پارادایم نقش کتابخانه‌های عمومی در اطلاع‌رسانی به معلولین: رویکرد کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران. ایران.

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.

4 استاد گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: رفتار و نیاز اطلاعاتی معلولان، به عنوان بخش عظیم و توانمندی از جامعه که به علت محدودیت‌های جسمی نیاز اطلاعاتی بیشتر و با امکانات متفاوت و خاصی دارند، حائز اهمیت است. دسترسی به اطلاعات حق مسلم هر فرد و لازمه بقا در هزاره سوم است؛ بنابراین، تأمین نیازهای اطلاعاتی بدون آگاهی از نیازهای واقعی این گروه از جامعه امکان‌پذیر نیست و اگر بدون در نظر گرفتن آن اقدام به اطلاع‌رسانی و تأمین امکانات شود، این اقدامات مفید فایده نخواهد بود. هدف از انجام این پژوهش تبیین مدل پارادایم نقش کتابخانه‌های عمومی در اطلاع‌رسانی به انواع معلولین است.
روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش نظریه زمینه‌ای انجام گرفت. شیوه گردآوری اطلاعات مصاحبه عمیق نیمه‌ساختار یافته بود که پس از گفتگو با 11 نفر از کارشناسان خبره و محققان در حوزه علم اطلاعات و دانش‌­شناسی اشباع نظری، تحقق یافت. برای تحلیل داده‌ها از روش کدگذاری باز، ثانویه و گزینشی مصاحبه‌­ها استفاده شد.
یافته‌­ها: یافته‌­ها مشتمل بر پدیده اصلی، شرایط على، زمینه‌­ها، راهبردها، مداخله‌گرها و پیامدهاست. شرایط علی نقش کتابداران نابینا، کمبود منابع و نقش انگیزه­‌های معلولین در دسترسی به اطلاعات است. مهم­ترین عوامل مداخله‌گر نقش الگوی اطلاع­‌رسانی و نقش دانشگاه‌­هاست. مهمترین زمینه­‌ها در شاخص‌­های دسترسی به منابع، دسترسی به اطلاعات معلولین خاص و امکانات فناوری هستند. راهبردها شامل شناسایی نیازها، همکاری نهادهای علمی، لزوم تدوین قوانین جدید و لزوم طراحی الگوی اطلاع‌رسانی برای معلولین است. مهمترین پیامدها موارد بهبود وضعیت معلولین و هماهنگی سازمان‌ها هستند.
نتیجه‌گیری: برای استفاده از کتابخانه­‌های عمومی و دسترسی معلولین به اطلاعات مورد نیاز، باید خدمات و امکاناتی فراهم شود. مهمترین این امکانات شامل دسترسی به فضای کتابخانه و منابع، برگزاری دوره­‌های آموزشی و تفریحی متناسب با نیاز معلولان، داشتن منابع انسانی و کتابدار آموزش دیده است. همچنین، مأموریت اصلی کتابخانه­‌های عمومی را می­توان نقش آن‌ها در رفع موانع ارائه خدمات به معلولین دانست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Paradigm of the Role of Public Libraries in Providing Information to Different Types of People with Disabilities: A Qualitative Approach

نویسندگان [English]

  • Naser Kamaladini 1
  • Fahimeh Bab Al-Hawaiji 2
  • Uranus Taj al-Dini 3
  • Najla Hariri 4
1 Ph.D. candidate in Knowledge and Information Science, Islamic Azad University, Sciences and Research Branch, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Islamic Azad University, Sciences and Research Branch, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.
4 Professor, Department of Knowledge and Information Science, Islamic Azad University, Sciences and Research Branch, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: The purpose of the present study is to explain the paradigm model of the role of public libraries in informing people with disabilities
Methodology: This study was conducted with a qualitative approach and the grounded theory method. The method of data collection was an in-depth semi-structured interview, which was conducted after interviews with 11 experts and researchers in the field of Knowledge and Information Science. Open, secondary, and selective interview coding methods were used to analyze the data.
Findings: The finding of this study is a theoretical paradigm model consisting of six parts including the main phenomenon, causal conditions, contexts, strategies, interveners, and the consequences. The main paradigm is informing the people with disabilities. The consequences of these changes can be the improvement of the situation of the people with disabilities, the coordination of organizations, the availability of libraries, making the same situation for them as the other people, the appropriate information model, working from home and its benefits.
Conclusion: The results of the study showed that services and facilities should be provided for people with disabilities to use the public libraries and have access to the required information. These services include access to library space and resources, holding educational and recreational courses tailored to the needs of those people, having trained and positive human resources and librarians, preparing a collection of new diverse books, resources and libraries equipped with new technologies. These requirements can only be achieved with a well-tailored plan and budget allocation. The information shall be provided to the customer at the appropriate time and format, regardless of race, religion, age, nationality, or language. Public libraries should be at the forefront of removing barriers to providing information, especially for people with disabilities, given their core mission as providers of information.

