سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
17
2
2014
06
22
تدوین برنامه راهبردی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از مدل دیوید
5
30
FA
فاطمه
شیخ شعاعی
دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران و بورسیه دانشگاه علوم پزشکی تهران
fashoaei@razi.tums.ac.ir
حسین
انتظامی
استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی
h.entezami@gmail.com
سید محمد
موسوی
کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی و مدرس سازمان مدیریت و برنامه ریزی
co-swot@yahoo.com
<strong> هدف</strong>: پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامة راهبردی برای کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفته است.<br /> <strong> روش</strong>: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری دادهها، توصیفی است که در زمرة مطالعات موردی قرار میگیرد. جامعه پژوهش را 21 نفر شامل مدیر، معاون، مسئولان و کارکنان کتابخانه مرکزی تشکیل میدهند. به سبب محدود بودن تعداد اعضای جامعه، تمامی اعضا مورد پیمایش قرار گرفتند. اطلاعات مراحل مختلف این برنامهریزی شامل ماتریسهای ارزیابی عوامل داخلی و خارجی، سیاستهای راهبردی، و ماتریس «برنامهریزی راهبردی کمی»<sup><sup>[1]</sup></sup> طی دو میزگرد و دو سری پرسشنامه، به دست آمده است. برای تدوین برنامه راهبردی، از الگوی جامع مدیریت راهبردی و مدل دیوید استفاده شده است.<br /> <strong> یافتهها</strong>: نتایج پژوهش نشان داد کتابخانه از نظر نقاط قوّت و ضعف در وضعیت متوسط و از نظر فرصتها و تهدیدها، نزدیک به حد متوسط قرار دارد. در ماتریس QSPM بیشترین نمره یا امتیاز، به راهبردهای SO یا تهاجمی تعلق دارد.<br /> <strong>نتیجهگیری</strong>: با توجه به یافتهها، باید نقاط قوّت تقویت و نقاط ضعف برطرف شود. همچنین، از فرصتها نهایت استفاده صورت گیرد و با بهرهگیری از نقاط قوّت، تهدیدها از بین برود. امتیاز بالای راهبردهای تهاجمی نشان دهندة آن است که کتابخانه با وجود نقاط ضعف و تهدیدهایی که دارد، دارای نقاط قوّت و فرصتهای خوبی است که به آن اجازه میدهند رویة راهبردهای تهاجمی را برای تثبیت و توسعة جایگاه خود در سطح ملی و منطقهای در پیش بگیرد.<br />
برنامهریزی راهبردی,کتابخانه دانشگاهی,ماتریس SWOT,ماتریس QSPM,کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی تهران,مدل دیوید,راهبرد تهاجمی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42321.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42321_6f67f613036d0330177096d9d60fb7c8.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
17
2
2014
06
22
بررسی تنوع الگوهای نگارش فارسی و تاثیر آن بر جامعیت بازیابی اطلاعات : مطالعه موردی : پیکره همشهری
31
49
FA
هاجر
ستوده
دانشیار گروه علم اطلاعات ودانش شناسیدانشگاه شیراز
sotudeh@shirazu.ac.ir
زهره
هنرجویان
دانشجوی دوره کارشناسی ارشد
z.honarjooyan@gmail.com
در الگوهای نگارش میتواند بر اثربخشی بازیابی اطلاعات فارسی تأثیر منفی داشته باشد. آشکار است که تلاش در جهت لحاظ کردن همة الگوها در الگوریتمهای بازیابی اطلاعات فارسی، بر پیچیدگی آنها میافزاید و کارآیی سامانههای بازیابی اطلاعات را کاهش میدهد. از این رو، ضروری است با بررسی رفتارهای نگارندگان فارسی، میزان چندگانگی الگوها و تأثیر آن بر بازیابی اطلاعات در عمل و در نتیجه، ضرورت لحاظ کردن آنها در الگوریتمهای فارسی آشکار گردد.<br /> <strong> روش پژوهش</strong>: در پژوهش حاضر که به روش تحلیل محتوای مفهومی انجام گرفته است، 7 چالش از میان 43 چالش نگارشی که با مرور ادبیات مربوط، شناسایی شده بود انتخاب گردید و پس از محاسبة تنوع و فراوانی رویداد آنها در متون پیکرة همشهری، میزان انطباق شیوه نگارش آنها با دستور خط مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی بررسی شد.<br /> <strong> یافتهها</strong>: نتایج پژوهش نشان داد نگارندگان متون پیکره به طور کلی تمایل به حذف یا جایگزینی نویسههای چالشی دارند. بنابراین، به نظر میرسد دستکم دربارة هفت چالش مورد بررسی در این پژوهش، با نادیده گرفتن این چالشها در سامانههای بازیابی اطلاعات، اثربخشی بازیابی چندان متأثر نمیشود. مقدار کلی شاخص«ضریب درگیری» برابر با 033/0 به دست آمد که بیانگر انطباق نداشتن گستردة الگوی نگارشی نگارندگان با دستور خط مصوب فرهنگستان است. از دلایل این امر میتوان به تمایل نگارندگان به سادهنگاری در اثر «اصل کمترین کوشش» و عدم احساس ضرورت رعایت رسمالخط مرسوم عربی توصیه شده در دستور خط مصوب فرهنگستان، اشاره کرد.<br />
بازیابی اطلاعات,نگارش فارسی,چالش,پیکرة همشهری
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42322.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42322_61cb177077fcffabc0cae8c95bc4ccbe.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
17
2
2014
06
22
چالشهای موجود در ارزیابی درونی (مورد گروه های آموزشی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی ایران )
51
74
FA
محسن
نظرزاده زارع
دانشجوی دکترای مدیریت آموزش عالی دانشگاه تهران
nazarzadeh@ut.ac.ir
امیرحسین
مردانی
دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
mardani3@gmail.com
حبیبه
عباسی
دانش آموخته ی کارشناسی ارشد آموزش بزرگسالان دانشگاه تهران
habbasi2006@gmail.com
زهرا
عباسی
کارشناسی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
habbasi2006@yahoo.com
<strong> هدف:</strong> هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی چالشهای موجود در ارزیابی درونی گروههای علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاههای دولتی ایران از دیدگاه اعضای هیئت علمی بود.<br /> <strong> روش:</strong> روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را 20 گروه آموزشی علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاههای دولتی ایران تشکیل میدهد با توجه به تعداد اندک جامعه، همگی آنها مورد پژوهش قرار گرفتند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته و بهمنظور تجزیه و تحلیل آنها، از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد.<br /> <strong> یافتهها:</strong> یافتههای پژوهش نشان داد استقبال کم گروههای آموزشی به دلیل زیاد بودن ملاکها و نشانگرهای ارزیابی درونی و استفاده کم از نتایج ارزیابی در تصمیمگیریها، از جمله چالشهای ساختاری در ارزیابی درونی این گروههاست. نداشتن تجربه و تخصصکافی برای اجرا، و نبود ثبات مدیریتی در سطح گروه آموزشی و دانشگاه، از جمله چالشهای اجرایی ارزیابی درونی بیان شدهاند. همچنین، مهمترین چالشهای انگیزهای در ارزیابی درونی گروهها به ترتیب شامل: نبود سازو کارهای تشویقی و پاداشدهنده برای اعضای هیئت علمی و مشغلههای اعضای هیئت علمی از قبیل تراکم واحدهای تدریس و فعالیتهای اجرایی بود.<br /> <strong> نتیجهگیری:</strong> ارزیابی درونی به عنوان پایه و اساس تضمین کیفیت، در گروههای آموزشی علم اطلاعات و دانششناسی نظاممند نیست؛ لذا فعالیتهای ارزیابی درونی به شائبه ظاهری بودن دچارند.<br /> <br /> <strong> <br /></strong>
ارزیابی درونی,علم اطلاعات و دانششناسی,دانشگاههای دولتی,گروههای آموزشی,ایران
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42344.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42344_81f7375c280f4cf93e47753e7e22a6d0.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
17
2
2014
06
22
الگوی بومی مدیریت بحران در کتابخانه های پژوهشگاه های ایران ( پژوهش ترکیبی)
75
97
FA
فائزه
فرهودی
0000-0002-4025-1264
دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
faezehfarhoodi2000@yahoo.com
<strong> هدف:</strong> ارائه الگوی بومی مدیریت بحران در کتابخانه های پژوهشگاههای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.<br /> <strong> روش: </strong> روشپژوهش ترکیبی است )نظریه زمینهای در بخش کیفی و پیمایشی- تحلیلی در بخش کمّی(. جامعه پژوهش در بخش کیفی متخصصان مدیریت بحران و مدیران پژوهشگاههای مورد نظر هستند. نمونهگیری انجام شده و جامعه در بخش کمی144 نفر از مدیران پژوهشگاههای مورد نظر و مدیران کتابخانهها هستند. ابزار گردآوری دادهها، مصاحبههای عمیق نیمه ساختاریافته و پرسشنامه است.<br /> <strong> یافتهها:</strong> الگوی مدیریت بحران از 3 عامل تشکیل شده که متوسط امتیاز جامعۀ آماری در عامل مدیریت بحران محیط عملیات درونسازمانی 149، محیط عملیات برون سازمانی 70 و برونسازمانی 49 است. در الگوی اول 75% از تغییرات مدیریت بحران برونسازمانی و در الگوی دوم 81% تغییرات به وسیلۀ شاخصهای مدیریت بحران درونسازمانی، پوشش داده شده است.<br /> <strong> نتیجهگیری:</strong> کتابخانههای پژوهشگاهها نقش حیاتی در روند توسعه پژوهش دارند. از این رو، باید الگوی بومی مدیریت بحران را در اساسنامۀ خود بگنجانند و بحرانهای طبیعی و سازمانی را کنترل کنند. اولویت اول، مدیریت بحرانهای برونسازمانی، سپس بحرانهای محیط عملیات برونسازمانی و در آخر بحرانهای درونسازمانی است.<br />
الگوی بومی,مدیریت بحران,بحران درونسازمانی,بحران محیط عملیات برونسازمانی,بحران برونسازمانی,کتابخانههای پژوهشگاهها
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42345.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42345_8a02bc468689778ce3ebc194fc13f74f.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
17
2
2014
06
22
مطالعه ارتباط بین سنجه های هم نویسندگی و فراوانی مشارکت اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در مقالات مجلات علمی فارسی
99
122
FA
محمد
توکلی زاده راوری
استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه یزد
tavakoli@yazd.ac.ir
عاطفه
گل محمدی
دانشجوی کارشناسی ارشد علم سنجی دانشگاه یزد
atigoli92@yahoo.com
فرامرز
سهیلی
0000-0003-2581-7052
گروه علم اطلاعات ودانش شناسی دانشگاه پیام نور
fsohieli@gmail.com
<strong> هدف</strong>: همکاری در نوشتن متون علمی یکی از متغیرهای تأثیرگذار بر میزان تولید علم است. با این پیشفرض، هدف پژوهش حاضر مطالعة ارتباط بین سنجههای همنویسندگی و فراوانی مشارکت اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانششناسی ایران در نوشتن مقاله برای مجلات علمی فارسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است.<br /> <strong> روششناسی</strong>: پژوهش حاضر از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر نحوة گردآوری داده، تحلیل اسنادی است. برای مطالعة همنویسندگی، از سنجههای تحلیل شبکه اجتماعی بهره گرفته شده است. در آبان 1392، با جستجوی نام 192 عضو هیئت علمی علم اطلاعات و دانششناسی در مطالب مجلات علمی مصوب در بانک اطلاعات نشریات کشور (مگ ایران)، 1469 مقالة متمایز بازیابی شد. نویسندگان آنها با امکانات موجود در مجموعه مایکروسافت آفیس استخراج و با استفاده از امکانات نرمافزار راور ماتریس، یکدستسازی شدند. همچنین، از طریق راور ماتریس، ماتریس همرخدادی و فراوانی مقالات هر نویسنده استخراج گردید. سنجههای مرکزیت از طریق یوسی آی نت اندازهگیری و نقشة مربوط به نرمافزار با نت دراو ترسم شد. <br /> <strong> یافتهها</strong>: یافتههای پژوهش نشان داد رابطهای لگاریتمی بین فراوانی مشارکت یک نویسنده و رتبه او در شبکه همنویسندگی اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانششناسی ایران وجود دارد. یافتهها همچنین نشان داد بین تراکم شبکه خصوصی هر نویسنده در شبکه اعضای هیئت علمی رشتة علم اطلاعات و دانششناسی ایران با فراوانی مشارکت وی در تولید مقاله، یک رابطة توانی منفی وجود دارد؛ به این معنا که با بالارفتن فراوانی مقاالات هر فرد، تراکم شبکة خصوصی وی کاهش مییابد. یافتهها همچنین نشان داد بین مرکزیت رتبة هر فرد در شبکة نویسندگان و فراوانی مقالات وی، یک رابطة خطی وجود دارد، به گونهای که با افزوده شدن یک فرد به شبکة خصوصی وی، 9/0 مقاله به آثار او افزوده میشود.<br /> <strong> نتیجهگیری</strong>: هر فرد که شبکه خصوصیاش بزرگتر، انسجام شبکه او کمتر و با نویسندگان دارای مرکزیت رتبهای پایینتری هم نویسنده شده است، مقالة بیشتری دارد.<br />
همکاری علمی,همنویسندگی,سنجه های مرکزیت,فراوانی مقالات
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42346.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42346_32ed49c58fa437ff5b6c891ceb85f36c.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
17
2
2014
06
22
ماده 8 قانون حمایت از مؤلفان و مصنفان و هنرمردان 1348 : پاسخی به نگرانی حقوقی مؤسسان کتابخانه های دیجیتال عمومی- آموزشی
123
143
FA
زهره
افشار
دانشجوی حقوق خصوصی دانشگاه قم
z.afshar@stu.qom.ac.ir
محمود
قائمی زاده
دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری واطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
<strong> هدف</strong>: شناسایی امکان ایجاد کتابخانه دیجیتال بدون اخذ مجوز از دارنده کپیرایت.<br /> <strong> روش/ رویکرد پژوهش</strong>: تحلیل محتوا ؛ ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهۀ وارسی.<br /> <strong> یافتهها</strong>: با کنار هم قرار گرفتن دو رکن اساسی، به استناد ماده 8 قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان 1348، ایجادکننده از اخذ مجوز از دارنده کپیرایت معاف خواهد بود: 1- کتابخانۀ دیجیتال از سوی نهاد عمومی- آموزشی با مقاصد غیرانتفاعی ایجاد شده باشد و 2- کاربران قادر به ذخیرهسازی منابع ارائهشده نباشند. لذا در کتابخانههای خصوصی- انتفاعی یا کتابخانههای عمومی که برای کاربران امکان دانلود منابع را فراهم میآورند، مؤسس مکلف به جلب رضایت شخصی صاحب حق است.<br />
کتابخانه دیجیتال,کپیرایت,پدیدآورنده,ناشر
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42320.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42320_6a1355d663b5d794de6c70e4cff14040.pdf