سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321رویکردی شناختی به عدم استفاده اجباری از اطلاعات مفهومی نو در ساختار کلاسیک93942637FAمحمدحسین دیانیهیئت علمی دانشگاه فردوسیمحمدرضا کیانیاستادیار گروه علم و اطلاعات و دانششناسی بیرجندرحمت الله فتاحیعضوهیئت تحریریه فصلنامه ومشاور سازمانJournal Article20170201<strong>مقدمه: </strong>هرچند در عصر اطلاعات زندگی میکنیم، نمونههای بسیاری از استفاده نکردن از اطلاعات را پیرامون خودمان و حتی در رفتار اطلاعاتی خویش شاهد هستیم. در چنین فضایی، پرداختن به استفاده نکردن از اطلاعات در جایگاهی مستقل از مفهوم استفاده از اطلاعات و نه به معنای معکوس آن، دغدغهای است که به نظر میرسد از اهمیت بالایی برخوردار باشد. این مفهوم اگرچه خیلی دیر و در زمان حاضر یعنی در ابتدای قرن بیست و یکم، جایگاهی مستقل یافته است، لیکن در سر آغاز راهی است که ادامۀ آن نیل به نظریهای منسجم را درباره این رفتار مهم اطلاعاتی نوید میدهد.<br /> <strong>روش: </strong>این مقاله دارای رویکردی مروری- تحلیلی است.<br /> <strong>یافتهها: </strong>این نوشتار با معرفی دستهبندی هیوستن از شرایط منجر به استفاده نکردن اجباری از اطلاعات، با تشریح مفاهیم دسته دوم یعنی موانع شناختی منجر به این رفتار، زمینه را برای شناخت هرچه بهتر حرفهمندان و متخصصان علم اطلاعات و دانششناسی از این رفتار مهیا میسازد. نتیجۀ چنین شناختی، کمک به پیشرفت رشته در عرصههای نظری و عملکردی خواهد بود.<br /> <strong>نتیجهگیری: </strong>شناخت رفتار استفاده نکردن از اطلاعات به عنوان رفتاری مستقل و تمیز دادن انواع و شرایط منجر به این رفتار اطلاعاتی که هدف اصلی این نوشته است، برای همه و بخصوص حرفهمندان و متخصصان علم اطلاعات و دانششناسی، ضروری است. شناسایی عوامل مؤثر بر این رفتار به آنان یاری میرساند تا حد امکان این رفتار را از شرایط اجبار و اجتنابناپذیر خارج و در کاهش آن در خود و کاربران مراکز اطلاعرسانی محل اشتغال خویش، موفقتر عمل کنند.سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321بررسی نقش تعدیل گرایانه بوم شناسی خریداران کتاب در رابطه میان عناصر آمیخته بازاریابی کتابهای داستانی با خرید کتاب417042638FAفریبرز رحیم نیادانشیار گروه مدیریت دانشگاه علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهدسیدمسلم علومکارشناس ارشدبازاریابی پژوهشگر موسسه مطالعات راهبردی بشراپروژهمهدی نجفی سیاهرودیکارشناسی ارشد بازاریابی پژوهشگر موسسه مطالعات راهبردی بشراپروژهJournal Article20170201<strong>هدف/ زمینه: </strong>امروزه وجود سیستمی ناکارآمد در تعیین نوع کتابهای چاپی، توزیع، قیمتگذاری، ترویج و شاید مهمتر از همه نبود فروشندگانی متخصص و توانمند در این حوزه، فرایند فروش کتابهای داستانی را با چالشهای بیشماری روبرو نموده است. این مسئله به دلیل ضعف اطلاعاتی بسیاری از ناشران کتابهای داستانی (از مجموعه کتابهای غیردرسی) نسبت به آمیخته اینگونه محصولات، شدت بیشتری نیز به خود گرفته است. با توجه به این شکاف، تحقیقاتی، در تحقیق حاضر اثر عناصر آمیخته بازاریابی بر خرید کتابهای داستانی بررسی شده است.<br /> <strong>روش: </strong>برای انجام این تحقیق با رویکردی پیمایشی، نمونهای متشکل از 420 نفر از میان خریداران کتاب داستانی در کتابفروشیهای شهر شیراز و از طریق روش نمونهگیری تصادفی از نوع منطقهای افراد نمونه، انتخاب شدهاند. در روایی از روش محتوایی <sub>-</sub> ظاهری و در پایایی از روش کرونباخ (82%) و دو نیم کردن (79 %) استفاده گردید تا روایی و پایایی پرسشنامه مورد آزمون قرارگرفته و تأیید شود.