کلیدواژه‌ها [English]

  • public libraries
  • grounded theory
  • informing the people with disabilities

مراجع

اصنافی، امیر رضا؛ میرزایی، مریم (1393). بررسی وضعیت خدمات کتابخانه‌های عمومی وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری شهر تهران به معلولان. پنجمین کنفرانس اینترنتی  توانبخشی در آسیب نخاعی، تهران.
حبیبی، هدیه؛ رحمانی قصبه، محمد؛ نوذری، شعله؛ فرح زا، نریمان (1393). فناوری‌های نوین درطراحی کتابخانه عمومی متناسب برای معلولین. دومین کنگره بین‌المللی سازه، معماری و توسعه شهری. https://civilica.com/doc/353714
انایی فرد، حسن؛ مظفری، زینب (1387). ارتقاء روایی و پایایی در پژوهش‌های کیفی مدیریتی: تأملی بر استراتژی‌های ممیزی پژوهشی. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 1(1)، 131-162.
رفیعی مقدم، فریده؛ بزرگی، اشرف السادات؛ غریبی، رضا (1396). بررسی وضعیت منابع و خدمات کتابخانه‌‌های شهر تهران: از دیدگاه کاربران نابینا و کم‌بینا. دانش شناسی، 10(38)، 53-65.
رمضانی قوام آبادی، محمدحسین (1390). حمایت از معلولین در حقوق بین‌الملل. رفاه اجتماعی، 11(41)، 307-341.
زندیان، فاطمه؛ بیات بداقی، ناهید؛  فرخی، فرهنگ (1388). بررسی ساختمان و تجهیزات کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی عمومی و دانشگاهی زنجان از نظر میزان انطباق با استانداردهای بین‌المللی برای معلولان جسمی-حرکتی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 4(48).
صدیقی، زینب؛ زارعی، عیسی (1396). بررسی وضعیت خدمات کتابخانه‌های دیجیتال نابینایان و کم‌بینایان. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 7(1)، 218-238.
غفارپور نافچی، شهربانو؛ محمدی، اصغر (1396) عوامل مؤثر بر پذیرش افراد دارای ناتوانی در جامعه (مطالعه موردی: شهرکرد). مجله توانبخشی. ۱۸(۳)، ۲۰۲-۲۱۱.
References
Anai Fard, H., & Mozafari, Z. (2008). Enhancing validity and reliability in qualitative management research: a reflection on research audit strategies. Public Management Research, 1(1), 131-162. (in Persian)
Asnafi, A. R., & Mirzaei, M. (2014). Examining the status of services of public libraries affiliated with the cultural and artistic organization of Tehran city for disabled people. The 5th internet conference on rehabilitation in spinal cord injury, Tehran. (in Persian)
Bigby, C., Bould, E., Iacono, T., Kavanagh, S., & Beadle‐Brown, J. (2020). Factors that predict good Active Support in services for people with intellectual disabilities: A multilevel model. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 33(3), 334-344.
Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory: Sage publications.
Davies, J. E. (2007). An overview of international research into the library and information needs of visually impaired people. Library trends, 55(4), 785-795.
Feizabadi, M., Vaziri, E., Hosseini, S. A., Akbarfahimi, N., Sakhaei, A., & Ghaneifard, L. (2020). Library Services Needed by the Disabled in Iran: A Qualitative Study. Library Philosophy and Practice, 1-14.  
Feizabadi, M., Vaziri, E., Hosseini, S. A., & Akbarfahimi, N. (2021). Disabled Friendly Library: Indicators and Requirements. Library and Information Sciences, 24(3), 138-169
Ghafarpur Nafchi, S., & Mohammadi, A. (2016). Factors affecting the acceptance of people with disabilities in society (case study: Shahrekord). Journal of rehabilitation, 18(3), 202-211. (in Persian)
Gul, R., & Khowaja, S. (2020). Disabled users’ satisfaction with library and information services at Aligarh Muslim University. Performance Measurement and Metrics, 21(3), 109-119
Habibi, H., Rahmani Kasbah, M., Nuzari, S., & Farahza, N. (2014). New technologies in the design of a public library suitable for the disabled. The second international congress of structure, architecture and urban development. https://civilica.com/doc/353714. (in Persian)
