نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
2 دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
چکیده
کلیدواژه‌ها
مقدمه
در نیمه دوم دهه 1990 و نیز اوایل قرن 21، وب کاربران را به سوی اطلاعات می‌کشاند اما پیدایش وب 0/2 با ساختار جدید و دگرگون‌شده، باعث انتقال اطلاعات به سوی کاربران شد. چنین توانایی منحصر به فردی، حاصل ترکیب دو عنصر «محتوا» و «فناوری» بوده است که حاصل این ترکیب در قالبهای گوناگونی چون دایرة‌المعارفهای الکترونیکی نظیر «ویکی‌پدیا»، نرم‌افزارهای اشتراک تصویر مثل «فلیکر»، شبکه‌های اجتماعی چون «اورکات»، وبلاگها و ... به دنیا عرضه شد.
نسل جدید وب برای هیچ کاربری تبعیض قایل نشده و همه میتوانند در انتشار و اشتراک اطلاعات و دانش خود با دیگران سهیم باشند. طی چند سال گذشته، پارادایمی جدید از ارتباطهای اینترنتی در قالب «رسانه اجتماعی»[1] پدید آمده که تعامل و اشاعه اطلاعات را بین کتابداران، کتابخانهها و کاربران تسهیل نموده است. رسانه اجتماعی بیان‌کننده فناوریها و عملکردهای آنلاین کاربران در جهت تبادل و اشاعه اطلاعات است که در قالبهای گوناگون متنی، صوتی، و تصویری به صورتهای مختلفی چون وبلاگ و پادکست ارائه می‌شود (بی‌نا، 2007). کتابداران که طلایه‌دار شناسایی منابع و ابزارهای روزآمد جهت نیل به هدف «اشاعه و دسترسپذیر ساختن اطلاعات» در کتابخانهها هستند، قابلیتهای بالقوه این ابزار را شناسایی و در حال بالفعل کردن جنبه‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی آن در کتابخانهها و مراکز اطلاع‌رسانی هستند. آنها از وبلاگ برای بهنگام سازی دانش خود و آگاهی همکاران و کاربران درباره تازه ترین رویدادها و یافته‌ها در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی استفاده کرده و ضمن مشارکت در طراحی صفحات وب، به انتشار مقاله‌ها و مطالب خواندنی از طریق وبلاگها پرداخته‌اند. با وجود این، هنوز عده‌ای می‌پرسند «وبلاگ‌نویسی در کتابخانهها از وظایف کتابداران است یا خیر؟» در حالی که گروه دیگر وبلاگ‌نویسی را روشی ارزشمند برای ارتباط و تعامل بهتر با مراجعان و کاربران کتابخانهای می دانند. وبلاگها میتوانند توسط کتابداران، دانشجویان و استادان کتابداری در زمینه‌های مختلف کتابداری ایجاد شوند. از این طریق، جامعه کتابداری سریع‌تر می‌تواند به اطلاعات روزآمد دسترسی یابد. از سال 2002 که وبلاگ وارد عرصه کتابداری ایران شد، استقبالی بی‌سابقه ای از این پدیده نوین به عمل آمده چنانکه بتدریج استفاده از وبلاگ بین کتابداران، استادان و دانشجویان ایرانی کتابداری نهادینه شد و ایجاد وبلاگهای گوناگون کتابداری در ایران در سالهای 2005 و 2006 به اوج خود رسید.
در حقیقت، وبلاگ یکی از امکاناتی است که وب 2 به عنوان نسل جدید وب در اختیار کاربران می‌گذارد. اگر در وب 1، با وجود «فناوری گیرنده»[2] کاربران بودند که به سراغ اطلاعات می‌رفتند، به مدد «فناوری دهنده»[3] در وب 2، اطلاعات است که به شکل مستقیم در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. کتابخانهها خیلی زود به اهمیت وب 2 و تسهیلات موجود در آن پی‌بردند و ویژگی منحصر به فرد وبلاگ را به عنوان رسانه اجتماعی جهت تسهیل ارتباطات و به روز رسانی اطلاعات شناسایی نمودند. از کاربردهای وبلاگ در کتابخانهها می توان به روزآمد نگاه داشتن وب‌سایت کتابخانه، تبلیغ خدمات کتابخانهای، اطلاع‌رسانی درباره اخبار روز، معرفی منابع جدید، افزایش همکاری و مشارکت بین کتابداران، کمک به خدمات مرجع مجازی، تشکیل گروه‌های بحث، بیان موضوعات مورد علاقه توسط کاربران، صرفه‌جویی در زمان و ارتقای نظر جامعه اطلاعاتی و کاربران نسبت به کتابدار و کتابخانه اشاره کرد (Adelaide 2003) (نقل از صابری و شجاعی مهر). وبلاگها میتوانند شبکه‌ای ازکتابخانه‌های بدون مرز را ایجاد کنند و مجراهای دسترسی به اطلاعات را افزایش دهند (اصنافی 1384). همان‌طور که در کاربرد وبلاگ در کتابخانه یاد شد، استفاده از وبلاگ تأثیری غیرمستقیم بر تصویر کتابداران و کتابخانهها می‌گذارد، زیرا استفاده از وبلاگ بر این مسئله دلالت دارد که کتابخانهها و کتابداران همگام با پیشرفتهای فناوری پیش می‌روند. تعدادی از کتابداران، تجربیات شخصی خود را در زمینه کتابداری و اطلاع‌رسانی می‌نویسند و دیگران را در این اطلاعات، سهیم میکنند. کتابداران از طریق وبلاگها میتوانند سایتهای گمنام اما جالب و مفید را که بعید است کاربران از آنها آگاهی داشته باشند و به آنها مراجعه‌کنند، معرفی نمایند. بهترین وبلاگها آنهایی هستند که اطلاعات معتبر جدید را در حوزه موضوعی از قبل تعیین شده و در چارچوب مشخص ارائه میدهند. وبلاگهایی که توسط کتابداران بخش مرجع متولد شده‌اند، امروزه به صفحاتی مملو از نتایج جستجو توسط موتورهای جستجوی عمومی بدل گشته‌اند که در جایگاه مرجع از آنها به عنوان منابع جدید اطلاعاتی و گاهی مجموعه نظرها و تفسیرها یاد می‌شود. کتابداران ایرانی نیز در سالهای اخیر به قابلیتهای وبلاگ پی برده اند و از آن در جهت به روزسازی دانش جامعه کتابداری ایران و ارائه خدمت به جامعه کاربری خود، استفاده میکنند.استفاده از وبلاگ بین کاربران ایرانی نهادینه شده و کتابداران نیز به عنوان قشری از افراد خدمت‌رسان به جامعه، از این رسانه اجتماعی به منظور بهبود عرضه خدمات استفاده میکنند.
هدفهای پژوهش
هدف این پژوهش، بررسی وبلاگهای کتابداری ایرانی و رتبه‌بندی آنها براساس پیوندهایی است که با آنها برقرار شده است. تعیین فعال‌ترین وبلاگهای کتابداری ایرانی، محاسبه ضریب تأثیرگذار وب برای این وبلاگها و تعیین پرکاربردترین سرویس‌دهنده وبلاگ، از هدفهای دیگر این پژوهش است.
سؤالهای پژوهش
پژوهش حاضر درصدد است تا به سؤالهای اساسی زیر پاسخ دهد:
تعاریف عملیاتی
ضریب تأثیرگذاری وب[4]: ضریب تأثیرگذاری یک وب‌سایت، عبارت است از نسبت بین تعداد پیوندهای درونی به تعداد کل منابع دریافت‌کننده پیوند ـ یعنی تمام صفحه‌ها و مدارک منتشر شده در آن سایت ـ نمایه‌سازی و بازیابی‌شده در موتور کاوش. بالا بودن میزان ضریب تأثیر، نشان‌دهنده تأثیر بیشتر آن سایت در محیط وب است. این ضریب، ابزار مناسبی برای محاسبه و مقایسه میزان جذابیت، کارآیی و تعیین شاخص عملکرد موتورهای کاوش است(Noruzi, 2005).
مجموع پیوندها[5]: به کلیه پیوندهایی گفته می‌شود که یک صفحه وب از سایر صفحه‌های وبی دریافت نموده است.
خودپیوندی[6]: به پیوندی گفته می‌شود که یک صفحه وب موجود در یک سایت، به همان صفحه یا صفحه‌های دیگر درهمان سایت برقرار می‌کند. بالابودن تعداد خودپیوندیهای یک سایت بدین معناست که منابع مرتبط موجود در آن سایت بهتر به همدیگر پیوند داده شده و کاربران به درستی به منابع اطلاعاتی دلخواه هدایت شده‌اند.(همان)
پیوندهای درونی[7]: به پیوندی گفته می‌شود که یک صفحه وب بدون احتساب صفحات موجود در همان وب سایت، از سایر صفحه‌های وبی موجود در محیط اینترنت، دریافت می‌دارد. این مفهوم معادلی برای واژه استناد در محیط چاپی است. هر چه سایت دارای پیوندهای بیشتری از این دست باشد، به نظر می‌رسد دارای محتوای اطلاعاتی مناسب و ارزشمندی برای جذب و نشانه اعتبار سایت است (همان).
وبسنجی: به معنای مطالعه جنبه‌های کمّی ساختمان و کاربرد منابع اطلاعاتی، ساختارها و فناوریها در محیط وب و بررسی استفاده از وب است. به طور کلی، مطالعه روی وب‌سایتها با استفاده از شیوههای کتابسنجی، وبسنجی نامیده می‌شود(Almind, 1997).
روش پژوهش
پژوهش حاضر پیمایشی است و در آن از روش وبسنجی که یکی از روشهای کمّی است، استفاده شده است. 46 وبلاگ کتابداری ایرانی با جستجو در محیط وب و سرویس‌دهندگان وبلاگ از جمله «میهن‌بلاگ»، «پرشین‌بلاگ»، و «بلاگفا» به عنوان جامعه پژوهش، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین میزان پیوندهای درونی، مجموع پیوندها، خودپیوندی ها، و نیز تعیین حجم وبلاگهای کتابداری ایرانی، از موتور کاوش آلتاویستا استفاده شد. استخراج هر یک از پیوندهای یاد شده از اواخر فروردین ماه 1385 آغاز شد و اوایل اردیبهشت ماه 1385 به پایان رسید. برای به دست‌آوردن مجموع پیوندهای این وب‌سایتها، از فرمول زیر استفاده شد:
Link: www.ilisa.ir OR Link: ilisa.ir
به منظور استخراج خودپیوندیهای این وب‌سایتها، فرمول زیر مورد استفاده قرار گرفت:
(link: www. ilisa.ir OR link:ilisa.ir) AND (host: www.ilisa.ir OR host:ilisa.ir)
برای به دست‌آوردن پیوندهای خالص که همان پیوندهای درونی هستند، از فرمول زیر در موتورکاوش آلتاویستا استفاده شد:
(link: www.ilisa.ir OR link:ilisa.ir) NOT (host: www.ilisa.ir OR host:ilisa.ir)
ارقام به دست آمده در مورد هر یک از پیوندهای یادشده برای وبلاگهای کتابداری، در یک جدول و بر اساس بیشترین میزان پیوند، رتبه‌بندی و تنظیم گردید. برای تعیین حجم وبلاگها به منظور محاسبه ضریب تأثیرگذار وب، از فرمول زیر در موتور کاوش آلتاویستا استفاده شد:
domain:ilisa.ir OR domain:www.ilisa.ir
برای محاسبه ضریب تأثیرگذاری وب باید مجموع پیوندها را بر عددی که از فرمول حوزه[8] به دست‌آمده، تقسیم کرد. برای محاسبه ضریب تأثیرگذاری تجدید نظر شده وب[9] باید پیوندهای درونی را بر عددی که از فرمول حوزه یا دامنه به دست آمده، تقسیم کرد. بدین ترتیب، ضریب تأثیرگذاری وب به دست می‌آید.
