سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
3
2018
11
22
روش ساخت و کاربرد حبر اسود در نسخههای خطی با تأکید بر رسالۀ عمدةالکتاب مضبوط در کتابخانۀ آستان قدس رضوی
3
27
FA
آرزو
پوریایی
کارشناسی ارشد، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
214.research@gmail.com
محسن
مراثی
کارشناسی ارشد، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
marasy@shahed.ac.ir
10.30481/lis.2018.65210
<strong>هدف:</strong> در نسخههای خطی علاوه بر مداد یا مرکب، به دو نوع مرکب دیگر به نام حبر و لیقه اشاره شده است. در این مقاله با رجوع به نسخههای قرون اولیۀ اسلامی بهویژه رسالۀ <strong>عمد</strong><strong>ة</strong><strong>الکتاب</strong> مضبوط در کتابخانۀ آستان قدس رضوی، تلاش شده است به ویژگیها و تفاوت انواع مرکب پی برده شود. هدف اصلی مقالۀ حاضر، شناخت روش ساخت و کاربرد حبر اسود است.<br /> <strong>روش پژوهش:</strong> گردآوری اطلاعات کتابخانهای و اسنادی و در برخی موارد نیز برای اثبات صحت روشها، روش آزمایش به کار گرفته شده است. بههمین دلیل، روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی و تجربی است. برای رسیدن به نتایج دقیق، ابتدا روش تهیۀ حبر اسود در نسخههای خطی شناسایی شده و در تطبیق با یکدیگر و بهویژه رسالۀ <strong>عمد</strong><strong>ة</strong><strong>الکتاب</strong> قرار گرفت. سپس نتیجه به شکل آزمایشی ساخته و نتایج مشاهده شد.<br /> <strong>یافته</strong><strong></strong><strong>های تحقیق:</strong> یافتههای پژوهش نشان میدهد شیوۀ ساخت و کاربرد مرکّبهای مداد، حبر و لیقه متفاوت است. حبرهای اسود با ترکیبات ثابت: مازو، زاج، صمغ و آب، دارای چهار شیوۀ ساخت و چهار کاربرد متفاوت هستند که در نگارش بر روی کاغذ، پوست، سنگ و سفال استفاده میشوند.<br /> <strong>نتیجه</strong><strong></strong><strong>گیری:</strong> مقایسۀ متن نسخههای خطی <strong>عُمد</strong><strong>ة</strong><strong>الکتاب، بَیانُ الصَناعات، قَطَفُ الأزهار، دُرُ المَکنون، </strong><em> </em><strong>تُحَفُ الخَواص، صُبح الأعشی و کتاب</strong><strong></strong><strong>آرایی در تمدن اسلامی</strong><em> </em>نشان داد در تمام منابع ذکر شده بهغیر از <strong>عُمد</strong><strong>ة</strong><strong>الکتاب</strong><em>،</em> به دلایلی از قبیل نقص، پراکندگی و ترجمۀ اشتباه نمیتوان به شیوههای ساخت و کاربرد انواع مرکب دست یافت.
مرکب,مداد,حبر,لیقه,عمدةالکتاب
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_65210.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_65210_816f578ddc86e210fb94cd907e5f6f4d.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
3
2018
11
22
مطالعۀ وضعیت استفاده از رسانه های اجتماعی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
28
56
FA
فاطمه
زارع زاده
0000-0001-5285-0128
دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد، ایران.
fatizarezadeh@yahoo.com
هادی
شریف مقدم
استاد، گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد، ایران.
sh_mogadam@pnu.ac.ir
فریبرز
خسروی
دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران.
fa.khosravi@gmail.com
مریم
سلامی
استادیار، گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد، ایران.
salamilib@yahoo.com
10.30481/lis.2018.67101
<strong>هدف:</strong> پژوهش حاضر با هدف مشخصساختن وضعیت استفاده از رسانههای اجتماعی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بهمنظور تعیین بهترین رسانههای اجتماعی برای استفاده رسمی در سازمان صورت پذیرفت.<br /> <strong>روششناسی:</strong> پژوهش توصیفی _ تحلیلی بوده و به روش پیمایشی انجامشده است. جامعه پژوهش شامل274 کتابدار و 400 کاربر فعال سازمان اسناد و کتابخانه ملی بود که بر اساس جدول مورگان نمونهگیری و 355 نفر متشکل از 159 کتابدار و 196 کاربر تعیین گردید. اطلاعات بهوسیلۀ پرسشنامه در فرم گوگل جمعآوری و از آمار توصیفی میانگین برای توصیف دادهها و آمار استنباطی آزمون تی میانگین دو جامعۀ مستقل برای تحلیل فرضیه پژوهش با استفاده از نرمافزارهای اس<strong></strong>پی<strong></strong>اس<strong></strong>اس و اکسل استفاده شد.<br /> <strong>یافتهها:</strong> کتابداران (35/3) و کاربران (16/4) از برنامههای موبایلی رسانههای اجتماعی بیشترین استفاده را دارند. کتابداران از رسانههای اجتماعی در امور کتابخانهای و پژوهشی کم استفاده میکنند، اما کاربران بیشتر از آنها و در حد متوسط از رسانههای اجتماعی در این امور استفاده میکنند.<br /> کتابداران از تلگرام و اینستاگرام برای امور پژوهشی و خدمات کتابخانهای بیشترین میزان استفاده را دارند. کاربران نیز برای انجام خدمات کتابخانهای از تلگرام و اینستاگرام بیش از سایر رسانههای اجتماعی استفاده میکنند. برای امور پژوهشی علاوه بر تلگرام (34/4) و اینستاگرام(07/4) از لینکداین (76/3) و ریسرچگیت (73/3) نیز نسبت به سایر رسانههای اجتماعی استفاده بیشتری میکنند.<br /> <strong>نتیجهگیری:</strong> تلگرام، اینستاگرام، لینکداین و ریسرچ گیت به ترتیب بهعنوان بهترین رسانههای اجتماعی برای استفاده رسمی در کتابخانه ملی تعیین و پیشنهاد میشوند. تهیۀ خطمشی مدوّن استفاده و ایجاد شرایط مناسب استفاده در کتابخانه ملی پیشنهاد میشود.
رسانه های اجتماعی,وضعیت استفاده,سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_67101.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_67101_140df8263950661c5747ef488eb4a0cd.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
3
2018
11
22
گسترشپذیری جستجو و بازیابی مدارک در پایگاههای اطلاعات علمی فارسی: مورد پژوهشی پیوسته نویسی و جدانویسی
57
90
FA
ایوب
رنجبر
کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
ayoubranjbar69@gmail.com
جواد
عباس پور
استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
javad.abbaspour@gmail.com
10.30481/lis.2018.67485
<strong>هدف:</strong> هدف این مقاله مطالعۀ میزان توجه سه پایگاه اطلاعات علمی فارسی «بانک اطلاعات نشریات کشور»، «مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» و «مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری» به گسترشپذیری جستجو و بازیابی مدارک (مقالات) به صورت پیوستهنویسی و جدانویسی است.<br /> <strong>روششناسی:</strong> پژوهش حاضر از نظر هدف در ردیف پژوهشهای کاربردی و از نظر طرح پژوهش از نوع تحلیل محتوا بوده است. جامعۀ آماری شامل مجموعۀ مدارک موجود در سه پایگاه اطلاعات علمی فارسی بود (29142 مدرک) که با استفاده از فرمول کوکران، 432 مدرک از آنها با روش نمونهگیری طبقهای متناسب (نسبتی) انتخاب شد. ابزار پژوهش یک سیاهۀ وارسیِ محققساخته بود. سیاهۀ وارسی شامل ده قاعده از مجموعه قاعدههای پیوستهنویسی و جدانویسی کتاب «دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی» به همراه مصداقهای «واژگان یا کلیدواژههای انتخابی» از هر قاعده بود که امکان رخداد جدانویسی و پیوستهنویسی آنها در هنگام نگارش وجود داشت.<br /> <strong>یافتهها:</strong> نتایج نشان داد میان پایگاههای اطلاعات علمی فارسی از نظر قابلیت بازیابی مدارک با هر یک از شکلهای نگارشی اعم از پیوستهنویسی و جدانویسی تفاوت وجود دارد. علاوه بر این، یافتهها نشان داد، تنها 3/5% از مدارک انتخابی در هنگام جستجو در پایگاههای اطلاعاتی مورد مطالعه با همه شکلهای نگارشی قابل بازیابی بود. در مقابل، 7/94% مدارک انتخابی فقط با همان حالت ثبتشده در پایگاه بازیابی شد. همچنین، مقایسۀ شکل نگارشی مصداقها در عنوان، چکیده و کلمات کلیدیِ نسخۀ پی.دی.اف مدارک با اطلاعات نمایهشده از همان مدارک در پایگاههای اطلاعات علمی فارسی نشان داد، شکل نگارشی بخش قابل توجهی از مصداقهای مدارک از حالت نگارشی نزدیکنویسی به جدانویسی یا پیوستهنویسی تغییر یافته است.<br /> <strong>نتیجهگیری:</strong> با توجه به اینکه در پایگاههای مورد مطالعه چالشهای پیوستهنویسی و جدانویسی بهطور جامع و به منظور بهبود جامعیت نتایج جستجو مورد توجه قرار نگرفته است، این وضعیت نامطلوب میتواند به ازدستدادن مدارکی بینجامد که با دیگر شکلهای نگارشی در پایگاههای اطلاعاتی ذخیره شدهاند.
