Document Type : Original Article
Authors
1 Associate Prof., Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Management, University of Qom, Qom, Iran.
2 MA, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Islamic Azad University Science and Research Branch Tehran, Tehran, Iran.
Abstract
Keywords
مقدمه
پیشرفتهای سریع فناوری اطلاعات و کاربرد وسیع آن در تمامی ابعاد زندگی، جامعۀ امروز را با تغییراتی بیسابقه مواجه کرده است. روند پرشتاب زندگی، تجربههای روزمره و برنامههای زمانی معمول انسانها، چنان دگرگون شدهاند که در هیچ برههای از تاریخ مانند آن دیده نشده است. چنانکه «علیدوستی و شیخ شعاعی» (1385) بیان میدارند، این تغییرات چنان با زندگی انسانها عجین شده که انتظار ثبات در وضع موجود بسیار دور از انتظار مینماید. سازمانها نیز در این میان از تغییرات و دگرگونیهای ناشی از فناوری اطلاعات بهدور نبودهاند. این تأثیرها بهگونهای بوده که بنیان سازمانها را دستخوش تغییر ساخته است. بر این اساس، کاربرد فناوری اطلاعات در سازمانها، با هدف کاهش هزینهها و افزایش سرعت در کارهای روزمره و تکراری آغاز میشود و تا آنجا ادامه مییابد که سازمانها را بهگونهای بنیادین دگرگون میسازد.
تجربههای جهانی و شواهد موجود در کشورها نیز نشان میدهد پرداختن به فناوری اطلاعات از ضرورتهای اساسیِ عصر کنونی است و کشورها برای فایقآمدن بر چالشهای پیش روی خود ناچارند به فناوری اطلاعات روی بیاورند. این موضوع برای کشورهای در حال توسعه و بهویژه ایران اهمیت بیشتری دارد زیرا از یکسو بهکارگیری و توسعۀ فناوری بهعنوان یک راهبرد توسعۀ ملی در کشورهای در حال توسعه مطرح است و از سوی دیگر، نقش گستردۀ دولت در اقتصاد ملی، تولید ناخالص داخلی و بازار فناوری اطلاعات اهمیت موضوع را دو چندان میسازد؛ بهگونهای که بدون توجه دولت به توسعه و کاربرد این مهم، نمیتوان انتظار داشت هدفهای توسعۀ داناییمحور کشور تحقق یابد و یا بازار مناسبی بهمنظور توسعۀ کسبوکارهای مرتبط ایجاد شود. علاوه بر این، امروزه کارآمدی دولتها و سازمانها تا حدّ زیادی به استفاده و بهکارگیری این فنّاوری بستگی دارد. در شرایط جدید و در آیندهای نزدیک با شدتی بیشتر، کمتر شغلی را میتوان یافت که مبتنی بر فناوری اطلاعات نباشد و بتوان آن را بدون ابزار فناوری انجام داد. از سویی پاسخگویی به نیازها و انتظارهای موجود جامعه در زمینه فنّاوری اطلاعات شرایطی را فراهم کرده است که سازمانها برای ادامه حیات خود بهناچار میباید به فنّاوری اطلاعات روی بیاورند و از آن بهمنظور ارتقای بهرهوری سازمانی استفاده کنند )فانی، مصلح، 1384). ضمن اینکه تأثیر کاربرد فناوری اطلاعات از ابعاد مختلف در جامعه از سوی پژوهشگرانی چون «وبستر»[1](1995)، «کاستلز»[2](2001)، «القحطانی»[3](2003)، «سور»[4](2004)، «اسمیت»[5](2005)، «کاگاری و همکاران»[6](2010)، «ماسیس»[7](2011)، و «تاویتیامان وهمکاران»[8] (2012) مورد تأکید قرار گرفته است. بنابراین، آرشیوها نیز از این قاعده مستثنا نیستند و با گذشت زمان از انبارهای راکد مملوّ از مدارک و اشیا به مراکز ارائۀ خدمات تبدیل شدهاند که به تمامی افراد متخصص و غیرمتخصص در بهرهبرداری از مجموعههای مفید و مورد نیاز کمک میکنند. رسانههای ذخیره اطلاعات از اواسط دهه 1980 که پیشرفتهای رایانهای جایگاه جدیدی برای استفاده از فناوری اطلاعات در آرشیوها کسب کرده است، به رسانههای الکترونیکی و ایجاد شبکههای محلی کمهزینه و شبکههای وسیع تغییر کرده است. همچنین با توجه به گسترش فناوری اطلاعات و شبکههای ارتباطی از راه دور، دنیای اطلاعات به سوی آرشیوهایی با سرعت، دقت، کیفیت و حساسیت پیشرفتهتری سوق پیدا کرده است. در واقع، میتوان گفت فناوری اطلاعات ابزاری برای تبدیل دنیای گذشته به دنیای الکترونیکی و پیشرفته امروز است. در این میان، آرشیوها نیز سعی دارند از این موقعیت نهایت استفاده را بهعمل آورند. با توجه به مباحث ذکر شده، در پژوهش حاضر کوشش شده است با شناسایی عوامل مؤثر در بهکارگیری فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، راهکارهایی در اختیار جامعه مورد مطالعه قرار گیرد. همچنین بتوانند به نحوی مقتضی از عوامل مؤثر بر کاربرد فناوری اطلاعات در این زمینه شناخت حاصل کنند.