<br /> <strong>یافته</strong><strong></strong><strong>ها: </strong>یافتهها حاکی از آن است که عنصر «افراد» بیشترین تأثیر را در خرید کتابهای داستانی دارد و آخرین رتبه مربوط به «ترویج» است. از سوی دیگر، بومشناسی مشتری توانسته است برخی از اثرات عناصر آمیخته بر خرید کتابهای داستانی (بویژه در رابطه میان عناصری همچون محصول، توزیع، ترفیع و فروشنده کتاب را با خرید کتاب) تعدیل نماید.سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321بررسی و مقایسه کارایی نسبی کتابخانه های نهادی و مشارکتی کشور718742639FAسارا شمس اللهیکارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی بین الملل دانشگاه علامه طباطباییمحمدرضا اسمعیلی گیویدکترای مدیریت سیستم دانشگاه شهید بهشتیاسماعیل شاه طهماسبیدانشجوی دکترای مدیریت بازاریابی بین الملل دانشگاه تربیت مدرسJournal Article20170201<strong>هدف: </strong>در برنامۀ میان مدت بهبود و توسعۀ نهاد کتابخانههای عمومی، از ارتقای سطح مشارکتهای مردمی یاد میشود. در این تحقیق، به بررسی این رویکرد و معیار قرار دادن دو ساختار اصلی کتابخانهای موجود کشور، یعنی کتابخانهها نهادی و مشارکتی، پرداخته شدهاست.<br /> <strong>روششناسی: </strong>روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی <sub>-</sub> تحلیلی بوده و 6 شاخص ورودی و 3 شاخص خروجی از مستندات و آمارهای کتابخانهای استخراج شده است. جامعۀ آماری، تمامی استانهای کشور در سال 1389 و 1390 بوده است. از مدل ریاضی تحلیل پوششی دادهها برای محاسبۀ کارایی استفاده شده است.<br /> <strong>یافتهها: </strong>نتایج نشان از جایگاه ثابت سیستان و بلوچستان و همدان در صدر کارایی کتابخانههای مشارکتی و یزد، آذربایجان غربی و فارس در انتهای کتابخانههای نهادی دارد. خراسان جنوبی، سیستان، ایلام و سمنان در مجموع مشارکتی و نهادی رتبههای مناسبی را به خود اختصاص داده و در مجموع کارایی خوبی داشتهاند. تغییرات نشانگر نبود ساماندهی مشخص در بین کتابخانههای مشارکتی نسبت به نهادیهاست که مهمترین علت آن را میتوان در عمر کوتاهی که این کتابخانهها تا کنون داشتهاند، جستجو کرد.<br /> <strong>نتیجهگیری: </strong>در مجموع میتوان گفت، کتابخانههای مشارکتی هنوز به مرحله ثبات ساختاری و سازماندهی نرسیدهاند ولی کارایی بالاتری نسبت به نهادیها دارند.سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321تحلیل وضعیت پیشینه های کتابشناختی فارسی موجود در کتابشناسی ملی ایران به منظور بررسی به کارگیری قواعد توصیف و دسترسی به منبع(آر.دی.ای.)8912142640FAفاطمه پازوکیدانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانیمحسن حاجی زین العابدینیدانشگاه شهید بهشتی0000-0003-4226-9377شعله ارسطوپوراستادیار دانشگاهJournal Article20170201<strong>هدف: </strong>به کارگیری آر.دی.ای. با توجه به محیط و منابع اطلاعاتی جدید، ضرورتی انکارناپذیر است. این امر در صورتی به درستی محقق خواهد شد که پیشینههای کتابشناختی کم اشکال و بستر مناسبی از نظر فنی فراهم باشد. پیشینههای کتابشناختی فارسی که سالها با استفاده از قواعد انگلوامریکن فهرستنویسی شدهاند، اکنون برای رویارویی با آر.دی.ای. نیازمند بررسی هستند تا با استفاده از این شناخت، برنامهریزی هدفمند صورت پذیرد. از این رو، هدف این پژوهش شناسایی وضعیت پیشینههای کتابشناختی موجود در کتابشناسی ملی ایران، بهمنظور بررسی بهکارگیری قواعد توصیف و دسترسی (آر.دی.ای.) است.<br /> <strong>روش: </strong>روش پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی است که بهصورت تطبیقی انجام شده است. بهمنظور ارزیابی وضعیت کنونی پیشینههای کتابشناختی موجود در کتابشناسی ملی ایران در قالب نرمافزار رسا و سنجش میزان تطبیق آنها با آر.دی.ای، از سیاههوارسی استفاده شده است. بهاین منظور، در این پژوهش 1794 فیلد در قالب 111 پیشینه کتابشناختی فارسی در موضوع تاریخ ایران که در دو سال 1386 و 1390 فهرستنویسی شدهاند، بررسی شد.<br /> <strong>یافتهها: </strong>نتایج این پژوهش، انطباق بیش از 88% از دادههای مندرج در فیلدهای پیشینههای کتابشناختی مورد بررسی با آر.دی.ای. را نشان داد. همچنین، بیشترین اِشکالهای شناسایی شده برای این پیشینهها به اِشکال انطباق نداشتن با آر.دی.ای. با 07/47% در پیشینهها و 20/11% از فیلدها و پس از آن به ترتیب اِشکال عدم ورود اطلاعات با 38/31% در پیشینهها و 46/7% از فیلدها، درج نشدن اطلاعات در فیلدهای درست با 41/12% در پیشینهها و 95/2% از فیلدها، اِشکال فهرستنویسی با 15/5% در پیشینهها و 22/1% از فیلدها و اِشکال تایپی و املایی با 98/3% در پیشینهها و 94/0% از فیلدها مربوط میشود. مقایسه میان اِشکالهای شناسایی شده نشان داد فراوانی تمامی اِشکالها بهجز تفاوت با آر.دی.ای. در سال 1386 بیشتر از سال 1390 است. از دستاوردهای این پژوهش، جدول تطبیقی مارک ایران- آر.دی.ای. است که برای کنترل پیشینههای کتابشناختی از آن استفاده شد.<br /> با استفاده از نتایج این پژوهش، زمینه مناسب برای برنامهریزی به منظور به کارگیری آر.دی.ای. فراهم میشود. انجام چنین پژوهشهایی از سوی کمیته راهبردی آر.دی.ای. توصیه شده و نتایج حاصل از آن برای همکاریهای بینالمللی در این زمینه سودمند خواهد بود.سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321بررسی وضعیت آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی مورد مطالعه: کتابخانه های دانشگاه تبریز12315042641FAیعقوب نوروزیعضو هیئت علمی دانشگاه قماسماعیل جعفرپورکارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی کارشناس کتابخانه ی دانشکده علوم طبیعی دانشگاه تبریزJournal Article20170201<strong>هدف</strong>: هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت آمادگی الکترونیکی کتابخانههای دانشگاه تبریز از پنج بُعد سازمان و مدیریت، استفاده از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، آماده بودن اطلاعات؛ آماده بودن کارکنان و منابع انسانی، و آمادگی ارتباط با محیط و دیگر سازمانهاست.<br /> <strong>روششناسی پژوهش</strong>: روش مورد استفاده در این پژوهش، پیمایشی <sub>-</sub> توصیفی است. همچنین، برای سنجش آمادگی الکترونیکی جامعۀ مورد مطالعه، از مدل مرجع IUP استفاده شد. استفاده از این مدل پس از اعمال نظر پانل دلفی و مناسب سازی آن صورت گرفت.<br /> <strong>یافتهها: </strong>نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده نشان میدهد در میان 16 کتابخانه (شامل 15 کتابخانه دانشکدهای و یک کتابخانه مرکزی)، کتابخانۀ مرکزی در سه بُعد سازمان و مدیریت (31/4)، اطلاعات (52/3)، فناوری اطلاعات و ارتباطات (15/4)، و با میانگین کلی 54/3 نسبت به دیگر کتابخانهها از وضعیت مطلوبتری برخوردار است. همچنین کتابخانه دانشکده علوم طبیعی در دو بُعد کارکنان (26/3)، محیط (ارتباط با دیگر سازمانها) (17/3)، و با میانگین 19/3 در رتبۀ دوم قرار دارد. همچنین، آمادگی الکترونیکی کتابخانههای دانشگاه تبریز با امتیاز 44/2 از حداکثر 5 امتیاز ممکن در سطح مطلوبی نیست. بیشترین ضعف در بُعد محیط و ارتباط با دیگر سازمانها (31/2) است، و بعد فناوریهای اطلاعات و ارتباطات (73/2)، نسبت به دیگر ابعاد در وضعیت بهتری قرار دارد. همچنین این کتابخانهها در بُعد سازمان و مدیریت، امتیاز 42/2؛ آماده بودن اطلاعات، امتیاز 4/2؛ و آماده بودن کارکنان و منابع انسانی، امتیاز 33/2 را کسب نمودهاند که نشان از آمادگی نداشتن این کتابخانههاست.