سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
4
2019
02
20
بررسی مؤلفههای ساختاری و عناصر بصری نسخ قرآنهای مذهّب عصر قاجار در کتابخانه مرکزی تبریز
3
36
FA
فاطمه
غفوری فر
0000-0002-3383-2239
کارشناسی ارشد، گروه هنر اسلامی،دانشکده هنرهای صناعی اسلامی، دانشگاه هنراسلامی، تبریز، ایران.
fghafuorifar@gmail.com
فرنوش
شمیلی
0000-0001-7858-4120
استادیار، گروه هنر اسلامی،دانشکده هنرهای صناعی اسلامی، دانشگاه هنراسلامی، تبریز، ایران.
farnooshshamiliy@gmail.com
10.30481/lis.2019.53330
<strong>هدف پژوهش: </strong>این پژوهش درصدد است ضمن معرفی نسخ قرآنی مذهّب عصر قاجار کتابخانه مرکزی تبریز، آرایههای قرآنی آثار مورد نظر را شناسایی و ساختارشناسانه بررسی نموده و نسخههای قرآنیِ مذهّب را بهلحاظ ساختارشناسی از منظر ترکیببندی صفحات و فرم نقوش تفحص و ارزیابی کند.<br /> <strong>روش/ رویکرد پژوهشی: </strong>تحقیق حاضر به روش پیمایشی با رویکرد توصیفی _ تحلیلی انجام شده است و اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانهای و به شیوۀ میدانی گردآوری و تدوین گردید. از بین 20 نسخه قرآنی مذهّب قاجاری موجود در کتابخانه مرکزی تبریز و با صلاحدید متخصصان این حوزه و کارشناس کارآمد بخش نسخهشناسی کتابخانه مذکور، جامعه آماری پژوهش را 10اثر قرآنی مذهّب سنددار تشکیل میدهد که با توجه به نیاز موضوع پژوهش حاضر، برگزیده شده است. اطلاعات تحقیق در قالب جدولها و نمودارها از طریق نرم افزار SPSS و EXCEL طبقهبندی و محاسبه شدهاند.<br /> <strong>اصالت/ ارزش پژوهش: </strong>مطالعهنسخههای مذهّب قرآنی محفوظ در آرشیو کتابخانه مرکزی تبریز و عناصر تزئینی وابسته به قرآنها، سبب ژرف عمیق و ارتقای کیفیت آثار هنری و تذهیبهای قرآنی میشود. این مقاله در نظر دارد جنبههای هنری نسخههای قرآنهای مذهّب را با تأکید بر عصر قاجار مطالعه کند و تفحصی را انجام دهد. لیکن، آثار مطالعاتی تاکنون معرفی نشده و پژوهشی بر روی آنها انجام نشده است.<br /> <strong>یافتهها: </strong>یافتههای تحقیق نشان داد 9/39% از سرلوح قرآنها بدون تاج همراه با کتیبۀ سرسوره بوده و 91/60% تاجدار و دارای کتیبههای فوقانی و تحتانی است. 47/67% از صفحات متن دارای تزئینات نشاندار هستند. در بخش عناصر تزئینی و نقوش 1/44% نقوش ختایی، 9/8%نقوش اسلیمی، 2/14% نقوش انتزاعی، 3/3% گرهچینی، 1/18%دارای جدولکشی و عناصر شرفه دارای میانگین 4/11% درصدهای فروانی نسبی در بین توزیع نقوش هستند.<br /> <strong>نتایج تحقیق: </strong>نتایج پژوهش حاکی آن است، عناصر تزئینی همچون نقوش ختایی، اسلیمی، تاج، نیمتاج، کتیبه، انواع جدولکشی، نقوش ترصیع، نقوش انتزاعی و ... در قرآنهای منتخب از دورۀ قاجار کتابخانۀ مذکور مشاهده شده است. استفاده از گلهای گرد، شاهعباسی، اناری، اسلیمیهای توخالی و بهصورت قاببندی ساده، ترکیببندی حلزونی، تنوع رنگی در گلها و جدولها، بیشترین استفاده از رنگ طلا جزءِ ویژگیهای شاخص تذهیبهای قرآنی عصر قاجار کتابخانۀ ذکرشده است.
عصر قاجار,نسخههای قرآنی مذهّب,عناصر و آرایههای تزئینی,کتابخانۀ مرکزی تبریز
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_53330.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_53330_95e0c607aa66fc94a6cfa9b345387222.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
4
2019
02
20
واکاوی نقش اشتراکات نسخههای خطّی اسلامی در تقویت و تحکیم روابط ایران و عراق بهعنوان تمدن و میراث مکتوب مشترک دینی، فرهنگی، علمی و هنری
37
66
FA
علی
صادق زاده وایقان
دکتری، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جهوری اسلامی ایران، تهران، ایران.
sadeghzadeh3832@yahoo.com
10.30481/lis.2019.73320
<strong>هدف: </strong>ابعاد مختلف علمی، فرهنگی، هنری، اخلاقی، عرفانی و معنوی نسخههای خطّی، بهترین ابزار گفتگو و ارتباط میان ادیان و ملّتها و بستری برای انتقال و تبادل دانش بشری است. کشورهای ایران و عراق دارای نسخههای خطّی مشترکی هستند که دستاورد و میراث تاریخ، فرهنگ، علم و هنر مشترک چند صدسالۀ این دو کشور است که در جامعۀ معرفتی امروز میتواند فرایند توسعه و رشد را سرعت بخشد و ابزاری برای تقویت و تحکیم ارتباط و همکاری داناییمحور قرار گیرد _ که بیانگر ضرورت و اهمیت این پژوهش است.<br /> <strong>روش: </strong>در این پژوهش میزان اشتراکات نسخههای خطّی موجود در ایران و عراق با استفاده از روش کتابخانهای و توصیفی، بررسی شده است. <strong>یافتهها: </strong>از نظر فراوانی، عراق و ایران جزءِ پنج کشور مهمّ جهان هستند و دانشمندان و کاتبان ایران و عراق سهم چشمگیری در محلّ تألیف و استنساخ نسخههای خطّی دو کشور دارند. همچنین، زبان عربی و موضوع دین در هر دو کشور بیشترین درصد را بهخود اختصاص داده است که مهمترین وجه اشتراک و کانال ارتباطی شمرده میشود.<br /> <strong>نتیجهگیری: </strong>برنامههای مشترک اطلاعرسانی و پژوهشی دربارۀ آثار نفیس و کهن دو کشور و مبادلۀ دیجیتالیِ نسخههای خطّی توسط کتابخانههای مهم و فعال دو کشور، میتواند نقش مهمی در توسعه، تقویت و تحکیم روابط علمی، فرهنگی، دینی و هنری داشته باشد.
نسخههای خطّی,تمدّن,میراث مشترک,ایران,عراق
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_73320.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_73320_ac8d8b41675b6948a22dc1c075e2d1fe.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
4
2019
02
20
مطالعه وضعیت عملکرد درونسازمانی نرمافزارهای کتابخانهای در ایران
67
90
FA
سحر
حبیبی
کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
sahar.habibi94@yahoo.com
محسن
حاجی زین العابدینی
0000-0003-4226-9377
استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
zabedini@gmail.com
امیر رضا
اصنافی
0000-0001-9908-2031
استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
aasnafi@gmail.com
ابراهیم
عمرانی
کارشناسی ارشد، گروه علوم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
emraniebs@gmail.com
10.30481/lis.2019.74170
<strong>هدف پژوهش: </strong>هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی وضعیت نرمافزارهای کتابخانهای درونسازمانی در ایران است.<br /> <strong>روششناسی پژوهش: </strong>پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و برای انجام آن از روش پژوهش پیمایشیِ ارزیابانه استفاده شده است. روش گردآوری دادهها، مصاحبه با صاحبنظران و ارزیابی با استفاده از سیاهۀ وارسی است. جامعۀ پژوهش 23 نرمافزار کتابخانهای درونسازمانی بوده است که بهصورت سرشماری مطالعه شدهاند.<br /> <strong>یافتههای پژوهش: </strong>یافتههای پژوهش نشان داد از مجموع 23 نرمافزار کتابخانهای درونسازمانی، 9 نرمافزار در حال حاضر در حال فعالیت هستند. همچنین، دلایل عمدۀ رویآوردن کتابخانهها یا سازمانهای ذینفع به تدوین نرمافزارهای درونسازمانی، کاهش هزینهها، تعریف کارکردهای ویژه برای مؤسسه، یکپارچگی محیط نرمافزاری مؤسسه و ارتباط نرمافزار کتابخانه با سایر نرمافزارهای مؤسسه و یا مانند سازمانهای نظامی، مسایل امنیتی بیان شده است. دیدگاه کتابداران از نرمافزاهای درونسازمانی در دو بخش عملکردی و فنّی، نشان داد که از لحاظ شاخصهای عملکردی، بخش امانت نرمافزار پند با 4/64%، بخش امانت نرمافزار پروان با 1/70%، بخش امانت نرمافزار تهران با 2/56%، بخش امانت نرمافزار ماوا با 80% و بخش مدیریت اطلاعات (امانت و سفارشها) نرمافزار سیماد با 7/72%، نسبت به سایر شاخصهای بخش عملکردی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. همچنین، از لحاظ شاخصهای فنّی، بخش عملیاتی نرمافزار پند 6/46%، قابلیت اطمینان نرمافزار سیماد 100 %، بخش عملیاتی نرمافزار دانشگاه تهران 3/33%، بخش نگهداری نرمافزار تهران 53/61%، بخش کارایی نرمافزار مأوا 100% نسبت به سایر شاخصهای فنّی در وضعیت مطلوبی قرار دارند.<br /> <strong>نتیجهگیری: </strong>نتایج بهدستآمده از این پژوهش نشان داد از بُعد شاخصهای فنّی، نرمافزارهای درونسازمانی استانداردهای فنّی نرمافزارها را کامل رعایت نکردهاند. چنانچه این نرمافزارها بخواهند همگام با تغییرات در استانداردهای فرادادهای و مدلهای مفهومی جدید حرکت کنند و ارتقا یابند، اصلاح آنها هزینههای هنگفتی را بر سازمان تحمیل میکند و در نهایت بهدلیل عدمپشتیبانی و بهروز نشدن با تغییر و تحولات، نرمافزارهای موجود به بنبست میرسند و سبب اتلاف وقت و هزینه میشوند.
نرمافزار کتابخانهای,طراحی درونسازمانی,نرمافزارهای تجاری
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_74170.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_74170_59eb96bf8c9b46156794b566bdda52fd.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
4
2019
02
20
تأثیر فناوریهای نوین اطلاعات بر فرایند نشر کتاب (یک مطالعۀ پدیدارشناختی )
91
123
FA
حسین
اصغرنژاد
دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
asgharnejad@yahoo.com
عبدالحسین
فرج پهلو
استاد، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
farajpahlou@gmail.com
10.30481/lis.2019.57754
<strong>هدف: </strong>هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعۀ تجربه ناشران و کارشناسان حوزه نشر دربارۀ تأثیر فناوریهای اطلاعاتی بر ابعاد مختلف چاپ و نشر کتاب و تحولات و تغییرات ایجادشده است.<br /> <strong>روش پژوهش</strong>: روش پژوهش پدیدارشناسی با رویکرد توصیفی است. نمونهها بهصورت هدفمند انتخاب شدند. دادهها از طریق مصاحبه با 8 نفر از ناشران و متخصصان و کارشناسان حوزه نشر جمعآوری گردید. مصاحبهها ثبت و ضبط گردید و سپس یادداشت و با روش هفتمرحلهای کلایزی توصیف، تفسیر و تجزیه و تحلیل شد.<br /> <strong>یافتهها و نتایج: </strong>تجربه افراد از اهمیت و تأثیر فناوریهای اطلاعات در زمینه حرفهای آنان در نشر کتاب، در 3 خوشه و 16 مفهوم اصلی و همینطور9 مفهوم فرعی طبقهبندی شد. خوشههای اصلی شامل تحول در تولید محتوا، تحول در چاپ و نشر و تحول در کسبوکار نشر با مفاهیم زیرمجموعۀ خود طبقهبندی شدند. نتایج نشاندهندۀ تصویری روشن از تجربۀ ناشران و فعالان حوزۀ نشر و نگاه مثبت آنان به اهمیت و تأثیر فناوریهای اطلاعاتی در فرایند نشر است. در این زمینه، مفاهیم جدیدی آشکار شده است که متأثر از تحولات و تغییرات بهعملآمده در حوزۀ نشر کتاب بهواسطۀ فناوریهای نوین اطلاعات است. تمامی مصاحبهشوندگان به تأثیر مثبت فناوری اطلاعات بر شکل، ساختار و ماهیت فرایند نشر باور دارند.
فناوری اطلاعات,نشرکتاب,ناشران,پدیدارشناسی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_57754.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_57754_da79a23aa61bb47e5f74ad93df72805c.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
4
2019
02
20
پیچیدگی اقتصادی، رویکردی نوین برای سنجش تجاریسازی تولیدات علمی و فناورانه
124
161
FA
محمد مهدی
احمدیان دیوکتی
دانشجوی دکتری، گروه سیاستگذاری علم و فناوری، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.
ahmadianmehdi@yahoo.com
حسنعلی
آقاجانی
استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.
aghajani@umz.ac.ir
میثم
شیرخدایی
استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.
shirkhodaie@umz.ac.ir
امیرمنصور
طهرانچیان
استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.
