روش شناسی طراحی،ساخت و پیاده سازی هستی شناسی: رویکردها، زبان ها و ابزارها(مطالعه موردی طراحی هستی شناسی ASFAONT در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجو دکترای سه رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف پژوهش حاضر، ارائه روش‌شناسی طراحی، ساخت و پیاده‌سازی هستی‌شناسی‌ها به عنوان نوعی از ابزارهای معنایی با بررسی رویکردها، شیوه ها، ابزارها و زبانهای بازنمون هستی‌شناسی‌هاست. حاصل این بررسیها در یک مطالعة موردی و با رویکرد تحلیل حوزه در طراحی و ساخت اولین هستی‌شناسی تخصصی در حوزه کتابداری Asfaont)) و با هدف گسترش ابزاری معناشناسی در بازنمون دانش و بازیابی مفاهیم، به کار گرفته شد. هستی‌شناسی طراحی شده، حاصل تبدیل مفاهیم حوزة نمایه‌سازی اصطلاحنامه اصفا به هستی‌شناسی است که بر مبنای روشی تلفیقی گسترش یافته از روشهای ارائه شده «آچولد و گرونینگر» و نیز «نوی و مک گینس» و به روش نیمه خودکار در چهار مرحله شامل گردآوری مفاهیم، کشف و تعیین روابط میان مفاهیم، ایجاد کاربرگه برای هر مفهوم و پیاده‌سازی هستی‌شناسی در محیط Protege انجام پذیرفت. به منظور ارائه روش‌شناسی ساخت هستی‌شناسی در عمل، این مقاله به تشریح مراحل و فرایندهای ساخت این هستی‌شناسی و نیز قابلیتها و امکانات آن پرداخته است.

کلیدواژه‌ها