<br /> سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321بررسی میزان هم پوشانی و امکان جایگزینی مجله های چاپی فارسی کتابخانه های دانشگاه شهید چمران با مجله های الکترونیکی فارسی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری15116542642FAغلامرضا حیدریهیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمرانمهناز کماییکارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی و مسئول بخش نشریات کتابخانه مرکزی دانشگاه شهید چمرانابوالفضل اسدنیانهاد کتابخانه های عمومی کشور/کتابخانه مرحوم محمدی نژآد کشکوئیه-رفسنجانJournal Article20170201<strong>هدف:</strong> پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان همپوشانی و امکان جایگزینی مجلههای چاپی فارسی کتابخانههای دانشگاه شهید چمران اهواز با مجلههای الکترونیکی فارسی مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری، انجام شده است.<br /> <strong>روش:</strong> پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی به انجام رسیده است. برای گردآوری دادهها از روش مشاهده استفاده شده است. ابتدا مجلههای الکترونیک مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری با فهرست نشریات مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1390 و پس از آن تعداد مجلههای چاپی موجود در کتابخانههای دانشگاه شهید چمران اهواز با فهرست مذکور مقایسه شد. جامعۀ پژوهش حاضر تمامی مجلههای علمی <sub>-</sub> پژوهشی موجود در کتابخانههای دانشکدهای دانشگاه شهید چمران اهواز در سالهای 1389-1382 و مجموعه مجلههای الکترونیکی علمی <sub>-</sub> پژوهشی دسترسپذیر مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری است.<br /> <strong>یافتهها:</strong> مقایسۀ مجلههای چاپی دانشگاه شهید چمران با مجلههای علمی- پژوهشی مصوب وزارت علوم نشان داد این دانشگاه تنها 28٪ از مجلههای مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را به صورت چاپی مشترک است. مقایسۀ مجلههای الکترونیکی مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری نشان داد که این مرکز 44٪ از مجلههای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را مشترک است. تعیین میزان همپوشانی عنوانی میان مجلههای مورد اشتراک میان دو مرکز مورد بررسی نشان داد همپوشانی عنوانی میان این دو مرکز 98/17٪ است. در نتیجه، میتوان بیان کرد که مجلههای الکترونیکی مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری را میتوان به عنوان مکمل مجلههای دانشگاه شهید چمران مشترک شد.<br /> <strong>اصالت/ ارزش:</strong> تاکنون پژوهشی به صورت متمرکز نشریههای علمی <sub>-</sub> پژوهشی فارسی موجود در دانشگاه شهید چمران اهواز را بررسی نکرده و این پژوهش از این لحاظ منحصر به فرد است.سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321تحلیل طرح معماری کتابخانه ملی ایران از نقطه نظر مسیر حرکتی کاربران16718842643FAباوند بهپورکارشناس ارشد معماری و دانشجوی دکترا دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخمرضیه سیامکدانشجوی کارشناسی ارشد اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20170201این مقاله به نقد چگونگی طراحی مسیرهای حرکتی کاربران در کتابخانۀ ملی ایران میپردازد و نشان میدهد سازماندهی فضاهای معماری در یک کتابخانه، چگونه میتواند بر سهولت دسترسی به فضاهای مختلف و زمان صرف شده برای دسترسی به آنها این کار مؤثر باشد. نتایج این مطالعه میتواند کارایی کتابخانۀ ملی را از این نظر