نویسنده
مربی،گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، جمهوری اسلامی ایران و دانشجوی دکتری رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
Purpose: The present study was conducted with the main purpose of determining the fields of interest in the information management in Persian language and the secondary objectives of identifying the core authors and journals, methods of group collaboration among the authors of the articles and the subject coverage of each of the three Persian journals databases in this field.
Methodology: This research was carried out using content analysis method. The research population consisted of 161 articles in the field of information management existed in three Persian of Noormags, Magiran and SID.
Findings: The results of the present study showed that, the largest group of articles belonged to the medical fields published in 2007 and 2012. Also, it was revealed that among the 260 authors in the field of information management, Moghadasi with 7 articles was identified as the most productive author in this area. The degree of collaboration showed that the authors’ willingness to participate in the work group was 0.02 percent less than their willingness to work individually, and the most joint compilations were done by Moghadasi. The articles related to information management were published in 80 journals from which the largest number belonged to the journal of "Health Information Science” in medical field.
Conclusion: The results of the present study showed that the authors in this field mostly preferred to work individually. Also the highest overlapping score of articles was found in journal databases of Noormags and Magiran with 33 common titles.
کلیدواژهها [English]
مقدمه
مدیریت اطلاعات از مباحثی است که بهعنوان توانایی کلّ سازمان دربارۀ ایجاد، حفظ، بازیابی و قابل دسترس ساختن فوری اطلاعات درست، در مکان درست، در سازمان درست، در دست افراد شایسته با کمترین هزینه، در بهترین رسانهها، برای بهکارگیری در تصمیمگیری توصیف شده[1] و همواره مورد توجه پژوهشگران مختلف بوده است. بهعلاوه، این علم بهعنوان یکی از درسهای مقطع کارشناسیارشد در رشته علم اطلاعاتودانششناسی در ایران مورد توجه خاصی قرار میگیرد. «حرّی» (1383) در مقالهای به بررسی و مقایسۀ مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش در کتابداری پرداخته و این دو را دو اصطلاح پرهمهمه در حوزۀ علم اطلاعاتودانششناسی میداند. او مدیریت اطلاعات را علمی میداند که با مسئله چگونگیِ برقراریِ مؤثرترین ارتباط میان دانشِ سامانیافتۀ کتابخانه و ذهن جوینده روبهروست (حری، 1383).
بررسی منابع فارسی دربارۀ مدیریت اطلاعات نشان میدهد این موضوع در حوزههای مختلف علم، کاربرد دارد و مورد اشاره و تأمل پژوهشگران این حوزهها قرار گرفته و پژوهشهایی در این زمینه در کشور انجام شده است. بر این اساس، چنین بهنظر میرسد که بررسی پژوهشهای انجامگرفته در این زمینه میتواند ارتباط مدیریت اطلاعات را با سایر علوم و حوزۀ علم اطلاعات و دانششناسی مشخص کند و بعضاً راهگشای برنامهریزی صحیح در زمینۀ سرفصل این درس در مقطع کارشناسی ارشد باشد. بهعلاوه، بررسی این حوزه از دانش در ایران میتواند چالشهای مورد نظر در این علم و حفرههای موجود در پژوهشهای انجامشده در این زمینه را مشخص کند و زمینهساز اجرای پژوهشهای کاربردیتر در این زمینه باشد. با توجه به اینکه در حال حاضر بخش عمدهای از پژوهشهای فارسی در ایران در سه پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (اس.آی.دی)، مگایران و نورمگز نمایه میشود (دمرچیلو و حاجیزینالعابدینی، 1389؛ اسداللهی و نوکاریزی، 1389)، پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی آماریِ پژوهشهای انجامشده در این زمینۀ موضوعی در پایگاههای مجلههای فارسی نورمگز، مگایران و اس.آی.دی بپردازد و مباحث اصلی مورد بررسی در مدیریت اطلاعات، مرکزیت توجه این مبحث در حوزههای مختلف علم، ارتباط این موضوع با سایر علوم در ایران و میزان همکاری نویسندگان در پوشاندن مباحث مرتبط با این موضوع را از ابتدا تاکنون، مورد توجه قرار دهد.
هدفها و پرسشهای پژوهش
هدف اصلی پژوهش حاضر، تعیین مباحث اصلیِ مورد توجه در مدیریت اطلاعات به زبان فارسی است و هدفهای فرعی آن عبارت است از: شناسایی نویسندگان و مجلههای هسته، چگونگیِ همکاری ِگروهیِ نویسندگان مقالههای مربوط به این حوزه و میزان پوشش موضوعی هر یک از سه پایگاه مجلههای فارسی از این حوزۀ موضوعی.
بهمنظور دستیابی به هدفهای فوق، تلاش میشود تا با بررسی مقالههای مربوط به «مدیریت اطلاعات» که در پایگاه مجلههای فارسی مگایران، نورمگز و اس.آی.دی از ابتدا تاکنون ذخیره شده است، به پرسشهای زیر پاسخ داده شود:
تعریفهای عملیاتی پژوهش
بعضی از واژههای استفادهشده در پژوهش حاضر، بهصورت زیر تعریف میشوند:
• مدیریت اطلاعات[2]
مدیریت اطلاعات در ویکیپدیا، دانشنامۀ آزاد وب، اینگونه تعریف شده است: مدیریت اطلاعات، شامل مدیریت و جمعآوری اطلاعات از یک یا چند منبع و ارائه آن اطلاعات به یک یا چند مخاطب است[3].
• مباحث اصلی حوزه مدیریت اطلاعات
مباحث اصلی حوزه مدیریت اطلاعات در پژوهش حاضر از پیشتعیینشده نیست. این مباحث، نتیجه بررسیِ سه پایگاهِ مورد نظر در حوزه مدیریت اطلاعات است.
• همنویسندگی
همنویسندگی یا همکاری علمی یا همکاری گروهی، پدیدۀ پیچیدهای است که اشتراک توانمندیها و تولید دانشِ علمیِ جدید را بهبود میبخشد. همکاری علمی پدیدهای است که از طریق انواع مختلفی از تعاملهای بهبودبخش ارتباطات، اشتراک تواناییها و تولید دانش علمی، مشخص میشود )استفانو، جیوردانو و ویتیل، 2011).
