TY - JOUR ID - 102441 TI - تحلیل مسائل و چالش‌های حق ‏‌مؤلف منابع دیجیتالی متنی از دیدگاه مدیران کتابخانه‌های دیجیتالی دانشگاهی شهر تهران JO - کتابداری و اطلاع‌رسانی JA - LIS LA - fa SN - 1680-9637 AU - آموزگار, سیما AU - نوروزی, علیرضا AU - صراف زاده, مریم AD - کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. AD - دانشیارگروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. AD - استادیارگروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 25 IS - 1 SP - 29 EP - 59 KW - حق‌مؤلف KW - کتابخانه‏ دیجیتالی KW - منابع متنی KW - چالش‌‏ها KW - کتابخانه‌‏های دانشگاهی DO - 10.30481/lis.2020.205679.1642 N2 - هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی، تعیین و اولویت‌بندی مسائل و چالش‌های حق‌ مؤلف منابع دیجیتالی متنی از دیدگاه مدیران کتابخانه‌های دیجیتالی دانشگاه‌های شهر تهران بود.روش‌شناسی: پژوهش از نوع کاربردی و با روش پیمایشی-تحلیلی انجام شد و جامعه آماری این پژوهش، 31 نفر از مدیران کتابخانه‌های دیجیتالی دانشگاه‌های شهر تهران است. به منظور گردآوری داده‌ها از دو روش مطالعه اسنادی (کتابخانه‌ای) و پیمایشی استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و از نرم‌افزارهای «اس‌پی‌اس‌اس» و «اسمارت پی‌ال‌اس» برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد.یافته‌ها: مسائل و چالش‌های حق ‌مؤلف منابع دیجیتالی متنی از دیدگاه مدیران کتابخانه‌های دیجیتالی دانشگاهی شهر تهران به ترتیب اهمیت و اولویت عبارتند از: کاستی‌های قانونی، استثنائات و استفاده منصفانه، ماهیت فضای دیجیتالی، فعالیت کتابخانه‌ها، فناوری‌های حفاظتی، سیستمی و شبکه‌ای، اقتصاد، قراردادها و مجوزها و ملاحظات اخلاقی.نتیجه‌گیری: مسائل و چالش‌های متعددی در حوزه حق‌ مؤلف منابع دیجیتالی متنی وجود دارد؛ اما در این میان کاستی‌های قانونی تأثیرگذارترین مؤلفه بر حق ‌مؤلف منابع دیجیتالی متنی است. در حالی که امروزه با گسترش استفاده از آثار دیجیتالی، نیاز مبرمی به حل مسائل و چالش‌های مربوط به کاستی‌های قانونی وجود دارد. بنابراین، نیاز است قانون حق‌ مؤلف مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. همچنین، توجه به شاخص‌های این بعد از جمله محدودیت‌های حقوق کتابخانه به علت مسائل حقوقی، مستعد تغییر بودن حق‌ مؤلف آثار در قالب‌های متفاوت و در طول زمان، ابهام در نحوه و اجرای قوانین و پیگیری آن‌ها در محیط دیجیتالی، فقدان قرارداد نشر بین ناشر و پدیدآورندگان و عدم تنظیم قرارداد نشر یا عرضه اثر مطابق عرف حقوقی ایران به صورت شفاف، نبود ماده واحده‌‌ای در خصوص آثار دیجیتالی در قانون حق‎ مؤلف و آئین‌نامه‌ها، برای رفع چالش‌ها ضروری است. UR - https://lis.aqr-libjournal.ir/article_102441.html L1 - https://lis.aqr-libjournal.ir/article_102441_80a3fae44a411f6cdfb4d56a99025e98.pdf ER -