a.tehranchian@umz.ac.ir
10.30481/lis.2019.79477
<strong>هدف</strong> هدف تحقیق حاضر، معرفی رویکرد پیچیدگی اقتصادی جهت سنجش میزان موفقیت تجاریسازی تولیدات علمی و فناورانه است.<br /> <strong>روش: </strong>از آنجاکه رویکرد پیچیدگی اقتصادی مبتنی بر آن است که محصولات تولیدشدۀ کشورها میتوانند معرفِ میزان علم، فناوری و مهارت مورد نیاز برای تولید آنها باشند، سعی در محاسبۀ میزان انباشت دانش و مهارت نهفته در اقتصاد دارد. لذا، در این پژوهش ابتدا تولیدات علمی و فناورانۀ کشورهای منتخب بررسی شد و در ادامه، برای سنجش سهم تولیدات علمی و فناورانۀ کشورهای منتخب در اقتصاد، به معرفی شاخص پیچیدگی اقتصادی و نحوۀ محاسبۀ آن پرداختیم.<br /> <strong>یافتهها: </strong>یافتههای تحقیق نشان میدهد درک رویکرد پیچیدگی اقتصادی و اسـتفاده از آن میتواند به ما در سنجش دانش و مهـارت و رونـد آن در اقتصاد کشورها کمـک شـایانی کند. همچنین، یافتهها نشان میدهد هر چند رشدِ تولیدات علمی کشورهای منتخبِ در حالِ توسعه از کشورهای توسعهیافته بیشتر بوده است، در ثبت اختراع و تجاریسازی این علوم، کشورهای توسعهیافتۀ منتخب بیشترین موفقیت را داشتهاند. این سنجش با استفاده از شاخص پیچیدگی اقتصادی، بهخوبی قابل مشاهده است.<br /> <strong>نتایج: </strong>انتشار مقالههای علمی فقط با هدف نمایش تعداد آنها و بدون درنظرگرفتن کیفیت، محتوا و کاربرد آنها در دنیای واقعی، تأثیر چندانی در تولید محصولات دانشبنیان، پیشرفت علمی و توسعۀ اقتصادی نخواهد داشت لذا بهکارگیری شاخص پیچیدگی اقتصادی میتواند بهعنوان روشی ارزشمند برای سنجش میزان موفقیت دانش نظری و فنی در عرصۀ کاربردی و عملی، مورد توجه سیاستگذارن و مسئولان قرار گیرد.
تولیدات علمی,تولیدات فناورانه,تجاریسازی,پیچیدگی اقتصادی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_79477.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_79477_d8ac202449863ca4c05f488cbdced284.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
21
4
2019
02
20
بررسی و تبیین چگونگی استخراج و مستندسازی دانش ضمنی مدیران و کارکنان شرکتهای تولیدی منطقۀ آزاد اروند بر اساس روش نظریۀ دادهبنیاد
162
200
FA
محمد
مکوندی
دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران.
mohammadmakvandi@yahoo.com
یدالله
مهرعلی زاده
استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد اهواز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، اهواز ، ایران.
mehralizadeh_y@scu.ac.ir
محمد
حسین پور
استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد اهواز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، اهواز ، ایران.
hosseinpour6@yahoo.com
10.30481/lis.2019.76999
<strong>هدف:</strong> شناسایی و تبیین چگونگیِ استخراج و مستندسازی دانش ضمنی کارکنان و مدیران شرکتهای تولیدیِ منطقۀ آزاد اروند با استفاده از نظریۀ دادهبنیاد است.<br /> <strong>روش:</strong> از نظریۀ دادهبنیاد که یک شیوه پژوهش کیفی است استفاده شد که بهوسیلۀ آن با استفاده از یک دسته دادهها، نظریهای تکوین مییابد. برای جمعآوری دادهها با 25 نفر از مدیران و کارکنان شرکتهای موجود در منطقۀ آزاد اروند، مصاحبههای عمیقی صورت گرفت. معیار اصلی برای تعیین حجم نمونه، نیل به نقطۀ اشباع نظری بود. تمامی افراد حجم نمونۀ مورد مطالعه، با رویکرد هدفمند انتخاب شدند.<br /> <strong>یافتهها:</strong> کدگذاری و تحلیل دادهها طی سه مرحلۀ کدگذاریِ باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شد. روشهای استخراج دانش ضمنی شامل: مصاحبه، داستانگویی سازمانی، یادگیری از طریق شنیدن، مشاهده، مطالعۀ موردی مستند، تفسیر، آموزش معکوس، شرح وقایع یادگیری و یادگیری عملی است که تقریباً تمام شرکتهای تولیدی به این روش اعتقاد دارند.<br /> <strong>نتیجه:</strong> مدل پارادایمیِ چگونگیِ استخراج و مستندسازی دانشِ ضمنیِ شرکتهای تولیدی منطقه آزاد اروند، شکل گرفت. عامل اصلی که میتواند در استخراج دانش ضمنی تأثیرگذار باشد، مشارکت است. مستندسازی دانش تنها به توانایی فرد بستگی ندارد بلکه به تمایل شخص برای مستندکردن دانش بستگی دارد.
مستندسازی دانش,استخراج دانش,دانش ضمنی مدیران و کارکنان,شرکتهای منطقۀ آزاد
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_76999.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_76999_451ddb46b129513dbe2cb86528bb7736.pdf