در زمینۀ فناوری اطلاعات و آرشیوها پژوهشهای مختلفی در داخل و خارج از کشور انجام شده است، اما در زمینۀ کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال، پژوهشهای کمی اجرا شده است. در ادامه، به برخی از آنها اشاره میشود. «نوروزی و نوابی» (1393) در پژوهشی با مطالعۀ توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباط آن با مؤلفههای ساختار سازمانی و کارکردهای مدیریتی کتابخانههای دانشگاه شیراز، نشان دادند که توسعۀ فناوری اطلاعات بر ساختار سازمانی تأثیرگذار بوده و ارتباط معناداری با کاهش تمرکز در سازمان دارد. اما رابطۀ میان توسعۀ فناوری و بهبود کارکردهای مدیریتی مورد تأیید قرار نگرفت. همچنین نتایج نشان داد رابطۀ معناداری میان توسعۀ فنّاوری اطلاعات و بهبود کارکردهای مدیریتی وجود ندارد. توسعۀ فناوری اطلاعات در کتابخانههای مورد مطالعه، بیشترین تأثیر را در کاهش تمرکز، آموزش و توانمندسازی کارکنان و بهبود ارتباطات داشت. همچنین میان فنّاوری اطلاعات و کارکردهای ارزیابی عملکرد و گزینش نیروهای انسانی نیز رابطهای یافت نشد.
«کابانی و مطلّبی» (1392) تحقیقی را با هدف بررسی وضعیت فناوری اطلاعات در کتابخانههای دانشگاه تبریز (12 کتابخانه) و موانع و مشکلات استفاده از آن انجام دادند. روش پژوهش پیمایشی _ توصیفی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود که از سوی مدیران کتابخانههای دانشگاه تبریز تکمیل شد. بر اساس یافتههای پژوهش، از نظر امکانات سختافزاری بیشترین تعداد مربوط به رایانه و کمترین تعداد به اوپک اختصاص داشت. برای ارائه خدمات با استفاده از اینترنت، موتورهای جستجو و پست الکترونیکی، بیشترین و گروههای بحث و گفتگو کمترین میزان استفاده را داشتند. مشکلات و موانع استفاده از فناوری اطلاعات در کتابخانههای دانشگاه تبریز بهترتیب عبارت بود از: بالابودن هزینههای دسترسی پیوسته به پایگاههای اطلاعاتی، ناآشنایی مراجعهکنندگان به استفاده از امکانات مبتنی بر فناوری اطلاعات، و نبود کارکنان آموزشدیده و متخصصان کافی برای استفاده از فناوری اطلاعات، مشکلات سختافزاری و نرمافزاری و در نهایت مشکلات ارتباط اینترنتی و کمبود منابع الکترونیکی.
«زمانیمظفرآبادی» (1388) با هدف بررسی میزان استفاده از فناوریهای اطلاعاتی در کتابخانههای عمومی شهر شیراز به تعیین فناوریهای موجود و تعیین میزان استفادۀ کتابداران و مراجعان از آن، تعیین وجود یا نبود آموزشهای لازم در زمینۀ استفاده از فناوریها و تعیین مشکلات و موانع استفاده از فناوریها در کتابخانههای عمومی شهر شیراز پرداخت. روش پژوهش پیمایشی _ توصیفی بود و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد. یافتهها نشان داد درصد بسیار پایینی از مراجعان از فناوریهای موجود در کتابخانه استفاده میکنند. بیشتر کتابخانههای عمومی شیراز (4/94%) رایانۀ ویژه چندرسانهای در اختیار نداشتند و مسئولان کتابخانهها نیز اغلب در استفاده از فناوریهای اطلاعاتی فاقد مهارت کافی بودند که احتمالاً بهخاطر غیرمرتبطبودن رشتۀ تحصیلی آنها با کتابداری است. کتابخانهها مشکل اساسی در استفادهنکردن از فناوریهای اطلاعاتی را کمبود بودجه اعلام کردند و پس از آن کمبود فضای لازم در کتابخانه و آشنایی ناکافی در استفاده از فناوری از مشکلات اساسی دیگر بود.
«اسفندیاریمقدم و همکاران» (1386) نیز در پژوهشی ارزیابی عملکرد اداره کلّ آرشیوها و کتابخانههای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را بر اساس الگوی تعالی سازمانی «ای.اف.کیو.ام»[9] بررسی کردند. روش پژوهش از نوع توصیفی با رویکرد پیمایشی بود. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد مدل ای.اف.کیو.ام بود. جامعه پژوهش تمامی مدیران، مسئولان و کارکنان اداره کل آرشیوها و کتابخانههای سازمان صدا و سیما بودند. با توجه به نتایج ارائهشده، بین امتیازهای کسبشده از هر یک از معیارها با معیارهای دیگر در زمینه نتایج نهایی زیرمجموعههای معیار رهبری، معیار منابع انسانی (کارکنان)، معیار نتایج کاربران، معیار نتایج منابع انسانی، معیار نتایج جامعه تفاوت معناداری وجود داشته و در معیارهای خطمشی و استراتژی، شراکتها و منابع، فرایندها و نتایج کلیدی عملکرد تفاوت معناداری وجود نداشته است.
