضا و ع. طبسی (1382). «مقایسة وضعیت موجود کتابخانههای دانشگاهی زاهدان با استاندارد کتابخانههای دانشگاهی ایران». فصلنامه کتاب، دوره چهاردهم، شماره دوم، صص: 52-58.
7
ـ سلیمانی، م. و مهری پریرخ (1384). «ارزیابی کتابهای مرجع چاپی و تخصصی کتابخانههای دانشگاه فردوسی مشهد از نظر روزآمدی، اعتبار، جامعیت و تعادل موضوعی». کتابداری و اطلاعرسانی، شماره اول، جلد هشتم، صص: 9- 32.
8
ـ صیادی تورانلو، حسین؛ حسین منصوری و رضا جمالی (1387). «شناسایی و رتبهبندی ابعاد کیفیت خدمات کتابخانهای با رویکرد فازی (مطالعه موردی: کتابخانههای دانشگاه یزد)». کتابداری و اطلاع رسانی زمستان 1387،11 (4)، مسلسل 44، 211-238.
9
ـ صیامیان، ح (1378). «بررسی میزان علاقهمندی و استفادة دانشجویان از کتابخانههای دانشکدهای دانشگاه علوم پزشکی مازندران (ساری)». نشریه کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه کتاب، دوره دهم، شماره چهارم، ص: 69-87.
10
ـ علی رمضانی، حمیده و دیگران (1387). «بررسی نظرات اعضای هیات علمی و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در مورد کیفیت خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی». گامهای توسعه در آموزش پزشکی، پاییز و زمستان 1387، 5 (2)، 113-119.
11
ـ علیدوستی، س (1374). «افزایش بهرهوری خدمات کتابخانههای تخصصی و دانشگاهی». مجله الکترونیکی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، نما. شماره اول، دوره اول، قابل بازیابی به صورت برخط: http://www.irandoc.ac.ir
12
ـ فرج پهلو، عبدالحسین و سمیه سادات آخیشک (1388). «سنجش کیفیت عملکرد مدیریتکتابخانههای دانشگاه شهید چمران اهواز با استفاده از مدلEFQM » کتابداری و اطلاعرسانی، بهار 1388؛ 12(1)، مسلسل 45.
13
ـ گیلوری، ع (1374). «اطلاعرسانی و تغییر روند خدمات مرجع». فصلنامه کتاب، صص: 69-85.
14
- Bashirullah, Abul K. and Jayaro, X. (2006). Consortium: A solution to academic library services in Venezuela Library Collections, Acquisitions, and Technical Services, 30(1-2):102-107
15
- Decker, R., and Hermelbracht, A. (2006). Planning and Evaluation of New Academic Library Services by Means of Web-based Conjoint Analysis. The Journal of Academic Librarianship, 32(6) : 558-572
16
- Jiao, S. ; Zhuo, F., Zhou, L. and Zhou, X. (2009). Chinese academic libraries from the perspective of international students studying in China. The International Information & Library Review, 41(1): 1-11
17
- Liao, J. (2004). A Historical Perspective: The Root Cause for the Underdevelopment of User Services in Chinese Academic Libraries. The Journal of Academic Librarianship. 30( 2): 109-115
18
- Nitecki, D. A. (1996). Changing the concept and measure of service quality in academic libraries The Journal of Academic Librarianship, 22( 3) : 181-190
19
- Niyonsenga, T. and Bizimana, B. (1996) Measures of library use and user satisfaction with academic library services. Library & Information Science Research, 18( 3) : 225-240
20
- Samson, S., and Oelz, E. (2005). The Academic Library as a Full-Service Information Center Original Research. The Journal of Academic Librarianship. 31 (4): 347-351
21
- Zhu, L. (2009). Employers' expectations for head of technical services positions in academic libraries. Original Research Library Collections, Acquisitions, and Technical Services, 33(4):123-131
22
ORIGINAL_ARTICLE
فوکسونومی در کتابخانههای سنتی
امروزه کتابداری اینترنتی و کتابخانه2، جایگاه ویژهای یافتهاند، از دیگر جهت، بحث سازماندهی مشارکتی منابع وب یا همان فوکسونومی سطح مواد الکترونیکی و اینترنتی مطرح است و میتوان گفت کتابخانههای فیزیکی را دربر نمیگیرد. این نوشته، بر اساس تجربه یک کتابخانه فنی دانشگاهی که از فوکسونومی برای ایجاد کتابخانه2 در راستای افزایش دسترسی و میزان استقبال مخاطبان کتابخانه از مواد موجود در آن و با هدف ارتقای سطح دانش عمومی و تخصصی کاربران کتابخانه، نوشته شده است تا نشان دهد، وجود چنین نظامی حتی در دنیای فیزیکی نیز قابل به کارگیری است. با توجه به وجود منابع ارزشمند علمی در کتابخانههای دانشگاهی و لزوم استفاده دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاهها از آنها در راستای بالا بردن و روزآمدی سطح آگاهیها، انجام چنین کاری در کتابخانهها لازم به نظر میرسد. چالشها و فوایدی که در اجرای طرح ایجاد گردیده، همراه با راهکارهای رفع این نواقص، در این نوشته ارائه شده است. این مقاله با توجه به اینکه در واقع حاصل یک طرح است، از روش پژوهش عملیاتی استفاده نموده است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42692_e686ffe6c403de5b290d82d7318abf58.pdf
2011-06-22
155
170
فوکسونومی
برچسب
کتابخانه2
وب2
رده بندی کتابخانهای
مهشید
التماسی
1
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی
AUTHOR
مژگان
التماسی
2
دانشجوی کارشناسی کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
ـ نوروزی، علیرضا؛ علی منصوری و سیدمهدی حسینی (1386). «ردهبندی مردمی (فوکسونومی): ...» اطلاعشناسی، سال پنجم، ش1-2 (پاییز و زمستان 1386):151-166.
1
- Al-Khalifa, H. S; Davis, H.C. (2007)." Exploring The value Of folksonomies For Creating Semantic Metadata", International Journal on Semantic Web & Information Systems,3,1.
2
- Birdsall, W. F.(2007). "Web 2.0 as a Social Movement." Webology , 4,2. from http://www.webology.ir/2007/v4n2/a40. html
3
- Vanderwal, T.(2007). "Folksonomy definition and Wikipedia".from http://www.vanderwal.net/random/entrysel.php?blog=1750 [May 7, 2007].
4
- Wikipedia(2008)."folksonomy wikipedia foundation" from http://en.wikipedia.org/wiki/Folksonomies (May 10, 2008).
5
- Graham, P.(2007). "Web 2.0". from: http://www.paulgraham.com/ web20.html [ January 15, 2007]
6
- Hotho, A., Jäschke, R., Schmitz, C., &Stumme, G.(2006)."Information retrieval in folksonomies: Search and ranking". In Proceedings of the 3rd European Semantic Web Conference (ESWC2006). Budva, Montenegro: LNCS, Springer.
7
- Kipp, M. E.(2006). "Exploring the context of user, creator, and intermediate tagging". IA Summit 2006.Vancouver, Canada.
8
- Kroski, E.(2006)."The hive mind: Folksonomies and user-based tagging" from http://infotangle.blogsome.com/2005/12/07/the-hive-mind-folksonomies-and-user-based-tagging/ [May 7, 2007]
9
- Liu, H., Maes, P., & Davenport, G.(2006). "Unraveling the taste fabric of social networks". International Journal on Semantic Web and Information Systems, 2,1: 42-71.
10
- Voss, J. (2006)." Collaborative thesaurus tagging the Wikipedia way".from (v2; 2006-04-27; http://arxiv.org/abs/cs.IR/0604036) page 3 .[Wikimetrics] research papers, volume 1, issue1
11
- Wikipedia (2007)."Library 2.0" from http://en.wikipedia.org/wiki/ Library_2.0 [May 7,2007]
12
ORIGINAL_ARTICLE
استفاده از الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی در فهرستنویسی نسخههای خطی دیجیتال شده
در فرایند سازماندهی مدارک موجود در کتابخانه، فهرستنویسی مواد و تهیة سیاههای از آنها همواره متداول و رایج بودهاست. کتابداران همواره درصدد یافتن راهی برای نظم دادن به مجموعهها بودهاند تا از این طریق، دسترسی مراجعان به مواد موجود را میسر سازند. این امر در مورد نسخههای خطی در قالب متن و یا الکترونیکی نیز صادق بوده و استفاده مؤثر کاربران از این مواد، از طریق توصیف دقیق و ترسیم روشن روابط کتابشناختی میان این مدارک، فراهم میگردد. در سالهای اخیر، ضمن استفادة فراگیر از فهرستهای رایانهای، با ارائه الگوهای نوینی جهت تنظیم پیشینههای کتابشناختی در فهرستها مواجه هستیم که میتواند برای فهرستنویسی نسخههای خطی نیز مورد استفاده قرار گیرد. از آن جمله میتوان به الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی اشاره نمود که در سال 1997 از سوی ایفلا مطرح گردید. به نظر میرسد این الگو دارای ویژگیهای منحصر به فردی است که میتواند در فهرستنویسی مواد کتابخانهای موجود و طراحی نظامهای آینده، مورد استفاده قرار گیرد. در مواردی که تاکنون به صورت موردی از این الگو در فهرستنویسی نسخههای خطی و قدیمی استفادهشده، شاهد نتایج جالب و امیدوار کنندهای بودهایم. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش مروری و تحلیلی، سعی خواهد شد پس از معرفی کوتاه الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی و اشاره به مواردی که از این الگو در فهرستنویسی نسخههای خطی و قدیمی استفاده شده، به مهمترین خصوصیات و ویژگیهای این الگو اشاره شود. همچنین، با توجه به اینکه تاکنون پژوهشی در مورد فهرستنویسی مدارک خطی با استفاده از الگوی ملزومات کارکردی در کشور انجام نشدهاست، پژوهش حاضر میتواند راه را برای انجام پژوهشهای مشابه، هموار نماید.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42693_f155d7b2a4e7ef7b008f6573cebfa0bb.pdf
2011-06-22
171
192
الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی
فهرستنویسی نسخههای خطی
زهره
غلامحسین زاده
z_gh1980@yahoo.com
1
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی پژوهشگاه صنعت نفت
AUTHOR
ـ خانیپور، رضا (1378). «درآمدی بر فهرستنویسی کتابهای خطی». فصلنامه کتاب، 40: 37-48.
1
ـ عرفانمنش، محمدامین (1386). «بررسی قواعد فهرستنویسی توصیفی آنگلوامریکن و الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی». پایاننامه کارشناسی ارشد، علوم کتابداری و اطلاعرسانی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز.
2
ـ عرفانمنش، محمدامین و رضا بصیریان جهرمی (1387). «الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی: شیوهای نوین در تنظیم عناصر کتابشناختی». فصلنامه پیام کتابخانه، 14 (55).
3
ـ عرفانمنش، محمدامین و فرشته دیدهگاه (1388). «رویکردی ساختاری به استاندارد توصیف و دسترسی به منابع با تاکید بر دو مدل مبنای آن الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی و الگوی ملزومات کارکردی پیشینههای مستند». فصلنامه کتاب. 20 (79): 197-214.
4
ـ غلامحسینزاده، زهره (1385). «بررسی وضعیت دیجیتالی کردن نسخههای خطی در کتابخانههای ایران». پیام بهارستان، 59: 25-32.
5
ـ فتاحی، رحمتالله (1375). «روابط کتابشناختی در فهرستنویسی توصیفی». فصلنامه کتاب، 7 (2): 44-32.
6
ـ ــــــــــــــــــــ (1376). «تجدیدنظر در اصول و قواعد فهرستنویسی آنگلوآمریکن». فصلنامهکتاب. 8 (4): 54-39 .
7
ـ ـــــــــــــــــــ (1386). «از آرمانها تا واقعیت: تحلیلی از مهمترین چالشها و رویکردهای سازماندهی اطلاعات در عصر حاضر». کتابداری و اطلاعرسانی، 10 (4): 5-26.
8
- Albertsen, Ketil & Nuys, Carol Van (2005)." Paradigma: FRBR and Digital Documents". Cataloging & Classification Quarterly, Vol. 39, No. 3-4, pp 125 – 149.
9
- Chamnongsri, Nisachol et all. (2006). "Applying FRBR Model as a Conceptual Model in Development of Metadata for Digitized Thai Palm Leaf Manuscripts". Digital Libraries: Achievements, Challenges & Opportunities: 254 – 263.
10
- Chen, Yaning & Chen, Shujiun (2004). "A Metadata Practice of the IFLA FRBR Model: A Case Study for the National Palace Museum in Taipei". Journal of Documentation, Vol. 60, No. 2, PP. 128 – 143.
11
- Madison, Olivia M.A. (2005). "The Origin of the IFLA Study on Functional Requirements for Bibliographic Records ". Cataloging & Classification Quarterly, Vol. 39, No. 3-4, pp. 15 – 37.
12
- O’Neill, Edward T. (2003). "FRBR: Functional Requirements for Bibliographic Records: Application of the Entity-Relationship Model to Humphry Clinker". Library Resources & Technical Services, Vol. 46, No. 4, PP. 150 – 159.
13
- Tillet, Barbara. IFLA Study Group on the Functional Requirements for Bibliographic Records (1998). Functional Requirements for Bibliographic Records: Final Report.
14
[Online].<http://www.ifla.org/VII/S13/frbr/frbr.pdf>. [14 Jul 2009]
15
- Tillett, Barbara (2003). "The FRBR Model(Functional Requirements for Bibliographic Records)".
16
[Online].<http://www.ifla.org/VII/S13/frbr/frbr.html>.
17
ORIGINAL_ARTICLE
پژوهشی پیرامون الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی اطلاعات کتابشناختی و نسخهشناختی کتابهای چاپ سنگی
نبود سامانی نظاممند برای ذخیرهسازی و سازماندهی اطلاعات کتابهای چاپ سنگی در کشور و در نتیجه نبود امکان دسترسی و استفادة مؤثر از این منابع ارزشمند، منجر به شکلگیری اندیشه بررسی الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی این گروه از منابع اطلاعات گردید. برای این منظور، پس از مطالعة مبانی نظری و بررسی برخی از شیوهها، اصول و استانداردهای سازماندهی منابع اطلاعات، الگویی برای ذخیرهسازی و سازماندهی اطلاعات نسخههای چاپ سنگی کشور مبتنی بر فرمت مارک ایران[1] و یونی مارک[2] ارائه شد. در این پژوهش، به منظور شناسایی، دستهبندی و کدگذاری عناصر (فیلدها و فیلدهای فرعی) فرمت مارک ایران، مقابله شد. همچنین، هر عنصر کتابشناختی و نسخهشناختی مربوط به کتابهای چاپ سنگی که در فرمت مارک ایران موجود نبود، شناسایی و با فرمت یونی مارک مقابله شد. سپس عنصرها در بلوکها، فیلدهای اصلی و فرعی قرار گرفت. یافتهها نشان داد فرمت مارک ایران با افزودن فیلدهایی از فرمت یونی مارک، تا حد زیادی میتواند برای ذخیره و بازیابی اطلاعات متنوع منابع چاپ سنگی مناسب باشد.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42694_55edb2cee61e65486a0ada1af5145bde.pdf
2011-06-22
193
217
کتابهای چاپ سنگی
ذخیره و سازماندهی
یونی مارک
مارک ایران
فرمت کتابشناختی
منوچهر
آراسته
1
دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهد.
AUTHOR
رحمت الله
فتاحی
fattahirahmat@gmail.com
2
استاد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
اسدالله
آزاد
3
دانشیار فقید کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
ـ افشار، ایرج (1384). «طرح کارتبرگه، مجموعه مقالات و جستارها به پاس زحمات سی ساله فرانسیس ریشارد نسخهشناس برجسته فرانسوی». تهران: مرکز نشر میراث مکتوب، ص 109- 111.
1
ـ دبیری، اکرم (1384). «چاپ سنگی و دلایل رواج آن در ایران». فصلنامه کتاب، دوره 6، شماره 2 (تابستان)، 59- 66.
2
ـ کوکبی، مرتضی (1385). «مارک، دایرةالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی». تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. جلد2، ص. 1657ـ 1652.
3
ـ سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران (1381). «مارک ایران». تهران: کتابخانه ملی ایران.
4
ـ وفادار مرادی، محمد (1379). «مقدمهای بر اصول و قواعد فهرستنگاری در کتب خطی». تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
5
- IFLA(2002) .UNIMARC concise bibliographic. Retrieved 14, 7, 2009, from. http: //archive. ifla. org/VI/3/p1996- 1/concise2. pdf
6
- International Federation of Library Associations and Institutions (1994- ). UNIMARC manual: bibliographic format Munchen: Saur, 4--- 1. from http: //archive. ifla. org/VI/3/p1996- 1/sec uni Htm
7
- UNIMARC. Retrieved .12, 7, 2009, from http: //www .unimarc. info/bibliographic/2. 3/en/summary
8
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی علل و عوامل خروج کتابهای خطی از ایران و راههای مقابله با آن
مجموعه میراث فرهنگی هر کشور، از جمله یادگارهای ارزشمند و گنجینههای بیبدیل مادی و معنوی آن ملت به شمار میرود. میراث فرهنگی، دستاوردهای بشری است که بیانگر زیرساختهای فکری، علمی و اجتماعی جوامع است و هویت آنها را متجلی میسازد. در این حوزه، ایران دارای جایگاهی بس رفیع و ارزنده است. ایران با پیشینه چندین هزار ساله خود، همواره در بین ملتها بر تارک تمدن بشریت درخشیده است. کتابهای خطی ایران در میان مواریث فرهنگی جهان، جایگاهی ویژه دارند؛ زیرا هر یک به نوعی تجلیگاه علوم، فنون و هنرهای گوناگون بشر و بخصوص نسل پیشرو و هوشمند ایرانی، قلمداد میشوند. در پژوهش حاضر، با روش سندی، عوامل خروج نسخههای خطی از کشور و راههای مقابله با این پدیده بررسی و تجزیه و تحلیل شده است. پدیدههایی همچون سرقت، خروج قانونی و غیر قانونی (قاچاق) کتابهای خطی، از منظرهای گوناگون بررسی شدهاند. همچنین، نقش و وظایف دولت، کتابخانهها و مجموعهداران تبیین شده است. از جمله مهمترین موارد در رابطه با خروج کتابهای خطی میتوان به عوامل حفاظتی، امنیتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حکومتی و قانونی اشاره نمود.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42695_55acee93f30aa5a4a20b366c2e013de2.pdf
2011-06-22
219
262
کتابهای خطی
خروج از کشور
علل خروج
نسخههای خطی
راههای مقابله
راههای پیشگیری
رضا
خانی پور
khanipour.reza@gmail.com
1
دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی تهران، واحد علوم و تحقیقات
AUTHOR
منابع
1
ـ آل داود، سید علی (1381). «طرحی ناهماهنگ با واقعیات و منافع ملی». کتاب هفته. ش104 (دی): 6ـ7.
2
ـ افشار، ایرج (1379). «مالکیت و خرید و فروخت نسخههای خطی در گذشته.» نامه بهارستان. سال اول، ش 2 (پائیز و زمستان): 47ـ58.
3
ـ ــــــــــــــــ(1381). «نسخه های خطی و خطر قانون، نه موریانه.» اطلاعات. 4 دی، ص 6.
4
ـ انوار، سید عبدالله (1381). «نسخ خطی و سرنوشت آن پس از تصویب طرح»، کتاب هفته. ش 104 (دی): 6.
5
ـ بسروپ، ایوان (1385). «بازگرداندن رقومی (دیجیتالی) میراث فرهنگی به وطن». ترجمه رضا خانیپور. در گزیده مقالات ایفلا، بوینس آیرس، آرژانتین، 22 – 27 آگوست 2004. تهران: کتابخانه ملی ایران: 389ـ398.
6
ـ بیانی، مهدی (1329). «سرگذشت حسرت انگیز یکی از نفیسترین نسخههای خطی فارسی ایران.» یغما. سال سوم، ش 12 (اسفند): 503 – 505.
7
ـ جعفریان، رسول (1377). «نسخههای مهاجر.» جمهوری اسلامی. 20 مهر، ص 11؛ 27 مهر، صص 5 و 13.
8
ـ حسینی، حمیدرضا (1381). «وقت بازگشت.» ایران. 6 آبان، ص 9.
9
ـ خان محمدی، علی اکبر (1376). «نسخ خطی در قلمرو میراث فرهنگی». اطلاعات. 25 آبان، ص 6.
10
ـ صفتگل، منصور (1380). «خریدی شگفت انگیز از نسخه خطی منحصر به فرد: غرائب الفنون و ملاح العیون». نامه بهارستان. سال دوم، ش 2 (پائیز و زمستان): 202ـ212.
11
ـ صمدی رندی، یونس (1383). مجموعه قوانین، مقررات، آئیننامهها، بخشنامهها و معاهدات سازمان میراث فرهنگی کشور. تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور (پژوهشگاه).
12
ـ عشیری، یزدان (1377). «دولت باید پارههای جدا شده از میراث ملی را به کشور بازگرداند». ابرار، 14 شهریور، ص 5.
13
ـ قصری، علیرضا (1383). «شاهکارهای شفاهی ایران به نام سایر کشورها ثبت میشود». ایران. 25 مهر، ص 7.
14
ـ مسعودی، اکرم (1379). «نسخههای خطی میراث و هویت فرهنگی ملتها». کتاب ماه: کلیات. ش 36 و 37 (آذرـ دی): 41ـ42.
15
ـ مطلبی کاشانی، نادر (1381). «خروج نسخههای خطی از ایران. یادداشت سردبیر». نامه بهارستان، سال سوم، ش1 (بهارـ تابستان): 4.
16
ـ مظفری، محمدحسین (1377). «حقوق میراث فرهنگی. کار و کارگر». 29 تیر، ص 6.
17
ـ هیروشی، هوشینو (1382). «شیوه ژاپنی حفاظت از میراث فرهنگی معنوی». ترجمه فرهاد مالکی. موزهها. ش 34 (بهار): 48ـ49.
18
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل فهرست نگاری نسخههای خطی در ایران از جنبة وجود یا نبود الگو در آن و ارائه راهکارهای بهبودی درجهت ایجاد قالب استاندارد ملی
هدف این پژوهش، دستیابی به الگوی احتمالی در فهرستنویسی نسخههای خطی ایران با تأکید بر مجموعه پنج کتابخانه بزرگ بوه است. دادههای پژوهش با استفاده از سیاهه وارسی گردآوری و تحلیلهای لازم بر اساس آزمون کروسکال والیس جهت مقایسة نحوة حضور عناصر سیاهه وارسی در فهرستهای کتابخانههای مورد بررسی، انجام شد. نتایج به دست آمده بیانگر نبود الگوی واحد در فهرستنگاری نسخههای خطی در ایران و به تبع آن تأیید فرضیه پژوهش بود. برای رفع مشکل و تدوین استاندارد ملی نسخههای خطی در آینده، الگویی بر اساس قواعد موجود در ایران و جهان همراه با ملزومات و مقدمات لازم آن جهت یکسانسازی روال فهرستنگاری نسخههای خطی در کشور، پیشنهاد گردید.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42696_a5f25fa441dcf98eb2461fd366d800be.pdf
2011-06-22
263
282
فهرستنگاری نسخههای خطی
نسخههای خطی ایران
حبیب الله
عظیمی
habibazimi@yahoo.com
1
استادیار و معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی
AUTHOR
ایوب
نازی
2
کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی
AUTHOR
- خوشبخت، ملیکا (1388). «بررسی میزان پراکندگی اطلاعات کتابشناختی در پیشینههای خطی خانه کتاب و ارائه الگویی براساس FRBR». پایاننامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
1
- سلطانی، پوری و فروردین راستین (1379). «دانشنامه کتابداری و اطلاعرسانی، فارسی- انگلیسی». تهران: فرهنگ معاصر.
2
- عظیمی، حبیبالله (1387).«نگاهی نو به فهرستنویسی نسخ خطی و پیوند میان شیوههای سنتی و نو». آیینه میراث. سال ششم، شماره 3، پیاپی 42(پاییز 1387).
3
- ـــــــــــــــــــــ (1385). «فهرستنویسی نسخههای خطی». دایرةالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی. ]پیوسته[، دسترسپذیر:
4
http://portal.nlai.ir/daka/Wiki%20Pages/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%86%D9%88%D9%8A%D8%B3%D9%8A%20%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A%20%D8%AE%D8%B7%D9%8A.aspx 19
5
[مرداد]1388
6
- عمرانی، ابراهیم (1385). «عناصر پیشنهادی برای کاربرگه ملی فهرستنویسی نسخههای خطی و چاپ سنگی». کتاب ماه کلیات، شمارههای111-110-109 (تیر، مرداد و شهریور1385).
7
- فدایی، غلامرضا (1386). «آشنایی با نسخ خطی و آثار کمیاب (فارسی و عربی)». تهران: سمت.
8
- مایل هروی، نجیب (1380). تاریخ نسخهپردازی و تصحیح انتقادی نسخههای خطی». تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
9
- وفادار مرادی، محمد (1379). «مقدمهای بر اصول و قواعد فهرستنگاری در کتب خطی». تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
10
- Ghali Nasr, Walid(2007). Different Practices in Manuscript Cataloging in Egypt: How could they be reconciled?. The 3rd Islamic Manuscript Conference 28-31 Aug. 2007 University of Cambridge, UK. [online], available at: TIMA www. Islamicmanuscript.org/files/GHALI_Walid_2007_TIMA.pdf ]2009Dec15[
11
- Hamphrey, Joy (2007). »Manuscripts and Metadata: Descriptive Metadata in Three Manuscript Catalogs: DigCIM, MALVINE, and Digital Scriptorium«. Cataloging & Classification Quarterly. [online], available at : http://pdfserve.informaworld .com/226500_779856539_902736250.pdf ]2009Sep20 [
12
13
ORIGINAL_ARTICLE
نقش نسخههای خطی در گفتگوی تمدنها با محوریت برنامة حافظه جهانی
پس از طرح نظریه «برخورد تمدنها»، نظریه «گفتگوی تمدنها» در مقابل آن مطرح شد، که مورد توجه پژوهشگران و سازمانهای بینالمللی قرار گرفت. عنصر ارتباط، زیربنای تمدن بوده و پیدایش نسخههای خطی، نقش مؤثری در ارتباط نوشتاری و تمدن بشری داشته است. ابعاد مختلف نسخههای خطی از قبیل: ابعاد علمی، فرهنگی، هنری، اخلاقی، عرفانی و معنوی، نقش سازندهای در ارتباط و گفتگو دارند. بویژه بُعد هنری نسخههای خطی بیشتر از بقیه در گفتگوی تمدنها نقش دارد، زیرا هنر، زبان مشترک فرهنگها و جهانی است و کارکردهای متنوعی دارد. حفظ و نگهداری نسخههای خطی در اکثر کتابخانهها، مراکز علمی و پژوهشی دنیا بویژه موزههای کشورهای مختلف، اعتقاد و احترام به گفتگوی تمدنها محسوب میشود. به عنوان مثال، قرآن کریم که نسخههای خطی و هنری آن کثیر و مورد توجه همگان است، خود کتاب گفتگوست. از طرفی، برنامه حافظه جهانی، یکی از برنامههای بینالمللی است که نقش مؤثری در اشتراک اندیشهها، فرهنگها، آثار هنری، احیای تاریخ و ... داشته، نقطه اشتراک و پل ارتباطی فرهنگها در سطح بینالمللی به شمار میرود. از شاخههای اصلی این برنامه، کمک به حفظ نسخههای خطی نفیس سراسر جهان، اشاعه و ثبت بینالمللی آن است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42749_588ecf04230933ddc6c1b510f03a5385.pdf
2011-06-22
283
298
نسخههای خطی
گفتگوی تمدنها
حافظه جهانی
قرآن
هنر
علی
صادق زاده وایقان
sadeghzadeh3832@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و مدیر گروه فراهم آوری مخطوطات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
AUTHOR
اعظم
نجفقلی نژاد
a-najafgholi@nlai.ir
2
دانشجوی دکترای علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و کارشناس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
AUTHOR
- آل ابراهیم، مجید. «اهمیت جهانی نسخ»، کتاب هفته، شماره 596.
1
- ادموند سان، ری (1387). حافظه جهانی؛ رهنمودهای یونسکو برای حفاظت از میراث مستند. ترجمة کمیته ملی حافظه جهانی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
2
- اصفیایی، محمد (1380). «نقش و کارآیی کتاب، در تبیین تاریخ و فرهنگ ملل»، تمبر، شماره 2 و 3.
3
- مسجد جامعی، احمد (1383). «فرهنگ در آئینه میراث مکتوب». کتاب ماه (کلیات)، شماره 85، دی ماه.
4
- خاتمی، محمد (1380). مبانی نظری گفتگوی تمدنها: مجموعه سخنرانیهای سید محمد خاتمی در باب طرح گفتگوی تمدنها، تهران: سوگند.
5
- خانیپور، رضا (1378). «درآمدی بر فهرستنویسی کتابهای خطی». فصلنامه کتاب، دوره دهم، شماره چهاردهم، زمستان(پیاپی 40).
6
- خوشکام، حمیدرضا (1382). «کانون جهانی فرهنگ و هنر»، پایاننامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
7
- رسولی املشی، مرضیه (1384). «نسخههای خطی شرقی در جهان». کتاب ماه کلیات. سال هشتم، شماره هشتم و نهم، مرداد و شهریور، پیاپی 92 و 93.
8
- شاه رضایی، بدرالسادات (1381). «نسخههای خطی ایرانی و اسلامی در گستره جهان (2 و 3)». آینه میراث، سال چهارم، شماره4، بهار 1381.
9
- حسینی اشکوری، صادق. «جنبههای علمی و فرهنگی چاپ نسخ خطی». کتاب هفته، شماره 615.
10
- صادقزاده، علی (1384). «بررسی سازماندهی و اطلاعرسانی نسخههای خطی کتابخانه مرکزی. تبریز». پایاننامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
11
- صحرایی اردکانی، محسن (1383). «گفتگوی تمدنها از منظر قرآن و احادیث». پایاننامه کارشناسی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و فلسفه اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
12
- سید آقا بنیهاشمی، سعید (1380). «فهرستی ماندگار از 6000 نسخه خطی ریاضی در کشور». کتاب ماه (کلیات)، شماره 49، دی.
13
- کیانی، محمدرضا. 1378. «جایگاه اطلاعرسانی در گفتگوی تمدنها». فصلنامه کتاب، دوره دهم، شماره سوم، پائیز (یاپی 39).
14
- ـــــــــــــــ (1380). «گفتگوی تمدنها در بستر گفتگوی رایانهها». فصلنامه کتاب، دوره دوازدهم، شماره اول، بهار (پیاپی 45).
15
- همایی، جلیل (1383). «مخاطب اثر هنری در عرصه گفتگوی تمدنها». پایاننامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
16
- «یادداشت ماه». 1377. کتاب ماه: ویژهنامة گفتگوی تمدنها، اسفند.
17
- www.shabestun.com
18
ORIGINAL_ARTICLE
طبقهبندی جلدهای روغنی تبریز عصر قاجار از حیث طرح و نقش به کار رفته با تأکید بر آثار موجود در موزة قرآن و کتابت مسجد صاحبالامر
منطقة آذربایجان شرقی ـ بویژه تبریز ـ از جمله سرزمینهایی است که به علت دارا بودن شرایط مناسب برای ایجاد تحولات فرهنگی و هنری در عصر قاجار، بستر مناسبی برای خلق آثار تجلید روغنی در خور توجه بوده که شاخصترین نمونههای آن در موزههای تبریز موجود است. در این مقاله، با بررسی میدانی آثار تجلید روغنی نایاب عصر قاجار در تبریز، شاخصهای این نوع جلدها از حیث نقشها و طرحهای به کار رفته، مطالعه شده است.
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42750_e6b8218deebc80df056ee5c65e285795.pdf
2011-06-22
299
320
جلدهای شاخص
قاجار
تبریز
نقشها و طرحها
مصطفی
رستمی
m.rostami@umz.ac.ir
1
استادیار دانشگاه مازندران
AUTHOR
- احسانی، محمدتقی (1368). جلدها و قلمدانهای ایرانی، چاپ اول، انتشارات امیرکبیر، تهران.
1
- افشار، ایرج (1357). صحافی سنتی، مجموعه پانزده گفتار و کتابشناسی دربارة وراقی، صحافی، وصالی، مجلدگری از یادگارهای هنر ایرانی و اسلامی، انتشارات دانشگاه تهران.
2
- برند، باربارا (1373). «هنر تذهیب و جلدهای اسلامی در ایران»، ترجمه داریوش کریمی، فصلنامه هنر، شماره 26، تهران.
3
- «خوشنویسزاده»، هنرمندی چیرهدست در سوخت»، هنر و مردم، شماره 82، تهران.
4
- رستمی، مصطفی (1381). «روشهای ساخت و کاربرد مقوا در هنرهای اسلامی ایران»، گنجینة اسناد، سال 12، شمارة پیاپی 45 و 46، تهران، ص 135-124.
5
- ـــــــــــــــــــ (1385). «روشهای مرمت مقواهای بکار رفته در جلدهای قدیمی کتب و مرقعات، مرمت و پژوهش، سال اول، شماره اول، تهران، ص 115- 105.
6
- ـــــــــــــــــــ (1379). «فنشناسی تاریخی مقواهای مورد استفاده در تجلید»، هنرنامه، انتشارات دانشگاه هنر، سال 3، شماره 9، ص81-62.
7
- ــــــــــــــــــ . «مقدمهای بر شناخت، حفاظت و مرمت مقوای جلدهای قدیمی»، گنجینة اسناد، شمارة 14، تهران، ص121-111.
8
- ـــــــــــــــــــ (1380). «مقواگری در تاریخ تجلید تمدن اسلامی»، گنجینة اسنـاد، ســـال 11، شمارة پیاپی 41 و 42، تهران، ص 78-62.
9
- ــــــــــــــــــــــ (1387). «نقش نمادین عشق بر جلدهای عصر قاجار»، مجله علمی ـ پژوهشی مطالعات هنر اسلامی، شماره 9، تهران.
10
- رضا حسینی، کرامت (1360). «جلد روغنی»، موزهها، سال اول، شمارة 3 و 4، تهران.
11
- «رهاورد 400 سفر به دور دنیا» (1386). روزنامه ایران، سال 13، شماره 3713، تهران، ص 11.
12
- صبا، محسن (1349). «جلدهای ایرانی»، هنر و مردم، شمارة 49، تهران، آبان 1349.
13
- عالی افندی، مصطفی (1369). مناقب هنروران، ترجمه دکتر توفیق سبحانی، سروش، چاپ اول، تهران.
14
- مایل هروی، غلامرضا (1353). لغات و اصطلاحات فن کتابسازی، تهران.
15
- مایل هروی، نجیب (1372). کتابآرایی در تمدن اسلامی، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد.
16
- هراتی، محمدمهدی و مهدی عتیقیمقدم (1382). بوم سنتی در هنرهای ایرانی، مؤسسههای فرهنگی و هنری کمال هنر و خوش نهاد پیمان، چاپ اول، تهران.
17
- Arnold, Sir TW and Grohmann, A (1929). The Islamic Book, London.
18
- Garswell, John and Petherbridge, Guy (1891). Islamic Bindings Bookbinding, Chicago.
19
- Johnson, Pauline (1990). Creative Bookibinding, Dover Publications, Inc New York.
20
- Lacquer (1984). An International History and Collector’s Guide, The Crowood Press.
21