%0 Journal Article %T تحلیلی بر آینده‌نگاری علم و فناوری در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (مطالعة تطبیقی ژاپن و چین) %J کتابداری و اطلاع‌رسانی %I سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی %Z 1680-9637 %A بخشی, محمدرضا %D 2008 %\ 06/21/2008 %V 11 %N شماره 2 (پیاپی 42) %P 205-224 %! تحلیلی بر آینده‌نگاری علم و فناوری در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (مطالعة تطبیقی ژاپن و چین) %K فناوری اطلاعات و ارتباطات %K آینده‌نگاری علم %K ژاپن %K چین %R %X نقش فناوری ارتباطات و اطلاعات به عنوان محور بسیاری از تحولات جهانی و همچنین یکی از ابزارها و بسترهای مهم توسعه همه جانبه، انکارناپذیر است. از این رو، متصدیان امور مملکتی که خواهان افزایش قدرت و ثروت ملی و بهبود بخشیدن به شاخصهای زندگی شهروندان خود هستند، در هزاره سوم به این امر توجه و اهتمام ویژه‌ای دارند. اما مسئله مهم این است که یک فناوری زمانی می‌تواند به هدفهای فوق نایل شود و سودمند واقع گردد که در مقطع زمانی مورد نیاز ایجاد و محقق شده و زیرساختها و بسترهای جامعه نیز آماده باشد. حصول چنین مطلوبیتی، نیازمند آمادگی و برنامه‌ریزی از قبل است که در ادبیات امروز «آینده‌نگاری»[1] نامیده می‌شود. مقاله حاضر با هدف بررسی و تحلیل آینده‌نگاری  در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) تجربه کشور چین (در افق 2020) و ژاپن (در افق 2035) را مورد کنکاش قرار داده است. لذا پس از معرفی فرایند آینده‌نگاری، به نتایج حاصل از این فرایند در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد در ژاپن فناوریهای «امنیت اطلاعات» از نظر شاخص اثرهای اجتماعی، شاخص اثرهای اقتصادی و شاخص اهمیت، فناوریهای برتر آینده شناخته شده‌اند و سال تحقق آنها تقریباً در فاصله 2012 تا 2017 خواهد بود. همچنین، به طور متوسط فاصلة زمانی میان تحقق فناوری و پذیرش و به‌کارگیری آن در جامعه، 3/5 سال خواهد بود. نتایج کشور چین نیز نشان می‌دهد از نظر شاخص اثرهای اقتصادی «فناوری شبکه»؛ از نظر شاخص اثرهای اجتماعی «فناوری شبکه» و «آی‌سی‌های جدید» از نظر شاخص اهمیت «امنیت اطلاعات» و «امنیت شبکه»؛ از نظر اثرگذاری بر صنایع مدرن «فناوری شبکه» و «آی‌سی‌های جدید»؛ و از نظر اثرگذاری بر صنایع سنتی «فناوری یکپارچه سیستم SoC و آی‌سی» و «فناوریهای شبکه‌های نسل آینده»؛ و از نظر تأثیر در افزایش کیفیت زندگی مردم «فناوری چینی پردازش اطلاعات» و «فناوری دستیابی به باند پهن» مهم شناخته شده‌اند. 2. Foresight %U