«ناخدا و حرّی» (1384) نیز نشان دادند که بهکارگیری فناوریهای اطلاعاتی در سازمانها سبب بهبود، بهرهبرداری و افزایش دستاوردهای عملکردی سازمانها میشود. در این میان، کتابخانهها نیز از آثار مهمّ فناوری اطلاعات بینصیب نماندهاند. در نتیجه، بهکارگیری صحیح فناوری اطلاعات در کتابخانهها، بهویژه کتابخانههای دانشگاهی و تحقیقاتی سبب میشود کارکرد کتابخانهها ارتقا و قابلیت خدمترسانی آنها به استفادهکنندگان افزایش یابد. «راز و ناد»[10] (2007) در پژوهشی با عنوان «میزان استفاده از فناوری اطلاعات» استفاده از امکانات سختافزاری و نرمافزاری در کتابخانه دانشگاهی پنجاب، هیماچال، پرداش و چان دیگار هند را بررسی کردند. نتایج پژوهش نشان داد اگرچه کیفیت ارائه خدمات به استفاده از فناوری اطلاعات بستگی دارد، با توجه به ادغام منابع چاپی با منابع الکترونیکی و دیجیتالی، هنوز هم در کتابخانه دانشگاههای مورد مطالعه، میزان استفاده از منابع چاپی از منابع الکترونیکی بیشتر است. «رامانا»[11](2003) در پژوهشی با عنوان «استفاده از فناوری اطلاعات در کتابخانههای مرکزی دانشگاه هند» به بررسی استفاده از فناوریهای اطلاعاتی در چهارده کتابخانه پرداخت. یافتههای پژوهش نشان داد استفادۀ مؤثر از فنّاوریهای اطلاعاتی سبب انجام سریعتر و خدمات مؤثرتر کتابخانه میشود و بهمثابۀ ابزاری است که در مدیریت امور کتابخانه مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین نشان داده شد که استفاده از فناوریهای اطلاعاتی در کتابخانههای هند بهطور مستمر در حال افزایش است و کتابخانهها به استفادۀ بیشتر از فناوری اطلاعات در آینده علاقهمند هستند. در پژوهشی دیگر «اینگسترون»[12](2001) به بررسی استفاده از فناوریهای اطلاعاتی در دو کتابخانه دانشگاهی پرداخت. نتایج نشان داد کتابداران دانشگاه کاستاریکا نسبت به کتابداران دانشگاه ملی در استفاده از فناوریهای اطلاعاتی تجربه بیشتری دارند. در هر دو دانشگاه، برای کتابداران دورههای فشرده آموزش فناوری اطلاعات برگزار شده بود و کتابداران نسبت به قبل سریعتر به مبادلۀ اطلاعات میپرداختند و با یکدیگر همکاری میکردند. بر اساس بررسیهای وی، شرایط توسعه فناوری اطلاعاتی در هر دو دانشگاه متفاوت بوده است.
بررسیها نشان میدهد پس از ورود فناوری به فضای زندگی اجتماعی توجه برخی از پژوهشگران به اثرهای آن در بسیاری از حوزهها از جمله کتابخانهها و آرشیوها جلب شده است و محققان به برخی از موارد مهم این ابزار نوین توجه کردهاند. مطالعۀ پیشینههای پژوهش نشان میدهد، در ایران اولین مقالههای چاپشده در عرصه آرشیو در دهه 1360و فناوری به دهۀ 1380 برمیگردد. از آن زمان بود که برخی از پژوهشگران کوشیدند عوامل مؤثر فناوری اطلاعات و تأثیر آن را در بسیاری از حوزهها از جمله کتابخانهها و آرشیوها تحلیل و بررسی کنند. با این حال، بررسیهای بیشتر نشان میدهد هنوز حتی آمار جامعی از میزان بهرهگیری از فناوریها در ایران وجود ندارد و نمیتوان دربارۀ عوامل مؤثر بر بهکارگیری فناوری آمار دقیق ارائه داد. در چنین شرایطی است که بهنظر میرسد حوزه آرشیوهای دیجیتال، بهخصوص در صداوسیما که رسانه ملی کشور است، از جمله حوزههایی است که در پسِ گذشتِ سالها و در پی تحولات اجتماعی، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به همین سبب، با مرور منابع و پیشینهها در سالیان اخیر، تعداد مقالههای چاپشده در این عرصه بهسختی از تعداد انگشتان دو دست تجاوز میکند. بنابراین، نیازمند پژوهشهای بیشتری در این زمینه است. بخش عمدهای از تحقیقات انجامشده در این حوزه _ چه در ایران و چه در خارج از ایران _ مربوط به کتابخانههاست و کمتر علاقهمندان و پژوهشگران حوزههای آرشیو به این مسائل پرداختهاند. ضمن اینکه پژوهشهای صورتگرفته اغلب براساس روش پیمایشی بودهاند و در بیشتر مواقع با توجه به محدودیت جامعۀ آماری، کلّ جامعه مورد مطالعه قرار گرفته است. در بیشتر پژوهشها نتایج و یافتهها ضعفهایی را در این زمینه نشان میدهد. از سوی دیگر، در همین تحقیقات اندک نیز _ که به نمونههایی از آنها در بخش مقدمه و پیشینهها اشاره شد _ در کمتر تحقیقی به عوامل مؤثر بر کاربرد فناوری اطلاعات بهویژه در آرشیوهای دیجیتال صداوسیما پرداخته شده است. لذا نبود تحقیقات کافی در این عرصه، توجه بیشتر محققان را میطلبد. بنابراین، تحقیق حاضر بهطور اخصّ به پنج عامل مؤثر بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای کشور میپردازد. بر همین اساس در ادامه سعی شده است به پرسشهای زیر پاسخ داده شود.
پرسشهای اساسی
روششناسی پژوهش
تحقیق حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی _ تحلیلی صورت گرفته است. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه محققساخته است. پرسشهای مندرج در پرسشنامه در قالب طیف لیکرت به صورت پنجگزینهای مطرح شد. ضمن اینکه پرسشنامه شامل پنج بخش عوامل مدیریتی، فرهنگی، انسانی، اقتصادی و فنی بود. در تحقیق حاضر آرشیویست _ کتابدارهای شاغل در آرشیوهای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مورد پرسش قرار گرفتند. برای محاسبه حجم نمونه در این تحقیق از فرمول کوکران استفاده شد. در مجموع از 208 نفر شاغل در آرشیوهای صداوسیمای شهر تهران در سال 1393، حجم نمونه در این تحقیق 100 نفر تخمین زده شد. سپس با روش نمونهگیری سیستماتیک نسبت N /n محاسبه شد. در نهایت، از روی اسامی جامعه آماری[14] (فهرست شاغلان) پرسشنامه تنظیم شده، تکمیل گردید. برای تحلیل دادهها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در بخش آمار استنباطی از آزمونT استفاده بهعمل آمد. جهت روایی، ابزار تحقیق در اختیار استادان و صاحبنظران علم اطلاعات و آرشیو قرار گرفت و نظرهای اصلاحی آنها در پرسشنامه نهایی اعمال گردید. بهعلاوه، با انجام «مطالعه مقدماتی» و تکمیل 30 پرسشنامه آزمایشی، کلیۀ واکنشهای پاسخگویان که دلالت بر ابهام و نارسایی پرسشها داشته، ثبت و بر اساس آنها، موارد مربوط اصلاح گردید. برای سنجش پایایی و نشاندادن همسازی درونی بین گویهها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. با توجه به دادههای جدول1، ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر از پایایی لازم برخوردار است.
جدول1. ضریب پایایی عوامل مورد استفاده در پژوهش حاضر
سازه |
تعداد گویهها |
ضریب آلفای کرونباخ |
عوامل مدیریتی |
5 |
0.827 |
عوامل فرهنگی |
4 |
0.865 |
عوامل انسانی |
5 |
0.808 |
عوامل اقتصادی |
5 |
0.882 |
عوامل فنی |
6 |
0.800 |
یافتههای پژوهش
دادههای حاصل از پژوهش در پاسخ به پرسشهای پژوهش در هر یک از ابعاد پنجگانه مورد بررسی در ادامه ارائه میشود.
پرسش اول: از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، تأثیر عوامل مدیریتی در بهکارگیری فنّاوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به چه صورتی است؟
دادههای مربوط به عوامل مدیریتی در جدول 2 ارائه شده است.
جدول 2. دادههای مربوط به تأثیر عوامل مدیریتی در جامعه مورد مطالعه
مولفههای مربوط به عوامل مدیریتی |
درصد فراوانی |
نما |
میانگین |
انحراف معیار |
||||
بسیار کم |
کم |
متوسط |
زیاد |
بسیار زیاد |
||||
میزان تأثیر تخصصگرایی مدیران |
0 |
11 |
30 |
44 |
15 |
4 |
63/3 |
761/0 |
میزان تأثیر قدرت تصمیمگیری مناسب مدیران |
0 |
17 |
18 |
26 |
39 |
5 |
87/3 |
24/1 |
میزان تأثیر استفاده مدیران ازخطمشی |
3 |
12 |
27 |
22 |
26 |
3 |
56/3 |
59/1 |
میزان تأثیر همکاری لازم بین آرشیوها و دیگر واحدهای فنی |
6 |
33 |
13 |
33 |
15 |
2/4 |
18/3 |
48/1 |
میزان تأثیر تصمیمسازی مدیران بر نگهداری صحیح منابع |
3 |
12 |
7 |
42 |
36 |
4 |
96/3 |
19/1 |
رابطه بین عوامل مدیریتی با کاربرد فناوری اطلاعات |
0 |
14 |
27 |
27 |
32 |
5 |
77/3 |
05/1 |
چنانکه دادههای جدول2 نشان میدهد، در مورد تأثیر عوامل مدیریتی در بهکارگیری فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیما «میزان تأثیر قدرت تصمیمگیری مناسب مدیران» با 39% و «میزان تأثیر تخصصگرایی و میزان تأثیر همکاری لازم بین آرشیوها و دیگر واحدهای فنی» با 15%، بیشترین و کمترین تأثیر را در این بُعد در سطح بسیار زیاد به خود اختصاص دادهاند.
جدول3. یک نمونه آمار دادههای مربوط به تأثیر عوامل مدیریتی در جامعۀ مورد مطالعه
|
تعداد |
میانگین نمونه |
انحراف معیار |
Std. Error Mean |
میزان تأثیر عوامل مدیریتی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی |
100 |
3.77 |
1.053 |
0.105 |
جدول4: تست یک نمونه دادههای مربوط به تأثیر عوامل مدیریتی در جامعه مورد مطالعه
|
میانگین نظری3= |
|||||
|
t |
Df |
سطح معناداری (Sig) |
تفاوت میانگین |
95% Confidence Interval of the Difference |
|
Lower |
Upper |
|||||
میزان تأثیر عوامل مدیریتی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی |
7.315 |
99 |
0.000 |
0.77 |
0.56 |
0.98 |
مقدار آزمونT تکنمونهای (7.315) در دادههای جدول4 نشان میدهد با 0.95 اطمینان و 0.05 خطا چون مقدار pvalue کمتر از 0.05 شد (0=sig) تفاوت آماری معناداری بین میانگین نمونه و میانگین نظری وجود دارد. بهعبارتی، میتوان گفت عوامل مدیریتی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی تأثیرگذار است و چون بر اساس نتایج جدول4 مقدار میانگین نمونه (3.77) از مقدار میانگین نظری(3) بیشتر است، عوامل مدیریتی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی تأثیر زیادی دارد.
پرسش دوم: از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، تأثیر عوامل فرهنگی در بهکارگیری فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به چه صورتی است؟
دادههای مربوط به عوامل فرهنگی در جدول 5 ارائه شده است.
جدول5. دادههای مربوط به تأثیر عوامل فرهنگی در جامعه مورد مطالعه
مؤلفههای مربوط به عوامل فرهنگی |
درصد فراوانی |
نما |
میانگین |
انحراف معیار |
||||
بسیار کم |
کم |
متوسط |
زیاد |
بسیار زیاد |
||||
تأثیر فرهنگ استفاده از آرشیوهای دیجیتال |
3 |
13 |
42 |
36 |
6 |
3 |
29/3 |
774/0 |
میزان تأثیر فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات |
3 |
17 |
28 |
49 |
3 |
4 |
32/3 |
806/0 |
میزان تأثیرآشنایی با آرشیوهای دیجیتال داخل و خارج کشور |
16 |
30 |
18 |
12 |
24 |
2 |
98/2 |
04/2 |
میزان تأثیر آموزش در ایجاد فرهنگ استفاده |
0 |
17 |
19 |
39 |
25 |
4 |
72/3 |
05/1 |
رابطه بین عوامل فرهنگی با کاربرد فناوری اطلاعات |
3 |
22 |
29 |
19 |
27 |
3 |
45/3 |
192/1 |
چنانکه دادههای جدول5 نشان میدهد، در مورد تأثیر عوامل فرهنگی در بهکارگیری فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیما «رابطه بین عوامل فرهنگی با کاربرد فناوری اطلاعات» با 27% و «میزان تأثیر فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات» با 3%، بیشترین و کمترین تأثیر را در این بُعد در سطح بسیار زیاد به خود اختصاص دادهاند.