• ضریب همکاری
با توجه به اینکه یکی از پرسشهای پژوهش حاضر بررسی وضعیت همکاری نویسندگان در تولید مقالههای مدیریت اطلاعات در کشور و تعیین ضریب همکاری یا مشارکت آنهاست، از فرمول ضریب مشارکت آجیفیروکی[4]، بارل[5] و تیگ[6] استفاده شد. این فرمول بدینطریق محاسبه میشود:
که در آن، = تعداد مقالههای علمی دارای j نویسنده که در دورۀ زمانی مشخصی در یک زمینه منتشر شدهاند؛ =Nتعداد کل مقالهها که در همان دورۀ زمانی مشخص در آن زمینه منتشر شدهاند و =K بیشترین تعداد نویسندگان به ازای هر مقاله در یک زمینه است. مقدار CC عددی است بین صفر و ۱ و به این معناست که اگر مقالههای تکنویسنده در اکثریت باشند، مقدار CC به سمت صفر و اگر تعداد مقالههای دارای J نویسنده در اکثریت باشند، به سمت یک میل میکند و در واقع تعیینکنندۀ میزان تمایل نویسندگان به همکاری علمی است (آجی فیروکی، بارل و تیگ، 1386).
• بیشترین (تعداد مقاله یا همنویسندگی)
در پژوهش حاضر نویسندگانی که بیشتر از پنج مقاله داشتهاند، بهعنوان نویسندگان با بیشترین مقاله در حوزه مدیریت اطلاعات و آنهایی که بیشتر از پنج مقاله مشترک با سایر نویسندگان داشته باشند، بهعنوان نویسندگان با بیشترین همکاری گروهی در نظر گرفته شدهاند.
جامعۀ آماری و روش انجام پژوهش
پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوا و بر روی 161 عنوان مقالۀ موجود در سه پایگاه اطلاعاتی نورمگز، مگایران و اس.آی.دی در حوزۀ مدیریت اطلاعات بهعنوان جامعۀ پژوهش، در تاریخ فروردین 1393 انجام شد. بهمنظور دستیابی به هدفها و پاسخ به پرسشهای پژوهش، ابتدا پژوهشگر عبارت «مدیریت اطلاعات» را در سه پایگاه مذکور جستجو کرد. با توجه به اینکه نحوه و امکانات جستجو در این سه پایگاه متفاوت است، جستجو برحسب امکانات خاصّ هر پایگاه انجام گرفت؛ اما شش مورد در جستجوی این سه پایگاه، اصلی و مشترک بود:
بهمنظور انجام صحیح جستجو در هر یک از پایگاهها، با استفاده از امکانات جستجو در صفحه وبسایت هر یک از آنها، جستجو به شرح زیر انجام شد:
سایت مگایران: عبارت «مدیریت اطلاعات» با استفاده از فیلد «شامل عین این عبارت باشد» در قسمت جستجوی پیشرفته جستجو شد. در این سایت، تعداد 178 عنوان در 12 صفحه بازیابی شد که از این تعداد پس از بررسی، از نظر وجود عبارت «مدیریت اطلاعات» در عنوان یا کلیدواژهها و حذف موارد نامرتبط و عنوانهای مشابه، تعداد 111 عنوان مقاله باقی ماند که از این تعداد 3 عنوان ترجمه و 108 عنوان تألیف بود.
سایت نورمگز: عبارت «مدیریت اطلاعات» در صفحه جستجوی پیشرفته این پایگاه و در فیلد «عین عبارت» و با محدودیت عنوان و کلیدواژه، جستجو گردید. نتایج جستجو با این محدودیت، 90 عنوان مقاله را نشان داد که پس از بررسی دقیقتر عنوانها و کلیدواژهها و حذف موارد نامرتبط و عنوانهای مشابه، تعداد 75 عنوان مقاله باقی ماند که از این تعداد شش عنوان ترجمه و 69 عنوان تألیف بود.
سایت اس.آی.دی: با توجه به امکانات جستجو در این سایت، پژوهشگر مجبور شد عبارت «مدیریت اطلاعات» را یکبار در عنوان و یکبار در کلیدواژه جستجو کند. بازیابی اطلاعات در جستجو با محدودیت کلیدواژه، منجر به یافتن 44 عنوان مقاله و با محدودیت عنوان، 38 عنوان مقاله شد. در این پایگاه، پژوهشگر پس از دریافت موارد بازیابیشده، هر کدام را بهطور جداگانه رونویسی و در جدولهای جداگانه در نرمافزار Word ذخیره کرد و پس از مرتبکردن آنها، دو فایل با محدودیت عنوان و کلیدواژه را در هم ادغام و به صورت الفبایی بر اساس عنوان مرتب نمود. در این حالت، عنوانهای تکراری جدا شدند و در نهایت تعداد 63 عنوان باقی ماند. این تعداد بهمنظور حذف موارد غیرمرتبطِ بازیابیشده بررسی شد و پس از بررسی کلیدواژه و عنوان و حذف موارد غیرمرتبط 62 عنوان باقی ماند که یک عنوان کتاب و 61 عنوان مقالۀ تألیفی را شامل میشد.
پس از انجام جستجو، مقالههای هر پایگاه بهطور جداگانه در جدولهایی مرتب و سپس جدول نهایی از ادغام همۀ جدولها آماده و بر اساس عنوان الفبایی شد. پس از حذف عنوانهای تکراری، تعداد 161 عنوان مقالۀ باقیمانده، در یک جدول _ که در این پژوهش «جدول نهایی» نامگذاری شده است _ بهعنوان جامعۀ پژوهش بررسی شد.
جدول نهایی در پاسخگویی به هر یک از سؤالهای پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. نحوۀ استفاده از این جدول در بخش یافتهها و در زیر هر یک از سؤالهای پژوهش، بنا به نیاز هر سؤال مورد توجه قرار گرفته است.
پیشینۀ پژوهش
تاکنون بررسی پایگاههای اطلاعاتی فارسی بهمنظور تعیین محتوای موضوعی حوزه مدیریت اطلاعات انجام نشده است، اما نمونههای تاحدودی مشابه این کار در پایگاههای اطلاعاتی یا در حوزههای دیگر در ایران و خارج از ایران صورت گرفته است که به آنها اشاره میشود.
«حمدیپور و کوکبی» (1391) پس از بررسی کمّی و مصوّرسازی ساختار انتشارات علمی در حوزۀ مدیریت اطلاعات در پایگاه «وبآوساینس» در سالهای 1988 تا 2009 به روش وبسنجی، به این نتیجه رسیدند که ضریب همکاری نویسندگان از صفر در سال 1988 به 33/0 در سال 2009 رسیده است. میانگین ضریب همکاری بین نویسندگان برابر با 22/0 بوده است که بر همکاری کم نویسندگان در این حوزه دلالت دارد. بر مبنای تعداد مدارک منتشرشده، تی. دی. ویلسون از دانشگاه شفیلد با 13 مدرک و دریافت 13 استناد در رتبه نخست قرار داشته است.
«نوشینفرد و امامی» (1391) در پژوهشی کاربردی، پس از بررسی همپوشانیِ سنتی و نسبیِ پایگاههای اطلاعاتی «پاب مد» و «وبآوساینس» در حوزه بیماریهای غدد درونریز، به این نتیجه رسیدند که از بین 7389 عنوان مقالۀ بازیابی شده در هر پایگاه، 4177 عنوان در پایگاه اطلاعاتی پابمد و 3212 عنوان مربوط به پایگاه اطلاعاتی وبآوساینس بوده است.2586 عنوان مقاله نیز بهصورت مشترک در هر دو پایگاه بوده است. بهعلاوه، آنها دریافتند که درصد همپوشانی نسبی پابمد با نمره 51/80%، بیشتر از همپوشانیِ نسبیِ وبآوساینس با 91/61% است.
«اسداللهی و نوکاریزی» (1389) پس از بررسی ساختاری و محتوایی پایگاه اطلاعاتی الکترونیکی اس.آی.دی.، مگایران و نمامتن، به این نتیجه رسیدند که پایگاه اطلاعاتی مگایران بیشترین میزان جامعیت (35/36%) را در مقایسه با مجلّههای کلّ کشور، و پایگاه اس.آی.دی. بیشترین میزان (94%) را در مقایسه با مجلههای علمی _ پژوهشی داشتهاند. بهعلاوه، پوشش موضوعی پایگاه اس.آی.دی. در حوزه موضوعی پزشکی و پیراپزشکی بوده است، اما مگایران و نمامتن در حوزه موضوعی علوم انسانی مجلههای بیشتری را دربرداشتهاند. یافتههای حاصل از محاسبۀ همپوشانیِ سنتی نشان داد بیشترین همپوشانی بین پایگاههای مگایران و نمامتن (82/23%) و کمترین همپوشانی بین دو پایگاه اس.آی.دی. و نمامتن (67%) بوده است. پایگاه نمامتن برخلاف دو پایگاه اس.آی.دی. و مگایران، بهدلیل استفاده از زبان نمایهسازی مهارشده، روند مشخص و منسجمی برای نمایهسازی مجلهها داشته است. پایگاه اس.آی.دی. و مگایران بهدلیل روزآمدسازی روزانه و پایگاه نمامتن به دلیل پوشش گذشتهنگرِ وسیعتر، در شرایط بهتری قرار داشتهاند.
«دمرچیلو و حاجیزینالعابدینی» (1389) جامعیت نسبی پایگاههای فارسیزبان مگایران، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (اس.آی.دی.) و ایرانمدکس را در بازیابی اطلاعات حوزۀ دندانپزشکی با استفاده از روش پیمایشی و مقایسهای بررسی کردند. نتایج حاصل از پژوهش آنها نشان داد ایرانمدکس دارای بالاترین میزان جامعیت (72%) است و جامعیت نسبی پایگاه مگایران نسبت به اس.آی.دی بیشتر است.
«زارعفراشبندی و کوکبی» (1386) در بررسی کمّی چکیدههای مربوط به مدیریت اطلاعات در بانک اطلاعاتی لیزا در سالهای 1990- 2005، وضعیت پژوهشهای مربوط به حوزۀ مدیریت اطلاعات در کتابداری را بررسی کردند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد نویسندگان هسته در این موضوع به ترتیب، T.D. Wilson با پنج مقاله و F. Greene با سه مقاله بودهاند و بیشترین تعداد همکاری گروهی در بین نویسندگان به سال 2003 و 1998 برمیگردد. موضوعات اصلیِ مورد بحث در مقالههای مورد بررسی بر اساس فراوانی و بسامد واژگان بهترتیب عبارت از سیستمهای اطلاعات مدیریت، علم اطلاعات و دانششناسی، شرکتهای (بازرگانی)، کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی، برنامۀ آموزشی برای مدیریت اطلاعات، اطلاعات مدیریتی برای کتابخانهها، آموزش حرفهای، مدیریت دانش، خدمات و ارائه خدمات به استفادهکنندگان بوده است.
«عرفانمنش و دیباجی» (2013) پس از بررسی و مقایسۀ تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در دو پایگاه اطلاعاتی Scopus و Web of Science به این نتیجه رسیدند که پایگاه اطلاعاتی Scopus به نسبت Web of Science پژوهشهای بیشتری از ایرانیان را به خود اختصاص داده است و تعداد 49198 عنوان پژوهش مربوط به پژوهشگران ایرانی در طی سالهای 1998 تا 2007 در پایگاه اطلاعاتی Scopus نمایه شده است؛ در حالیکه تعداد انتشاراتی که از این جامعه در پایگاه اطلاعاتی WOS منتشر شده 35061 عنوان است. نتیجۀ بررسیِ همکاریِ گروهی پژوهشگران ایرانی در این دو پایگاه نشان داد همکاری گروهی این پژوهشگران با نویسندگان دیگر در سطح بینالملل از 32% در سال تجاوز نمیکند.
«گاول و آیسلید»[7] (2008) همپوشانی عنوانهای مجلههای نمایهشده در دو پایگاه استنادی Web of Science (WOS) و Scopus را بررسی کردند. بهمنظور محاسبۀ این همپوشانی، در این پژوهش از فهرست عنوانهای مجلههای تهیهشده توسط تولیدکنندگان هر دو پایگاه استفاده شد. یافتههای پژوهش آنها نشان داد با وجود اینکه آنها در پژوهش خود فقط عنوانهای مجلههای موجود در Scopus را درنظر گرفته بودند، تعداد عنوانهای زیرپوشش این پایگاه در زمان انجام پژوهش 4789 عنوان بیشتر از تعداد عنوانهای زیرپوشش WOS بود. در مجموع از 13690 مجله نمایه شده در Scopus تعداد 6256 عنوان منحصر به این پایگاه بوده و از 8901 عنوان مجلۀ نمایهشده در WOS تعداد 1467 عنوان منحصر به این پایگاه بوده است. بهعلاوه، آنها دریافتند که 84% عنوانهای نمایهشده در WOS در Scopus و 54% عنوانهای نمایهشده در Scopus در WOS نمایه شده است.
«ویلسون» (2007) بهمنظور مشخصکردن میزان پوشش رشتههای مختلف، تاریخ انتشار، زبان انتشارات و میزان بارگذاری مقالههای پژوهشی، گوگلاسکالر را بررسی و تحلیل کرد. پژوهش او 47 پایگاه اطلاعاتی موجود در گوگلاسکالر را شامل بود. وی در این پژوهش نتیجه گرفت مباحث موضوعی این پایگاهها شامل تجارت، آموزش، علوم انسانی، علم و پزشکی، علوم اجتماعی و میانرشتهای است. نمونههای تصادفی ایجادشده از 50 عنوان پژوهش در هر 47 پایگاه اطلاعاتی از آوریل تا جولای 2005 بهمنظور مشخصکردن دامنۀ شمول در گوگلاسکالر جستجو شد. بررسیها نشان داد بالاترین میانگین (95%) پوشش موضوعی مربوط به پایگاه اطلاعاتی مجلههای دسترسی آزاد[8] است و زبان اصلی بیشتر مقالهها انگلیسی بوده و بارگذاری مقالهها در BioMed Central و PubMed تقریباً با پانزده هفته تأخیر صورت میگیرد. بهعلاوه، بررسیها نشان داد گوگلاسکالر در پوشش موضوعی برخی حوزهها ضعیف است.
«گارسیا و همکارانش» (2005) در پژوهشی ویژگیها، کارکرد شاخصهای عملکردی و چالشهای پیش روی شش پایگاه اطلاعاتیِ اروپایی از منابع وب پزشکی[9] را با هم مقایسه کردند. آنها در این پژوهش نتیجه گرفتند که بیشتر این پایگاهها در دهۀ 1990 با یک زمینۀ کتابخانهای یا دانشگاهی ایجاد شدهاند و شامل همۀ انواع منابع وب بینالمللی میباشند. همۀ آنها از سرعنوان موضوعیِ پزشکی استفاده کردهاند و تعداد فیلدهای هر رکورد بین سه تا نُه متفاوت است. این پایگاهها فاقد همپوشانی محتوا بوده و برای استفادهکننده، مکمّل یکدیگرند. آنها برای بقای خود با سه چالش روبهرو هستند: بیثباتی اینترنت، هزینههای نگهداری و استفادهنکردن باوجود سودمندی آنها.
یافتههای پژوهش
بهمنظور رسیدن به هدفها و پاسخگویی به پرسشهای پژوهش حاضر، 161 عنوان مقالۀ بهدستآمده در حوزۀ مدیریت اطلاعات از سه پایگاه اطلاعاتیِ مجلههای مگایران، نورمگز و اس.آی.دی. که در جدول نهایی دستهبندی شده بود، بررسی گردید. نتایج حاصل از این بررسی بر اساس پرسشهای مطرحشده در پژوهش، عبارتاست از:
1_ تعیین مباحث اصلیِ حوزۀ موضوعی مدیریت اطلاعات در ایران از ابتدا تاکنون و تعیین تعداد مباحث مطرحشده در مدیریت اطلاعات در حوزه علم اطلاعات و دانششناسی
هر کدام از پایگاههای اطلاعاتی مورد نظر در پژوهش حاضر، مباحث موضوعی خاصی را در دستهبندی موضوعی خود مورد توجه قرار دادهاند. بهمنظور تعیین مباحث اصلیِ مدیریت اطلاعات و دستهبندی موضوعات در پژوهش حاضر، دو ردهبندی دیویی و کنگره بررسی شد و با درنظرگرفتن مباحث موضوعیِ اصلیِ این دو رده و دستهبندیهای موضوعی موجود مجلهها در سه پایگاه اطلاعاتی مورد بررسی، مباحث موضوعی علوم اسلامی شامل فقه و اصول، علوم قرآن و حدیث، فلسفه و کلام، ادیان و عرفان، حقوق، تاریخ، جغرافیا، اقتصاد (شامل تجارت و اقتصاد)، ادبیات و زبانها، مدیریت، علوم سیاسی، روانشناسی، علوم اجتماعی (شامل جامعه و فرهنگ، گروهها، مناطق و اقوام، روابط عمومی و پژوهش)، علم اطلاعات و دانششناسی، هنر و معماری، تربیتبدنی (شامل ورزش و سرگرمی)، علوم تربیتی (شامل اخلاق، آموزش و پرورش)، علوم پایه (شامل ریاضی، شیمی، فیزیک، علوم جانوری، حسابداری)، پزشکی (شامل حوزه سلامت، بهداشت و درمان، دامپزشکی)، فنی و مهندسی (شامل کامپیوتر و اینترنت، صنایع و سایر علوم فنی)، و کشاورزی (شامل محیطزیست و منابع طبیعی) برای دستهبندی موضوعی مقالهها در نظر گرفته شد.
بر اساس موضوعات مشخصشده در پژوهش حاضر و با توجه به کلیدواژههای موضوعی مقالهها، به هر یک از مقالههای بهدستآمده در جدول نهایی، یک موضوع اختصاص داده و در نهایت جدول نهایی برحسب موضوع الفبایی شد. نتایج حاصل نشان داد از 161 عنوان مقالۀ مورد بررسی در این پژوهش، 53 عنوان در حوزه پزشکی، 39 عنوان در حوزه مدیریت، 26 عنوان در حوزه علم اطلاعات و دانششناسی، 14 عنوان در حوزه فنی و مهندسی، 7 عنوان در حوزه اقتصاد، 5 عنوان در حوزه علوم اجتماعی،4 عنوان در حوزه علومتربیتی، 4 عنوان در حوزه جغرافیا، 3 عنوان در حوزه علوم پایه، 3 عنوان در حوزه کشاورزی، 2 عنوان در حوزه پژوهش و 1 عنوان درحوزه هنر و معماری است (جدول 1).
جدول 1: مباحث موضوعی حوزه مدیریت اطلاعات در ایران
ردیف |
موضوع |
تعداد |
||
|
پزشکی |
53 |
||
|
مدیریت |
39 |
||
|
علم اطلاعات و دانششناسی |
26 |
||
|
فنی و مهندسی (کامپیوتر و اینترنت) |
14 |
||
|
اقتصاد |
7 |
||
|
علوم اجتماعی |
7 |
||
|
علوم تربیتی |
به طور کلی |
2 |
4 |
اخلاق |
2 |
|||
|
جغرافیا |
4 |
||
|
علوم پایه |
(جانوری) |
1 |
3 |
(شیمی) |
2 |
|||
|
کشاورزی
|
(محیط زیست) |
2 |
3 |
(منابع طبیعی) |
1 |
|||
|
هنر و معماری |
1 |
||
|
جمع کل |
161 |
2_ مباحث مورد نظر در حوزه مدیریت اطلاعات در ایران به تفکیک سال از ابتدا تا کنون
بهمنظور تفکیک مباحث مورد نظر در حوزه مدیریت اطلاعات از نظر سال انتشار مقاله، پس از دستهبندی موضوعی، مقالهها در جدول نهایی برحسب سال مرتب شدند. نتایج حاصل در جدول 2 نشان داده شده است. چنانکه ملاحظه میشود بیشترین تعداد مقالههای کارشده مربوط به سال 1391 و 1386 با 18 مقاله و بیشتر در حوزۀ موضوعیِ پزشکی بوده است.
جدول 2: تعداد مقالههای حوزۀ مدیریت اطلاعات در ایران به تفکیک سال
بهمنظور تعیین بیشترین حوزۀ موضوعیِ کار شده در هر سال در زمینۀ مدیریت اطلاعات، میانگین تعداد مقالههای هر سال از فرمول زیر محاسبه شد:
میانگین تعداد مقالههای هر سال = |
کلّ مقالههای کارشده در حوزۀ مدیریت اطلاعات در سال |
تعداد موضوعات مورد مقایسه در آن سال |
این میانگین در جدول 2 نشان داده شده است. با احتساب این میانگین، مباحث موضوعی که تعداد مقالههای منتشرشده بیشتر از این میانگین داشتهاند، بهعنوان برترین موضوعات کارشده در سال مذکور میباشند. چنانکه مشاهده میشود، میانگین مقالههای منتشرشده در سالهای 1383 و 1390 بیشتر از سایر سالها و مربوط به حوزۀ پزشکی، علم اطلاعات و دانششناسی و مدیریت است. این در حالی است که بیشترین مقالههای منتشرشده در حوزۀ پزشکی در موضوع مدیریت اطلاعات 9 مقاله و در سالهای 1385 و 1391، حوزه مدیریت 5 مقاله و در سال 1388 و علم اطلاعات و دانششناسی 4 مقاله و در سالهای 1383 و 1388 بوده است. در ضمن، بهجز سالهای 1380 و 1386 که علوم اجتماعی و فنی _ مهندسی جزء موضوعات با معدلی بالاتر از میانگین بودهاند، در سایر سالهای مورد پژوهش حوزۀ پزشکی، مدیریت و علم اطلاعات و دانششناسی جزء موضوعات با معدل بالا بودهاند. اطلاعات بهدستآمده از جدول 3 بر حسب سال و به تفکیک موضوع در نمودار 1 آمده است.
نمودار 1: بیشترین مباحث موضوعی منتشرشده در حوزه مدیریت اطلاعات به تفکیک سال
بهعلاوه، دیگر نتایج بهدستآمده از پژوهش حاضر با توجه به میانگین بهدستآمده از مقالههای منتشرشده در حوزه مدیریت اطلاعات از ابتدا تاکنون، نشان میدهد که این مقالهها از سال 1368 به بعد در پایگاه نورمگز، از سال 1380 به بعد در پایگاه مگایران و از سال 1381 در پایگاه اس.آی.دی. نمایه شدهاند.
همچنین نوسانهای موجود در تولید علم در حوزه مدیریت اطلاعات از ابتدا تاکنون بر اساس آمارهای بهدستآمده از سه پایگاه مورد بررسی در این پژوهش (نمودار 2) نشان میدهد که از سالهای 1368 تا 1380 روند کُندی در این حوزه وجود دارد. پس از آن، از سالهای 1380 تا 1386 تغییرات پس از یک رکود، در هر سال مسیری صعودی را طی کرده و سپس با اندکی تغییر، دوباره تا سال1391 دچار رکود شده و پس از روندی تصاعدی در این سال، دوباره دچار رکودی در سال 1392 بوده است.
نمودار 2: روند تغییرات تولید علم در حوزه مدیریت اطلاعات در سه پایگاه بر حسب سال از ابتدا تاکنون
3_ نویسندگان برتر از نظر تعداد مقاله در حوزۀ مدیریت اطلاعات در ایران
بهمنظور تعیین نویسندگانی که بیشترین پژوهشها را در حوزه مدیریت اطلاعات در ایران داشتهاند، بر اساس اطلاعات موجود در سه پایگاه اطلاعاتی مورد نظر در پژوهش حاضر، کلیۀ نویسندگان موجود در جدول نهایی، در جدولی جداگانه دستهبندی و سپس الفبایی شدند. نتایج حاصل از این دستهبندی نشان داد 260 نویسنده به پژوهش در حوزه مدیریت اطلاعات پرداختهاند که در بین آنها «مقدسی» با هفت و «عجمی» با شش عنوان مقاله، بیشترین تعداد پژوهش را در حوزه مدیریت اطلاعات به خود اختصاص دادهاند. پس از آنها بهترتیب «صفدری» با پنج مقاله، «پیری»، «صدوقی» و «یارمحمدیان» هر یک با چهار مقاله، «امینپور»، «توکلی»، «حاجوی»، «اعظم حسینی»، «سقائیاننژاد اصفهانی» و «نعمتاللهی» هر یک با سه مقاله و «احمدی»، «اسدی»، «آصفزاده»، «بیان»، «پریرخ»، «توفیقی»، «جهانبخش»، «حاجیزینالعابدینی»، «حبیبیکولایی»، «سیدمحسن حسینی»، «فاطمه حسینی»، «حیوی حقیقی»، «خالصی»، «دهقانی»، «رضازاده»، «رفیعی»، «رییسی»، «زاهدی»، «شیخطاهری»، «صالحی»، «عبادیفرد آذر»، «کشاورز»، «کوکبی»، «کریمی»، «لطفنژادافشار»، «ماهوتی»، «محسنیساروی»، «موحدی» و «میدانی» هر کدام با دو مقاله قرار گرفتهاند (جدول 3). بقیه نویسندگان هر کدام با یک عنوان مقاله در پژوهشهای مربوط به حوزه مدیریت اطلاعات شرکت داشتهاند.
جدول 3: نویسندگان و تعداد مقالههای آنها در حوزۀ مدیریت اطلاعات در ایران
ردیف |
نویسنده |
تعداد مقالات |
|
مقدسی، حمید |
7 |
|
عجمی، سیما |
6 |
|
صفدری، رضا |
5 |
|
پیری، زکیه؛ صدوقی، فرحناز؛ یارمحمدیان، محمدحسین |
4 |
|
امین پور، فرزانه؛ توکلی، ناهید؛ حاجوی، اباذر؛ حسینی، اعظم؛ سقائیان نژاد اصفهانی، سکینه؛ نعمت اللهی، محترم |
3
|
|
احمدی، مریم؛ اسدی، فرخنده؛ آصف زاده، سعید؛ بیان، حسام الدین؛ پریرخ، مهری؛ توفیقی، شهرام؛ جهانبخش، مریم؛ حاجی زین العابدینی، محسن؛ حبیبی کولایی، مهدی؛ حسینی، سید محسن؛ حسینی، فاطمه؛ حیوی حقیقی، محمدحسین؛ خالصی، نادر؛ دهقانی، محمد؛ رضازاده، اسماعیل؛ رفیعی، فروغ؛ رییسی، احمدرضا؛ زاهدی، مهدی؛ شیخ طاهری، عباس؛ صالحی، مسعود؛ عبادی فرد آذر، فربد؛ کشاورز، حمید؛ کوکبی، مرتضی؛ کریمی، سعید؛ لطف نژاد افشار، هادی؛ ماهوتی، یاشار؛ محسنی ساروی، بنیامین؛ موحدی، فریده؛ میدانی، زهرا؛ |
2 |
4_ تعاملهای همنویسندگی در انتشارات مورد مطالعه و ضریب همکاری نویسندگان در حوزه مدیریت اطلاعات در ایران
بهمنظور تحلیل راهبرد و تعاملهای همنویسندگی پژوهشگران حوزه مدیریت اطلاعات، نسبت به دستهبندی نویسندگان و مقالهها با تعداد نویسندۀ مساوی در جدولهایی جداگانه اقدام شد. چنانکه در نمودار 3 مشاهده میشود، از 161 عنوان مقالۀ مورد بررسی در این زمینه، 21 عنوان دارای نویسندۀ نامشخص، 50 عنوان یک نویسنده، 41 عنوان دو نویسنده، 21 عنوان سه نویسنده، 19 عنوان چهار نویسنده، 7 عنوان پنج نویسنده و 1 عنوان شش نویسنده و 1 عنوان نیز 7 نویسنده داشته است.
بر اساس فرمول آجیفیروکی، بارل و تیگ، ضریب همکاری در انتشارات پژوهشگران حوزه مدیریت اطلاعات در ایران، عدد 48/0 محاسبه شد. چنانکه قبلاً نیز اشاره شد، مقدار ضریب همنویسندگی (CC) عددی است بین صفر و ۱ و به این معناست که اگر مقالههای تکنویسنده در اکثریت باشند مقدار CC به سمت صفر و اگر تعداد مقالههای دارای بیش از یک نویسنده در اکثریت باشند، این ضریب به سمت یک میل میکند. در واقع، ضریب همنویسندگی (همتألیفی) نشاندهندۀ میزان تمایل نویسندگان به همکاری علمی است. ضریب همکاریِ به دست آمده در پژوهش حاضر (48/0) نشان میدهد که میزان تمایل نویسندگان به مشارکت در کار گروهی به اندازه 02/0 کمتر از تمایل به کار انفرادی است و نویسندگان در این حوزه بیشتر ترجیح دادهاند که کار انفرادی انجام دهند.
5_ بیشترین میزان همکاری گروهی بین نویسندگان در حوزۀ مدیریت اطلاعات در ایران از ابتدا تاکنون
بهمنظور تعیین بیشترین میزان همکاری گروهی بین نویسندگان در حوزه موضوعی مدیریت اطلاعات، جدولی که به ترتیب الفبایی نام خانوادگی نویسندگان ایجاد شده بود، با جدول نهایی مقایسه شد. نتایج حاصل نشان داد بیشترین همنویسندگی توسط «مقدسی» با هفت مقاله اشتراکی انجام شده است. پس از او «صفدری» و «عجمی» هر کدام با پنج مقاله، «پیری» و «یارمحمدی» هر کدام با چهار مقاله، «توکلی»، «اعظم حسینی»، «سقاییاننژاد اصفهانی»، «صدوقی» و «نعمتاللهی» هر کدام با سه مقاله و 22 نویسنده دیگر هر کدام با دو مقاله و 183 نویسنده باقیمانده هر کدام با یک مقاله به صورت اشتراکی با سایر نویسندگان همکاری داشتهاند. از 260 نویسنده موجود در پژوهش حاضر، 45 نویسنده بهصورت انفرادی پژوهش انجام دادهاند.
جدول 4: همنویسندگی در حوزه مدیریت اطلاعات در ایران
نویسندگان |
همنویسندگی |
||||||
2 نویسنده |
3 نویسنده |
4 نویسنده |
5 نویسنده |
6 نویسنده |
7 نویسنده |
کل مقالات همنویسندگی |
|
2 |
2 |
2 |
1 |
- |
- |
7 |
|
صفدری، رضا |
2 |
|
1 |
2 |
- |
- |
5 |
2 |
|
3 |
- |
- |
- |
5 |
|
2 |
- |
1 |
- |
- |
1 |
4 |
|
یارمحمدیان، محمدحسین |
1 |
- |
2 |
1 |
- |
- |
4 |
- |
1 |
2 |
- |
- |
- |
3 |
|
حسینی، اعظم السادات |
- |
1 |
2 |
- |
- |
- |
3 |
سقاییاننژاد اصفهانی، سکینه |
- |
- |
2 |
1 |
- |
- |
3 |
صدوقی، فرحناز |
1 |
1 |
- |
1 |
- |
- |
3 |
1 |
1 |
- |
1 |
- |
- |
3 |
6_ مجلههایی که بیشترین تعداد مقاله را در زمینه مدیریت اطلاعات در ایران منتشر کردهاند
برای تعیین مجلههایی که بیشترین مقاله را در حوزه مدیریت اطلاعات داشتهاند، جدول نهایی، به ترتیب نام مجله الفبایی شد. نتایج حاصل نشان داد بهطورکلی 162 عنوان مقالۀ حوزه مدیریت اطلاعات در هشتاد عنوان مجله چاپ شده است که از این تعداد بیشترین تعداد مقاله یعنی 37 عنوان مربوط به مجله «مدیریت اطلاعات سلامت» در حوزه پزشکی است. پس از آن مجله «مدیریت سلامت» نیز در حوزه پزشکی با نُه عنوان مقاله، «کتابهای ماه کلیات» و «علم اطلاعات و دانششناسی» هر کدام با شش عنوان، «پردازش و مدیریت اطلاعات» و «مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قزوین» هر کدام با پنج عنوان، «اطلاع شناسی» با چهار عنوان، «پیاورد سلامت»، «صنعت هوشمند»، «مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات» و «همای سلامت» هر کدام با سه عنوان، «آموزش در علوم پزشکی»، «پایش»، «تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی» (کتابداری سابق)، «دانش و کامپیوتر»، «کار و جامعه»، «گنجینه اسناد»، «مدیریت دولتی»، «مدیریت زنجیره تامین» و «میثاق مدیران» هر کدام با دو عنوان (جدول 5) و سایر مجلهها هر کدام با یک عنوان مقاله قرار میگیرند.
جدول 5: مجلهها و تعداد مقالههای چاپشده در حوزه مدیریت اطلاعات در ایران
نام مجله |
تعداد مقالهها |
مدیریت اطلاعات سلامت |
37 |
مدیریت سلامت |
9 |
کتاب ماه کلیات، کتابداری و اطلاع رسانی |
6 |
پردازش و مدیریت اطلاعات، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قزوین |
5 |
اطلاع شناسی |
4 |
پیاورد سلامت، صنعت هوشمند، مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، همای سلامت |
3 |
آموزش در علوم پزشکی، پایش، تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی (کتابداری سابق)، دانش و کامپیوتر، کار و جامعه، گنجینه اسناد، مدیریت دولتی، مدیریت زنجیره تامین، میثاق مدیران |
2 |
7_ میزان همپوشانی سه پایگاه اطلاعاتی مجلههای فارسی (مگایران، نورمگز و اس.آی.دی.) در حوزه موضوعی مدیریت اطلاعات در ایران
بهمنظور تعیین میزان همپوشانی این سه پایگاه اطلاعاتی، جدولهای بهدستآمده از اطلاعات هر کدام از دو پایگاه بهترتیب در هم ادغام شده و پس از الفبایی کردن عنوان، موارد مشترک مقالهها در هر دو دسته بهطور مجزا شمارش شد. نتایج حاصل نشان داد پایگاههای اطلاعاتیِ مجلههای نورمگز و مگایران در حوزه مدیریت اطلاعات 246 مقاله داشتهاند که از این تعداد، این دو پایگاه با 33 عنوان مقاله مشترک و تکراری، همپوشانی دارند. پایگاه اطلاعاتی نورمگز و اس.آی.دی. 136 مقاله داشتهاند که از این تعداد، این دو پایگاه با 26 عنوان مقاله مشترک و تکراری، همپوشانی دارند. پایگاه اطلاعاتی مگایران و اس.آی.دی. 169 مقاله داشتهاند که از این تعداد، این دو پایگاه با 26 عنوان مقالۀ مشترک و تکراری، همپوشانی دارند.
نمودار 4: همپوشانیِ موضوعیِ پایگاهِ اطلاعاتی مجلههای نورمگز، مگایران و اس.آی.دی
بحث و نتیجهگیری
پژوهش حاضر با هدف اصلیِ تعیین مباحث مورد توجه در مدیریت اطلاعات به زبان فارسی به تفکیک سال و هدفهای فرعی شناسایی نویسندگان و مجلههای هسته، چگونگی همکاری گروهی نویسندگان مقالههای مربوط به این حوزه و میزان پوشش موضوعی هر یک از سه پایگاه مجلههای فارسی از این حوزه موضوعی انجام شد. نتایج حاصل نشان داد از 161 عنوان مقالۀ مورد بررسی در این پژوهش، بیشترین تعداد مقالۀ منتشرشده (53 عنوان) در حوزه پزشکی بوده و پس از آن مقالههای حوزۀ مدیریت (39 عنوان) و حوزه علم اطلاعات و دانششناسی (26 عنوان) قرار گرفته است. بهعلاوه، بیشترین تعداد مقالهها مربوط به سالهای 1391 و 1386 با هجده مقاله و در حوزۀ موضوعیِ پزشکی بوده است. همچنین از 161 عنوان مقاله حوزه مدیریت اطلاعات که در هشتاد عنوان مجله چاپ شده است، بیشترین تعداد مقاله یعنی 37 عنوان مربوط به مجله «مدیریت اطلاعات سلامت» در حوزه پزشکی است. پس از آن مجله «مدیریت سلامت» نیز در حوزه پزشکی با نُه عنوان مقاله و «کتاب ماه کلیات» و «علم اطلاعات و دانششناسی» هر کدام با شش عنوان قرار گرفتهاند.
با توجه به اینکه در حوزه پزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی ایران رشتهای با عنوان «مدیریت فنّاوری اطلاعات پزشکی» تدریس میشود و علاوه بر آن، چنانکه ذکر شد، مجلهای نیز در حوزۀ پزشکی اختصاص به این مبحث دارد، بنابراین نتیجۀ بهدستآمده چندان دور از انتظار به نظر نمیرسد. از طرفی، همواره این ادعا در بین پژوهشگران علم اطلاعرسانی، مدیریت و حوزه پزشکی وجود داشته است که آنها هر کدام بیشترین پژوهشها را در حوزه مدیریت اطلاعات به خود اختصاص دادهاند. در این زمینه میتوان به «حمدیپور و کوکبی» (1391) اشاره کرد. آنها شواهدی ذکر کرده و براساس آن معتقدند بحث مدیریت اطلاعات یکی از بحثهای بنیادی کتابداری و علم اطلاعات است و پژوهش درباره موضوعات مطرح در آن، نویسندگان تأثیرگذار، دانشگاههای فعّال، مجلههای هسته و مواردی از این قبیل میتواند بهنوعی به روشنشدن ابعاد و گسترۀ آن کمک و ارتباط آن را با سایر علوم روشن کند (حمدیپور، کوکبی، 1391: 41). بنابراین، نتیجۀ بهدستآمده تا حدودی این ادعا را به اثبات میرساند.
اطلاعات مربوط به گزینه «درباره پایگاه» یا «درباره سایت» در این سه پایگاه نشان میدهد مگایران فعالیت خود را از سال 1380 آغاز کرده است اما دربارۀ اینکه از چه سالی مقالههای مجلهها را نمایه کرده، اطلاعاتی در سایت ذکر نشده[10] است. اس.آی. دی. فعالیت خود را از سال 1383 آغاز کرده و مجلهها در این پایگاه از سال 1379 نمایه شده است[11]. در نورمگز تنها اشاره شده که «آنچه در این پایگاه عرضه شده است حاصل تلاش بی وقفه همکاران ما در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور از مهرماه سال 1384 تا کنون میباشد»[12].
این در حالی است که نتایج بهدستآمده از پژوهش حاضر با توجه به اطلاعات بهدستآمده از مقالههای منتشرشده در حوزۀ مدیریت اطلاعات از ابتدا تاکنون نشان میدهد، این مقالهها از سال 1368 به بعد در پایگاه نورمگز، از سال 1380 به بعد در پایگاه مگایران و از سال 1381 در پایگاه اس.آی.دی. نمایه شدهاند. بر اساس اطلاعات این سه پایگاه از سال 1368 تا 1379 در هر سال فقط یک مقاله و در بعضی سالها هیچ مقالهای در زمینه مدیریت اطلاعات در این سه پایگاه ثبت نشده است.
نوسانهای موجود در تولید علم در حوزه مدیریت اطلاعات از ابتدا تاکنون بر اساس آمار بهدستآمده از سه پایگاه مورد بررسی در این پژوهش (نمودار 4) نشان می دهد که از سال 1368 تا 1380 روند بسیار کُندی در این حوزه وجود دارد. پس از آن، از سال 1380 تا 1386 تغییرات پس از یک رکود ناچیز در هر سال مسیری صعودی را طی کرده و سپس با اندکی تغییر، دوباره تا سال 1391 دچار رکود شده و پس از روندی تصاعدی در این سال، دوباره بهشدت دچار رکود در سال 1392 بوده است.
بررسی روند تاریخی مدیریت اطلاعات نشان میدهد کاربرد اصطلاح مدیریت اطلاعات در جهان از اواسط دهه 1970 آغاز شد ( حمدیپور، کوکبی، 1391: 41، به نقل از شاه شجاعی، 1377) و اسناد بهدستآمده از اولین دهه تاریخچه مدیریت اطلاعات بین سالهای 1909 تا 1919 نیز اشاره به رشد شناخت اهمیت مدیریت اطلاعات در این دهه دارد (آلیستر[13]، 1999، ص. 361). باوجود این، بر اساس مدارک بهدستآمده از این سه پایگاه، بهنظر میرسد یا این سه پایگاه در این حوزه در ارائه مقالهها از سال 1340 تا 1367 ضعیف عمل کردهاند یا پژوهشگران ایرانی در این سالها در این حوزۀ موضوعی مقالهای ارائه نکردهاند.
بهعلاوه، میانگین حاصل از محاسبه انتشارات این حوزه در سالهای مورد بررسی نشان میدهد در سالهای 1383 و 1390 بیشتر از سایر سالها پژوهشهایی در موضوع مدیریت اطلاعات مربوط به حوزه پزشکی، علم اطلاعات و دانششناسی و مدیریت صورت گرفته است. این در حالی است که بیشترین میزان مقالههای منتشرشده در حوزه پزشکی، در موضوع «مدیریت اطلاعات» نُه مقاله و در سالهای 1385 و 1391، حوزه «مدیریت» پنج مقاله و در سال 1388، «علم اطلاعات و دانششناسی» چهار مقاله و در سالهای 1383 و 1388 بوده است.
بر اساس آمار بهدستآمده از سه پایگاه اطلاعاتی مجلههای فارسی در ایران، 260 نویسنده به پژوهش در حوزه مدیریت اطلاعات پرداختهاند که در بین آنها «مقدسی» با هفت مقاله بیشترین تعداد پژوهش را در حوزه مدیریت اطلاعات به خود اختصاص داده است. پس از او به ترتیب «عجمی» با شش مقاله و «صفدری» با پنج مقاله قرار گرفتهاند و هر سه با داشتن مدارکی در حوزه پزشکی[14] تأیید بر نتایج قبلی به دست آمده در حوزه موضوعی پزشکی بوده و قابل توجه است. بهعلاوه، نتیجه بهدستآمده در زمینه آمار بیشترین تعداد پژوهشهای انجام شده در حوزه مدیریت اطلاعات (7) در پژوهش حاضر با نتیجه بهدستآمده از پژوهش «حمدیپور و کوکبی» (1391) در بررسی و مصورسازی ساختار انتشارات علمی در حوزه مدیریت اطلاعات در پایگاه اطلاعاتی وبآوساینس قابل مقایسه است. آنان بیشترین تعداد مقالۀ منتشرشده در حوزه مدیریت اطلاعات را در این پایگاه 13 عنوان ذکر کرده بودند.
ضریب همکاری بهدستآمده در پژوهش حاضر (48/0) نشان میدهد میزان تمایل نویسندگان به مشارکت در کار گروهی به اندازه 02/0 کمتر از تمایل به کار انفرادی است و نویسندگان در این حوزه بیشتر ترجیح دادهاند کار انفرادی انجام دهند. نتایج حاصل همچنین نشان داد بیشترین همنویسندگی توسط «مقدسی» با هفت مقاله اشتراکی بوده است.
پایگاههای اطلاعاتی نورمگز و مگایران در حوزه مدیریت اطلاعات 246 مقاله داشتهاند که از این تعداد، این دو پایگاه با 33 عنوان مقاله مشترک و تکراری، همپوشانی دارند. پایگاه اطلاعاتی نورمگز و اس.آی.دی 136 مقاله داشتهاند که از این تعداد، این دو پایگاه با 26 عنوان مقاله مشترک و تکراری، همپوشانی دارند. پایگاه اطلاعاتی مگایران و اس.آی.دی. نیز 169 مقاله داشتهاند که از این تعداد، این دو پایگاه با 26 عنوان مقاله مشترک و تکراری، همپوشانی دارند. نتیجه اخیر این پژوهش بهمنظور بهبود وضعیت سرمایهگذاری در بخش سفارش کتابخانهها جهت خرید این پایگاهها برای کتابداران و پژوهشگران جهت استفادۀ بهتر از این پایگاهها در حوزه موضوعی مدیریت اطلاعات، و بهمنظور رفع نواقص هر پایگاه برای تولیدکنندگان این پایگاهها مورد استفاده خواهد بود.
محدودیتهای پژوهش
با وجود تلاش پژوهشگران در ارائۀ دقیق نتایج پژوهش حاضر و چندبار شمارش هر مورد، احتمال کمی وجود دارد که در شمارش دقیق موارد، اشتباه صورت گرفته باشد. بهعلاوه، این امکان وجود دارد که پژوهشگران در تخصیص موضوعات به هریک از مقالهها دچار اشتباه شده باشند که از کنترل محقق خارج بوده است. لازم به تأکید است، این پژوهش بر اساس اطلاعات موجود در سه پایگاه اطلاعاتی نورمگز، مگایران و اس.آی.دی. انجام گرفته است. بنابراین، بدیهی است تمامی مقالههایی که در این سه پایگاه نمایه نشدهاند در این آمار مورد توجه نبودهاند و ممکن است نتوان این آمار را بهعنوان آمار کلّ پژوهشهای انجامشده در ایران و به زبان فارسی در حوزه مدیریت اطلاعات تعمیم داد.
[1]. https://fa.wikipedia.org/wik
[2]. Information management (IM)
[3]. http://fa.wikipedia.org/
[4]. Ajiferuke
[5]. Burell
[6]. Tague
[7]. Gavel and Iselid
[8]. open access journal databases
[9]. CAL Reviews, CISMeF, DDRT, MedHunt, HONSelect, OMNI.
[10]. http://www.magiran.com/help/about.asp
[11]. http://sid.ir/fa/about.asp
[12]. http://www.noormags.com/view/fa/about
[13]. Alistair