سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96378شماره 2 (پیاپی 30)20050622برنامه جدید کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی92647227FAرحمت الله فتاحیاستاد گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهدمحمد حسین دیانیمحمد رضا داورپناهاسدالله آزادمهری پریرخJournal Article20170622مقالة حاضر گزارش کوتاهی است از یک طرح پژوهشی که به سفارش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری توسط گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال های 1383ـ1382 انجام گرفت. هدف طرح، بررسی برنامة جاری و بازنگری در آن به منظور همخوانکردن محتوای برنامه و سرفصل درس ها با نیازها و شرایط متحول کنونی بود. در این راستا، برنامه های جاری در کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا، هند و ایران مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفتند و بر اساس نقاط مشترک و نیز نیازهای ایران در بخش آموزش کتابداری و اطلاعرسانی، برنامة جدیدی در دو گرایش مدیریت اطلاعات و مدیریت فناوری اطلاعات تدوین شد. این برنامه در دو مرحله برای برخی صاحبنظران و تعدادی از اعضای هیئت علمی گروههای کتابداری و اطلاعرسانی ایران که مجری دورة کارشناسی ارشد بودند ارسال و از آنان خواسته شد تا دیدگاه های خود را دربارة گرایش ها، محتوا و سرفصل درس های پیشنهادی ارائه کنند. سرانجام، برنامة نهایی تدوین و توسط کمیتة بازنگری برنامه های آموزشی دانشگاه فردوسی با اصلاحات جزئی مورد تأیید قرار گرفت. گزارش طرح برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز ارسال شد تا پس از تصویب، به دانشگاهها ابلاغ شود.سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96378شماره 2 (پیاپی 30)20050622چگونه میتوان با سواد اطلاعاتی شد275847229FAمریم نظریدانشجوی دکترای کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شفیلد انگلستانJournal Article20170622<strong>بقا در عصر اطلاعات نیازمند فراگیری توانمندی</strong><strong>هایی است که افراد به کمک آنها بتوانند نیاز خود را به اطلاعات تشخیص دهند و پس از جایابی و ارزیابی اطلاعات، از آن به شکل مؤثر استفاده کنند. در واقع افراد باید بتوانند با فراگیری نحوة یادگیری، به «فراگیرانی تمام عمر» تبدیل شوند و از این طریق با عصر پرشتاب اطلاعات همگام گردند. توانمندی</strong><strong>هایی از این دست، سواد اطلاعاتی خوانده میشوند. با توجه به اهمیت و ضرورت فراگیری این توانمندی</strong><strong>ها برخی از سازمانها و مراکز آموزشی در سراسر جهان برای اجرای آموزش این توانمندی</strong><strong>ها به ایجاد و توسعة استانداردها و مدلهایی مبادرت ورزیدهاند. این مقاله پس از ارائة مقدمهای دربارة ضرورت و اهمیت آموزش توانمندی</strong><strong>های سواد اطلاعاتی، به ارائة پارهای از مدلها و استانداردهای متداول، و توصیه</strong><strong>های ارائه</strong><strong>شده در این زمینه پرداخته است.</strong>
<strong> کلید</strong><strong>واژه</strong><strong>ها: یادگیری تمام</strong><strong>عمر3 ، خود راهبری4</strong><strong>،</strong><strong> فراگیری نحوة یادگیری5 ، توانایی حل مسئله6 ، تفکر انتقادی7 ، استانداردهای سواد اطلاعاتی، مدل</strong><strong>های سواد اطلاعاتی</strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96378شماره 2 (پیاپی 30)20050622ارزیابی نیروی انسانی کتابخانه های دانشگاهی شهر کرمانشاه و مقایسة آن597747230FAغلام حیدریکارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه رازی کرمانشاهعلی امید چهریکارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی و دلنشگاه رازی کرمانشاهJournal Article20170622<strong>هدف از انجام این تحقیق، تعیین و تشریح وضع موجود کتابخانه</strong><strong>های دانشگاهی شهر کرمانشاه از نظر نیروی انسانی و مقایسة وضع موجود با وضع مطلوب است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی به بررسی نیروی انسانی متخصص و غیر</strong><strong>متخصص در 12 کتابخانة مورد بررسی میپردازد و آنگاه آنها را با استانداردهای کتابخانه</strong><strong>های دانشگاهی ایران مورد مقایسه قرار میدهد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه و مشاهدة مستقیم استفاده شده است. در کتابخانههای دانشگاهی کرمانشاه 84 نفر به عنوان کتابدار مشغول به فعالیت می</strong><strong>باشند که از این تعداد 49 نفر (58 درصد) دارای تحصیلات کتابداری و 35 نفر (42 درصد) نیز غیر</strong><strong>متخصص میباشند. تعداد کل نیروی انسانی متخصص مورد نیاز در کتابخانه</strong><strong>های مورد مطالعه مطابق استاندارد باید 145 نفر باشد، در حالی که 49 نفر (34%) نیروی متخصص در کتابخانهها موجود است و این نشان دهندة کمبود شدید نیروی متخصص در این کتابخانه</strong><strong>ها میباشد. بجز کتابخانة مرکزی دانشگاه علوم پزشکی که نیروهای متخصص آن از سطح استاندارد بالاتر (122 درصد) است، دیگر کتابخانه</strong><strong>ها در سطح پایینتر از استاندارد قرار دارند.</strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96378شماره 2 (پیاپی 30)20050622بررسی تأثیر اینترنت برفعالیتهای علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان799047231FAحسین وکیلی مفردعضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدانJournal Article20170622ژوهش حاضر با روش پیمایشی، به بررسی تأثیر اینترنت بر فعالیتهای علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان میپردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد که 9/ 94 درصد از اعضای هیئت علمی مورد بررسی، از اینترنت استفاده می کنند. همچنین بین میزان فعالیتهای علمی اعضای هیئت علمی مورد بررسی و استفادة آنها از اینترنت، رابطة معنادارای وجود دارد. 6/ 96 درصد از اعضای هیئت علمی مورد بررسی، استفاده از اینترنت را برای کسب اطلاعات ضروری می دانند. افراد مورد پژوهش، اینترنت را بیشتر به منظور کسب اطلاعات روزآمد (6/ 83 درصد) و سپس به منظور انجام فعالیتهای پژوهشی (1/ 73 درصد)، ارتباط با مراکز علمی و همکاران (4/ 66 درصد)، و آموزش و تدریس برای دانشجویان (7/ 42 درصد)، مورد استفاده قرار می دهند. 9/ 88 درصد از کاربران مورد بررسی، استفاده از اینترنت را در افزایش کیفیت فعالیتهای پژوهشی، و 5/ 68 درصد آنان استفاده از اینترنت را در افزایش کیفیت فعالیتهای آموزشی، به میزان زیاد مؤثر دانسته اند.سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96378شماره 2 (پیاپی 30)20050622بررسی نیازهای اطلاعاتی کارکنان سازمان تأمین اجتماعی9111447232FAسید علی رحیمی زاده حسینیدانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه فردوسی مشهدمحمدرضا داورپناهعضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20170622<strong>تحقیق حاضر به روش پیمایشی نیازهای اطلاعاتی کارکنان ادارة کل استان خراسان و شعب پنجگانه تأمین اجتماعی مشهد را بررسی کرده است. داده</strong><strong>های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه، از حجم نمونهای به میزان 225 نفر از کارکنان در سه سطح (مدیریت عالی، میانی و عملیاتی) جامعة آماری تحقیق گردآوری شد. در پاسخ به سؤالات پژوهش نتایج زیر به دست آمد: 