جدول 6. یک نمونه آمار دادههای مربوط به تأثیر عوامل فرهنگی در جامعۀ مورد مطالعه
|
تعداد |
میانگین نمونه |
انحراف معیار |
Std. Error Mean |
میزان تأثیر عوامل فرهنگی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران |
100 |
3.45 |
1.192 |
0.119 |
جدول7. تست یک نمونه دادههای مربوط به تأثیر عوامل فرهنگی در جامعۀ مورد مطالعه
|
میانگین نظری3= |
|||||
|
t |
Df |
سطح معناداری (Sig) |
تفاوت میانگین |
95% Confidence Interval of the Difference |
|
Lower |
Upper |
|||||
میزان تأثیر عوامل فرهنگی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران |
3.774 |
99 |
0.000 |
0.45 |
0.21 |
0.69 |
مقدار آزمون Tتکنمونهای(3.774) دادههای جدول7 نشان میدهد که با 0.95 اطمینان و 0.05 خطا چون مقدار pvalue کمتر از 0.05 شد (0=sig) تفاوت آماری معناداری بین میانگین نمونه و میانگین نظری وجود دارد. بهعبارتی
میتوان گفت، عوامل فرهنگی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی تأثیرگذار است و چون بر اساس نتایج جدول مقدار میانگین نمونه (3.45) از مقدار میانگین نظری(3) بیشتر است، بنابراین عوامل فرهنگی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی تأثیر زیاد دارد.
پرسش سوم: از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، تأثیر عوامل انسانی در بهکارگیری فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به چه صورتی است؟
دادههای مربوط به عوامل انسانی در ادامه در جدول 8 ارائه شده است.
جدول8. دادههای مربوط به تأثیر عوامل انسانی در جامعه مورد مطالعه
مؤلفههای مربوط به عوامل انسانی |
درصد فراوانی |
نما |
میانگین |
انحراف معیار |
||||
بسیار کم |
کم |
متوسط |
زیاد |
بسیار زیاد |
||||
میزان بهرهگیری از فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال در کاهش نیاز پشتیبانی نیروی متخصص IT |
0 |
13 |
34 |
41 |
12 |
4 |
52/3 |
757/0 |
میزان تأثیر آموزش در استفاده از فناوری اطلاعات در میان کارکنان |
0 |
11 |
27 |
37 |
25 |
4 |
76/3 |
912/0 |
میزان تأثیر نیروی متخصص در استفاده از فناوری اطلاعات |
3 |
0 |
35 |
47 |
15 |
4 |
71/3 |
693/0 |
تأثیر علاقه و انگیزه نیروهای متخصص |
0 |
0 |
45 |
40 |
15 |
3 |
70/3 |
515/0 |
میزان تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات در کاهش اشتباهات نیروی انسانی متخصص |
3 |
0 |
11 |
55 |
31 |
4 |
11/4 |
685/0 |
رابطه بین عوامل انسانی با کاربرد فناوری اطلاعات |
0 |
3 |
23 |
74 |
0 |
4 |
71/3 |
581/0 |
چنانکه دادههای جدول8 نشان میدهد، در مورد تأثیر عوامل انسانی در بهکارگیری فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیما «میزان تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات در کاهش اشتباهات نیروی انسانی متخصص» با 31% و «رابطه بین عوامل انسانی با کاربرد فناوری اطلاعات» با صفر درصد، ببیشترین و کمترین تأثیر را در این بُعد در سطح بسیار زیاد به خود اختصاص دادهاند.
جدول9. یک نمونه آمار دادههای مربوط به تأثیر عوامل انسانی در جامعه مورد مطالعه
|
تعداد |
میانگین نمونه |
انحراف معیار |
Std. Error Mean |
میزان تأثیر عوامل انسانی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران |
100 |
3.71 |
0.518 |
0.052 |
جدول 10. تست یک نمونه دادههای مربوط به تأثیر عوامل انسانی در جامعه مورد مطالعه
|
میانگین نظری3= |
|||||
|
t |
Df |
سطح معناداری (Sig) |
تفاوت میانگین |
95% Confidence Interval of the Difference |
|
|
Lower |
Upper |
||||
میزان تأثیر عوامل انسانی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران |
13.70 |
99 |
0.000 |
0.710 |
0.61 |
0.81 |
مقدار آزمون T تکنمونهای(13.70) دادههای جدول10 نشان میدهد که با 0.95 اطمینان و 0.05 خطا چون مقدار pvalue کمتر از 0.05 شد (0=sig) تفاوت آماری معناداری بین میانگین نمونه و میانگین نظری وجود دارد. بهعبارتی، میتوان گفت عوامل انسانی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی تأثیرگذار است و چون بر اساس نتایج جدول مقدار میانگین نمونه (3.71) از مقدار میانگین نظری (3) بیشتر است، بنابراین عوامل انسانی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی تأثیر زیاد دارد.
پرسش چهارم: از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، تأثیر عوامل اقتصادی در بهکارگیری فنّاوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به چه صورتی است؟
دادههای مربوط به عوامل اقتصادی در جدول 11 ارائه شده است.
جدول11. دادههای مربوط به تأثیر عوامل اقتصادی در جامعه مورد مطالعه
مؤلفههای مربوط به عوامل اقتصادی |
درصد فراوانی |
نما |
میانگین |
انحراف معیار |
||||
بسیار کم |
کم |
متوسط |
زیاد |
بسیار زیاد |
||||
میزان تأثیرتخصیص بودجه لازم جهت خرید تجهیزات نرمافزاری |
8 |
10 |
19 |
29 |
34 |
5 |
71/3 |
58/1 |
میزان تأثیرتخصیص بودجه لازم جهت خرید تجهیزات سختافزاری |
8 |
17 |
12 |
23 |
40 |
5 |
70/3 |
84/1 |
میزان تأثیر تخصیص بهرهگیری از فناوری اطلاعات در جلوگیری از افزایش بودجه |
7 |
12 |
35 |
19 |
27 |
3 |
47/3 |
46/1 |
میزان تأثیرتخصیص بودجه لازم جهت انجام طرحهای تحقیقاتی |
13 |
31 |
31 |
10 |
15 |
2/3 |
83/2 |
56/1 |
میزان تأثیرتخصیص بودجه لازم جهت سرویس دورهای |
5 |
26 |
23 |
31 |
15 |
4 |
52/3 |
32/1 |
رابطه بین عوامل اقتصادی با کاربرد فناوری اطلاعات |
0 |
8 |
12 |
23 |
57 |
5 |
29/3 |
967/0 |
چنانکه دادههای جدول 11 نشان میدهد، در مورد تأثیر عوامل انسانی در بهکارگیری فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیما «رابطه بین عوامل اقتصادی با کاربرد فناوری اطلاعات» با 31% و «میزان تأثیر تخصیص بودجه لازم جهت انجام طرحهای تحقیقاتی» و «میزان تأثیر تخصیص بودجه لازم جهت سرویس دورهای» با 15% ببیشترین و کمترین تأثیر را در این بُعد در سطح بسیار زیاد به خود اختصاص دادهاند.
جدول12. یک نمونه آمار دادههای مربوط به تأثیر عوامل اقتصادی در جامعۀ مورد مطالعه
|
تعداد |
میانگین نمونه |
انحراف معیار |
Std. Error Mean |
میزان تأثیر عوامل اقتصادی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران |
100 |
3.29 |
0.967 |
0.097 |
جدول13. تست یک نمونه دادههای مربوط به تأثیر عوامل اقتصادی در جامعۀ مورد مطالعه
|
میانگین نظری3= |
|||||
|
t |
df |
سطح معناداری (Sig) |
تفاوت میانگین |
95% Confidence Interval of the Difference |
|
|
Lower |
Upper |
||||
میزان تأثیر عوامل اقتصادی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران |
2.99 |
99 |
0.003 |
0.290 |
0.10 |
0.48 |
مقدار آزمون T تکنمونهای(2.99) دادههای جدول13 نشان میدهد با 0.95 اطمینان و 0.05 خطا چون مقدار pvalue کمتر از 0.05 شد (0.003=sig) تفاوت آماری معناداری بین میانگین نمونه و میانگین نظری وجود دارد. بهعبارتی، میتوان گفت عوامل اقتصادی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار است و چون بر اساس نتایج جدول مقدار میانگین نمونه (3.29) از مقدار میانگین نظری(3) بیشتر است، بنابراین عوامل اقتصادی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران تأثیر زیاد دارد.
پرسش پنجم: از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، تأثیر عوامل فنّی در بهکارگیری فنّاوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به چه صورتی است؟
دادههای مربوط به عوامل فرهنگی در جدول 14 ارائه شده است.
جدول 14. دادههای مربوط به تأثیر عوامل فنّی در جامعۀ مورد مطالعه
مولفههای مربوط به عوامل فنّی |
درصد فراوانی |
نما |
میانگین |
انحراف معیار |
||||
بسیار کم |
کم |
متوسط |
زیاد |
بسیار زیاد |
||||
میزان تأثیر آمادگی زیر ساخت فنی در راهاندازی آرشیو |
0 |
15 |
58 |
8 |
19 |
3 |
31/3 |
903/0 |
میزان تأثیر تجهیزات کافی و مناسب در راهاندازی |
3 |
16 |
16 |
31 |
34 |
5 |
77/3 |
37/1 |
میزان تأثیر تدابیر فنی پشتیبانی آرشیوهای دیجیتال |
0 |
0 |
31 |
25 |
44 |
5 |
13/4 |
741/1 |
میزان تأثیر آموزش برای کار با تجهیزات به کارکنان |
0 |
13 |
24 |
33 |
30 |
4 |
80/3 |
03/1 |
میزان تأثیر برخورداری از جدیدترین فناوری در راهاندازی |
4 |
7 |
25 |
35 |
29 |
4 |
78/3 |
14/1 |
میزان تأثیر وجود نرم افزار جستجوگر |
4 |
7 |
7 |
19 |
63 |
5 |
30/4 |
26/1 |
رابطه بین عوامل فنی با کاربرد فناوری اطلاعات |
0 |
3 |
16 |
37 |
44 |
5 |
22/4 |
824/1 |
چنانکه دادههای جدول14 نشان میدهد، در مورد تأثیر عوامل انسانی در بهکارگیری فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیما «میزان تأثیر وجود نرم افزار جستجوگر» با 63% و «میزان تأثیر آمادگی زیرساخت فنّی در راهاندازی آرشیو» با 19% ببیشترین و کمترین تأثیر را در این بُعد در سطح بسیار زیاد به خود اختصاص دادهاند.
جدول14. یک نمونه آمار دادههای مربوط به تأثیر عوامل فنّی در جامعه مورد مطالعه
|
تعداد |
میانگین نمونه |
انحراف معیار |
Std. Error Mean |
میزان تأثیر عوامل فنی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران |
100 |
4.22 |
0.824 |
0.082 |
جدول15. تست یک نمونه دادههای مربوط به تأثیر عوامل فنی در جامعه مورد مطالعه
|
میانگین نظری3= |
|||||
|
t |
df |
سطح معناداری (Sig) |
تفاوت میانگین |
95% Confidence Interval of the Difference |
|
|
Lower |
Upper |
||||
میزان تأثیر عوامل فنّی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران |
14.812 |
99 |
0.000 |
1.220 |
1.06 |
1.38 |
مقدار آزمون T تکنمونهای(14.812) دادههای جدول15 نشان میدهد با 0.95 اطمینان و 0.05 خطا چون مقدار pvalue کمتر از 0.05 شد (0.000=sig) تفاوت آماری معناداری بین میانگین نمونه و میانگین نظری وجود دارد. بهعبارتی، میتوان گفت عوامل فنی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی تأثیرگذار است و چون بر اساس نتایج جدول مقدار میانگین نمونه (4.22) از مقدار میانگین نظری (3) بیشتر است، بنابراین عوامل فنّی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی تأثیر زیاد دارد.
نتیجهگیری
فناوری همواره به کمک انسان آمده و او را در بهبود و افزایش کارآیی یاری رسانده است. بسیاری از کشورها به این مقوله بهعنوان یکی از زیرساختهای مهمّ توسعه توجه میکنند. از اینرو، بهدلیل اهمیت روزافزون پدیده فناوری اطلاعات و ارتباطات در عصر حاضر و اینکه آرشیوهای سازمانهایی چون صداوسیما یکی از مؤثرترین گردآورندگان اطلاعات در هر کشوری شمرده میشوند، فراهمآوردن شرایط مطلوب جهت کاربردی کردن آن به دغدغۀ مهمی مبدّل شده است. بنابراین، پژوهش حاضر نیز با درک این موقعیت، موضوع حاضر را برای درک تأثیر بهکارگیری فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیما به اجرا در آورد. با توجه به نتایج حاصل از یافتههای پژوهش70% کارکنان جامعه مورد مطالعه، توصیف تأثیر عوامل مدیریتی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را «زیاد» و «خیلی زیاد» دانستهاند؛ یعنی متوسط دریافت پاسخدهندگان از مفیدبودن نظام مدیریتی حاکم بر آرشیوهای دیجیتال از مرز متوسط گذشته و به طرف موافق پیش رفته است. بین عوامل مدیریتی، تأثیر عامل «تصمیمسازی مدیران بر نگهداری صحیح منابع در زمینه بهرهگیری از فناوری» بیشتر از بقیه است. بر این اساس میتوان گفت عوامل مدیریتی تا حدّ زیادی باعث نظامبخشیدن به محیط آرشیوها، ایجاد روابط درست و مفید میان آرشیوها و واحدهای فنّی سازمان، افزایش کیفیت کار، نگهداری صحیح منابع دیداری و شنیداری و تبدیل این منابع از آنالوگ به دیجیتال شده است.
در رابطه با عوامل فرهنگی مؤثر در بهکارگیری فنّاوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز نتیجه گرفته شد که 50% کارکنان جامعه مورد مطالعه را «زیاد» و «خیلی زیاد» دانستهاند؛ یعنی متوسط دریافت پاسخدهندگان از مفیدبودن عوامل فرهنگی تأثیرگذار بر آرشیوهای دیجیتال از مرز متوسط گذشته و به طرف موافق پیش رفته است و بین عوامل فرهنگی، تأثیر عامل «آموزش در ایجاد فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات» بیش از سایر عوامل است. طبق نظر «وبستر»[15](1995) تأثیر فرهنگیِ فناوری اطلاعات بر جامعه از ملموسترین آثار بهشمار میرود. افزایش غیرعادی اطلاعات در گردش، شتاب در گرایش فرهنگها به یکدیگر، از طریق تبادل وسیع و سریع اطلاعات و تهاجم اطلاعات به قلمروهای خصوصی افراد از جملۀ آثار ملموس این فناوری بر فرهنگ است. بر این اساس، میتوان گفت عوامل فرهنگی در جهت یادگیری و کسب مهارت استفاده از فناوری، دسترسی راحت و شناخت تمام قابلیتهای آن، شناخت در جهت استفاده مناسب و سازگای و همگامشدن با این فناوری شده است. خوشبختانه سازمان صداوسیما بهصورت فصلی دورههای حضوری و غیرحضوری مفیدی را بهصورت تخصصی و غیرتخصصی برای آشنایی هرچه بیشتر کارکنان برگزار میکند. کارکنان فناوری را نهتنها تهدید نمیشمارند، بلکه به استقبال آن میروند و آن را فرامیگیرند. نتایج این پژوهش با یافتههای «ناخدا و حرّی» (1384) مبیّن این نکته است که افراد در مواجهه با تغییر فناورانه ممکن است دچار اضطراب شوند؛ یعنی تغییر بهنوبۀ خود مانند فناوری جدید ممکن است تهدیدکننده باشد. با توجه به اهمیت مفیدبودن برگزاری دورههای آموزشی در جهت پیشرفت عوامل انسانی، در پژوهش حاضر عامل آموزش بهعنوان زیرساخت عوامل فرهنگی، در بهکارگیری بهینه از فناوری اطلاعات در آرشیو مؤثر دانسته شده است.
با توجه به نتایج حاصل از یافتههای پژوهش حاضر حدود دوسوم کارکنان جامعه مورد مطالعه، توصیف تأثیر عوامل انسانی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی را زیاد دانستهاند؛ یعنی متوسط دریافت پاسخدهندگان از مفید بودن عوامل انسانی تأثیرگذار بر آرشیوهای دیجیتال از مرز متوسط گذشته و به طرف موافق پیش رفته است و بین عوامل انسانی تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات در کاهش اشتباهات نیروی انسانی متخصص بیش از همه است. بر این اساس، میتوان گفت عوامل انسانی در جهت آموزش در استفاده از فناوری، بالابودن تحصیلات و آشنایی کارکنان با فناوری اطلاعات سبب استفادۀ بهینه، کاهش هزینهها، اشتباهات و استفاده از فناوری اطلاعات توسط کارکنان باعث انجام سریعتر و مؤثرتر خدماترسانی میگردد. آرشیوهای صداوسیما با کمبود نیروی متخصص تحصیلکرده روبرو میباشند و تمامی آرشیوها برای بهکارگیری آرشیویستها با هم رقابت میکنند. ضمن اینکه این مطلب با یافتههای «کابانی و مطلبی» (1392) در زمینه بهرهگیری تأثیر نیروی انسانی آموزشدیده همسوست.
با توجه به نتایج حاصل از یافتههای پژوهش 80% کارکنان جامعه مورد مطالعه، توصیف تأثیر عوامل اقتصادی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی را زیاد و خیلی زیاد دانستهاند؛ یعنی متوسط دریافت پاسخدهندگان از مفیدبودن عوامل اقتصادی تأثیرگذار بر آرشیوهای دیجیتال از مرز متوسط گذشته و به طرف موافق پیش رفته است و بین عوامل اقتصادی تأثیر عامل تخصیص بودجه لازم جهت خرید تجهیزات نرمافزاری در آرشیوها بیش از همه است. بر این اساس، میتوان گفت عوامل اقتصادی برای تهیه تجهیزات نرمافزاری و سختافزاری و همچنین انجام پروژههای تحقیقاتی آرشیوها و سرویسهای دورهای که ناگزیر به انجام آن است، بسیار حایز اهمیت است. نتایج این پژوهش با یافتههای «زمانی مظفرآبادی» (1388) که در پژوهش خود، مشکل اساسی کتابخانهها را استفادهنکردن از فناوریهای اطلاعاتی بهدلیل کمبود بودجه اعلام کردند و بعد از آن به کمبود فضای لازم و نبود آشنایی کافی در استفاده از فناوری اشاره دارد، نیز همسویی دارد.
با توجه به نتایج حاصل از یافتههای پژوهش80% کارکنان جامعۀ مورد مطالعه، توصیف تأثیر عوامل فنّی بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی را زیاد و خیلی زیاد دانستهاند؛ یعنی متوسط دریافت پاسخدهندگان از مفیدبودن عوامل فنی تأثیرگذار بر آرشیوهای دیجیتال از مرز متوسط گذشته و به طرف موافق پیش رفته است و بین عوامل فنی «تأثیر نرمافزار جستجوگر در آرشیو برای پاسخگویی به نیازها» بیش از همه است. بر این اساس میتوان گفت بهکارگیری صحیح فناوری اطلاعات سبب بهبود، بهرهبرداری و افزایش دستاوردهای عملکردی است و قابلیت خدمترسانی آنها را به استفادهکنندگان افزایش میدهد. از نظر میزان تأثیر آمادگی زیرساخت فنی در راهاندازی آرشیوهای دیجیتال، تجهیزات کافی و مناسب، تدابیر آموزشی برای کار با تجهیزات به کارکنان، برخورداری از جدیدترین فناوریها در راهاندازی و وجود نرمافزار جستجوگر در آرشیو برای پاسخگویی به نیازها از طرف سازمان در سطح آرشیوها اعمال میگردد. در سازمان صداوسیما نیز استفاده عوامل انسانی از فناوری سبب سرعتبخشیدن به خدمات شده و استفاده از نرمافزارهای جستجوگر کاهش اشتباهات را نیز به دنبال دارد. این پژوهش با یافتههای «ناخدا و حرّی» (1384) که کاربرد صحیح فناوری و لزوم وجود سختافزار را یکی از مسائل مهم بیان نموده است و نظر پژوهشگر که مسائل اصلی و استفاده از نرمافزارهای کاربردی، جستجوگر و تجهیزات لازم است، کاملا همسویی دارد. در ادامه، پیشنهادهایی برخاسته از نتایج پژوهش حاضر ارائه میشود:
_ با توجه به یافتههای پژوهش، پیشنهاد میشود میزان تأثیر تخصصگرایی در همکاری بین آرشیوها و دیگر واحدهای فنی بیشتر لحاظ شود.
_ از دیگر نتایج پژوهش، فرهنگ پایین در استفاده از فناوری اطلاعات (3%) بود. بنابراین، فرهنگسازی میتواند از عوامل مؤثر بر کاربرد فناوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیما باشد.
_ بر اساس نتایج پژوهش، میزان استفاده از فناوری اطلاعات میتواند در کاهش اشتباهات نیروی انسانی متخصص تأثیرگذار باشد. بنابراین، مدیران سازمان میتوانند به این مسئله توجه ویژه نشان دهند.
_ از جمله دیگر موارد مؤثر بر استفاده از فناوری اطلاعات، نقش مستقیم تخصیص بودجه لازم جهت انجام طرحهای تحقیقاتی و میزان تأثیر تخصیص بودجۀ لازم جهت سرویس دورهای است. بنابراین، در این زمینه باید تمهیدات لازم اندیشیده شود.
_ در نهایت، پیشنهاد میشود با توجه به نتایج پژوهش حاضر و پیشرفتهای سریع در زمینه فناوریهای آرشیوی، به مسائل فنی در ساخت و راه اندازی آرشیوهای دیجیتال توجه شود.
[4]. Sor
[5]. Smith
[6]. Kagaari
[7]. Massis
[8]. Tavitiyaman
[9]. EFQM
[10]. MM.Raze & A.Nath
[12]. Engstron
[13]. منظور از جامعه مورد مطالعه کسانی هستند که به عنوان آرشیویست _ کتابدار، پرسشنامههای پژوهش حاضر را تکمیل کردند.
[14]. میزان تحصیلات 10% پاسخگویان فوق لیسانس، 69% لیسانس ، 15% فوق دیپلم و 6% دیپلم بود.