سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
تحلیل چالشهای پیوستهنویسی و جدانویسی واژگان فارسی در ذخیره و بازیابی اطلاعات در پایگاههای اطلاعاتی
9
30
FA
سمیه
آخشیک سادات
دانشجوی دورة دکترای کتابداری و اطلاعرسانی، دانشگاه فردوسی مشهد.
somakhshik@gmail.com
رحمت الله
فتاحی
استاد گروه کتابداری و اطلاعرسانی، دانشگاه فردوسی مشهد
fattahirahmat@gmail.com
<strong>مقدمه:</strong> ویژگیهای خاصّ دستوری و نگارشی زبان و خط فارسی، دشواریهایی را در ذخیره و بازیابی اطلاعات در محیط رایانهای پدید آورده است. رسمالخط فارسی نیز از یکسو به علت اختلاف نظر پدیدآورندگان متون و از سوی دیگر پیچیدگیهای ذاتی خود، بههنگام ذخیره، جستجو و بازیابی چالشهای متعددی را برای طراحان و نمایهسازان پایگاهها، کاربران و پدیدآورندگان منابع بهوجود آورده است.<br /> <strong>روش بررسی:</strong> این پژوهش به روش تحلیل محتوا انجام شد.100 عنوان از پایاننامههای موجود رشته کتابداری و اطلاعرسانی به منزله نمونهای از متون فارسی در پایگاههای اطلاعاتی پژوهشگاههای علوم و فناوری اطلاعات ایران و مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری و از هر پایگاه 50 عنوان بهصورت تصادفی انتخاب شد. با استفاده از دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان، کلماتی که درست یا نادرست نوشته شده بود، از یکدیگر تفکیک و در مرحله بعد، عنوانهای مورد نظر در هر دو پایگاه و با حالتهای متفاوت کلمات مرکب، جستجو گردید و در نهایت، نتایج بازیابی در پایگاهها، ارزیابی و مقایسه شد.<br /> <strong>یافته</strong><strong></strong><strong>ها:</strong> نتایج این بررسی نشان داد 2/71% از کلمات عنوانها به صورت درست و 8/28% نادرست نگارش شدهاند. همچنین، مشخص شد 6/51% این کلمات، دو جزئی و 5/47% سه جزئی هستند و اغلب نویسندگان پایاننامهها، در مورد نحوة نگارش کلماتی که 2 جزئی و مشتق میباشند، دچار خطا شدهاند. در پایگاه اطلاعاتی مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری، تنها حالت ثبت شده عنوانها به بازیابی عنوان مورد نظر انجامید و در پایگاه اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، تنها 58% عنوانها با تغییر رسمالخط همچنان بازیابی شدند.<br /> <strong>نتیجهگیری:</strong> این پژوهش نشان داد پایگاه اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران نسبت به پایگاه اطلاعاتی مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری، در بازیابی عنوان پایان نامهها در حالتهای مختلف پیوسته و جدا نوشته شده، بهتر عمل میکند. همچنین، باید به نویسندگان پایاننامهها، استفاده از قواعد یکدست ملی بویژه در نگارش کلمات 2 جزئی و مشتق تأکید شود.
خط فارسی,ذخیره و بازیابی,پایگاههای اطلاعاتی,رسمالخط,پیوستهنویسی,جدانویسی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42907.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42907_949673d969a2d7e63c61f8d44e79744b.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
بررسی امکان پیادهسازی الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی (اف.آر.بی.آر) در نرمافزارهای کتابخانهای ایران
31
57
FA
نجلا
حریری
0000-0003-1134-9999
دانشیار گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
nadjlahariri@gmail.com
الناز
بختیاری
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
bakhtiari_e@yahoo.com
فهیمه
باب الحوایجی
0000-0002-5876-1588
دانشیار گروه علم اطلاعات ودانش شناسی دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران
f.babalhavaeji@gmail.com
مهدی
طاهری
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
taherismster@gmail.com
<strong>هدف: </strong>پژوهش حاضر با هدف تبیین امکان پیادهسازی الگوی مفهومی «ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی» در نرمافزارهای کتابخانهای ایران، انجام شده است.<br /> <strong>روش: </strong>روش پژوهش، رویکرد تحلیلی <sub>-</sub> سیستمی، و جامعة پژوهش شامل نرمافزارهای سیمرغ، آذرخش، پیام مشرق و پاپیروس است. روش گردآوری اطلاعات، مشاهده مستقیم و ابزار آن، سیاهة وارسی محقق ساخته است.<br /> <strong>یافتهها: </strong>یافتههای پژوهش حاکی از آن است که نرمافزار سیمرغ، کارکردهای «یافتن»، «شناسایی»، «انتخاب»، و «دسترسی» در سطح موجودیتهای کتابشناختی (اثر، بیان، نمود، و مورد) را به ترتیب و در مجموع 35/61%، 28/41%، 18/26% و 95/32% پشتیبانی میکند. امتیازهای نرمافزار آذرخش، برای کارکردهای «یافتن» 15/99%، «شناسایی» 25/99%، «انتخاب» 15/99%، و «دسترسی» 85/99% بود. نرمافزار پیاممشرق کارکردهای چهارگانة مد نظر الگو «یافتن»، «شناسایی»، «انتخاب»، و «دسترسی» را در سطوح چهارگانه سلسله مراتب شیء به ترتیب 18/59%، 95/37%، 58/20% و 8/31% حمایت میکند. نرمافزار پاپیروس توانست برای کارکرد «یافتن» 78/67%، «شناسایی» 18/50% و کارکردهای «انتخاب» و «دسترسی» 45/54% و 3/68% از کلّ ارزشهای در نظر گفته شده از سوی الگوی مفهومی اف.آر.بی.آر را کسب کند.<br /> <strong>نتیجهگیری: </strong>بر اساس امتیازهای کسب شده، نرمافزارهای آذرخش، پاپیروس، سیمرغ، و پیام مشرق به ترتیب رتبههای اول تا چهارم را به دست آوردند.
الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینههای کتابشناختی (اف.آر.بی.آر),امکانسنجی,پیادهسازی,نرمافزارهای کتابخانهای ایران
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42909.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42909_1fabfeb134e2371f00d323a6ff9b86a0.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
بررسی امکان رتبهبندی مجدد نتایج جستجو برمبنای درجه دشواری متن به صورت خودکار: مورد کاوی متون تخصصی حوزه علوم رایانه و فناوری اطلاعات
58
79
FA
شعله
ارسطوپور
عضو هیئت علمی مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری
arastoopoor@ricest.ac.ir
<strong>هدف</strong><strong>:</strong> این پژوهش، امکانسنجی استفاده از شاخصهای خوانایی مفهوم پایه و سنتی در بازآرایی و رتبهبندی مجدد نتایج جستجو در حوزه علوم رایانه و فناوری اطلاعات است. پیشتر از شاخصهای سنجشخوانایی با هدف درجهبندی متون برای آموزش استفاده میشد، حال آنکه گرایش به استفاده از این شاخصها در بازیابی اطلاعات، رویکرد جدیدی است که به عنوان یک راهکار جایگزین برای تعیین خودکار سطح مخاطبان یک سند بازیابی شده، مورد استفاده قرار میگیرد.<br /> <strong>روششناسی</strong><strong>:</strong> بدین منظور، ابتدا با استفاده از ابزار google trends عبارتهای جستجو با بیشترین فراوانی در سطح اینترنت در حوزه علوم رایانه شناسایی شده و بر این اساس 28 جستجو صورت گرفت. در این مرحله، مدارک بازیابی شده از نظر شاخصهای فلش <sub>-</sub> دیانی، دامنة مدرک و همگرایی مدرک بررسی و در مرحلة بعد نتایج حاصل از این بررسی با نظرهای خوانندگان غیرمتخصص مقایسه شد. بدین منظور، نمونههایی از هریک از این متون برای رتبهبندی در اختیار 30 نفر (فاقد تحصیلات آکادمیک در حوزه علوم رایانه) قرار گرفت.<br /> <strong>یافته ها</strong><strong>:</strong> در مرحلة اول، نتایج بررسیها نشان میدهد امکان استفاده از شاخص ترکیبی دامنه <sub>-</sub> همگرایی مدرک برای متون وجود دارد. یافتههای مرحلة دوم بررسی، از عملکرد بهتر رتبهبندی برمبنای شاخصِ ترکیبیِ تشکیل شده حکایت داشت.<br /> <br />
شاخص خوانایی فلش - دیانی,شاخص خوانایی دامنة مدرک,شاخص خوانایی همگرایی مدرک,رتبهبندی خوانایی در بازیابی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42910.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42910_2f2d25b6c2e54c7c430ee8f114ea0cd7.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
ارزیابی و مقایسه کتابخانههای مرکزی و دانشکدهای دانشگاه شهید چمران بر اساس تحلیل SWOT
80
108
FA
میترا
پشوتنی زاده
دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شهید چمران
pashootanizade@gmail.com
عبدالحسین
فرج پهلو
استاد گروه کتابداری و اطاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
farajpahlou@gmail.com
با توجه به اهمیت داشتن برنامة راهبردی برای هر سازمانی در دنیای متغیر امروز، آگاهی از محیط درونی و بیرونی آن سازمان و برنامهریزی بر اساس آن ضروری است. یکی از ابزارهای تحلیل، SWOT است که به معنای بررسی نقاط قوّت و ضعف و فرصتها و تهدیدها برای هر سازمان است. دانشگاه شهید چمران اهواز را میتوان از جمله دانشگاههای مهم و بزرگ ایران برشمرد و قلب تپنده آن را کتابخانههای آن به شمار آورد که مسلماً نحوة کارکرد آنها میتواند بر بهرهدهی آموزشی و پژوهشی این دانشگاه تأثیر بگذارد. بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی و مقایسه کتابخانههای مرکزی و دانشکدهای دانشگاههای شهید چمران بر اساس تحلیل SWOT است تا بدین وسیله مدیران این کتابخانهها بتوانند با آگاهی از وضعیت خویش، اقدام به تدوین برنامههای راهبردی و همکاری برای رفع نقاط ضعف و تهدیدهای خود کنند. این پژوهش نتایج جالبی را در زمینه نقاط قوّت و ضعف کتابخانهها در 8 گروه کلی «نیروی انسانی»، «مشارکت و همکاری»، «سابقه»، «مجموعه»، «زیرساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «وضعیت مالی»، «فضا و تسهیلات» و «رویکردها و نگرشها» و فرصتها و تهدیدها در 4 گروه «نیروی انسانی»، «بازاریابی و رقبای اطلاعاتی»، «رویکردها و نگرشها» و «وضعیت مالی» نشان داد.<br />
دانشگاه شهید چمران,کتابخانههای دانشکدهای,کتابخانههای مرکزی,تحلیل SWOT,مدیریت استراتژیک
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42936.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42936_fb0f293dd044636711a1b2e827d6ffeb.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
بررسی تأثیر ابعاد عدالت سازمانی بر تعهد سازمانی کارکنان (مطالعه موردی: کتابخانههای دانشگاهی بندرعباس)
109
127
FA
علی
عطافر
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان
حسین
منصوری
دانشجوی دکترای مدیریت بازرگانی دانشگاه اصفهان
mansoori.hossein@gmail.com
<strong>هدف:</strong> پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و تأثیر عدالت سازمانی در تعهد کارکنان کتابخانههای دانشگاهی بندرعباس انجام شده است.<br /> <strong>روش تحقیق:</strong> این مطالعه از حیث هدف یک تحقیق کاربردی و از حیث نحوة گردآوری دادهها، از نوع توصیفی و از شاخة میدانی به شمار میرود. روش انجام تحقیق نیز به صورت پیمایشی بوده است. جامعة آماری این تحقیق را کارکنان کتابخانههای دانشگاههای دولتی و آزاد اسلامی شهر بندرعباس (از جمله دانشگاههای هرمزگان، علوم پزشکی، پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی) تشکیل میدهند. با توجه به فرمول تعیین حجم نمونة کوکران، حجم نمونة آماری در سطح خطای 05/0 با دقت برآورد 05%، 36 نفر بهدست آمد.<br /> <strong>رویکرد:</strong> برای جمعآوری دادهها، از پرسشنامههای استاندارد تعهد سازمانی «آلن و مییر» (1990) و عدالت سازمانی «نیهوف و مورمن» (1993) استفاده شده و به منظور تجزیه و تحلیل دادهها، از آزمونهای آماری مناسب از جمله ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه، آزمون T-Test و تحلیل واریانس (ANOVA) به کمک نرمافزار SPSS 15.0 استفاده شده است.<br /> <strong>نتایج:</strong> نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین عدالت سازمانی و تعهد سازمانی در سطح اطمینان 99% رابطه مثبت و معناداری (0.792= r و 0.01> P) وجود دارد و عدالت سازمانی بر تعهد سازمانی تأثیر قوی و چشمگیری دارد. بهطوریکه عدالت سازمانی پیشبینیکنندة مناسبی برای تعهد سازمانی کارکنان کتابخانههای دانشگاهی شهر بندرعباس است. همچنین، یافتهها حکایت از آن دارد که با وجود ارتباط بین عدالت سازمانی و ابعاد سهگانة تعهد سازمانی (تعهد عاطفی، تعهد مستمر و تعهد تکلیفی)، رابطة بین عدالت سازمانی و تعهد عاطفی معنادار نیست. یافتة دیگر نیز بیانگر تأثیرگذاری ابعاد سهگانة عدالت سازمانی بر تعهد سازمانی کارکنان کتابخانههای دانشگاهی شهر بندرعباس است.<br />
عدالت سازمانی,تعهد سازمانی,تعهد عاطفی,تعهد تکلیفی,تعهد مستمر
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42943.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42943_9f80db4001cf8c58f1568ffd64dea6b5.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
تحلیل نقش رسانههای جمعی بر مهارتهای ارتباطی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
129
143
FA
پریسا
ملک احمدی
دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.
parisa.malekahmadi@gmail.com
شاداب
بهراد
دانشجوی دکترای مدیریت رسانه دانشگاه تهران
<strong>مقدمه:</strong> با توجه به دو جریان خاص و عام و یا تفکیکی و انسجامی جهانی شدن، انتظار میرود هر یک از جوامع امروزی، بویژه قشر تحصیلکرده، روابط منسجم در ابعاد مختلف را با جامعة جهانی حفظ و تقویت کنند. یکی از مصداقهای تأثیرگذار در ایجاد و حفظ این نوع روابط، استفاده از رسانههای گروهی و شبکههای ارتباط جمعی است. از اینرو، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر استفاده از رسانههای گروهی و شبکههای ارتباط جمعی بر مهارتهای ارتباطی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است.<br /> <strong>روش:</strong> این پژوهش به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه در سال تحصیلی 90-1389 و در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده است. نمونهگیری با استفاده از روش طبقهبندیشده و به صورت سهمیهای انجام گرفته و حجم نمونه 390 نفر است. برای بررسی فرضیهها، از تحلیل رگرسیون استفاده شده است.آزمون فرضیهها نشان میدهد بین استفاده از رسانههای جمعی و مهارتهای ارتباطی، رابطه وجود دارد.<br /> <strong>یافته</strong><strong></strong><strong>ها:</strong> آزمون فرضیهها مبیّن رابطهای میان میزان استفاده از رسانههای جمعی با مهارتهای ارتباطی است. افراد استفاده کننده از اینترنت و تلویزیون در سازة مهارتهای ارتباطی، نمرة بالایی را دریافت کردند.<br /> <strong>نتیجه</strong><strong></strong><strong>گیری:</strong> از میان متغیرهای اثرگذار بر مهارتهای ارتباطی، به ترتیب، سن، میزان استفاده از رسانهها، پایگاه اقتصادی <sub>-</sub> اجتماعی، مقطع تحصیلی، جنس و وضعیت تأهل سهم بیشتری داشتند.<br />
رسانههای جمعی,مهارتهای ارتباطی,دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42981.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42981_f4bb3a940e8537acc2029792a1abee30.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
تحلیل محتوای مقالههای کتابداری ایران در Web of Science : در کجای تولید علم کتابداری جهان قرار داریم؟
145
169
FA
علی اکبر
خاصه
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور
hasseh@gmail.com
<strong>هدف</strong>: هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل محتوای تولیدات کتابداری ایران در پایگاه Web of Science و مشخص نمودن گرایشهای موضوعی تولیدات علمی کتابداری ایران و زیرشاخههای فعال آن است.<br /> <strong>روش/رویکرد پژوهش</strong>: این تحقیق یک مطالعۀ کاربردی و از نوع پژوهشهای توصیفی است. جامعۀ آماری پژوهش را تمامی مقالههای علمی جهان در حوزۀ کتابداری که بین سالهای 2000 تا پایان 2011 در نمایه نامههای استنادی آی.اس.آی نمایه شدهاند، تشکیل داده است.<br /> <strong>یافته</strong><strong>ها</strong>: نتایج مربوط به تحلیل محتوای مقالهها نشان داد در قسمت موضوعات اخص، موضوعات مرتبط با «اینترنت (موتورهای جستجو...)» و «کتابسنجی (علم سنجی، وب سنجی، تحلیل استنادی، ...)» به طور مشترک در رتبۀ نخست قرار دارند. از نظر ردههای کلان نیز نتایج نشان داد ردۀ موضوعی «فناوری» دارای بیشترین تعداد مقاله است. یافتههای مربوط به نقشۀ علمی مقالههای کتابداری ایران نیز از وجود سه خوشه خبر داد که جز بزرگترین خوشه، عامل «خود استنادی» تأثیر شگرفی در شکلگیری خوشههای دیگر داشته است.<br /> <strong>نتیجه</strong><strong></strong><strong>گیری</strong>: تمرکز پژوهشگران کتابداری ایران بر این موضوعات سبب شده به برخی از موضوعات دیگر نظیر «خدمات مرجع»، «مجموعه سازی»، «محیط کتابخانه»، «خودکارسازی کتابخانهها»، «خدماترسانی به معلولان»، «آرشیو و حفاظت» کمتر توجه کنند.
کتابداری و اطلاعرسانی,تحلیل محتوا,تولید علم,علم سنجی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42996.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42996_d319ffea1ad9671bde63f2197ba47dc8.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
پیششرطهای توصیه و تبلیغ کلامی درکتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی: طراحی الگوی تبلیغ کلامی مراجعان کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی
171
190
FA
مجتبی
کفاشان
دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاعرسانی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد
kafashan@ferdowsi.um.ac.ir
علیرضا
حدادیان
دکترای مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه اصفهان
یاسر
آسمان دره
کارشناس ارشد مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد
<strong>هدف پژوهش</strong>: تأکید بر درک صحیح چگونگی اثر تبلیغات بر سازمانهای خدماتی، منجر به شکلگیری پژوهشهای بسیاری دربارة توصیه و تبلیغ کلامی شده است. هدف این مقاله، زمینهیابی توسعة تبلیغ و توصیه کلامی مراجعان در کتابخانهها و ارائه الگوی مفهومیِ تبلیغ کلامی مراجعان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است.<br /> <strong>روش پژوهش</strong>: پژوهش انجام شده، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را، مراجعان به کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در شهر مشهد تشکیل داده و نمونه انتخاب شده، 384 نفر از مراجعان این کتابخانه بودهاند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه است و برای تجزیه و تحلیل دادههای جمعآوری شده از الگویابی معادلات ساختاری استفاده شده است.<br /> <strong>یافتهها و نتایج</strong>: یافتههای پژوهش نشان داد در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، محیط و فضای کتابخانه، کیفیت و انصاف درک شده از خدمات کتابخانه، بر رضایت مراجعان اثر میگذارد. همچنین، رضایت مراجعه کننده بر وفاداری وی اثرگذار است. در نهایت، وفاداری مراجعه کننده، به توصیه به دیگران و تبلیغ کلامی منجر میگردد.
توصیه و تبلیغ کلامی,محیط و فضای کتابخانه,کیفیت درک شده,انصاف درک شده,رضایت مراجعان,وفاداری
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42997.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42997_69317a48437160a85d6ca7514c2882bf.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
بررسی مهارتها و قابلیتهای کتابداران دیجیتال: موردپژوهی کتابداران کتابخانههای دانشگاهی تبریز
191
216
FA
علیرضا
اسفندیاری مقدم
0000-0002-0020-3540
عضو هیئت علمی گروه کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
ali.isfandyari@gmail.com
سارا
زهدی
دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان
sara.zohdi@gmail.com
<strong>زمینه و هدف:</strong> گسترش بهکارگیری فناوری در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی در جوامع کنونی، ایجاد کتابخانههای دیجیتال<sup><sup>[1]</sup></sup> را در پی داشته است. و از آنجا که منابع انسانی تأثیرگذارترین مؤلفه در کتابخانهها میباشند، میتوان از تبدیل کتابداران سنتی به کتابداران دیجیتال<sup><sup>[2]</sup></sup> حایز مهارتهایی خاص در این زمینه به عنوان پیشنیاز تبدیل کتابخانهها به کتابخانههای دیجیتال اشاره کرد. از این رو، پژوهش حاضر، با هدف بررسیمهارتها و قابلیتهای کتابداران دیجیتال در کتابخانههای دانشگاههای تبریز، علوم پزشکی تبریز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، انجام گرفته است.<br /> <strong>روش</strong><strong></strong><strong>شناسی:</strong> برای گردآوری دادهها پرسشنامهای تدوین شد که در برگیرندة هفت مهارت اصلی مورد نیاز کتابداران دیجیتال یعنی «مهارت آموزشی»، «مهارت پژوهشی»، «مهارت مدیریتی»، «مهارت اطلاعاتی»، «مهارت اینترنتی»، «مهارت شخصیتی» و «مهارت رایانهای» است. هر مهارت اصلی نیز شامل چند زیرمهارت است که مهارتهای ذکر شده با مرور متون مرتبط با موضوع به دست آمدهاند. در این پژوهش، 100 کتابدار از سه دانشگاه یادشده به سؤالهای مطرح در پرسشنامه پاسخ دادند.<br /> <strong>نتایج:</strong> یافتهها نشان داد میانگین مقیاس مهارتهای دیجیتال 180، میانگین درجه اهمیت مهارتهای دیجیتال 54/251 و میانگین میزان توانمندی در مهارتهای دیجیتال 39/180 است. این بدین معناست که میانگین میزان توانمندی به میانگین مقیاس نزدیکتر است. همچنین، تنها 52% از کتابداران مورد پژوهش از توانمندی بالایی در انجام امور با مهارتهای دیجیتال برخوردارند، در صورتی که از نظر 90% کتابداران، داشتن مهارتهای دیجیتال دارای اهمیت است.<br /> <strong>نتیجه</strong><strong></strong><strong>گیری:</strong> بهطورکلی، میزان توانمندی در مهارتهای دیجیتال در بین کتابداران مورد بررسی پایین بوده است، اما در صد بالایی از کتابداران از اهمیت مهارتهای دیجیتال آگاهند.<br /> <br /> <br clear="all" /><br /> <br /> [1]. Digital libaraies.<br /> <br /> <br /> [2]. Digital librarians.
کتابخانههای دیجیتال,کتابداران دیجیتال,مهارتهای کتابداران دیجیتال,کتابخانههای دانشگاهی,دانشگاه تبریز,دانشگاه علوم پزشکی تبریز,دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42998.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42998_978de41c2797d6d55e914322c12d621d.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
پیوند سازماندهی اطلاعات با منطق کاربران پژوهشی پیرامون میزان تطابق سازماندهی اطلاعات وبسایت کتابخانههای دانشگاهی ایران با منطق کاربران به منظور ارائه الگوی مناسب
217
242
FA
رحمت الله
فتاحی
استاد گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهد
fattahi@ferdowsi.um.ac.ir
زهرا
ناصری
کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهد
znaseri50@gmail.com
<strong>هدف:</strong> هدف این پژوهش، آگاهی از دیدگاه کاربران دربارة چگونگی سازماندهی (دستهبندی) اطلاعات در وبسایت کتابخانههای دانشگاهی ایران <sup><sup>[1]</sup></sup>(IALW) از نظر میزان همخوان بودن دستهبندی اطلاعات با منطق کاربران به منظور شناسایی دستهبندی مناسب و همخوان با منطق آنهاست.<br /> <strong>جامعه و روش بررسی:</strong> جامعة پژوهش حاضر را دو گروه وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگاههای برتر ایران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل میدهد. رویکرد پژوهش حاضر، ترکیبی (کمّی و کیفی) است و برای گردآوری دادهها از سه شیوة مکاشفهای، مرتبسازی کارتها و مصاحبه نیمهساختار یافته، استفاده شده است.<br /> <strong>یافته</strong><strong></strong><strong>ها:</strong> یافتههای به دست آمده نشان میدهد سازماندهی اطلاعات موجود در وبسایت کتابخانههای دانشگاهی ایران در نیمی از موارد از منطق کاربران پیروی نمیکند؛ به این معنا که محل قرارگیری اقلام با منطق کاربران همخوان نیست، به طوری که آنها در پیدا کردن اقلام از وبسایت با مشکل مواجه میشوند. مصاحبه با 8 نفر از آزمودنیها نیز این یافتهها را تأیید کرد. در پایان، با استفاده از روش مرتبسازی کارتها، چگونگی سازماندهی منطقی اقلام توسط کاربران شناسایی و براساس آن الگوی پیشنهادی برای سازماندهی اقلام اطلاعاتی وبسایتها ارائه شد.<br /> <strong> نتایج:</strong> ارائه الگوی پیشنهادی برای سازماندهی اطلاعات در IALW مطابق با درک کاربران.<br /> <br /> <br clear="all" /><br /> <br /> [1]. Iranian Academic Libraries Websites.
سازماندهی مقولههای اطلاعاتی,نظم منطقی,وبسایت کتابخانههای دانشگاهی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42999.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_42999_e4839b05a38282c5c65499b1f8749888.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
تحلیل محتوا و بررسی خدمات وبسایتهای کتابخانههای دانشگاهی ایران به اعضای هیئت علمی
243
270
FA
رضا
کریمی
عضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه قم
karimi@qom.ac.ir
راضیه
سلیمانی
کارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه قم
rzh_soleimani@yahoo.com
پویایی و ماندگاری وبسایتهای کتابخانهای، به میزان استفادة کاربر از آنها وابسته است. این امر نیز منوط به روزآمدسازی وبسایتها بر اساس نیاز مخاطبان است. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت خدمات وبسایتهای کتابخانههای دانشگاهی دانشگاههای ایران به اعضای هیئت علمی، نگارش یافته است. وبسایتها بر اساس معیارهای مربوط به امکانات کتابخانهای، آگاهیرسانی جاری، مجموعهسازی و خدمات کتابخانه، مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفتهاند. همچنین، صفحة وب اختصاصی اعضای هیئت علمی در وبسایت دانشگاهها با توجه به سطح قرار گرفتن آن در صفحة وب مادر، نوع زبان به کار گرفته شده و فناوریهای موجود در آن، بررسی شده است. جامعة پژوهش32 وبسایت کتابخانه دانشگاهی است که از میان وبسایتهای دانشگاهی دو وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت و درمان انتخاب شدند. پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد از میان 9 شاخص امکانات کتابخانهای، بیش از 50% کتابخانهها تنها به 2 شاخص آن یعنی «ساعات کار» و «آدرس سایت» پرداختهاند. از میان 8 شاخص خدمات آگهیرسانی، بیشترین مورد به شاخص «اطلاعرسانی در مورد کنفرانسها» با 8/93% اختصاص داشته و از میان 9 شاخص مجموعهسازی کتابخانهها، 80% وبسایتهای کتابخانهها، شاخصهای «مقدمهای بر مجموعه»، «وجود منابع الکترونیکی» و «فهرست پایگاهها» را رعایت کردهاند. معیار خدمات کتابخانهای نیز در چهار دستة کلی امانت، فراهمآوری، حمایت از تحقیقات و حمایتهای آموزشی بررسی شد. بهطور کلی، دانشگاه تهران با 26 شاخص، دانشگاه فردوسی با 24 شاخص و دانشگاه امیرکبیر با 22 شاخص جزء بهترین دانشگاهها در ارائه خدمات از طریق وبسایت کتابخانه بودند.<br />
خدمات وبسایت کتابخانههای دانشگاهی,ارزیابی وبسایت,تحلیل محتوای وبسایتهای دانشگاهی,صفحة وب اعضای هیئت علمی
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43000.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43000_9e00a9a22e8d5ab9f11b7c02e63a769a.pdf
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
2676-5977
15
3
2012
09
22
ارزیابی عملکرد کتابخانهها بر اساس کارایی با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی دادهها (DEA) (مورد مطالعه: کتابخانههای عمومی شهر مشهد)
271
296
FA
علی
علیزاده زوارم
کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه فردوسی مشهد
alizadeh-221@yahoo.com
حسین
آقاجانی
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی مشهد
aqajani-h@yahoo.com
<strong>مقدمه:</strong> مدیریت منابع، یکی از موضوعات مهم در حوزة کتابخانههاست. ارزیابی عملکرد کتابخانهها با استفاده از تحلیل شاخصهای عملکرد نظیر کارایی، نقش بسزایی در این زمینه خواهد داشت. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی عملکرد کتابخانهها در قالب مفهوم کارایی با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی دادهها (DEA) میباشد که زمینه را برای مدیریت بهتر منابع فراهم میآورد.<br /> <strong>مواد و روشها:</strong> در این تحقیق، کارایی 53 کتابخانة عمومی در شهر مشهد (سال 1390) با استفاده از تحلیل پوششی دادهها (DEA) در قالب مدل بازگشت به مقیاس متغیر (VRS) با رویکرد داده محور با دو نهاده (تعداد کتاب و مساحت فضا) و سه ستاده (نسبت تعداد کاربران به جمعیت، نسبت تعداد اعضا به جمعیت و نسبت تعداد اعضا به تعداد کاربران) در قالب 4 گروه (مقیاس شهری، منطقهای، ناحیهای و محلهای) بررسی شده است. برای تجزیه و تحلیل نتایج نیز از تلفیقی از نرمافزارهای DEAP2.1 وArcGIS10 بهره گرفته شده است.<br /> <strong>یافتهها: </strong>نتایج تحقیق نشان میدهد در بین کتابخانههای با موقعیت شهری، منطقهای، ناحیهای و محلهای، به ترتیب 56، 39، 45 و 75% کتابخانهها در مقایسه با سایر کتابخانهها در گروه خود، ناکارا میباشند و ظرفیت ارتقای کارایی فنی به میزان 16، 3، 14 و 42% در این کتابخانهها وجود دارد.<br /> <strong>نتیجه</strong><strong></strong><strong>گیری: </strong>با توجه به ظرفیت بالای ارتقای کارایی در برخی کتابخانهها (بویژه در موقعیت محلهای) و همچنین ظرفیت قابل توجه مازاد کتاب در برخی کتابخانههای ناکارا، مسئولان و مدیران مربوط باید با برنامهریزی جامع و در نظر گرفتن تمامی جوانب، در راستای استفاده از حداکثر ظرفیت کتابخانهها و همچنین انتقال ظرفیت مازاد مربوط به برخی نهادهها به کتابخانههای با کارایی بالاتر، زمینه را برای مدیریت بهتر منابع کتابخانهها فراهم کنند.<br />
عملکرد کتابخانه,ارزیابی کارایی,تحلیل پوششی دادهها (DEA),بازگشت به مقیاس متغیر (VRS)
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43001.html
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43001_4e284ba7c3fd25c4cd29281e7bcf8a57.pdf