1) بین نیازهای اطلاعاتی کارکنان سازمان تأمین اجتماعی در سطوح سه گانة مدیریت تفاوت وجود دارد؛ 2) بین برخی نیازهای اطلاعاتی کارکنان صف و ستاد، تفاوت معنا</strong><strong>دار وجود دارد؛<br /> 3) سطوح سه گانة مدیریت در استفاده از منابع اطلاعاتی درون</strong><strong>سازمانی و برون</strong><strong>سازمانی با یکدیگر تفاوتی ندارند؛ 4) آن دسته از کارکنان سازمان تأمین اجتماعی که دارای مراجعان بیشتری میباشند نسبت به دیگر کارکنان، دارای نیازهای اطلاعاتی بیشتری هستند؛ 5) کارکنان واحدهای شغلی مختلف نیازهای اطلاعاتی متفاوتی دارند، ولی نیازهای اطلاعاتی خود را از منابع اطلاعاتی درون</strong><strong>سازمانی و برون</strong><strong>سازمانی واحدی تأمین می</strong><strong>کنند؛ 6) اطلاعات مدیران ارشد دربارة نیازهای اطلاعاتی کارکنان زیردستشان، متناسب با نیازهای واقعی آنان نمی</strong><strong>باشد.</strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96378شماره 2 (پیاپی 30)20050622نمایش کتابشناختی اپک های مبتنی بر وب تحلیل چندمتغیرة مورد استفاده در فهرست های آمریکای لاتین11513247233FAرامین صولتی ماسولهویکتور هرهرو سولانافیلیکس دومویاJournal Article20170622<strong>فهرست</strong><strong>های عمومی پیوستة کتابخانه (اپکها) سیستمهای خودکار بازیابی اطلاعات هستند که آسان</strong><strong>ترین منبع اطلاعاتی در دسترس برای کاربران غیر</strong><strong>حرفهای به شمار میروند. اپک</strong><strong>های مبتنی بر وب، یک گام بزرگ به جلو در توسعة واسط</strong><strong>های کاربر در فهرست</strong><strong>ها میباشند. مطالعة حاضر، فهرست</strong><strong>های آمریکای لاتین را بر اساس یک سیاهة بازبینی که برای نمایش کامل کتابشناختی در اپک</strong><strong>های مبتنی بر وب در دانشگاه تورنتو به وجود آمده است مورد ارزیابی قرار می</strong><strong>دهد. این سیاهة بازبینی شامل 4 بخش است که مهمترین جنبه</strong><strong>های اپک</strong><strong>ها (برچسب، متن، اطلاعات آموزشی، صفحه</strong><strong>آرایی) را پوشش می</strong><strong>دهد. سرانجام از شیوه</strong><strong>های تحلیل چندمتغیره، برای نتایج استفاده می</strong><strong>شود. این فنون شامل تحلیل خوشه</strong><strong>ای2 (گروهی)، تحلیل اجزای اصلی3، و رتبهبندی چندبعدی4 می</strong><strong>باشند.</strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96378شماره 2 (پیاپی 30)20050622چاپ سنگی13315347234FAاحمد رفیقکارشناس و کتابدار کتابخانة مرکزی آستان قدس رضویJournal Article20170622<strong>چاپ سنگی یا لیتوگرافی<strong>[1]</strong> بیش از 70 سال چاپخانه</strong><strong>های ایران را در انحصار خود داشت. یکی از ویژگی</strong><strong>های نسخه</strong><strong>های چاپ سنگی که همواره مورد تأیید اهل فرهنگ بوده، خط آنها ـ به خصوص خط نستعلیق ـ است که در چاپ این کتاب</strong><strong>ها مورد استفاده قرار گرفته.</strong>
<strong>نسخه</strong><strong>های چاپ سنگی با نسخه</strong><strong>های خطی شباهت</strong><strong>هایی دارند که در مقالة حاضر ضمن بیان این شباهت</strong><strong>ها دربارة تاریخ چاپ، تاریخچة چاپ سنگی، روش کار در چاپ سنگی، چاپ سنگی در ایران، و دستاندرکاران چاپ سنگی بحث میشود . معرفی چاپخانه</strong><strong>های دولتی و خصوصی چاپ سنگی، تحول دستگاه چاپسنگی، معرفی مجموعه کتاب</strong><strong>های چاپسنگی در کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی از جهت آمار و موجودی، نحوة ارائة خدمات و پراکندگی موضوعات مختلف چاپ سنگی، مباحث دیگر مقاله است</strong>.