2024-03-19T09:47:26Z
https://lis.aqr-libjournal.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4876
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
افزایش نمایانی و تزاید مقالههای کتابداری و اطلاعرسانی
محمدحسین
دیانی
2008
09
22
3
6
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
سنجش درجة هوش هیجانی کتابداران و رتبهبندی مؤلفههای آن (مطالعة موردی: کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی شهرستان یزد)
میثم
شفیعی رودپشتی
سید حبیبالله
میرغفوری
امروزه هوش عاطفی، بخش عمدة آثار تألیف شده در زمینة مباحث نوین مدیریت را به خود اختصاص داده است. این مفهوم، در مباحث تحقیق مدیریت نیز عاملی پراهمیت و تأثیرگذار بر مسائلی همچون عملکرد شغلی، خلاقیت شغلی، تعهد حرفهای و امثال آن، شناخته و معرفی شده است. به همین دلیل، مطالعات مختلفی در زمینه سنجش و بهبود سطح هوش عاطفی کارکنان انجام شده است. همگام با بسیاری از سازمانهای نوین، کتابخانهها نیز در جوامع امروز، نقش بسیار مهم و حساسی در توسعة اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جوامع پیدا کردهاند. در این بین، کتابداران نقش مهمی در ارائة خدمات مفید به کاربران، ایفا میکنند که به موفقیت کتابخانهها منجر میشود. بنابراین، تحلیل و تجزیه هوش عاطفی کتابداران می تواند کمک مفیدی باشد برای بهبود خدمات کتابخانهها. این مقاله به بررسی هوش عاطفی کتابداران کتابخانه های عمومی شهرستان یزد می پردازد. پرسشنامة این تحقیق، با توجه به مدل «لرد و هوگان» طراحی و در بین همة کتابداران توزیع شد؛ سپس با استفاده از ابزارهای آماری و تکنیک TOPSIS، هوش عاطفی کتابداران، سنجیده و وجوه مختلف آن رتبهبندی گردید. یافتههای این پژوهش نشان میدهد از میان وجوه مختلف هوش هیجانی، بخشهای مربوط به برقراری ارتباط و نفوذ در دیگران، قابل اعتماد بودن، تمایل به خدمترسانی، به دیگران و تیمسازی نسبت به سایر مؤلفهها به طور قویتری در کتابداران وجود دارد؛ در حالی که مؤلفه های آگاهی سازمانی، خودکنترلی، انطباقپذیری، همدلی و درک دیگران، به طور ضعیفتر و کمتری در آنها دیده میشود. در پایان، پیشنهادهایی برای بهبود ابعاد ضعیف، ارائه شده است.
هوش هیجانی
کتابدار
کتابخانة عمومی
تکنیک TOPSIS
2008
09
22
7
28
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43722_a009169063da661bb4f79a17a84ad113.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
بررسی عوامل مؤثر بر انگیزههای مطالعه در دانشآموزان ابتدایی و راهنمایی
محمدحسین
دیانی
فاطمه
تقی پناهی
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر انگیزههای مطالعه بر روی 304 نفر از دانشآموزان مقاطع پنجم ابتدایی و سوم راهنمایی شهر مشهد انجام شده است. این نمونه، به صورت خوشهای انتخاب شده، و پرسشنامة انگیزههای خواندن MRQ در اختیار آنان قرار گرفته است. یافتههای پژوهش نشان داد دانشآموزان مورد بررسی، کمابیش همة انگیزههای خواندن را دارند و میزان این انگیزهها از ضعیف تا متوسط، رتبهگذاری شده است. «رقابت»، «اهمیت»، «لذت» و «نمره» از انگیزههایی بودند که در دانشآموزان مورد بررسی نسبت به بقیه در سطح بالاتری قرار داشتند و انگیزههای اجتناب از مطالعه، مطالعه به دلایل اجتماعی، مطالعه به قصد چالش برانگیزی و تکلیف، نسبت به بقیة انگیزهها نمرههای کمتری را به خود اختصاص دادند. یافتههای حاصل از آزمون فرضیههای پژوهش عبارتند از: بین انگیزههای اهمیت، شناخت، نمره و رقابت، از لحاظ میزان برخورداری، تفاوتی معنادار وجود دارد. بین انگیزههای لذت و به دلایل اجتماعی بر اساس جنسیت، تفاوتی معنادار وجود دارد. بین انگیزههای اثربخشی، چالش برانگیزی، اهمیت، شناخته شدن، نمره، اجتماعی و اجتناب بر حسب مقطع تحصیلی، تفاوت معنادار وجود دارد. بین انگیزههای اثربخشی، چالش برانگیزی، کنجکاوی، شناخته شدن، اجتماعی و رقابت با معدل نمره املای دانشآموزان مورد بررسی در دو سال اخیر، رابطة معنادار وجود دارد. همین نتیجه به غیر از انگیزة شناخته شدن در مورد معدل نمره فارسی دانشآموزان مورد بررسی، در دو سال اخیر دیده میشود. بین انگیزههای اثر بخشی، چالش بر انگیزی، کنجکاوی و تکلیف و معدل درسی دانشآموزان مورد بررسی، رابطة معنادار وجود داشت. بین انگیزههای چالش برانگیزی، شناخته شدن، نمره و رقابت و عضویت فعال در کتابخانه، رابطة معنادار دیده شد. البته در این مورد، رابطة بین انگیزههای یادشده و عضویت فعال در کتابخانه منفی بود. بین هیچ کدام از انگیزههای مختلف مطالعه و میزان آشنایی دانشآموزان مورد بررسی با اینترنت، رابطة معناداری دیده نشد.
انگیزههای مطالعه
انگیزههای خواندن
دانشآموزان پنجم ابتدایی
دانشآموزان سوم راهنمایی
مشهد
جنسیت
مقطع تحصیلی
میزان برخورداری
نمرة املا
نمرة فارسی
معدل درسی
کتابخانه
اینترنت
2008
09
22
28
56
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43724_9d3e25387f96bfebc37eda7e0d79ea87.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
نقش کتابداران و اطلاعرسانان پزشکی در تحقیقات پزشکی: مقایسه نظرهای پژوهشگران و کتابداران
مریم
اخوتی
اعظم
بذرافشان
اطلاعات، پشتوانة تحقیق است و کتابداران و اطلاعرسانان علاوه بر آنکه به عنوان محقق می توانند به تولید علم بپردازند، میتوانند در فرایند تحقیق به پژوهشگران کمک کنند. این پژوهش، نقش کتابداران و اطلاعرسانان را از دیدگاه استادان و دانشجویان پژوهشگر و همچنین کتابداران و اطلاعرسانان دانشگاه علوم پزشکی کرمان، بررسی کرده است. دو پرسشنامة پژوهشگر ساخته (پرسشنامة کتابدار و پرسشنامة پژوهشگر) در بین 25 کتابدار دانشگاه و 69 استاد و 29 دانشجوی پژوهشگر، به شکل حضوری توزیع شد که تمام کتابداران و دانشجویان و حدود 85% از استادان پاسخ دادند. طبق یافتهها در زمان پژوهش 83 طرح انجام شده بود. استادان پژوهشگر، بیش از دانشجویان از کتابخانه استفاده می کردند و همچنین بیش از دانشجویان از کتابدار کمک گرفته بودند. بین استفاده از کتابخانه و درخواست کمک، رابطهای معنادار بود؛ اما بین مدرک تحصیلی و میزان آشنایی با منابع و روش تحقیق کتابداران بر درخواست کمک از وی، رابطة معناداری مشاهده نشد. مهمترین مرحله ای که در آن از کتابدار کمک میگرفتند، جستجوی اطلاعات بود. مهمترین عامل در عدم تقاضای کمک از کتابدار، کمبود وقت کتابدار ذکر شده بود. بنابراین، لازم است با انجام پژوهشهایی، عوامل ایجاد انگیزه و نیازهای آموزشی کتابداران مشخص و بهطور مداوم و مرتب برای آنها دورههای بازآموزی و کارگاههای آموزشی برگزار شود.
کتابدار
تحقیق
پژوهشگر
2008
09
22
57
70
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43725_2bf2300b7f3a4f7948398ef0f116b4b5.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
مبانی نظری و عوامل مؤثر بر فرایند راهنمایابی و استفاده کاربران از امکانات کمکی در نرمافزارهای پایگاههای اطلاعاتی
محمد
زره ساز
رحمت الله
فتاحی
طراحی و استفاده از راهنما و امکانات کمک به کاربران در پایگاهها و نرمافزارهای رایانهای، آنقدر اهمیت یافته است که مفهومی با عنوان راهنمایابی، دیگر جای خود را در مباحث حوزة تعامل انسان با رایانه و نیز در علوم اطلاعرسانی، باز کرده است. هدف نهایی طراحی راهنما و امکانات کمک در پایگاههای اطلاعاتی رایانهای، آن است که این قابلیتها بتوانند در فرایند اطلاعیابی کاربران ایفای نقش کنند و در مواقع ضروری، جای واسطههای بشری ـ مانند کتابداران ـ را بگیرند؛ از اینرو، پژوهشگران حوزة علوم رایانه و علوم اطلاعرسانی اصول و قواعد زیادی برای طراحی بهینة این قابلیتها ارائه کردهاند. از جمله مدلهای مبتنی بر این اصول، میتوان به «الگوی نلسون لوگال و نیومن» برای فرایند راهنمایابی، الگوی «شیء ـ عمل» در طراحی رابط کاربر و راهنمای نرمافزارها و پایگاههای اطلاعاتی و الگوی طراحی و استفاده از راهنمای راهبردی اشاره کرد. در این مقاله به انواع مختلف راهنما و برنامه های کمکی موجود در نرمافزارها و پایگاههای اطلاعاتیاشاره شده و عوامل مؤثر بر فرایند راهنمایابی در دو دستة «عوامل سیستمی» (نظام رایانهای) و «عوامل مرتبط با کاربران» (دانش موضوعی، دانش نرمافزاری، دیدگاه روانشناختی و ...) تشریح شده است. مقاله توصیههایی برای طراحی علمی و بهینة راهنما در نرمافزارهای پایگاههای اطلاعاتی ارائه میدهد.
راهنمایابی
کمک در نرمافزارها
راهنمای راهبردی
تعامل انسان با رایانه
2008
09
22
71
96
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43726_28491606f52b79e498d54f24501b5b09.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
کاربرد هستیشناسیها در نظام مدیریت دانش
عاطفه
شریف
از دهة 1990، مدیریت دانش به عنوان رویکردی مدیریتی و به دنبال اقتصاد دانش مدار، تحولات شگرفی را در زمینة مدیریت سازمانهای تجاری و پس از آن، سازمانهای غیرانتفاعی و دولتی ایجاد کرد. مدیریت دانش با هدف افزایش سود و بهرهوری سازمانی، بر فرایند استخراج، فراهم آوری، سازماندهی، اشاعه، و استفاده از دانش عینی و ذهنی کارکنان، به عنوان سرمایههای فکری سازمان، متمرکز است. نظامهای هوشمندی که بر مبنای فناوریهای وب معنایی شکل گرفتهاند، در پشتیبانی از مدیریت دانش ویژگی منحصر به فردی دارند. هستیشناسی ـ یکی از فناوریها و لایههای اصلی وب معنایی ـ با هدف تسهیل اشتراک و استفادة مجدد از دانش، ایجاد شده است و سابقة بهرهگیری از آن در مدیریت دانش، به سالهای اخیر باز میگردد. در این نوشتار، چرخة حیات دانش در نظام مدیریت دانش مورد توجه قرار گرفته و ضمن تمرکز بر نظریة مدیریت دانش توزیع شده در مقابل نظارت متمرکز، نظام مدیریت دانش هستیشناسی مبنا، معماری ویژة هستیشناسی و مهندسی آن در 5 مرحلة ساخت، تطابق محلی، تحلیل، بازبینی، و روزآمدسازی محلی بیان شده است.
نظام مدیریت دانش
نظریة مدیریت دانش توزیع شده
وب معنایی
هستیشناسی
نظامهای هوشمند
2008
09
22
97
116
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43730_dcf87652804979c6534eadc3298f4fc6.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
ارزیابی خدمات مرجع الکترونیکی در وبسایت کتابخانههای دانشگاهی دولتی شهر تهران (گزارشی از پیشرفت کار یک طرح پژوهشی)
مجید
سبزی پور
غلامرضا
فدایی
در این مقاله ابتدا با بررسی عناصر و ویژگیهای خدمات مرجع الکترونیکی در وبسایت کتابخانههای دانشگاههای برتر دنیا، سیاهة ارزیابی از عناصر خدمات مرجع الکترونیکی برای وبسایت کتابخانة دانشگاهی تهیه میشود؛ سپس بر اساس این سیاهة ارزیابی، وضعیت کنونی وبسایت کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر تهران، از نظر عناصر، ویژگیها و خدمات مرجع الکترونیکی بررسی میگردد. بر اساس نتایج به دست آمده از مرحلة اول پژوهش، عناصر و ویژگیهای خدمات مرجع، به هشت گروه عمده تقسیم میشود. نتایج مرحلة دوم، نشان میدهد وب سایتها در زمینة خدمات ناوبری و خدمات مشارکتی، بهترین عملکرد را داشتهاند؛ بدین ترتیب که در خدمات ناوبری، 90% و در خدمات مشارکتی، 85% آنها این خدمات را ارائه کردهاند. از سوی دیگر، در زمینة ارائة خدمات از طریق تراکنش همزمان، ضعیفترین عملکرد را داشتهاند؛ به گونهای که متأسفانه تنها 10% وبسایتها این خدمات را ارائه کردهاند.
خدمات مرجع الکترونیکی
وبسایت کتابخانة دانشگاهی
2008
09
22
117
138
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43731_e500c01a296817a114251f1ff752b928.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
مقایسة کارایی طرح فرادادهای هستة دوبلین و قالب فرادادهای مارک 21 در سازماندهی منابع اطلاعاتی شبکة جهانی وب
مهدی
طاهری
نظامهای سازماندهی اطلاعات، به موازات رشد دانش و تحولات و نوآوریها در روشها و رسانههای ارائة آن، گسترش یافتهاند. هدف از گسترش این نظام، پاسخگویی به نیازهای دانشپژوهان بوده و بهنوبة خود، موجب پدید آمدن چالشهای جدیدی در استانداردها، شیوهها و رویکردهای سازماندهی اطلاعات شده است. فلسفة اصلی و نگرش موجد ایجاد این نظامها ـ تسهیل و تسریع دسترسی به منابع دانش- همواره مستقل از نوع رسانهها و محیطهای ارائه بوده است. ظهور رایانه و فنّاوریهای نوین اطلاعاتی و در نتیجه، ظهور محیط و رسانههای اطلاعاتی جدید، تجدید نظر وارزیابی دوباره استانداردها، ابزارها و فنون سازماندهی را ضروری میکند. برای پاسخگویی به اینتحولات، در طراحی نظامهای سازماندهی اطلاعات، دو رویکرد وجود دارد: نخست، هماهنگی وتطابق ابزارهای سنتی با محیط و رسانههای جدید و دیگر، طراحی ابزارها و فنون جدید برای حداکثر بهرهوری از امکانات و قابلیتهای محیط جدید. مقالة حاضر، ضمن معرفی و بررسی نقاط قوّت و ضعف طرح فرادادهای هستة دوبلین و قالبمارک 21، در سازماندهی منابع اطلاعاتی شبکة جهانی وب، با استفاده از روش تحلیلی، کارایی دو طرح مذکور را در نمایهسازی اطلاعات الکترونیکیبا هم مقایسه کرده است. نتیجة مقایسه نشان میدهد که در نهایت، قالب مارک 21 برای ذخیره، پردازش و مبادلة اطلاعات محیط وب، مناسبتر است. 1. Dublin Core Metadata Initiative (DCMI). 2. MARC 21.
طرح فرادادهای هستة دوبلین[1]
قالب فرادادهای مارک 21[2]
شبکة جهانی وب
سازماندهی اطلاعات
2008
09
22
139
158
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43734_6b135bed990217d58402853731533da8.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
سیستم مدیریت اطلاعات پایاننامهها و رسالههای الکترونیکی
سیروس
علیدوستی
مریم
صابری
تأثیر فناوری اطلاعات بر کتابخانهها، به پدیداری شکل جدیدی از آنها با نام «کتابخانههای دیجیتالی» منجر شده است که از ارکان اصلی آموزش الکترونیکی بهشمار میروند. در حقیقت، نقش کتابخانهها در سایة آموزش الکترونیکی و مبتنی بر وب، در حال تغییر است و ارائة منابع دیجیتالی، در این محیط از وظایف اصلی آنهاست. یکی از انواع این منابع، پایاننامههای کارشناسی ارشد/ رسالههای دکتری هستند. اهمیت این مدارک و محدودیتهای شکل چاپی آنها در سالهای اخیر، به پیدایش شکل الکترونیکی آنها با عنوان پایاننامهها/ رسالههای الکترونیکی منجر شده است. با وجود این، توسعة فناوری اطلاعات در سطح تحصیلات تکمیلی، بدون وجود سیستمی مناسب برای مدیریت اطلاعات این مدارک ـ که امکان تولید، سازماندهی، ذخیره، بازیابی، و اشاعة اطلاعات آنها و اطلاعات مرتبط با آنها را به صورت الکترونیکی فراهم کند ـ با دشواری مواجه خواهد بود. از اینرو، در این مقاله با تبیین نقش و تعریف این پایاننامهها و رسالهها، گونة الکترونیکی آنها معرفی میشود؛ به وضعیت آنها در کشور، اشاره و در پایان، مدل مفهومی سیستم مدیریت اطلاعات آنها در ایران، ارائه میگردد.
پایاننامهها و رسالههای الکترونیکی
فناوری اطلاعات
مدیریت اطلاعات
آموزش الکترونیکی
مدل مفهومی
آموزش عالی
2008
09
22
159
180
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43739_ea2f92bcb902f2f7b08ccfeb2477eade.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
پیشنهاد شیوة کنترلی در میز امانت کتابخانه با استفاده از بازخورد مراجعان به منظور ایجاد تعادل در فرایند امانت (مورد: کتابخانة مؤسسة عالی بانکداری)
حمید
قاضی زاده
بهرهگیری از علم کنترل در حوزة کتابداری و اطلاعرسانی امری است که در بخشهای مختلف کتابخانه تأثیری بسزا خواهد داشت و میتوان از آن به نحو مطلوب و کارآمد استفاده کرد. یکی از بخشهایی که قادر است مجری این شیوة کنترلی باشد، بخش امانت است. پیشنهاد شیوة کنترلی در بخش امانت کتابخانة مؤسسة عالی بانکداری، با استفاده از بازخورد مراجعان برای ایجاد تعادل در مجموعه و فرایند عملی آن، موضوع اصلی این مقاله است. طی این تحقیق، ابتدا مؤسسة عالی بانکداری معرفی میشود؛ سپس کتابخانة مؤسسه و رسالت آن و در ادامه، شیوههای کنترلی در بخش امانت کتابخانه برای ایجاد تعادل در مجموعه، خدمات و مدیریت کنترل، بیان میشود و در خاتمه، پیشنهادهایی برای بهتر شدن فرایند اجرایی امانت، ارائه میگردد.
کنترل
بازخورد
سیبرنتیک
میز امانت
مؤسسة عالی بانکداری
شیوة کنترل
2008
09
22
181
206
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43742_3dcc740ca723be93c2d40f44e38e2088.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
کتابخانههای دیجیتال: پژوهشهای ارزیابی محور، مباحث و ملاحظات
علیرضا
اسفندیاری مقدم
بهروز
بیات
در این مقاله، برای تبیین وضعیت فعلی اولویتهای پژوهشی و جهتگیری موضوعات مرتبط با کتابخانههای دیجیتال، متون موجود، بررسی شده است. در این راستا، عبارتها و کلیدواژههایی همچون "Digital library research" ، "Digital library evaluation"، "Digital library management"، "Digital libraries" ، "Digital library studies" و نظایر آنها در وب و نیز پایگاههای مهم، از جمله Emerald، Proquest، SagePub، Science Direct، Springer و LISA
کتابخانههای دیجیتال
ارزیابی
مدیریت
آموزش
کتابداران
کاربران نهایی
2008
09
22
207
240
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43745_f08efaaab18e2ce3d111b157a7326e62.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
گرفتن هزینة استفاده از کتابخانهها: چرا و چگونه؟
حیدر
مختاری
گرفتن هزینة استفاده در ازای استفاده از برخی خدمات و منابع خاص کتابخانه، یکی از مسائل مناقشهبرانگیز در اقتصاد اطلاعات است و موافقان و مخالفان، در مورد آن نظرهای گوناگونی دارند. تحلیل اقتصادی هزینة استفاده و بدیلهای پیشروی کتابخانه برای گرفتن این هزینه میتواند روشنگر باشد و پاسخی علمی به مخالفان است و نشان میدهد که گرفتن هزینة استفاده، نه تنها لازم است؛ بلکه به کارآیی خدمات پایة کتابخانه هم کمک میکند. مقالة حاضر، عمدتاً در صدد تحلیل اقتصادی این بدیلهاست.
هزینة استفاده
تحلیل اقتصادی
کتابخانهها
2008
09
22
241
252
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43749_5d8ae89b0f655840a510a88ec50bb28a.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1387
11
شماره 3 (پیاپی 43)
h index، شاخصی نوین برای ارزیابی بازده علمی یک محقق
لادن
داریوش نیاکان
چکیده Jorge E. Hirsch در سال 2005 میلادی، شاخصی را با عنوان h index ابداع کرده است که به وسیلة آن، بازده علمی دانشمندان و محققان، با عدد نشان داده میشود. در این مقاله، تعریف h index همراه با مثالی از بانک اطلاعاتی Scopus، برای درک بهتر تعریف، ارائه شده است. در بخشی از این مقاله، سه بانک اطلاعاتی Google Scholar، Scopus و ISI Web of Science به عنوان منابعی که برای دستیابی به h index میتوان در آنها جستجو کرد، معرفی شدهاند. در بخش دیگری از این مقاله مراحل دستیابی به h index که بهطور خودکار در بانک اطلاعاتی Scopus محاسبه میشود، با مثال، ارائه شده است. در پایان مقاله، چگونگی محاسبة h index، بهطور دستی، و با یک مثال بیان گردیده است.
h index
ارزیابی بازده علمی
بانک اطلاعاتی Scopus
2008
09
22
253
261
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_43754_322a106232a13999125b3a74fdf18c4f.pdf