Hill, H. (2013). Disability and accessibility in the library and information science literature: A content analysis. Library & Information Science Research, 35(2), 137-142.
Khasseh, A. A. , Rahimi-Yamchi, S. , Azimi, H. , Ghazizadeh, H., & Alipour, O. (2020). Library Services to the Disabled in the Public Libraries of Iran (A Case of East Azerbaijan Province). Library Philosophy and Practice (e-journal). 3551.
Kovacs Burns, K., & Gordon, G. L. (2010). Analyzing the impact of disability legislation in Canada and  the United States. Journal of Disability Policy Studies, 20(4), 205-218.
Nandi, A. (2021). Equitable Library Service for Differently Abled User.  International Journal of Innovative Science and Research Technology, 6(3), 716-719
Mapulanga, P. M., & Chaputula, A. H. (2016). Provision of library services to people with disabilities in Malawi. South African journal of libraries and information science, 82(2), 1-10.
McColl, M. A., & Stephenson, R. (2008). A scoping review of disability policy in Canada: Effects on community integration for people with spinal cord injuries: Centre for Health Services and Policy Research, Queen's University.
Morningstar, M. E., Kurth, J. A., & Johnson, P. E. (2017). Examining national trends in educational placements for students with significant disabilities. Remedial and Special Education, 38(1), 3-12.
Ong, N., Goff, R., Eapen, V., Tomsic, G., Moore, L., Garg, P., & Silove, N. (2020). Motivation for change in the health care of children with developmental disabilities: Pilot continuing professional development‐quality improvement project. Journal of Paediatrics and Child Health.
Pfeiffer, D. (1993). Overview of the disability movement: History, legislative record, and political implications. Policy Studies Journal, 21(4), 724-734.
Potnis, D., & Mallary, K. (2021). Proposing an information value chain to improve information services to disabled library patrons using assistive technologies. Journal of Information Science, 48(6).
Rafii Moghadam, F., Magari, A. S., & Gharibi, R. (2016). Examining the state of resources and services of libraries in Tehran: from the point of view of blind and partially sighted users. Epistemology, 10(38), 53-65. (in Persian)
Ramazani Qawamabadi, M. H. (2010). Protection of the disabled in international law. Social Welfare, 11(41), 307-341. (in Persian)
Ryder, J. (2004). Can't get to the library? Then we’ll come to you. A survey of library services to people in their own homes in the United Kingdom. Health Information & Libraries Journal, 21, 5-13.
Sediqi, Z., & Zarei, I. (2016). Examining the status of digital library services for the blind and visually impaired. Library and Information Research Journal, 7(1), 218-238. (in Persian)
Thomas, J. R., Nelson, J. K., & Silverman, S. J. (2015). Research methods in physical activity: Human kinetics.
Unchana, S. (2020). Needs assessment for library services access of disabled students at academic libraries in bangkok and vicinities. Faculty of humanities, Srinakharinwirot Journal.
Zandian, F., & Bayat Badaghi, N., & Farrokhi, F. (2009). Examining the building and equipment of libraries and public and university information centers in Zanjan in terms of compliance with international standards for the physically-motor disabled. Librarianship and Information, 4(48). (in Persian)
 
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار