تأثیر کتاب‌درمانی به شیوۀ پیاده‌سازی طرح مهارت قصه‌گویی با موضوع دوازده کهن الگوی سفر شخصیتی بر میزان تاب‌آوری و امید به زندگی نوجوانان مبتلا به سرطان در مرکز بیمارستان بعثت شهر همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی د‌کتری علم اطلاعات ‌و دانش‌شناسی، واحد همدان، دانشگاه ‌آزاد اسلامی، همدان، ایران.

2 استادیارگروه ‌علم‌ اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد همدان، دانشگاه‌ آزاد اسلامی، همدان، ایران.

3 دانشیار گروه‌ روان‌شناسی، دانشگاه ‌پیام ‌نور، تهران، ایران.

چکیده

هدف: در ابتدا از کتاب­‌درمانی برای پرداختن به مسائل عاطفی در بزرگسالان استفاده می­­‌شد. با این‌حال، در نیمه دوم قرن 19، مبانی نظری و عملی آن به ‌طور قابل‌ توجهی گسترش یافت. امروزه کتاب­‌درمانی به‌ عنوان یک استراتژی مؤثر برای درمان مشکلات بالینی شناخته‌ شده است. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر کتاب‌درمانی برای تاب‌آوری: بررسی تأثیر دوازده کهن‌الگو بر نوجوانان مبتلابه سرطان در بیمارستان بعثت همدان است.
روش­: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با رویکرد پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعه هدف را نوجوانان 10 تا 14 ساله تحت شیمی‌درمانی سرطان در بیمارستان بعثت همدان تشکیل می‌دادند. نمونه‌­ای متشکل از 30 نوجوان مبتلابه سرطان به‌ طور تصادفی انتخاب شدند و از همگنی از نظر سن، مدت‌زمان بیماری، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و سایر متغیرها اطمینان حاصل شد. نمونه به دو گروه کنترل 15 نفری و گروه آزمایشی 15 نفری تقسیم شد. این تحقیق از دو پرسشنامه برای سنجش تاب‌آوری (کانر و دیوید سون، 2003) و امید به زندگی (اشنایدر، 2006) استفاده کرد. گروه آزمایش در هشت جلسه مداخله کتاب­‌درمانی با استفاده از طرح مهارت قصه­‌گویی شرکت کردند. محققان درمانگر از سه کتاب به ‌عنوان راهنما استفاده کردند: «زندگی با درد مزمن: رویکرد مبتنی بر پذیرش» و راهنمای درمانگر و کتاب کار بیمار توسط کوین ولز و جان سورل (2013)، «راهنمای عملی کنترل درد: نگرش مثبت به سازگاری با درد مزمن» نوشته مایکل نیکلاس (2014) و «بیداری قهرمان» اثر پاتریشیا آدسون (2014). تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های t مستقل و تحلیل کوواریانس در نرم‌افزار آماری SPSS انجام شد.
یافته­‌ها: نتایج آزمون t مستقل تفاوت معنی‌داری را در میانگین نمرات تاب‌آوری و امید به زندگی بین گروه کنترل و آزمایش نشان داد. همچنین مداخله کتاب­درمانی 43/6 درصد بر امید به زندگی و 64/1 درصد بر تاب‌آوری نوجوانان مبتلابه سرطان تأثیر داشتند و درمانگر بودند. تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون تی‌ مستقل و تحلیل کوواریانس در نرم‌افزار آماری SPSS انجام شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Bibliotherapy for Resilience: ‌Investigating the Effect of Twelve Archetypes on Teenagers with Cancer at Behsat Hospital, Hamedan

نویسندگان [English]