پیشینه پژوهش
به طور کلی، مرور پیشینهها حکایت از افزایش استفاده از شیوههای وبسنجی در تحلیل وب سایتها و نیز توجه علمی و جدی به وبلاگها دارد. برخی از تحقیقات انجام شده با استفاده از شیوههای وبسنجی و نیز مطالعات صورت گرفته روی وبلاگها عبارتنداز:
«روسو»[10] (1997) در مقاله خود، پیوندهای درونی، الگوهای توزیع وب‌سایتها و پیوندهای بیرونی را مورد تحلیل قرار داد. وی که از نسخه قدیمی موتورکاوش آلتاویستا استفاده کرده است، مطالعه‌اش را با 343 سایت بار‌گذاری شده که از طریق یک کاوش درباره اطلاع‌سنجی یا کتابسنجی یا علم‌سنجی بازیابی شده بودند، انجام داد. مطالعه روسو نشان می‌دهد توزیع استنادی 343 وب سایت مورد نظر، ازتوزیع لوتکا پیروی می کند. وی نسبت خود‌پیوندها را 30% برآورد کرده است.
«توماس و ویلت»[11] (2000) وب‌سایت دانشکده‌های علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی بریتانیا را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که بین تعداد پیوندهای درونی و شرح تحقیقات، همبستگی مهمی وجود ندارد.
«چو»[12] که ساختار پیوندی 12 وب‌سایت دانشکده کتابداری انجمن کتابداران آمریکا را مورد بررسی قرار داد بیان داشت که وبسنجی، شیوه ای را برای ارزیابی و سنجش ارائه می‌کند که در کتابسنجی وجود ندارد. وی عقیده دارد پژوهشهای وبسنجی باید با دقت صورت گیرد؛ زیرا هم منبع داده ها (داده‌های مبتنی بر وب) و هم ابزار گردآوری داده ها (موتورهای کاوش وبی) دارای نواقص آشکار است (Chu 2003).
«عصاره» (2003) درمقاله‌ای تحت عنوان «نقشه نمایی ساختار وب‌سایتهای دانشکده‌ای علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی: استفاده از مقیاس خوشه‌ای و چند بعدی» با استفاده از شیوههای وبسنجی، وب‌سایتهای دانشکده‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی را به وسیله موتور کاوش «آل دِ وب»[13] مورد بررسی قرار داد. در این پژوهش، پیوندهای درونی و هم‌پیوندی‌ها به وب‌سایتها تحلیل شدند. بررسی وی نشان داد در وب‌سایتهای دانشکده‌های بررسی شده، 7 خوشه (دو خوشه ملی و پنج خوشه بین‌المللی) وجود دارد. از سوی دیگر، نقشه مقیاس‌نمای چندبعدی، پنج خوشه مرتبط را نشان داد. از این پنج خوشه، دو خوشه ملی(یکی از ایالات متحده و دیگری ازکانادا) و سه خوشه بین‌المللی (بین کشورهای بریتانیا و ایالات متحده، ایسلند و استرالیا و آلمان با دو وب‌سایت دانشکده‌ای، ایتالیا، فنلاند و اسپانیا) بودند.
«کرمی و علومی» (2006) پژوهشی را در مورد وبلاگهای کتابخانهای انجام دادند. آنها معتقد بودند وبلاگهای کتابخانهای را میتوان به عنوان وسیله ارتباطی با کاربران کتابخانه درجهت خدمات آگاهیرسانی جاری در نظر گرفت. کتابداران کتابخانهها ازطریق وبلاگهای کتابخانهای، میتوانند اطلاعات مورد نظر کاربران را شناسایی، سازماندهی و دسترسپذیر سازند. آنها طی سال 2005 به شناسایی وبلاگهای کتابخانهای پرداختند. محققان موفق شدند 398 وبلاگ کتابخانهای را در سراسر جهان شناسایی کنند که بیشترین سهم وبلاگها متعلق به کتابخانههای عمومی با 138 وبلاگ بود. کمترین میزان وبلاگها توسط کتابخانههای ملی، یعنی 4 وبلاگ، مورد استفاده قرار میگرفت. محققان بیان داشتند وبلاگ نویسی، شیوهای سودمند و مؤثر برای انتقال اطلاعات و دانش توسط کتابخانهها و کتابداران است.