بازیابی اطلاعات,پایگاههای اطلاعات علمی,پیوستهنویسی,جدانویسی,خط فارسی,مرکز منطقهای اطلاع رسانی علوم و فناوری
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_67485.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_67485_46f9d098d842567acba8b5827cf76ca3.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
3
2018
11
22
استفاده از مفاهیم بازاریابی در ارائه خدمات کتابخانههای عمومی: مرور نظاممند
91
124
FA
لیلی
سیفی
استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
leili.seifi@birjand.ac.ir
راضیه
کاظمی
کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
raziye.kazemi@gmail.com
10.30481/lis.2018.68910
<strong>هدف:</strong> هدف از این پژوهش، مروری نظاممند بر بررسی پژوهشها در استفاده از مفاهیم بازاریابی جهت ارائۀ خدمات کتابخانههای عمومی بهمنظور شناسایی و کاربرد آن در کتابخانهها و خلأ پژوهشی موجود در پژوهشهای انجامشده برای انجام پژوهشهای آتی است.<br /> <strong>روش/ رویکرد پژوهش:</strong> روش پژوهش مرور نظاممند است. بدینمنظور، پژوهشهای مرتبط در 11 پایگاه ملی و 5 پایگاه اطلاعاتی خارجی بین سالهای 1388 تا 1396 جستجو و شناسایی گردید. 76 پژوهش حاصل جستجو بود که پس از کنترل و بررسی پژوهشها توسط پژوهشگران تعداد 17 مورد از مرتبطترین آنها برای این پژوهش استفاده شدند. برای اعتبارسنجی نتایج، از متخصص دیگری بهغیر از تیم پژوهش استفاده شد.<br /> <strong>یافتهها:</strong> یافتهها نشان داد روش پژوهشهای انجامشده در ایران با رویکرد کمّی و با استفاده از ابزار پرسشنامه و در خارج با ترکیبی از دو رویکرد کمّی و کیفی و ابزار مورد استفادۀ پرسشنامه و مصاحبه بود.<br /> <strong>نتیجهگیری:</strong> نتایج حاصل از پژوهشها نشان داد با توجه به نقش تحول فناوریها، مدیران و کتابداران کتابخانههای عمومی میتوانند با بهکارگیری روشهایی از جمله خدمات مبتنی بر بازاریابی حرفهای، مدلهای بازاریابی و جهتگیری بازار، جایگاه حرفۀ خود را در راستای ارائۀ خدمات مشتریمدار و رضایت مشتری، بهبود بخشند.
بازاریابی,کتابخانههای عمومی,ایران,مرور نظاممند
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_68910.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_68910_af977c6bbf0e36777101c7543b1e2d90.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
3
2018
11
22
تحلیل نقش رهبری خدمتگزار در سکوت سازمانی با میانجیگری سرمایۀ اجتماعی، اعتماد سازمانی و عدالت سازمانی در کتابخانههای عمومی استان یزد
125
153
FA
محمد
شاکر اردکانی
استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه اردکان، یزد، ایران.
m.shaker@ardakan.ac.ir
سید فرشاد
سپهرتاج
کارشناسی ارشد، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
farshadsepehrtaj@gmail.com
منصور
نیکنام جو
کارشناسی ارشد، گروه مدیریت منابع انسانی، دانشکئه مدیریت، دانشگاه اردکان، یزد، ایران.
mansoorniknam87@gmail.com
10.30481/lis.2018.67484
<strong>هدف:</strong> پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقش رهبری خدمتگزار در سکوت سازمانی با تمرکز بر نقش میانجی سرمایۀ اجتماعی، اعتماد سازمانی و عدالت سازمانی صورت گرفته است.<br /> <strong>طرح/ روششناسی/ رویکرد:</strong> پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفیـهمبستگی از شاخۀ پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش، کلیۀ کارکنان کتابخانههای عمومی استان یزد، مشتمل بر 207 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونهگیری خوشهای دومرحلهای برای جامعۀ محدود، 126 پرسشنامه توزیع گردید. دادههای پژوهش از طریق پرسشنامۀ عدالت سازمانی «نیهوف و مورمن» (1993) پرسشنامه سرمایۀ اجتماعی «ناهاپیت و قوشال» (1998)، پرسشنامۀ اعتماد سازمانی راولینز (2008)، پرسشنامۀ سکوت سازمانی «ونداین» (2003) و پرسشنامۀ رهبری خدمتگزار «تیلور و همکاران» (2007) گردآوری شده است که پایایی تمامی پرسشنامهها بالاتر از 7/0 است؛ تجزیهوتحلیل دادههای پژوهش با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری مبتنی بر استفاده از نرمافزار Smart-PLS2 انجام شده است.<br /> <strong>یافته</strong><strong></strong><strong>ها:</strong> نتایج پژوهش نشان داده است نقش رهبری خدمتگزار بر متغیرهای میانجی مثبت و معنادار است که در این بین بیشترین رابطه (697/0) با عدالت سازمانی بوده است. همچنین از بین متغیرهای میانجی، عدالت سازمانی و سرمایۀ اجتماعی بر سکوت سازمانی تأثیر معناداری دارد و تأثیر متغیر اعتماد بر سکوت سازمانی معنادار نبود. از طرف دیگر، عدالت سازمانی و سرمایۀ اجتماعی با شدت تأثیر 45 و 35% اثر رهبری خدمتگزار بر سکوت سازمانی را میانجیگری میکند.<br /> <strong>نتیجه</strong><strong></strong><strong>گیری: </strong>افزایش میزان توجه مدیران کتابخانهها با سبک رهبری خدمتگزار به عدالت موجب فراهمساختن محیطی همراه با اعتماد و تعاملهای بیشتر شده که نتیجۀ آن کاهش سکوت سازمانی در کتابخانههای عمومی استان یزد است.
رهبری خدمتگزار,عدالت سازمانی,سکوت سازمانی,سرمایۀ اجتماعی,اعتماد سازمانی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_67484.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_67484_59ce8fdc22dd8ecebd7f52041d58a01b.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
3
2018
11
22
تأثیر خودکارآمدی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی کرمانشاه بر هیجانهای آنان بعد از بازیابی اطلاعات
154
174
FA
شیوا
یاری
دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
yari.shiva@gmail.com
فاطمه
فهیم نیا
استاد، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
fahimnia@ut.ac.ir
10.30481/lis.2018.68909
<strong>هدف</strong>: خودکارآمدی و باورهای فرد بر هیجانهای افراد تأثیر میگذارد و عامل مهمی در شکلگیری آنهاست، اما باید دید تأثیر آن بر هیجانهای دانشجویان پس از بازیابی اطلاعات چگونه است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه بر هیجانهای آنان پس از بازیابی اطلاعات است.<br /> <strong>روش:</strong> پژوهش حاضر به روش پیمایشی و از نوع کاربردی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود. اعتبار پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان تأیید شد. پایایی ابزار نیز بر اساس آلفای کرونباخ سنجیده شد و بین 76/0 تا 88/0 بهدست آمد. جامعه آماری، دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشتههای علوم انسانی شاغل به تحصیل در دانشگاه رازی کرمانشاه بودند. پرسشنامه در بین نمونه (306نفر) توزیع و 278 (8/90%) پرسشنامه قابل استفاده دریافت شد.<br /> <strong>یافتهها: </strong>یافتهها نشان داد میانگین خودکارآمدی بالاتر از حدّ متوسط است. دانشجویان پس از بازیابی اطلاعات، عمدتاً هیجانهای مثبت شامل شادی، آرامش و غرور را تجربه کردهاند. مؤلفههای «خودکارآمدی» توانستند 26% متغیر هیجانها پس از بازیابی اطلاعات را در دانشجویان تبیین کنند. مؤلفه «وضعیت فیزیولوژیکی» بیشترین سهم را در این بین بر عهده داشت.<br /> <strong>نتیجهگیری:</strong> نتایج نشان داد دانشجویان خود را در طول بازیابی اطلاعات توانمند دیدهاند، از بازیابی اطلاعات لذت برده و احساسات مثبتی را تجربه کردهاند، اما در مقایسه با دیگران خود را توانمندتر از آنان ندیدهاند. داشتن احساسات خوشایند در هنگام بازیابی اطلاعات بیشترین تأثیر را بر هیجانهای کاربران پس از بازیابی اطلاعات داشته است اما اگرچه مؤلفههای خودکارآمدی بر هیجانهای دانشجویان بعد از بازیابی اطلاعات اثرگذارند، بخشی کوچکی از این متغیر را تبیین کردند.
بازیابی اطلاعات,خودکارآمدی,هیجان,دانشجویان تحصیلات تکمیلی,دانشگاه رازی کرمانشاه
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_68909.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_68909_3c0fc4e21665812e65d1d8323cca7ea6.pdf