سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
22
2
2019
08
23
مطالعه مفاهیم آرایههای تذهیب در عرفان ایرانی اسلامی و تناسب آن با محتوای قرآن
1
29
FA
اصغر
کفشچیان مقدم
دانشیار گروه نقاشی و مجسمهسازی، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران. ایران.
kafshchi@ut.ac.ir
فاطمه
غلامی هوجقان
دانشجوی دکتری تخصصی تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران. ایران
fghol58@gmail.com
10.30481/lis.2019.168694.1497
<strong>اهداف:</strong> پژوهش حاضر به تبیین نسبت میان مفاهیم آرایههای تذهیب با متن قرآن و عرفان ایران میپردازد. به عبارت دیگر، دغدغة اصلی این پژوهش کشف سر منشأ احتمالی آرایههایی مانند شمسه، ترنج، سرلوح، کتیبه، حاشیه و شرفه و همچنین ارتباط مفاهیم آنها با عرفان ایرانی- اسلامی و تناسب آن با محتوای قرآن است.<br /> <strong>روش/رویکرد پژوهشی</strong>: این پژوهش از حیث هدف، کاربردی است و به روش استقرایی و رویکرد توصیفی - تحلیلی آرایههای تذهیب قرآن رامورد ارزیابی قرار میدهد.<br /> <strong>یافتههای پژوهش:</strong> نه تنها شمار واژگان قرآنی مرتبط با آرایههای تذهیب، بلکه مفاهیم عمیق عرفانی این کلمات در متون عرفانی ایران نیز نشان از ارتباطی تنگاتنگ و رازگونه میان آرایههای تذهیب و محتوای قرآن دارد، اما باید گفت که این ارتباط غیرمستقیم بوده و در بستر نقوش تجریدی ارائه شده است. در این میانمتون عرفانی بهترین رمزگشای این ارتباط پنهان هستند.<br /> <strong>نتیجهگیری:</strong> با توجه به بسامد بالای واژگان قرآنی مرتبط با آرایههای تذهیب و همچنین تطبیق معانی عرفانی این واژگان با عرفان ایرانی میتوان گفت که مذهّبان در به تصویرکشیدن آرایههای تذهیب از متن قرآن الهام گرفته و با تطبیق این الگوها با عرفان ایرانی- اسلامی،اشکال و آرایههای تجریدی و انتزاعی را در جهت تفهیم و تجلی رازگونه کلام وحی برگزیدهاند.
آرایههای تذهیب,عرفان ایرانی اسلامی,قرآن
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_86101.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_86101_475510341575cb9a217fb95ef1ddbd38.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
22
2
2019
08
23
تصویرگونگی خط در نسخه قرآنی 1200 محفوظ در موزه آستانه قم
30
50
FA
زینب
صفریان
دانشجوی دکترا، دانشکده هنر اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
zeynab.safarian@gmail.com
مهدی
محمدزاده
دانشیار، دانشکده هنرهای صناعی اسلامی، معاونت آموزشی، پژوهشی و فنآوری دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
m.mohammadzadeh@tabriziau.ac.ir
10.30481/lis.2019.82436
نسخه قرآنی شماره 1200 محفوظ در موزه آستان قم منسوب به قرن دوم هجری است. این نسخه علاوه بر مسائل نسخهشناسی مانند تاریخ کتابت، سه سطری بودن و نگارش بر کاغذ، به جهت طراحی خاص و منحصر به فرد حروف و صفحهآرایی آن دارای اهمیت است.<br /> <strong>هدف:</strong> تلاش میگردد در این مقاله علاوه بر معرفی این نسخه، شیوه خاص نگارش حروف در این نسخه از منظر بازنمایی کلمات در خوشنویسی اسلامی و رابطه آن با ایجاد معنا برای مخاطب مورد بررسی قرار میگیرد.<br /> <strong>روش:</strong> این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است و برای انجام آن از منابع کتابخانهای و آرشیوی استفاده شده است.<br /> <strong>یافتهها:</strong> نوشتار همان تصویرمتن و تجسم مادی امر مجرد و غیرمادی است. در این نسخه بعضی از کلمات و حروف بهگونه متمایزی نسبت به سایر کلمات و حروف طراحی شدهاند این کلمات از نظر معنایی در متن دارای اهمیت هستند. در واقع ارتباط بین ویژگیهای صوری و معنایی نشانه نوشتاری برقرار است که در نشانهشناسی با عنوان تصویرگونگی درونی شناخته شده است. در این نسخه تصویرگونگی درونی در بازنمایی کلماتی به کار رفته که معنای ویژهای در آیه مورد نظر دارند و نقش تأکیدی ایفا میکنند.<br /> <strong>نتیجه:</strong> نتایج تحقیق نشان میدهد که نوشتار همچون نشانه در خوشنویسی اسلامی در دو سطح صورت و معنا عمل میکند و به تصویرگونگی درونی در متن از منظر بصری و معنایی میانجامد. این تصویرگونگی بر درک معنای متن تأثیرگذار است.
تصویرگونگی,خوشنویسی اسلامی,نسخه قرآنی1200,بازنمایی,تصویرمتن
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_82436.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_82436_636d718ae374c4258ddf3bd2eb15ebb7.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
22
2
2019
08
23
مطالعه تطبیقی نظامهای طبقهبندی علم و طرحهای ردهبندی کتابخانهای-کتابشناختی
51
80
FA
مظفر
چشمه سهرابی
دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
mo.sohrabi@edu.ui.ac.ir
الهه
ابراهیمی درچه
دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
ebrahimy87@gmail.com
10.30481/ijlis.2019.174573.1530
<strong>هدف:</strong> مطالعه تطبیقی نظامهای طبقهبندی علم و طرحهای ردهبندی کتابخانهای-کتابشناختی از منظر سیر زمانی، گرایشهای موضوعی واضعان، رویکردها و معیارهای تقسیمبندی، تعداد سرشاخهها و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آنهاست.<br /> <strong>روش:</strong> در پژوهش حاضر از دو روش اسنادی و تحلیل محتوا استفاده شد. در بخش تحلیل اسنادی با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و با کمک فیش، مجموعه اسناد و مدارک مرتبط با موضوع شناسایی شد. در نهایت 156 نظام ردهبندی یادداشت شد. در بخش تحلیل محتوا، از دو روش تحلیل محتوای کمی و کیفی استفاده شد. جامعه آماری شامل 156 نظام طبقهبندی علم و طرح ردهبندی کتابخانهای-کتابشناختی است. با توجه به هدف و نوع پژوهش، از روش سرشماری استفاده شد و هر 156 نظام طبقهبندی تحلیل شد.<br /> <strong>یافتهها:</strong> ماحصل بررسی متون منجر به شناسایی 99 نظام طبقهبندی علم و 57 طرح ردهبندی کتابخانهای-کتابشناختی شد. اوج شکلگیری نظامهای طبقهبندی علم در قرون وسطی با فراوانی 45 (46.39 درصد) و طرحهای ردهبندی کتابخانهای-کتابشناختی در قرون معاصر با فراوانی 29 (51.78 درصد) است. ازنظر تخصص و حوزه موضوعی، 54 درصد نظامهای طبقهبندی علم توسط فلاسفه و 42 درصد طرحهای ردهبندی کتابخانهای-کتابشناختی توسط کتابداران تدوین شدند. از نظر معیارهای نظامهای طبقهبندی، معیار «دینمحوری» با فراوانی 11 برای نظامهای طبقهبندی علم و معیار «موضوع محوری» با فراوانی 9 برای طرحهای ردهبندی کتابخانهای- کتابشناختی در صدر قرار دارند. 14 نفر از واضعان نظامهای طبقهبندی علم برای ارائه طرح خود از فیلسوف ایرانی «فارابی» و سپس 7 نفر از فیلسوف یونانی «ارسطو» تأثیر پذیرفتهاند، اما در بین طرحهای ردهبندی کتابخانهای-کتابشناختی، مؤثرترین فرد «فرانسیس بیکن» با فراوانی 3 است. همچنین اکثر نظامهای طبقهبندی علم یعنی 35.38 درصد (23 مورد) در سرشاخهها تقسیم دوتایی دارند، ولی در بین طرحهای ردهبندی کتابخانهای-کتابشناختی تقسیم چهارتایی و دهتایی سرشاخهها بیشترین فراوانی (هرکدام 6 مورد با سهم 13.63 درصد) را به خود اختصاص دادند.<br /> <strong>نتیجه گیری: </strong>مقایسه این دو نظام طبقهبندی با توجه به معیارهای مذکور، چشمانداز مناسبی از این نظامها را از آغاز تاکنون فراهم میکند. بنابراین، نتایج پژوهش میتواند در جهت سیاستگذاری علمی کشور در حوزه نظامهای طبقهبندی علم و کتابخانه ای-کتابشناختی راهگشا باشد.
طبقهبندی علم,ردهبندی کتابخانهای,نظامهای طبقهبندی علم,طرحهای ردهبندی کتابخانهای-کتابشناختی,نظامهای ردهبندی کتابخانهای
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_88126.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_88126_98a03318fffa5d17b6b978b4d4d8c694.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
22
2
2019
08
23
ارزیابی ناشران حوزه علم اطلاعات و دانششناسی ایران بر اساس شاخصهای ارزش ویژه برند از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی این رشته
99
81
FA
روح اله
خادمی
0000-0002-4415-1068
گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.
r.khademi@semnan.ac.ir
10.30481/lis.2019.158860.1470
<strong>هدف:</strong> هدف از این پژوهش شناسایی مهمترین ناشران حوزه علم اطلاعات و دانششناسی به لحاظ شاخصهای ارزش ویژه برند از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی این رشته است.<br /> <strong>روش پژوهش:</strong> این پژوهش از نوع پیمایشی و توصیفی است. ابزار مورد استفاده، پرسشنامهای است که بر اساس مدل آکر تهیه شده است و روایی و پایایی آن تأیید شد. جامعه پژوهش را تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی (کارشناسیارشد و دکتری) دانشگاههای تهران، فردوسی و شهید چمران تشکیل داده است. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و تحلیلی (آزمون t) استفاده شده است.<br /> <strong>یافتهها:</strong> یافتههای پژوهش نشان میدهد که نشر کتابدار، چاپار، کتابخانه رایانهای و دبیزش به ترتیب بیشترین نمرات شاخصهای ارزش ویژه برند را کسب کردهاند.<br /> <strong>نتیجهگیری:</strong> در کل میتوان گفت که ناشران حوزه علم اطلاعات و دانششناسی به لحاظ ارزش ویژه برند در وضعیت متوسطی قرار دارند و نیاز است تا جهت ارتقا در هر یک از شاخصهای ارزش ویژه برند فعالیت شود.
ناشر,علم اطلاعات و دانششناسی,ارزش ویژه برند
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_84929.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_84929_c07411adb641e191dd99f471d93c2371.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
22
2
2019
08
23
تحلیلی بر شاخصهای توسعه کتابخانههای دیجیتالی ایران
100
123
FA
یعقوب
نوروزی
0000-0003-3030-7647
دانشیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران.
ynorouzi@gmail.com
نیره
جعفری فر
کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده پزشکی- پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران.
jafarinayere@gmail.com
10.30481/lis.2019.81506
<strong>هدف</strong><strong>:</strong> پژوهش حاضر به شناسایی و اولویتبندی دیدگاههای صاحبنظران در حوزه شاخصهای مؤثر بر توسعه کتابخانههای دیجیتالی ایران پرداخته است.<br /> <strong>روش/رویکرد پژوهش</strong><strong>:</strong> پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و به شیوه پیمایشی- توصیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 15 صاحبنظر ایرانی حوزه کتابخانه دیجیتالی است. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بود که برای تجزیه و تحلیل آن از انواع فنون آماری فراوانی، درصد و مقیاس لیکرت بهره گرفته شده است. برای آزمون فرضیه پژوهش نیز از آماره آزمون مربع کا استفاده شد.<br /> <strong>یافتهها</strong><strong>:</strong>شاخصهای توسعه کتابخانههای دیجیتالی ایران در 4 حوزه اصلی (نیروی انسانی با 15 مؤلفه؛ مجموعهسازی با 12مؤلفه؛ خدمات با 18 مؤلفه، فناوری با 19 مؤلفه) مورد نظرسنجی جامعه پژوهش قرار گرفت. تمامی 64 مؤلفه به عنوان شاخص توسعه کتابخانههای دیجیتالی ایران معرفی شد.<br /> <strong>نتیجهگیری:</strong> پر اهمیتترین شاخص توسعه استفاده از متخصص علم اطلاعات آشنا با کتابخانههای دیجیتالی با کسب بالاترین رتبه (4.87 از 5 در طیف لیکرت) است و پایینترین رتبه (3.67 از 5 در طیف لیکرت) به شاخص استفاده از حقوقدان (در زمینه حقوق حق مؤلف، بستن قراردادهای کتابخانه دیجیتالی) تعلق گرفت.
کتابخانه دیجیتالی,شاخصهای توسعه,ایران,سیستمهای کتابخانه دیجیتالی,صاحبنظران
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_81506.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_81506_7bfb432acbf64d1e2c88bd986c8f312f.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
22
2
2019
08
23
تعلیق اعتبار نشریات علمی: مطالعه موردی پایگاه گزارش استنادی نشریات طی سالهای 2010 تا 2014
124
143
FA
محمد امین
عرفان منش
استادیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
amin.erfanmanesh@gmail.com
روناک
حمزه ای
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی، واحد توسعۀ تحقیقات بالینی بیمارستان شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
rh.hamzehei1371@gmail.com
امیرحسین
رجب زاده عصارها
دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران. تهران، ایران
amir.assarha@gmail.com
10.30481/lis.2019.58392
<strong>هدف: </strong>مجلههای نمایه شده توسط پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس کلریویت انلیتیکس در صورتیکه از طریق خوداستنادی زیاد و یا تبادل استنادی قراردادی با مجلههای دیگر اقدام به دستکاری ضریب تأثیر خود کنند، بهصورت موقت از پایگاه گزارش استنادی نشریات تعلیق میشوند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه ویژگی مجلههای تعلیق شده طی سالهای 2010 تا انتهای 2014 انجام گرفته است.<br /> <strong>روش:</strong> پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر رویکرد، نوعی مطالعه توصیفی است که با استفاده از شاخصهای علمسنجی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل 225 مجله است که طی سالهای 2010 تا انتهای 2014 از پایگاه گزارش استنادی نشریات تعلیق شدهاند. دادههای پژوهش با استفاده از پایگاه گزارش استنادی نشریات و وب آو ساینس گردآوری شد.<br /> <strong>یافتهها: </strong>نتایج پژوهش نشان میدهد که مجلههایی از 117 حوزه موضوعی از سابقه تعلیق برخوردار بودهاند که بیشترین تعداد تعلیق در حوزههای موضوعی مهندسی برق و الکترونیک، مدیریت و هوش مصنوعی به وقوع پیوسته است. بررسی سهم کشورهای جهان از مجلههای تعلیق شده نشان داد که کشورهای ایالات متحده، انگلستان و هلند دارای بیشترین تعداد مجلههای تعلیق شده، بودهاند. بررسی مدت زمان تعلیق مجلهها نیز نشان داد که 3/41 درصد از مجلهها به مدت یک سال و 2/38 درصد نیز به مدت دو سال در حالت تعلیق قرار داشتهاند. همچنین 65 درصد از مجلههای تعلیق شده در سال پیش از تعلیق، در چارکهای اول و دوم رشته خود قرار داشتهاند.<br /> <strong>نتیجهگیری:</strong> با توجه به اینکه دو نشریه علمی کشور سابقه حضور در لیست مجلههای تعلیق شده را داشتهاند، آگاهیبخشی به پژوهشگران و دستاندرکاران نشریات علمی در کنار رصد منظم عملکرد استنادی مجلهها میتواند از وقوع رخدادهای مشابه در آینده جلوگیری نماید.<strong> </strong>
تعلیق مجلهها,سلب اعتبار مجلهها,گزارش استنادی نشریات,خوداستنادی,تبادل استنادی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_58392.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_58392_b5590fe01b090877eac07d710aa255e0.pdf