«حاجی زین‌العابدینی، مکتبی فرد و عصاره» (2006) در پژوهشی به تحلیل پیوندهای وب‌سایتهای کتابخانههای ملی جهان پرداختند. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد وب‌سایت کتابخانه کنگره آمریکا، از نظر معیارهای این پژوهش، قوی‌ترین وب‌سایت در بین کتابخانههای ملی سراسر جهان است. این وب‌سایت دارای بالاترین میزان پیوند کل 596000، بالاترین میزان پیوند دریافتی خارجی 249000، بالاترین میزان خودپیوندی 89600 و بالاترین میزان صفحه‌های نمایه‌سازی شده در موتورکاوش آلتاویستا 452000 است. از نظر هم‌پیوندی با وب‌سایتهای سایر کتابخانههای ملی جهان نیز در یکی از کانونی ترین نقاط هم‌پیوندی قرار دارد. همچنین در این پژوهش محققان با استفاده از محاسبه ضریب تأثیرگذاری تجدیدنظر شده (خالص) نشان دادند که برتری با وب‌سایت کتابخانه ملی لهستان با 48/335 و وب‌سایت کتابخانه ملی کانادا با 07/0 است. یافتههای این پژوهش همچنین نشان داد که بین وب‌سایتهای مورد مطالعه به طور کلی 5 دسته اصلی، 3 دسته بین‌المللی ، 2 دسته قاره‌ای (اروپایی) و چهار وب‌سایت مستقل وجود دارد که وب‌سایتهای موجود در هر دسته، نشانگر میزان هم‌پیوندی آنها با یکدیگر است.
«اصنافی و عصاره» (2006) در پژوهشی، 21 وب‌سایت خبرگزاریهای ایرانی را مورد بررسی قرار دادند. آنها برای استخراج پیوندهای درونی و هم‌پیوندیهای این وب‌سایتها، از موتور کاوش یاهو استفاده کردند و با به کارگیری روشهای دسته بندی خوشه ای و تحلیل چند متغیره، تعداد وب‌سایتها از 21 به 17 وب‌سایت کاهش یافت. یافتههای پژوهش نشان داد هر17 خبرگزاری ایرانی از طریق وب‌سایتهای خود در پنج خوشه با یکدیگر ارتباط دارند و به تبادل اطلاعات و اخبار می‌پردازند. خبرگزاریهایی که حیطة موضوعی آنها به یکدیگر نزدیک‌تر است، ارتباط بیشتری نیز با هم داشته‌اند. در این بررسی، وب‌سایتهای خبرگزاری ایرانی براساس تعداد پیوندهای دریافتی رتبه‌بندی شدند و سه خبرگزاری «کار»، «میراث فرهنگی» و «ایرنا» به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند. در این میان تنها خبرگزاری دانشگاه آزاد با هیچ یک از وب‌سایتهای خبرگزاری ایرانی، خوشه و دسته نشده بود. این امر می‌تواند به این دلیل باشد که خبرگزاری دانشگاه آزاد منحصراً به انعکاس رویدادها و اخبار مرتبط با دانشگاه آزاد می‌پردازد و با سایر وب‌سایتهای خبرگزاری داخلی ارتباطی ندارد.
«کلاید»[14] (2004) در تحقیق خود تحت عنوان «وبلاگهای کتابخانهها» با استفاده از موتورهای کاوش و راهنماهای اینترنتی، تعداد 55 وبلاگ کتابخانهای را در سه کشور آمریکا، انگلستان و کانادا شناسایی نمود و با استفاده از فنون تحلیل محتوا، به مطالعة آنها پرداخت. یافتههای وی نشان داد بیشترین تعداد «وبلاگهای کتابخانه» در این مطالعه در آمریکا وجود داشته‌اند.کتابخانههای عمومی و دانشگاهی نسبت به سایر کتابخانهها علاقه بیشتری به داشتن وبلاگ در کتابخانه و استفاده از آن نشان میدهند. متعارف‌ترین هدف از ایجاد وبلاگ، تهیه اخبار، اطلاعات و پیوندهایی به منابع اینترنتی برای استفاده کاربران آنهاست (Clyde 2004).
«اسمیت»[15] (2004) درمقاله‌ای تحت عنوان «استنادها و پیوندها به عنوان معیار سودمندی مجلات پیوسته کتابداری و اطلاع‌رسانی» ده مجله الکترونیکی رایگان مربوط به کتابداری و اطلاع‌رسانی را استخراج و با استفاده از موتورکاوش «آلتاویستا»[16] اقدام به یافتن پرپیوندترین این مجلات نموده است.
«نوروزی» (2005) در پژوهش خود، با استفاده از موتورکاوش آلتاویستا، میزان پیوندها به وب‌سایتهای دانشگاه‌های ایران را مورد بررسی قرار داد. پژوهش وی نشان داد به وب‌سایتهای دانشگاه‌های ایران پیوندهای اندکی داده شده بود. وی معتقد است در طراحی وب‌سایتهای دانشگاهی باید مسائلی همچون زیبایی شناختی، وجود اطلاعات مناسب و وجود نسخه زبان انگلیسی در نظر گرفته شود تا میزان پیوند به آنها در سطح بالایی قرار گیرد.
یافتههای پژوهش
همچنانکه در جدول شماره 1 پیوست مشاهده می‌شود، تعداد وبلاگهای کتابداری ایرانی که در این تحقیق به دست آمد، 46 وبلاگ است. از این تعداد، وبلاگ دو دانشجوی کتابداری هیچ ارتباطی به حیطه کتابداری و اطلاع‌رسانی نداشتند و وبلاگ کتابداران شهر هیچ پستی نداشت. بدین ترتیب، این دو وبلاگ از بررسی‌ها کنار گذاشته شدند. طبق جدول شماره 1، 29 وبلاگ در محیط بلاگفا، 8 وبلاگ در پرشین‌بلاگ، 3 وبلاگ در بلاگ اسپات، 2 وبلاگ در میهن‌بلاگ، 1 وبلاگ در بلاگ اسکای ایجاد شده و فعالیت میکنند و تنها یک وبلاگ است که از طریق یک وب‌سایت تحت عنوان «سمانهو«[17] ایجاد شده و در حال به‌روز رسانی است. بدین ترتیب، مشاهده می‌شود که کتابداران ایرانی از وب‌سایت بلاگفا برای ایجاد وبلاگهای خود استفاده میکنند. همان‌گونه که از ارقام جدول شماره 1 که در انتهای مقاله آمده است، بر می‌آید از تعداد 44 وبلاگ کتابداری ایرانی، 39 وبلاگ به زبان فارسی، 3 وبلاگ به زبان انگلیسی، و 2 وبلاگ به هردو زبان فارسی و انگلیسی مطلب دارند. همچنین، این جدول نشان می‌دهد از مجموع 44 وبلاگ بررسی شده، تنها سه وبلاگ «کتابداران ایرانی»، «واژه‌نامه مدیریت دانش»، و «انجمن کتابداران شاخه فارس» به صورت گروهی اداره می‌شوند.
برای تعیین فعال‌ترین وبلاگها با بررسی یادداشتهای پست شده آنها، مقرر شد وبلاگهایی که از آغاز فعالیت خود تا فروردین ماه 1385 همچنان به فعالیت خویش ادامه داده‌اند، به عنوان فعال‌ترین وبلاگها برگزیده شوند. جدول 2، فعال‌ترین وبلاگهای کتابداری را نشان داده است.
بر اساس یافتههای جدول شماره 2 پیوست، در مجموع 28 وبلاگ فعال کتابداری ایرانی وجود دارد. از این تعداد 20 وبلاگ در محیط بلاگفا، 3 وبلاگ در محیط پرشین‌بلاگ، 2 وبلاگ در محیط میهن‌بلاگ، 2 وبلاگ در بلاگ اسپات، و یک وبلاگ در محیط بلاگ‌اسکای ایجاد شده‌اند و فعالیت میکنند. از مجموع 28 وبلاگ فعال کتابداری ایرانی، 25 وبلاگ فارسی زبان، 2 وبلاگ انگلیسی زبان و یک وبلاگ (یعنی وبلاگ گروهی کتابداران ایرانی) به هر دو زبان فارسی انگلیسی به ارسال مطلب می‌پردازند. از مجموع 28 وبلاگ فعال کتابداری، سه وبلاگ واژه‌نامه مدیریت دانش، وبلاگ گروهی کتابداران ایرانی و انجمن کتابداران شاخه فارس، به صورت گروهی اداره می‌شوند.
جدول3 پیوست، رتبه‌بندی وبلاگهای فعال کتابداری ایرانی را بر اساس مجموع پیوندها، پیوندهای درونی و خود‌پیوندهای آنها نشان می‌دهد. ارقام جدول 3 گویای این است که وبلاگهای کتابداران فردا با 5400، وبلاگ گروهی کتابداران ایرانی با 5090، و وبلاگ یادداشتهای یک اطلاع رسان با 4670 پیوند کلی، در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. در این میان، وبلاگهای نظریه‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی با 335، انجمن کتابداران خوزستان با 75 و انجمن کتابداران قم با 68 پیوند کلی در رتبه‌های آخر قرار دارند. از سوی دیگر این جدول نشان می‌دهد وبلاگ «کتابداران فردا» با 4740 پیوند درونی، وبلاگ «کتابداری» با 3390 پیوند درونی و «وبلاگ مدیریت دانش» با 3380 پیوند درونی در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. جدول شماره 4 پیوست رتبه‌بندی وبلاگهای فعال کتابداری ایرانی را بر اساس ضریب تأثیرگذاری وب آنها نشان می‌دهد. طبق این جدول، وبلاگهای کتابداران جوان قم، از این زاویه و کتابداران فردا، از لحاظ ضریب تاثیر‌گذار وب در رتبه‌های برتر قرار دارند، اما دقت در ضریب تأثیرگذار تجدید نظر شده نشان می‌دهد وبلاگهای کتابداران فردا، مدیریت دانش و کتابداری، و وبلاگ کتابدار پارسی، در رتبه‌های اول تا سوم جای گرفته‌اند.
نتایج پژوهش
موفقیت وبلاگها در محیط وب، منوط به تبادل پیوندهای بیشتر است. دریافت پیوندهای بیشتر، به معنای بالا بودن رتبه و موفقیت وبلاگهاست. بر اساس یافتههای این پژوهش، به طور کلی 44 وبلاگ کتابدار ایرانی وجود دارد که به اطلاع‌رسانی در حیطه کتابداری و اطلاع‌رسانی برای جامعه کتابداران ایرانی می پردازند. از این تعداد، 28 وبلاگ کتابدار ایرانی هستند که با ارسال مطلب در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی، به طور مستمر به فعالیت خود ادامه داده‌اند. بررسی‌های زبانی وبلاگها نشان می‌دهد از مجموع 28 وبلاگ مذکور، 25 وبلاگ فارسی زبان، 2 وبلاگ انگلیسی زبان و یک وبلاگ به دو زبان انگلیسی ـ فارسی است. وبلاگهای Virtualib از «احسان محمدی» و Invisible web از «یزدان منصوریان»، دو وبلاگ انگلیسی‌زبان در حیطه کتابداری هستند. وبلاگ «کتابدار پارسی»، «مدیریت دانش»، و وبلاگ گروهی «کتابداران ایرانی» نیز یادداشتهایی به زبان انگلیسی دارند.