  • Shokufeh Roghani 1
  • Ali Akbar Famil Roahani 2
  • Nasrolah Erfani 3
1 Ph.D. candidate of Knowledge and Information Science, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran .
2 Assistant professor, Department of Knowledge and Information Science, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran.
3 Associate professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Initially, bibliotherapy was used to address emotional issues in adults. However, in the second half of the 19th century, its theoretical and practical foundations expanded significantly. Nowadays, bibliotherapy is recognized as an effective strategy for treating clinical problems. ­The purpose of this study is to examine the impact of an  experimental Bibliotherapy for resilience, and so investigate the effect of twelve archetypes on teenagers with cancer at Behsat Hospital, Hamedan.
Methodology: This research employed a semi-experimental design, utilizing a pre-test and post-test approach. The target population consisted of teenagers aged 10 to 14 undergoing chemotherapy for cancer at Besat Hospital in Hamedan. A sample of 30 cancer-afflicted teenagers was randomly selected, ensuring homogeneity in terms of age, duration of illness, socioeconomic status, and other variables. The sample was divided into two groups: a control group of 15 individuals and an experimental group of 15 individuals. The research utilized two questionnaires to measure resilience (Conner and Davidson, 2003) and life expectancy (Schneider, 2006). The resilience questionnaire had 25 items that are scored on a five-level Likert scale from completely agree to completely disagree. The validity of this questionnaire was confirmed by six experts and its reliability was obtained using Cronbach's alpha coefficient of 0.89. The life expectancy questionnaire has 12 items and 3 components and is implemented as a self-assessment. Out of these 12 items, four items measure operative thinking, four items measure strategic thinking, and four items contain deviant questions. This questionnaire includes two subscales of factor and strategy, and its purpose is to evaluate the level of life expectancy in people. The scoring method of this questionnaire is based on a five-level Likert scaleThe experimental group participated in eight sessions of bibliotherapy intervention using a storytelling skill plan. The therapist researchers used three books as guides: "Living with Chronic Pain: An Acceptance-Based Approach" and its therapist's guide and patient workbook by Kevin Wells and John Sorrell (2013), "Pain Control Practical Guide: A Positive Attitude to Adapting to Chronic Pain" by Michael Nicholas (2014), and "The Hero's Awakening" by Patricia Addson (2014). Data analysis was conducted using independent t-tests and analysis of covariance in SPSS statistical software.
Findings: The results of the independent t-tests revealed a significant difference in mean scores for resilience and life expectancy between the control and experimental groups. Moreover, the bibliotherapy intervention had a 43.6 percent effect on life expectancy and a 64.1 percent effect on resilience among teenagers with cancer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Life expectancy
  • resilience
  • story telling
  • Bibliotherapy
  • archetype

مراجع

انجمن کتابداران امریکا (1391). رهنمودهایی برای ارائه خدمات کتابخانه‌ای به اشخاص مبتلابه بیماری­‌های روانی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی. بازیابی شده از: https://library.razavi.ir/aqlibraries/fa/45987
آدسون، پاتریشیا آر(1395). بیداری قهرمان درون: دوا زه گام ایجاد تحول عمیقی در زندگی خود و دیگران (سیمین موحدی، مترجم). تهران: بنیاد فرهنگ زندگی.  
‎تولایی، سید وحید؛ رضا پور میر صالحی، یاسر؛ چوب‌فروش، آزاده (1396). تأثیر ذهن آگاهی به روش کتاب‌درمانی در زنان مبتلا به میگرن. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 15(2)،198-204. بازیابی شده از: http://rbs.mui.ac.ir/article-1-532-fa.html
جوکار، مهناز؛ باغبان، ایران؛ احمدی، احمد (1385). مقایسه اثربخشی مشاوره حضوری و کتاب‌درمانی به شیوه­ شناختی در کاهش علائم افسردگی.­ مجله­ روانپزشکی ­و­ روانشناسی­ بالینی ­ایران، ­12­(3)،­76-­27بازیابی شده از:  https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=56536
روغنی، شکوفه؛ فامیل روحانی، علی‌اکبر؛ عرفانی، نصراله (1402). کتاب‌درمانی  به‌ روش  خودشناسی  یونگ  بر  احساس سلامتی و کیفیت زندگی اعضای انجمن علمی پژوهشی کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان همدان (رساله دکتری). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان.
 زارعی، عاطفه؛ روغنی، شکوفه؛ حق‌طلب، طاهره (1393). بررسی اثربخشی روش آموزشی-درمانی کتاب‌درمانی به شیوه گروهی بر میزان تاب‌آوری و امید به زندگی در نوجوانان مبتلابه سرطان در مرکز بیمارستان بعثت شهر همدان. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان.
مهتری، زهرا؛ حاجی زین‌العابدینی، محسن؛ اسکندریان، نجمه (1390). مطالعه اثربخشی تجربه‌های کتاب‌درمانی: مطالعه موردی بیماران بیمارستان الزهرای اصفهان. در مجموعه مقالات چهاردهمین همایش سرا سری انجمن علمی- دانشجویی علم اطلاعات و دانش‌شناسی. تهران، دانشگاه الزهرا.
سیدا، محمد (1392). 12 گام تا آرامش ­کامل: کوتاه‌ترین راه‌ها برای رسیدن به آرامش درونی و امنیت خاطر. تهران: نسل نواندیش.
کرمانی، زهرا؛ خدا پناهی، محمد کریم؛ حیدری، محمود (1390). ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس امید اشنایدر. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 3(19)، 23- 7 بازیابی شده از: https://apsy.sbu.ac.ir/article_95512.html
ولز، کوین؛ سورل، جان (1390). زندگی با درد مزمن: رویکرد مبتنی بر پذیرش راهنمای درمانگر و کتاب کار بیمار (فاطمه مسگریان، مترجم). تهران: کتاب ارجمند. بازیابی شده از: http://www.nosabooks.com/WebUI/book
نیکولز، مایکل؛ مولی، آلن؛ تانکین، لوئیس؛ بیستون، لی (1387). راهنمای عملی کنترل درد: نگرش مثبت به سازگاری با درد مزمن (محسن دهقانی، مترجم). تهران: رشد. بازیابی شده از: https://www.gisoom.com/book/1573926
مهدیانی فر، الهام؛ مهدیان، حسین؛ جهانگیری، علی (1401). بررسی اثربخشی ذهن آگاهی بر مدیریت خشم، تعارض زناشویی و کیفیت زندگی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 65(2). بازدید شده در www.mums.ac.ir
References
Arulanantham, S., & Navaneethakrishnan, S. )2014(. Introducing Bibliotheraphy in public libraries for the development of health and social condition of post war  ommunity in Jaffna district-An exploratory study. Journal of the University ibrarians Association of Sri Lanka 17(2).
American Library Association, )2012(. Tips for providing library services to people with mental illness. Tehran: National Library and Documents Organization.
Adson, P. (2015). The Awakening of the Hero Within: A Remedy to Create a Deep Change in Your Life and the Life of Others. Tehran: Life Culture Foundation. Applied Psychology Quarterly, 3(19), 7-23. retrieved from: https://apsy.sbu.ac.ir/article_95512.html
Hanson, K . )2019(.Positive psychology for overcoming symptoms of depression: A pilot study exploring the efficacy of a positive psychology self-help book versus a CBT self-help book. Behavioural and cognitive psychotherapy, 47, 95-113.
Brewster, L. )2014(. The public library as therapeutic landscape: A qualitative case study. Health & Place, 26, 94-99. http://hillkm.com/brewster_the_public_library.pdf
Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: the Connor- Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Depression and Anxiety, 18(2), 76–82.                                   
Hutchinson, E. )2017(. Bibliotherapy Programmes in Dublin Public Libraries: A Case-Study of Dublin City, Fingal and South Dublin Public Library Services. Quanlitative and Quantitative Methods in Libraroes (QQML), Special Issue Social Justice, Social Inclusion, 95-103. http://www.qqml-journal.net/index.php/qqml/article/view/216
Jacob, J., & Rosalito, R. G. (2016). Effectiveness of taking in the good based-bibliotherapy intervention program among depressed Filipino female adolescents. Asian Journal of Psychiatry.
Jokar, M., Baghban, I., & Ahmadi, A. (2006). Comparison of the effect of face to face counseling and cognitive bibliotherapy in reducing depressive symptoms. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 12(3), 270-276. (in Persian)
Kermani, Z., Khoda Panahi, M., & Heydari, M. (2018). Psychometric properties of Omid Schneider scale. Applied Psychology, 3(19), 7-23. (in Persian)
Montgomery, P., & Maunders, K.) 2015(. 'The effectiveness of creative bibliotherapy for internalizing, externalizing, and prosocial behaviors in children: A systematic review. Children and Youth Services Review, 55, 37-47. https://daneshyari.com/article/preview/345958.pdf
Mahdiani Far,  E.,  Mahdian, H., &  Jahangiri, A. (1401). Investigating the effectiveness of mindfulness on  anger management, marital conflict and quality of life. Journal of the Faculty of Medicine of  Mashhad University of Medical Sciences, 65(2), 2455-2441, visited at www. mums.ac.ir (in Persian)
Nicholas, M., Molloy, A., Beeston, L., & Tonkin, L. (2012). Manage your pain: practical and positive ways of adapting to chronic pain. Souvenir Press Ltd. (Mohsen Dehghani, Trans.). Tehran: Growth. (in Persian)
Pulimeno, M., Prisco, P., & Salvatore, C. )2020(. Children’s literature to promote students’ global development and wellbeing. Health Promotion Perspectives, 10, 13.  DOI:10.15171/hpp.2020.05
 Roghani, S., Family Rouhani, A., & Nasrolah, E. (2020). The Effect of Bibliotherapy based on Jung’s Self-Knowledge Method on Sense of Well-being and Life Quality among Members of Scientific Research Association in Public Libraries of Hamadan Province (Ph.D. Thesis). Islamic Azad University, Hamadan Branch. (in Persian)
Snyder, C. R., Ritschel L. A., Ravid., L. K., & Berg C. J. (2006). Balancing Psychological Assessments: Including Strengths and Hope in Client Reports. Journal of Clinical Psychology, 62(1), 33-46
Sida, M. (2013). Twelve Steps to Happiness.Tehran: New ThoughTavallaei, V., Rezapour-Mirsaleh, Y., Rezaiemaram, P., & Saadat, S. H. (2018). Mindfulness for female outpatients with chronic primary headaches: an internet-based bibliotherapy. European Journal of Translational Myology, 28(2). (in Persian)
Wells, K. & Sorel, J. (2011). Living with Chronic Pain: An Acceptance-Based Approach to the Therapist's Guide and the Patient's Workbook (F. Masgarian, Trans.). Tehran: The Honorable Book. 
Zarei, A., ­R­oghani, S., & Haghtalab, T. (2014). Examine the Effectiveness of Group Bibliotherapy on Resilience and Life Expectancy in Cancer Adolescents of Be’sat Hospital, Hamadan City (Master's thesis). Hamadan Azad University. (in Persian)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار