سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923بازخوانی زیربنا و ملاحظات نظری نمایهسازی استنادی51044191FAمحمدحسین دیانیاستاد گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20170312<strong>در این نوشته به زیربناهای نتیجهگیری از شمارش استنادها و قضاوت درباره کیفیت و یا نفوذ یک نوشته در نوشتهای دیگر پرداخته شده است. توجه دوباره به این زیربناها از آن جهت با اهمیت است که پیامدهای بررسی استنادها در حال راهیافتن به معیارهای ارزشگذاری مقالات و به ویژه مجلات فارسی شده است و بحث عامل تأثیر که در پایگاه گزارشهای استنادی علوم ایران که توسط کتابخانه منطقهای شیراز محاسبه میشود، میرود که برای مجلات فارسی نیز بکار برده شود. هدف از نگارش این چند صفحه بازخوانی زیربناهایی است که کراراً در نشریات متفاوت درباره گزارشهای استنادی علوم مورد بحث بوده است و مناسبات که در تصمیمگیریهای مربوط به استنادها به آن نیز توجه شود. </strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923بازنگری به رویکرد کاربر مداری در کتابخانههای تخصصی112044192FAعلی حسین قاسمیدانشجوی دکتری اطلاع رسانی و کتابداری دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20170312<strong>آنچه در رابطه با استاندارد کردن کتابخانهها انجام میشود، عمدتاً به خدمات فنی، فضای فیزیکی و تجهیزات، و محتوای اطلاعاتی (مجموعه) مربوط میشود. اما با توجه به اینکه بسیاری از حرفهمندان و صاحبنظران این حرفه، رویکرد کاربردمداری را در ارائه خدمات کتابخانهای به مأموریتمداری و مجموعهمداری ترجیح میدهند، این شیوه نگاه به استانداردسازی، با رویکرد کاربرمدارانه همخوانی ندارد. به بیان دیگر، با وجود ادعای پایبندی به کاربرمداری، عملاً از این شیوه در جهت مأموریتمداری و مجموعهمداری استفاده میشود. این مسئله در کتابخانههای تخصصی اهمیتی افزونتر مییابد، زیرا قرار است نتیجة فعالیت این دسته از کتابخانهها در قالب محصول پژوهش، تجسم یابد و به تولید دانش جدید منجر شود. آموزش کاربران و سوق دادن آنان در جهت تحصیل سواد اطلاعاتی مطابق با حدود هر چه بالاتری از استانداردها، موجب میشود کتابخانهها در نیل به اهداف خود و تحقق واقعی رویکرد کاربرمدارانه موفق شوند؛ بویژه آنکه تعاریف جدید سواد اطلاعاتی در آموزشهای کتابخانهای ریشه داشته و کتابخانههای تخصصی باید ـ با توجه به شرایط خاص اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور ـ بیش و پیش از استاندارد کردن خدمات فنی تجهیزات و فضای کتابخانه؛ به آموزش سواد اطلاعاتی بر مبنای استانداردها به کاربران خود بپردازند تا بدین ترتیب ضمن استقلال بخشیدن به آنان در کسب اطلاعات و دانشافزایی، موجب کارآمدی بیشتر خدمات کتابخانههای تخصصی گردند. بر این مبنا، کتابخانهها باید در درجه اول به ارزیابی کاربران خود بر مبنای استانداردهای سواد اطلاعاتی و در وهلة دوم به طراحی و اجرای برنامههای آموزشی بر مبنای این ارزیابی با هدف ارتقای سطح سواد اطلاعاتی، بپردازند. </strong><br /> <strong> </strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923ابهام در ماشین ترجمه213844193FAمحمدرضا فلاحتی فومنیعضو هیئت علمی گروه پژوهشی زبانشناسی رایانهای کتابخانه منطقهای علوم و تکنولوژیJournal Article20170312<strong>هدف از انجام این تحقیق، بررسی گونههای مهم ابهام واژگانی و ساختاری و نیز مشکلاتی است که اینگونه ابهامها