سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963717220140622تدوین برنامه راهبردی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از مدل دیوید53042321FAفاطمه شیخ شعاعیدانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران و بورسیه دانشگاه علوم پزشکی تهرانحسین انتظامیاستادیار دانشگاه عالی دفاع ملیسید محمد موسویکارشناس ارشد مدیریت بازرگانی و مدرس سازمان مدیریت و برنامه ریزیJournal Article20170125<strong> هدف</strong>: پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامة راهبردی برای کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفته است.<br /> <strong> روش</strong>: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری دادهها، توصیفی است که در زمرة مطالعات موردی قرار میگیرد. جامعه پژوهش را 21 نفر شامل مدیر، معاون، مسئولان و کارکنان کتابخانه مرکزی تشکیل میدهند. به سبب محدود بودن تعداد اعضای جامعه، تمامی اعضا مورد پیمایش قرار گرفتند. اطلاعات مراحل مختلف این برنامهریزی شامل ماتریسهای ارزیابی عوامل داخلی و خارجی، سیاستهای راهبردی، و ماتریس «برنامهریزی راهبردی کمی»<sup><sup>[1]</sup></sup> طی دو میزگرد و دو سری پرسشنامه، به دست آمده است. برای تدوین برنامه راهبردی، از الگوی جامع مدیریت راهبردی و مدل دیوید استفاده شده است.<br /> <strong> یافتهها</strong>: نتایج پژوهش نشان داد کتابخانه از نظر نقاط قوّت و ضعف در وضعیت متوسط و از نظر فرصتها و تهدیدها، نزدیک به حد متوسط قرار دارد. در ماتریس QSPM بیشترین نمره یا امتیاز، به راهبردهای SO یا تهاجمی تعلق دارد.<br /> <strong>نتیجهگیری</strong>: با توجه به یافتهها، باید نقاط قوّت تقویت و نقاط ضعف برطرف شود. همچنین، از فرصتها نهایت استفاده صورت گیرد و با بهرهگیری از نقاط قوّت، تهدیدها از بین برود. امتیاز بالای راهبردهای تهاجمی نشان دهندة آن است که کتابخانه با وجود نقاط ضعف و تهدیدهایی که دارد، دارای نقاط قوّت و فرصتهای خوبی است که به آن اجازه میدهند رویة راهبردهای تهاجمی را برای تثبیت و توسعة جایگاه خود در سطح ملی و منطقهای در پیش بگیرد.<br /> سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963717220140622بررسی تنوع الگوهای نگارش فارسی و تاثیر آن بر جامعیت بازیابی اطلاعات : مطالعه موردی : پیکره همشهری314942322FAهاجر ستودهدانشیار گروه علم اطلاعات ودانش شناسیدانشگاه شیراززهره هنرجویاندانشجوی دوره کارشناسی ارشدJournal Article20170125در الگوهای نگارش میتواند بر اثربخشی بازیابی اطلاعات فارسی تأثیر منفی داشته باشد. آشکار است که تلاش در جهت لحاظ کردن همة الگوها در الگوریتمهای بازیابی اطلاعات فارسی، بر پیچیدگی آنها میافزاید و کارآیی سامانههای بازیابی اطلاعات را کاهش میدهد. از این رو، ضروری است با بررسی رفتارهای نگارندگان فارسی، میزان چندگانگی الگوها و تأثیر آن بر بازیابی اطلاعات در عمل و در نتیجه، ضرورت لحاظ کردن آنها در الگوریتمهای فارسی آشکار گردد.<br /> <strong> روش پژوهش</strong>: در پژوهش حاضر که به روش تحلیل محتوای مفهومی انجام گرفته است، 7 چالش از میان 43 چالش نگارشی که با مرور ادبیات مربوط، شناسایی شده بود انتخاب گردید و پس از محاسبة تنوع و فراوانی رویداد آنها در متون پیکرة همشهری، میزان انطباق شیوه نگارش آنها با دستور خط مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی بررسی شد.<br /> <strong> یافتهها</strong>: نتایج پژوهش نشان داد نگارندگان متون پیکره به طور کلی تمایل به حذف یا جایگزینی نویسههای چالشی دارند. بنابراین، به نظر میرسد دستکم دربارة هفت چالش مورد بررسی در این پژوهش، با نادیده گرفتن این چالشها در سامانههای بازیابی اطلاعات، اثربخشی بازیابی چندان متأثر نمیشود. مقدار کلی شاخص«ضریب درگیری» برابر با 033/0 به دست آمد که بیانگر انطباق نداشتن گستردة الگوی نگارشی نگارندگان با دستور خط مصوب فرهنگستان است. از دلایل این امر میتوان به تمایل نگارندگان به سادهنگاری در اثر «اصل کمترین کوشش» و عدم احساس ضرورت رعایت رسمالخط مرسوم عربی توصیه شده در دستور خط مصوب فرهنگستان، اشاره کرد.