2024-03-19T12:51:42Z
https://lis.aqr-libjournal.ir/?_action=export&rf=summon&issue=8535
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1397
21
2
استخراج اطلاعات از پیکره زبانی: معرفی پیکرۀ مقالههای علمیپژوهشی دانشگاه فردوسی مشهد
عطیه
کامیابی گل
الهام
اخلاقی باقوجری
احسان
عسگریان
هانیه
حبیبی
هدف: پردازش زبان طبیعی، استفاده در فرهنگنگاری، پیگیری تحولات زبانی و استخراج اطلاعات زبانی خاص از مهمترین کاربردهای پیکره است. هدف از انجام این پژوهش معرفی و توصیف چگونگی ساخت پیکرۀ مقالههای علمیپژوهشی است که نگارندگان پدید آوردهاند. روش: برای ایجاد پیکره، نخست نرمافزار پیکرهساز طراحی و ساخته شد. این نرمافزار انواع فرمت از جمله doc،docx ،rtf ،txt و pdf را پشتیبانی میکند. همچنین میتوان پارامترهای ساخت پیکره را از قبل نیز برای آن تعیین کرد. برای مثال، مشخص کرد که حداقل تعداد توکن فایل برای حضور یک متن در پیکره چه عددی باشد. سپس مجموعه مقالههای علمیپژوهشی اعضای هیئتعلمی دانشگاه فردوسی مشهد جمعآوری شد. مجموع مقالههای مشتمل بر 7.154.202 کلمه و 1100 عنوان است. کلّ پیکره در فایلهای مجزا به جملههای تشکیلدهنده آن تجزیه شد. ریشۀ کلمات استخراج و برچسب نحوی کلمات زده شد. علاوه بر امکان استخراج اطلاعات بهطور مستقیم، نرمافزار جانبی دیگری با کاربرد سادهتر برای استخراج اطلاعات آماری نیز طراحی و به آن افزوه شد تا کاربران غیرتخصصی هم بتوانند از آن استفاده و اطلاعات را استخراج کنند. یافته: برای ارزیابی درستیِ ابزارهای ریشهیاب و برچسبزنی مقولههای گفتار، از پیکرههای استاندارد موجود مانند پیکره PerDT (در سایت دادگان) که شامل تعداد قابلتوجهی جملۀ برچسبخورده با اطلاعات نحوی و ساختواژی است استفاده شد. همچنین با مطالعه موردی عبارات احتیاطآمیز (بخشی از طرح پژوهشی که به چاپ نرسیده است) یافته این پژوهش که ساخت پیکرۀ مقالههای علمیپژوهشی است آزمایش و با دقت حدود96% تأیید شد. نتیجه: بر اساس نتایج بهدستآمده، پیکرۀ ساختهشده قابلیت بسیار بالایی برای دادهکاوی و استفاده در تمام پژوهشهایی که بر روی متون علمی انجام میشود را دارا است. با استفاده از این پیکره میتوان توصیفی دادهمحور از نحوۀ کاربرد زبان توسط گروههای مختلف کاربران زبانی ارائه کرد. با بارگذاری این پیکره در سایت کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد، امکان کاربری عام آن بهزودی فراهم خواهد شد.
پیکرۀ زبانی
برچسبدهی
مقالههای علمیپژوهشی
دانشگاه فردوسی مشهد
2018
07
23
3
25
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_61800_0515e3e310f5d1806a0a20b5f3b59324.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1397
21
2
تحلیل جایگاه وقف در وجین منابع مکتوب از دیدگاه مراجع عظام تقلید، مدیران کتابخانهها و حقوق موضوعۀ ایران
رضا
کریمی
ایمان
نریمانی
هدف: یکی از مشکلات رایج کتابهای وقفی، وجین آنهاست. پژوهش حاضر ضمن شناسایی مشکلات کتابهای وقفی در کتابخانهها، راهکارهایی را از منظر مراجع عظام تقلید، منابع حقوقی و مدیران کتابخانهها دربارۀ وجین کتابهای وقفی ارائه کرده است. روش: روش پژوهش کتابخانهای و پیمایشی است. ابزار گردآوری دادهها، منابع کتابخانهای، پرسشنامه و مصاحبه بود. از منابع کتابخانهای برای مبانی نظری، طرح پرسشها و راهکارهای حقوق موضوعه ایران استفاده شد. از مصاحبه برای کسب نظرهای متخصصان و از پرسشنامه برای اخذ استفتائات از مراجع عظام استفاده شده است. یافتهها: بر اساس یافتههای پژوهش، بین 5 تا100% موجودی کتابخانههای جامعه پژوهش، کتابهای وقفی بوده است. باوجود این، همۀ مدیران کتابخانهها وقف _ بهویژه کتابهای خطی و نفیس _ را خوب و مفید دانستهاند. 70% مدیران، پذیرش کتابهای وقفی را منوط به نیازهای واقعی کاربران دانستهاند. از سوی دیگر، کتابهای وقفی برای مجموعۀ آنها موانعی از قبیل شرایط واقفان، تکراریبودن منابع و نبود امکان وجین را پدید آورده و سبب کمبود فضا و هزینههای نگهداری از آنها برای کتابخانه شده است. با توجه دیدگاه متخصصان، مراجع عظام (بهاستثنای حضرت آیةالله نوری همدانی) و حقوق موضوعه ایران، اگر کتابها آسیب دیده باشند میتوان آنها را وجین کرد؛ اما اگر برای کتابخانه دیگری قابل استفاده باشند، میتوان کتابهای وقفی را به کتابخانههای دیگر داد.
وقف در وجین
مجموعهسازی
وجین کتاب
وقف کتاب
کتابخانههای اسلامی
2018
07
23
26
44
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_63450_31d524f63b5996a46c1450fc2ea6dd9a.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1397
21
2
رابطۀ عوامل جمعیتشناختی و میزان بهکارگیری مؤلفههای مدیریت اطلاعات شخصی
مریم
سه دهی
علیرضا
اسفندیاری مقدم
فهیمه
باب الحوایجی
نجلا
حریری
فاطمه
نوشین فرد
هدف: پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی ارتباط میان عوامل جمعیتشناختی و میزان استفادۀ اعضای هیئتعلمی پژوهشگاههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری ایران از مؤلفههای مدیریت اطلاعات شخصی بپردازد. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. جامعۀ پژوهش را 302 نفر از اعضای هیئتعلمی پژوهشگاههای وابسته به وزارت علوم تشکیل میدهد که بر مبنای روش نمونهگیری طبقهایِ تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محققساختهای بود که بر اساس چارچوب نظری «جونز» (2012) و نظرهای سایر صاحبنظران حوزۀ مدیریت اطلاعات شخصی طراحی شد. دادهها با استفاده از نرمافزار آماری اسپیاساس تجزیهوتحلیل گردید. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد اعضای هیئتعلمی از نظر میزان بهکارگیری مؤلفههای مدیریت اطلاعات شخصی در وضعیت مطلوب و بالاتر از میانگین مورد انتظار بودند. از نظر میانگین، استفاده از ششمؤلفۀ مدیریت اطلاعات شخصی بین اعضای هیئتعلمی زن و مرد، گروههای تحصیلی، درجۀ علمی، مرتبۀ علمی و سابقۀ کاری افراد تفاوت معناداری وجود داشت. سنّ افراد با میزان استفادۀ آنان از مؤلفههای مدیریت اطلاعات شخصی ارتباطی نداشت. نتایج: با توجه به یافتههای پژوهش، بهمنظور ارتقای مهارتهای مدیریت اطلاعات شخصی اعضای هیئتعلمی، برگزاری دورههای آموزشی و نیز توزیع جزوههای آموزشی، بروشور، اسلایدهای آموزشی پیشنهاد گردید.
مدیریت اطلاعات شخصی
عوامل جمعیتشناختی
اعضای هیئتعلمی
وزارت علوم
تحقیقات و فنّاوری
ایران
2018
07
23
45
78
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_63169_ea08b66eedeb1bb5f5929ebc451a13cf.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1397
21
2
فهمگذار از قدرتآفرینی دانش به قدرتآفرینی اشتراک دانش (یک روش کیفی)
محمدباقر
علیزاده اقدم
محمد
عباس زاده
توکل
آقایاری هیر
داود
قاسم زاده
هدف: در دنیای امروز، حوزه معرفتشناسی هم دچار تغییر و تحولات اساسی شده است، بهنحوی که شاهد گذار از مرحلۀ قدرتآفرینی دانش به مرحلۀ قدرتآفرینی اشتراک دانش هستیم. بنابراین هدف پژوهش حاضر فهم گذار از قدرتآفرینی دانش به قدرتآفرینی اشتراک دانش از دید دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز است. روش: در پژوهش حاضر از رویکرد نظریۀ دادهبنیاد که یک شیوۀ پژوهش کیفی است، بهره گرفته شده است و با تعداد بیستنفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز به روش نمونهگیری هدفمند مصاحبه صورت گرفت. مصاحبه تا اشباع دادهها ادامه یافت. تحلیل اطلاعات بلافاصله پس از مصاحبهها بر اساس کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. یافتهها: یافتهها نشان داد از نظر دانشجویان چهار مضمون اصلی زمینهساز اشتراک دانش در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی میباشند. مضامین فرعی دینداری (اعتقاد و باور دینی، زکات علم، نشر علم) در سرمایه اجتماعی دانشگاهی (اعتماد بین فردی، تشکیل اجتماع علمی)، در ارتقای کیفیت خدمات دانشگاهی (تأمین امکانات و منابع، زیرساختهای تکنولوژیکی)، در عوامل انگیزشی (حمایتهای کلان، حمایتهای خرد) . هر کدام از مضامین اصلی دارای زیرمجموعههای فرعی هم بودند. مقولۀ محوری در این پژوهش مفهوم سرمایۀ اجتماعیِ دانشگاهی است. نتیجه: یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد بیشتر پاسخگویان، سرمایۀ اجتماعیِ دانشگاهی را زمینهساز اصلیِ اشتراک دانش میدانند. با این حال، تأثیر متغیرهای اقتصادی، فرهنگی و انگیزشی را هم در رابطه با اشتراک دانش باید در نظر گرفت.
دانش
اشتراک دانش
دینداری
سرمایه اجتماعی دانشگاهی
عوامل انگیزشی
2018
07
23
79
106
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_60984_3e234b90e86f509bd10e863a2d384fc5.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1397
21
2
تعیین و دستهبندی معیارهای قابلیت اطمینان در حفاظت رقمی
حمید
قاضی زاده
مریم
سیدین
حیدر
مختاری
هدف: از آنجاکه فرایند مدیریت محتوای دیجیتال برای تضمین دسترسپذیری طولانیمدت به این محتواست، شناخت معیارهای تضمین قابلیت اطمینان و دوام این آرشیوها اهمیت فراوان دارد. هدف این پژوهش، تعیین و دستهبندی معیارهای قابلیت اطمینان در حفاظت رقمی در این آرشیوهاست. روش: روش پژوهش کتابخانهای ومروریـتحلیلی است تا بتوان برای تضمین قابلیت اطمینان در نظامهای حفاظت دیجیتال، بهترین شیوهها و استانداردها را استخراج و از آنها استفاده کرد. یافته ها: سطوح قابلیت اطمینان آرشیوهای دیجیتال و الزام های آن در سه سطح نیروی انسانی، وجوه فناوری و زمینۀ اقتصادی، قابل دستهبندی است که هر کدام از سطوح به بخش های فرعی تری نظیر شیوه اداره و دوام سازمانی، ساختار سازمانی و به کارگماری نیروی انسانی، دوامپذیری مالی، ایجاد بستههای آرشیوسازی و مدیریت دسترسی دستهبندی شده و عملکرد متفاوتی خواهدداشت. نتایج: نتایج نشان داد میتوان این معیارها را در سه گروهِ کلی برای عمل و پژوهش در باب آزمون اطمینانپذیری و دوام آرشیوهای دیجیتال مختلف، بهکار برد.
حفاظت رقمی
قابلیت اطمینان
آرشیو دیجیتال
معیارهای دستهبندی
2018
07
23
107
130
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_63247_82c43cdcb0fbbe641981f65fa6c9e070.pdf
کتابداری و اطلاعرسانی
1680-9637
1680-9637
1397
21
2
تحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش سامانه مدیریت اطلاعات پژوهشی (سیماپ) توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز: کاربست نظریه رسانش نوآوریها
افشین
حمدی پور
رسول
زوارقی
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش سیماپ توسط اعضای هیئتعلمی دانشگاه تبریز با استفاده از نظریۀ رسانش نوآوریهاست. روششناسی: روش پژوهش توصیفی_ پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیئتعلمیِ دانشگاه تبریز (800=N) بود که 260 نفر به صورت طبقهای تصادفی بهعنوان نمونۀ آماری انتخاب و پرسشنامه بین آنان توزیع شد و در نهایت 174 پرسشنامه (67 %) تکمیل و تحویل داده شد. دادههای بهدستآمده با استفاده از شاخصهای آمار استنباطی (تحلیل عاملی، ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس، t و کلموگروف _ سمیرونوف) تجزیهوتحلیل گردید. یافتهها: نتایج پژوهش عوامل مؤثر بر پذیرش سیماپ را در شش عامل به شرح زیر طبقهبندی و مشخص کرد: مزیّت نسبی، سازگاری، آزمونپذیری، پیچیدگی و مشاهدهپذیری و، جدیت دانشگاه. نتایج آزمون همبستگی نیز نشان داد بین این ویژگیها و آهنگ پذیرش آنها رابطۀ معناداری وجود دارد. دیگر یافتههای پژوهش نشان داد میانگین آهنگ پذیرش سیماپ از سوی اعضای هیئتعلمی10/3 بوده است و اعضای هیئتعلمی این سامانه را اندکی بیش از حد متوسط پذیرش کردهاند. سایر نتایج نشان داد دادهها از توزیع نرمال پیروی میکنند. بنابراین، منحنی پذیرشِ سیماپ توسط اعضای هیئتعلمی دانشگاه تبریز بهنجار بوده و در طی زمان به صورت S شکل درآمده است. نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر نظریۀ اشاعۀ نوآوری «راجرز» (2003) را در زمینه ویژگیهای نوآوری، گروههای پذیرندگان و منحنی S شکل، در بین اعضای هیئتعلمی دانشگاه تبریز تأیید کرد.
سامانه پژوهش و فناوری
نظریه رسانش نوآوری ها
اعضای هیئتعلمی
پذیرش
سیماپ
2018
07
23
131
164
https://lis.aqr-libjournal.ir/article_61719_baa043cdf40b3f9b491e165a1267b482.pdf