را در امر ترجمه ماشینی ایجاد مینمایند. برای انجام این کار پنج نوع مهم ابهام واژگانی با عناوین ابهامهای مقولهای، واژههای همآوا ـ همنویسه، واژههای همنویسه، چند معنایی و ابهام انتقالی، با ارائه مثالهایی از فارسی و انگلیسی مورد بررسی قرار گرفت. سپس ابهام ساختاری بررسی شد و دو نوع مهم آن با عناوین ابهامهای ساختاری واقعی و سیستمی تشریح گردید. پس از آن نیز شش روش رایج برای رفع ابهام ساختاری و نیز مشکلاتی که مرجعیابی در امر ترجمه ایجاد مینماید، بررسی شد. بررسیها نشان داد یکی از موارد ضروری برای عملکرد مثبت ماشینهای ترجمه، پرداختن اصولی به ابهامهای موجود در متن است و اینکه در بسیاری از موارد اطلاعات مربوط به واژهها و حتی جمله (که اغلب به عنوان واحد ترجمه محسوب میگردد) برای ابهامزدایی کافی نیست و باید از اطلاعات غیر زبانی مانند اطلاعات جهان پیرامون و ... در ترجمه استفاده شود که البته در حال حاضر ماشینهای ترجمه عموماً فاقد این قابلیت مهم هستند. </strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923عوامل موفقیت اشتراک منابع در کتابخانههای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری396644194FAسیروس علیدوستیدکترای مدیریت ـ استادیار پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایرانمریم نظریدانشجوی دکترای علوم اطلاعرسانی دانشگاه شفیلد انگلستانJournal Article20170312<strong>در این مقاله، نتایج بررسی عوامل موفقیت اشتراک منابع و همکاری بین کتابخانهها در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و میزان وجود این عوامل و توجه به آنها در وضع کنونی، ارائه شده است. در پژوهش حاضر، ابتدا یافتههای پژوهشها و مطالعات پیشین در این زمینه بررسی و عوامل موفقیت اشتراک منابع از آنها استخراج گردید، سپس برای کاربرد روش «آگاهان کلیدی» نمونهای از افراد درگیر در حوزة اشتراک منابع از کتابخانههای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انتخاب و با استفاده از پرسشنامه، میزان اهمیت عوامل و همچنین میزان وجود و توجه آنها در جامعة پژوهش بررسی شد. در ادامه، با مقایسه میزان اهمیت عوامل و میزان وجود و توجه به آنها، همسویی وضع مطلوب و موجودِ عوامل سنجیده شد. یافتههای این پژوهش نشان داد برای موفقیت برنامههای اشتراک منابع و همکاری بین کتابخانهها تمامی عوامل موفقیتی که از مطالعات و پژوهشهای پیشین استخراج شده بودند، اهمیت دارند. با وجود این، در حال حاضر تنها هشت عامل از مجموع این عوامل در طرحهای جاری اشتراک منابع وجود دارند یا به آنها توجه میشود. </strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923نگاهی به وضعیت علم و فناوری کشور (شاخصهای نیروی انسانی)678444197FAعلی ناصحیدبیر هیئت نظارت و ارزیابی فرهنگی و علمی شورای عالی انقلاب فرهنگی عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نورJournal Article20170312<strong>تحقیقات انجام شده در خصوص توسعه، که تجربه جوامع مختلف نیز آن را تأیید میکند، نشان میدهد توسعه متوازن و پایدار در زمینههای مختلف اقتصادی و اجتماعی، بر توسعه علم و فناوری مبتنی است. تحقق این امر نیازمند فرایند کلان و گستردهای شامل سیاستگذاری، تعیین راهبردها، برنامهریزی منظم و دقیق و اجرای علمی، کامل و مؤثر این فرایند است. </strong>