تعیین و اثرات آن را نشان دهد. هدف اصلی این پژوهش، ارائۀ نمونهای الگووار برای سنجش ارزیابی طراحی بناهای ساخته شده و آشکارسازی نکاتی است در مورد طراحی معماری بناهایی که طول مسیر دسترسی در آنها اهمیت ویژهای دارد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوۀ گردآوری دادهها، پیمایشی است. جامعۀ آماری کاربران کتابخانه ملی ایران در دو دورۀ متفاوت تابستان و پاییز انجام شده است. پس از تعیین مسیرها توسط پرسش از مراجعان و انتقال آنها به روی نقشۀ رایانهای بنا، فاصلههای طی شده میان مراکز حرکتی، تعیین و پس از تحلیل، یافتهها به صورت جدولها و نمودارهایی ارائه شدهاند. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از روش آماری (توصیفی و استنباطی) استفاده شده است. نتیجۀ کلی اینکه باید میان تعداد دفعات مراجعه و طول مسیر رابطهای معنادار وجود داشته باشد. بررسی حاضر نشان میدهد کتابخانۀ ملی از این وضعیت ایدهآل اندکی فاصله دارد.سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321بررسی تاثیر راهبردهای هم نویسندگی بر بهره وری پژوهشگران علم اطلاعات18920842644FAفرامرز سهیلیدانشیار دانشگاه پیام نور0000-0003-2581-7052فریده عصارهاستاد علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه شهید چمران اهوازعبدالحسین فرج پهلواستاد گروه کتابداری دانشگاه شهید چمران اهوازJournal Article20170201<strong>مقدمه:</strong> هدف از انجام این پژوهش، تحلیل ساختار شبکههای اجتماعی همنویسندگی پژوهشگران علم اطلاعات و نیز سنجش و شناسایی روابط، تعاملات و راهبردهای همنویسندگی میان این نویسندگان از طریق بروندادهای علمی آنان است.<br /> <strong>روششناسی:</strong> روش پژوهش حاضر، تحلیل شبکۀ اجتماعی است. جامعۀ پژوهش حاضر تمامی پژوهشگرانی است که دست کم مدرک در یکی از 20 مجلۀ علم اطلاعات را که حداقل دارای ضریب تأثیر 635/0بوده و در دوره زمانی 15 ساله منتشر شدهاند، شامل میشود.<br /> <strong>نتایج:</strong> یافتههای پژوهش نشان داد بین محدودیت، کارآمدی، اندازۀ شبکه و بهرهوری، رابطهای معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد بین پژوهشگران مرد و زن از نظر بهرهوری، اندازۀ شبکه، کارآمدی و محدودیت، تفاوت وجود دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه نشان داد بین گروههای مختلف راهبرد همنویسندگی در پژوهشگران علم اطلاعات تفاوت وجود دارد. نتایج در ارتباط با تأثیر انتخاب راهبردهای همنویسندگی در بهرهوری افراد نشان داد راهبردهای همنویسندگی،بر میزان بهرهوری تأثیرگذار میباشند و استفادهکنندگان راهبرد منسجم، بالاترین میزان بهرهوری را به خود اختصاص دادهاند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد حدود 52% واریانس متغیر بهرهوری پژوهشگران به وسیلۀ متغیرهای محدودیت، کارآمدی و اندازۀ شبکه و جنسیت، تبیین میشود.سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321ارزیابی مقایسه های ویژگی های روان شناختی موثر بر نگرش های کارآفرینانه دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه های علوم پزشکی کشور20922442645FAپریسا ملک احمدیدانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.بهرام پوربهرامدانشجوی دکترای مدیریت اموزشی دانشگاه اصفهانJournal Article20170201سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضویکتابداری و اطلاعرسانی1680-963716120130321بررسی و تحلیل دیدگاه اعضای تالار محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی درباره ارائه خدمات مشاوره پژوهشی به آنان22524742646FAسید عباس مرجانیرئیس کتابخانه تخصصی اقتصاد اسلامیJournal Article20170201