همچنین در این پژوهش مشخص شد کتابداران ایرانی بیشتر از سایت بلاگفا به عنوان سرویس‌دهنده فارسی زبان وبلاگ استفاده میکنند، زیرا امکانات این سرویس‌دهنده نسبت به سایرین بیشتر و بار‌گذاری آن روی رایانه کاربران سریع‌تر است. یافتههای تحقیق نشان داد تنها سه وبلاگ انجمن کتابداران فارس با 5 نویسنده، وبلاگ گروهی کتابداران ایرانی با 10 نویسنده، و وبلاگ واژه‌نامه مدیریت دانش با 10 نویسنده، به صورت گروهی اداره می‌شوند. وبلاگهایی که به صورت گروهی اداره می‌شوند، درصد بقای بیشتری نسبت به سایر وبلاگها دارند، زیرا نویسندگان مختلف با دیدگاه‌های گوناگون به ارسال مطلب می‌پردازند و نقش چشمگیری در فعال نگاه داشتن آن ایفا میکنند. همچنین در این تحقیق مشخص شد در رتبه‌بندی وبلاگهای کتابداری ایرانی، از نظر مجموع پیوندها، وبلاگهای «کتابداران فردا» ، «وبلاگ گروهی کتابداران ایرانی»، و «وبلاگ یادداشتهای یک اطلاع‌رسان»، حائز رتبه‌های اول تا سوم بوده و وبلاگهای «نظریه‌های کتابداری»، «انجمن کتابداران خوزستان»، و «انجمن کتابداران قم» در پایین‌ترین رتبه‌ها قرار دارند.
همچنین، در رتبه‌بندی وبلاگهای کتابداری ایرانی بر اساس پیوندهای درونی مشخص شد که به ترتیب وبلاگهای «کتابداران فردا»، «وبلاگ کتابداری»، و «وبلاگ مدیریت دانش و کتابداری» در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. از محاسبه ضریب تأثیرگذار وب برای وبلاگهای کتابداری ایرانی، مشخص شد وبلاگهای «کتابداران فردا»، «مدیریت دانش و کتابداری»، و «کتابدار پارسی» در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. نتایج این پژوهش حاکی از این است که به طور کلی حجم وبلاگهای کتابداری و میزان برقراری پیوند به آنها پایین است، زیرا شاید فعالیت اکثر این وبلاگها به داخل ایران و جامعه کتابداری ایران محدود شده یا ارائه مطالب به زبان فارسی، سایر کاربران غیر فارسی زبان جهان را از استفاده از مطالب فارسی و پیوند به آنها محروم می‌نماید. همچنین، محدود نبودن فعالیت وبلاگهای کتابداران ایرانی به جنبه‌های تخصصی‌تر کتابداری و اطلاع‌رسانی و پرداختن به حیطه های عام‌‌تر این رشته، از دلایل عدم برقراری پیوند بین وبلاگهاست. با این حال، همه‌‌گیر‌شدن و رشد روز افزون وبلاگها بویژه در رشته پویای کتابداری و اطلاع‌رسانی، گویای این حقیقت است که وبلاگ به عنوان یک رسانه اجتماعی و ابزار بازاریابی خدمات کتابخانهای، نقش ارزنده ای در تولید اطلاعات علمی دارد و راه آسانی برای شناسانده شدن کتابخانهها و خدمات گسترده آنها به جامعه اطلاعاتی و کاربری است. کتابداران ایرانی با استفاده از رسانه وبلاگ، علاوه بر به روزسازی اطلاعات خود و خدمات‌رسانی به کاربران، در حال مطرح شدن در جامعه جهانی کتابداری و اطلاع‌رسانی هستند. آمار رو‌به رشد وبلاگهای کتابداری ایرانی، گواه خوبی بر این ادعاست. لذا پیشنهاد می‌شود تحقیق تازه‌ای بر روی وبلاگهای کتابداری ایرانی که تعدادشان نسبت به زمانی که این تحقیق صورت میگرفت افزایش یافته است، صورت گیرد و نتایج به دست آمده این تحقیقات با یکدیگر مقایسه شود. همچنین، پیشنهاد می‌شود با استفاده از شیوه تحلیل محتوا، وبلاگهای کتابداری فارسی زبان از نظر محتوایی و موضوعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا مشخص شود در بازههای زمانی خاص، چه موضوعاتی در جامعه کتابداری ایران بیشتر مورد توجه بوده و چه بازخوردی از ارسال یادداشتهای مختلف در وبلاگهای کتابداری فارسی زبان از سوی کاربران و خوانندگان به دست آمده است.
)