<strong>در این میان، شناخت دقیق نقاط قوت و ضعف و چالشهای پیش رو، داشتن تصویری روشن از وضعیت اقتصادی و اجتماعی و بخصوص وضعیت علم و فناوری، امری اجتنابناپذیر است. با توجه به شاخصهای ارزیابی علم و فناوری مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی (شاخصهای نیروی انسانی) و گزارشهای ارزیابی کلان علم و فناوری، تصویری از روند تحولات علم و فناوری کشور طی یک دوره چهار ساله ترسیم شده است. آمار و ارقام نشان میدهد که وضعیت بخش نیروی انسانی تحقیقات تا سال 1379 دارای رشد نسبی مناسبی بوده است، لیکن با توجه به رشد 5/1 درصدی جمعیت، این رشد متوقف شده است. </strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923مهمترین معیارهای عمومی رابط کاربرهای مطلوب859444199FAنرگس خالقیکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانیJournal Article20170312<strong>رابط کاربر، محیطی است که ارتباط بین انسان و رایانه را برقرار میکند و پل ارتباطی بین انسان و محیط وب، برنامهها و نظامهای رایانهای است. خشنودی و رضایت کاربران در صورتی فراهم میشود که تعامل بیشتر و بهتری بین آنان و محیطهای رایانهای برقرار شود. با توجه به علایق و سلیقههای متفاوت کاربران از سویی و تنوع محیطهای رایانهای از سوی دیگر، طراحی رابط کاربر ایدهآل دشوار به نظر میرسد؛ ولی به طور کلی، معیارهایی عمومی برای رابط کاربرهای مطلوب توسط طراحان رابط کاربر در نظر گرفته شده که در این مقاله به این ویژگیها و معیارها پرداخته شده است. در نهایت، سیاههای از پربسامدترین معیارهای عمومی یک رابط کاربر مطلوب ارایه شده است که میتواند به منظور سنجش رابط کاربرها به ک </strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923استخراج خودکار عبارتهای کلیدی از متون مقالههای فارسی9510644201FAعلی گزنیعضو هیئت علمی کتابخانه منطقهای علوم و تکنولوژی شیرازJournal Article20170312<strong>در پژوهش حاضر، عبارتهای کلیدی از متون مقالههای فارسی به صورت خودکار جداسازی گردیده است. استخراج عبارتها مبتنی بر روشهای آماری، نحوة توزیع واژگان، مجاورت و ... صورت پذیرفته است. سیستمی که بر پایه پژوهش حاضر طراحی گردیده، با توجه به بازخوردهای کاربر از قابلیت یادگیری برخوردار است، با توجه به بازخوردهای کاربر از قابلیت یادگیری برخوردار است، به گونهای که در طول زمان مرتباً به کارایی آن افزوده میشود. استخراج عبارتهای کلیدی میتواند در پهنه گستردهای از مسائل از جمله در طراحی سیستمهای بازیابی اطلاعات، کاربر داشته باشد. </strong>
<strong> </strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923بررسی نیروی انسانی و نیازهای مهارتی کتابداران شاغل در ... در کتابخانههای دانشگاهی استان خوزستان10712844205FAعبدالحمید معرفزادهعضو هیئت علمی گروه کتابداری دانشگاه شهید چمران اهوازپرستو صانعی دهکردیکارشناس ارشد کتابداری سازمان آموزش و پرورشJournal Article20170312<strong>این تحقیق با توجه به تحولات مداوم رشته کتابداری و در نتیجه تغییر نیازهای آموزشی کتابداران، به بررسی وضعیت نیروی انسانی و نیازهای مهارتی کتابداران شاغل در کتابخانههای دانشگاهی استان خوزستان پرداخته است. در این پژوهش، تعداد 172 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانههای دانشگاهی استان خوزستان، مورد بررسی قرار گرفتهاند. نتایج نشان میدهد در حال حاضر بیشترین دورههای مورد نیاز این کتابداران، فناوریهای نوین است و آنها برای اینکه خود را با این تغییر و تحولات حاصل از فناوریهای مدرن هماهنگ سازند و بتوانند بهترین و مفیدترین خدمات را در کمترین زمان ممکن به شکلی مطلوب ارائه دهند، باید در این زمینهها آموزشهای لازم را ببینند؛ که لازمه آن برنامهریزی و تدارک این آموزشها توسط مسئولان ذیربط میباشد. </strong>
سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923کتابهای الکترونیکی: مفاهیم، مزایا و شیوه تهیه12913844206FAجعفر یعقوبیعضو هیئت علمی دانشگاه زنجانJournal Article20170312<strong>با رواج روزافزون تأثیر رایانه در مسائل روزمره، جهان با سرعت فزایندهای به دنیای الکترونیک و دیجیتال تبدیل میشود. کتاب و چاپ و نشر نیز از این راه باز نماندهاند و ظهور نشر الکترونیک این صنعت را دستخوش تحولی عظیم کرده است. کتاب الکترونیکی، پدیدهای کاملاً تازه در این بین است و میرود تا نظام آموزش و اطلاعرسانی را با دگرگونیهایی اساسی مواجه سازد. در همین راستا، سؤالهایی از قبیل «کتابهای الکترونیک چه نوع کتابهایی هستند؟ چه محاسنی دارند؟ انواع آنها از چه قرار است؟ آیا جای کتابهای کاغذی را خواهندگرفت؟ و سرانجام چگونه و با چه نرمافزارهایی میتوان اقدام به تهیه کتابهای الکترونیکی نمود؟» مطرح میباشند. هدف این مقاله، پاسخ به سؤالهای فوق میباشد. برای رسیدن به هدف مذکور، از روش مطالعات کتابخانهای و جستجوهای اینترنتی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد درباره مفهوم کتابهای الکترونیکی توافق کلی وجود ندارد و سه دیدگاه در این زمینه مطرح است. از جمله مزایای کتابهای الکترونیکی میتوان به دسترسی از راه دور، سهولت انتقال در عین یکپارچگی مطالب، انسجام مطالب و تنوع کاربرد، تبادل بنیادین مطالب با یکدیگر، پشتیبانی از امکانات مالتی مدیا و سهولت کار و اجرا اشاره نمود. در زمینه روشهای رایج برای ساخت کتاب الکترونیکی، عرضه مطالب در قالب </strong><strong>PDF</strong><strong> و کتابهای الکترونیکی قالب </strong><strong>EXE</strong><strong> یا خوداجرا از روشهای معمول و پرمخاطب به شمار میرود. </strong>سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-96379شماره 3 (پیاپی 35)20060923مجموعهگستری برای کتابداران جدید: توصیههایی از مجراها13916244207FAجیمز کوری تاکرJames Cory Tucker / نویسندهمت تورنسMatt Torrence / نویسندهرحمان معرفتدانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شهید چمران اهواز / مترجمسکینه مستجیریکارشناس ارشد کتابداری و اطلاعرسانی سازمان مرکزی کتابخانههای دانشگاه سمنان / مترجمJournal Article20170312<strong>امروزه، کتابداران در محیطهای دانشگاهی با چالشهای متعددی از جمله مجموعهگستری، مواجه هستند. این مقاله به تجزیه و تحلیل مجموعهگستری و چگونگی ارتباط آن با متخصصان جدید در حوزه کتابداری میپردازد. مقاله حاضر برنامههای آموزشی مجموعهگستری در برنامههای درسی علوم کتابداری و اطلاعرسانی، مهارتهای مورد نظر و مورد نیاز در واحدهای مجموعهگستری و برنامههای آموزش کتابخانهای برای کتابداران جدید را مرور میکند. همچنین توصیههای کاربردی و تجارب دانشآموختگان جدید در حوزه مجموعهگستری را فراهم نموده و در اختیار خوانندگان قرار میدهد. موضوعات مطرح شده شامل سازگاری<strong>[1]</strong> با محیط جدید، خط مشیها و رویههای مجموعهگستری، فعالیتهای رابطهای<strong>[2]</strong>، انتخاب منابع و مدیریت زمان میباشد. </strong>
6. Acclimation
7.Liaison Works