<br /> سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963717220140622چالشهای موجود در ارزیابی درونی (مورد گروه های آموزشی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی ایران )517442344FAمحسن نظرزاده زارعدانشجوی دکترای مدیریت آموزش عالی دانشگاه تهرانامیرحسین مردانیدانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه علوم پزشکی تهرانحبیبه عباسیدانش آموخته ی کارشناسی ارشد آموزش بزرگسالان دانشگاه تهرانزهرا عباسیکارشناسی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزیJournal Article20170126<strong> هدف:</strong> هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی چالشهای موجود در ارزیابی درونی گروههای علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاههای دولتی ایران از دیدگاه اعضای هیئت علمی بود.<br /> <strong> روش:</strong> روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را 20 گروه آموزشی علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاههای دولتی ایران تشکیل میدهد با توجه به تعداد اندک جامعه، همگی آنها مورد پژوهش قرار گرفتند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته و بهمنظور تجزیه و تحلیل آنها، از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد.<br /> <strong> یافتهها:</strong> یافتههای پژوهش نشان داد استقبال کم گروههای آموزشی به دلیل زیاد بودن ملاکها و نشانگرهای ارزیابی درونی و استفاده کم از نتایج ارزیابی در تصمیمگیریها، از جمله چالشهای ساختاری در ارزیابی درونی این گروههاست. نداشتن تجربه و تخصصکافی برای اجرا، و نبود ثبات مدیریتی در سطح گروه آموزشی و دانشگاه، از جمله چالشهای اجرایی ارزیابی درونی بیان شدهاند. همچنین، مهمترین چالشهای انگیزهای در ارزیابی درونی گروهها به ترتیب شامل: نبود سازو کارهای تشویقی و پاداشدهنده برای اعضای هیئت علمی و مشغلههای اعضای هیئت علمی از قبیل تراکم واحدهای تدریس و فعالیتهای اجرایی بود.<br /> <strong> نتیجهگیری:</strong> ارزیابی درونی به عنوان پایه و اساس تضمین کیفیت، در گروههای آموزشی علم اطلاعات و دانششناسی نظاممند نیست؛ لذا فعالیتهای ارزیابی درونی به شائبه ظاهری بودن دچارند.<br /> <br /> <strong> <br /></strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963717220140622الگوی بومی مدیریت بحران در کتابخانه های پژوهشگاه های ایران ( پژوهش ترکیبی)759742345FAفائزه فرهودیدانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران0000-0002-4025-1264Journal Article20170126<strong> هدف:</strong> ارائه الگوی بومی مدیریت بحران در کتابخانه های پژوهشگاههای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.<br /> <strong> روش: </strong> روشپژوهش ترکیبی است )نظریه زمینهای در بخش کیفی و پیمایشی- تحلیلی در بخش کمّی(. جامعه پژوهش در بخش کیفی متخصصان مدیریت بحران و مدیران پژوهشگاههای مورد نظر هستند. نمونهگیری انجام شده و جامعه در بخش کمی144 نفر از مدیران پژوهشگاههای مورد نظر و مدیران کتابخانهها هستند. ابزار گردآوری دادهها، مصاحبههای عمیق نیمه ساختاریافته و پرسشنامه است.<br /> <strong> یافتهها:</strong> الگوی مدیریت بحران از 3 عامل تشکیل شده که متوسط امتیاز جامعۀ آماری در عامل مدیریت بحران محیط عملیات درونسازمانی 149، محیط عملیات برون سازمانی 70 و برونسازمانی 49 است. در الگوی اول 75% از تغییرات مدیریت بحران برونسازمانی و در الگوی دوم 81% تغییرات به وسیلۀ شاخصهای مدیریت بحران درونسازمانی، پوشش داده شده است.<br /> <strong> نتیجهگیری:</strong> کتابخانههای پژوهشگاهها نقش حیاتی در روند توسعه پژوهش دارند. از این رو، باید الگوی بومی مدیریت بحران را در اساسنامۀ خود بگنجانند و بحرانهای طبیعی و سازمانی را کنترل کنند. اولویت اول، مدیریت بحرانهای برونسازمانی، سپس بحرانهای محیط عملیات برونسازمانی و در آخر بحرانهای درونسازمانی است.<br /> سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963717220140622مطالعه ارتباط بین سنجه های هم نویسندگی و فراوانی مشارکت اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در مقالات مجلات علمی فارسی9912242346FAمحمد توکلی زاده راوریاستادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه یزدعاطفه گل محمدیدانشجوی کارشناسی ارشد علم سنجی دانشگاه یزدفرامرز سهیلیگروه علم اطلاعات ودانش شناسی دانشگاه پیام نور0000-0003-2581-7052Journal Article20170126<strong> هدف</strong>: همکاری در نوشتن متون علمی یکی از متغیرهای تأثیرگذار بر میزان تولید علم است. با این پیشفرض، هدف پژوهش حاضر مطالعة ارتباط بین سنجههای همنویسندگی و فراوانی مشارکت اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانششناسی ایران در نوشتن مقاله برای مجلات علمی فارسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است.<br /> <strong> روششناسی</strong>: پژوهش حاضر از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر نحوة گردآوری داده، تحلیل اسنادی است. برای مطالعة همنویسندگی، از سنجههای تحلیل شبکه اجتماعی بهره گرفته شده است. در آبان 1392، با جستجوی نام 192 عضو هیئت علمی علم اطلاعات و دانششناسی در مطالب مجلات علمی مصوب در بانک اطلاعات نشریات کشور (مگ ایران)، 1469 مقالة متمایز بازیابی شد. نویسندگان آنها با امکانات موجود در مجموعه مایکروسافت آفیس استخراج و با استفاده از امکانات نرمافزار راور ماتریس، یکدستسازی شدند. همچنین، از طریق راور ماتریس، ماتریس همرخدادی و فراوانی مقالات هر نویسنده استخراج گردید. سنجههای مرکزیت از طریق یوسی آی نت اندازهگیری و نقشة مربوط به نرمافزار با نت دراو ترسم شد. <br /> <strong> یافتهها</strong>: یافتههای پژوهش نشان داد رابطهای لگاریتمی بین فراوانی مشارکت یک نویسنده و رتبه او در شبکه همنویسندگی اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانششناسی ایران وجود دارد. یافتهها همچنین نشان داد بین تراکم شبکه خصوصی هر نویسنده در شبکه اعضای هیئت علمی رشتة علم اطلاعات و دانششناسی ایران با فراوانی مشارکت وی در تولید مقاله، یک رابطة توانی منفی وجود دارد؛ به این معنا که با بالارفتن فراوانی مقاالات هر فرد، تراکم شبکة خصوصی وی کاهش مییابد. یافتهها همچنین نشان داد بین مرکزیت رتبة هر فرد در شبکة نویسندگان و فراوانی مقالات وی، یک رابطة خطی وجود دارد، به گونهای که با افزوده شدن یک فرد به شبکة خصوصی وی، 9/0 مقاله به آثار او افزوده میشود.<br /> <strong> نتیجهگیری</strong>: هر فرد که شبکه خصوصیاش بزرگتر، انسجام شبکه او کمتر و با نویسندگان دارای مرکزیت رتبهای پایینتری هم نویسنده شده است، مقالة بیشتری دارد.<br /> سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963717220140622ماده 8 قانون حمایت از مؤلفان و مصنفان و هنرمردان 1348 : پاسخی به نگرانی حقوقی مؤسسان کتابخانه های دیجیتال عمومی- آموزشی12314342320FAزهره افشاردانشجوی حقوق خصوصی دانشگاه قممحمود قائمی زادهدانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری واطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهرانJournal Article20170125<strong> هدف</strong>: شناسایی امکان ایجاد کتابخانه دیجیتال بدون اخذ مجوز از دارنده کپیرایت.<br /> <strong> روش/ رویکرد پژوهش</strong>: تحلیل محتوا ؛ ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهۀ وارسی.<br /> <strong> یافتهها</strong>: با کنار هم قرار گرفتن دو رکن اساسی، به استناد ماده 8 قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان 1348، ایجادکننده از اخذ مجوز از دارنده کپیرایت معاف خواهد بود: 1- کتابخانۀ دیجیتال از سوی نهاد عمومی- آموزشی با مقاصد غیرانتفاعی ایجاد شده باشد و 2- کاربران قادر به ذخیرهسازی منابع ارائهشده نباشند. لذا در کتابخانههای خصوصی- انتفاعی یا کتابخانههای عمومی که برای کاربران امکان دانلود منابع را فراهم میآورند، مؤسس مکلف به جلب رضایت شخصی صاحب حق است.<br />